İçeriğe atla

Philipp Schwartz

Philipp Schwartz
Doğum19 Temmuz 1894
Vršac, Banat, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Ölüm1 Aralık 1977 (84 yaşında)
Fort Lauderdale, Florida, ABD Amerika Birleşik Devletleri
Kariyeri
DalıTıp (Nöropataloji)
İmza

Philipp Schwartz, Macar akademisyen ve nöropatolog. Almanya, İsviçre, Türkiye, ABD'de çalışmış ve yaşamıştır.

Yaşamı

Philipp Scwartz, o dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sınırlarındaki Banat'ta 1894 yılında doğdu. Budapeşte'de tıp eğitimi almış ve 1919'da doktorasını tamamlamıştır. Aynı yıl Alman bakteriyoloji uzmanı Bernhard Fischer'e asistan olup Frankfurt'taki Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi'ne bağlı Senckenberg Patoloji Enstitüsü'nde çalışmaya başlamıştır. 14 yıl bu kurumda çalışan Schwartz 1923'te Habilitasyon derecesini elde etmiş; 1926'da doçent, 1927'de ise profesör olmuştur.

30 Ocak 1933'te Almanya'da iktidara gelen Nazi Partisi ırk ve ideolojik sebeplerden üniversite öğretim üyelerini emekliye sevk etmeye, ihtar ve tehditle görevlerinden uzaklaştırmaya, hatta tutuklamaya başlamıştır. Bu durumla karşılaşan pek çok Yahudi öğretim üyesi Nazi Almanyasını terk etmek zorunda kalmıştır. Schwartz da 1933 yılında Yahudi asıllı olduğu için uğradığı baskılardan kaçarak İsviçre'nin Zürih' şehrine iltica etmiştir. Başka ülkelerdeki üniversitelerde iş bulabilmek ve dayanışma sağlamak amacıyla, Zürih'te “Notgemeinschaft deutscher Wissenschaftler im Ausland” (Yurtdışındaki Alman Bilim Adamları Yardım Cemiyeti) adlı bir topluluk kurulmuştur ve cemiyet başkanlığını da Prof. Dr. Philipp Schwartz üstlenmiştir.

Türkiye'de Üniversite Reformu çalışmalarına rastlayan bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı ıslahat müşaviri olan Albert Malche'nin 1933'teki daveti ile Rudolf Nissen ile bu teklif üzerine çalışmışlar ve neticede kendisi başta olmak üzere 100'ün üzerinde bilim insanı Türkiye'ye gelerek uzun yıllar Türk üniversitelerinde çalışma imkânı bulmuşlardır.[1] Schwartz, 6 Temmuz 1933 günü Mehmet Rüştü Uzel, Albert Malche ve Salih Zeki ile görüşmüş; Reşit Galip'in başkanlığında yapılan toplantıya da katılmıştır. 6 Temmuz günü, bu görüşmelerdeki olumlu neticeler vesilesiyle Fritz Neumark'ın deyimi ile "Alman-Türk Mucizesi"nin günü olarak anılmıştır.[2] Prof.Dr.Philipp Schwartz o dönem 39 yaşındadır. Ankara'da Milli Eğitim Bakanı'ndan alınan bir randevuda, "Yurtdışındaki Alman Bilimadamları Acil İhtiyaç Birliği"nin Başkanı olarak, aslında 3 bilim insanını Türkiye'nin kabul etmesini önerecektir. İsviçre'deki arkadaşları, heyecan içinde bu görüşmenin sonucunu bekliyordu.

Anılarında Ord. Prof. Dr. Philipp Schwartz şöyle yazıyor :

Ankara’da uzun bir masa. Masanın başında Milli Eğitim Bakanı Dr.Reşit Galip. Sağ yanında hükümetin “üniversite reformu danışmanı” Prof.Dr.Albert Malche, onun yanındaki koltuk boş bırakılmış. Masanın çevresindeki diğer koltuklara Bakanlık yetkilileri oturmuşlar. Tam saat 14.00’te salona girdiğimde, hepsi hazır, beni bekliyordu ve bana boş koltuğu işaret ettiler. Tam yedi saat, soluğumu tutmuş, Fransızca olarak yürütülen bu önemli toplantıda sorulara yanıt yetiştirmeye çalışıyordum. Ama saat 21.00’de toplantıdan çıktığımda, benden büyük bir merakla haber bekleyen İsviçre’deki arkadaşlarıma telgraf çektim : “Üç değil, otuz.” Otuz sonra üçyüz oldu.

Masanın başında oturan üç kişi, Reşit Galip, .Prof. Dr. A. Malche ve Prof. Dr. P. Schwartz, doğmakta olan "üniversite"nin üç ebesiydi. Ama bir süre sonra Ord. Prof. Dr. Philipp Schwartz yalnız kalacaktı; ama yılmayacaktı ve mücadeleyi bırakmayacaktı. Henüz dersler başlamadan Milli Eğitim Bakanı Dr. Reşit Galip istifa etmek zorunda kalmıştı; bir süre sonra bu gelişmeleri protesto eden .Prof. Dr. A. Malche Türkiye'den ayrılmıştı.[3]

Bu görüşmeler neticesinde 1933 yılında İsviçre'den Türkiye'ye gelerek İstanbul Üniversitesi'nde çalışmaya başlayan Schwartz, Patoloji bölüm başkanlığı görevini de üstlenmiş ve Patolojik Anatomi Enstitüsü'nü kurmuştur. 1948'de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı da olmuştur.[4] 1952'de ABD'ye gidene dek bu görevini sürdürmüştür.

1953'te ise Pensilvanya'daki Warren State Hospital'daki araştırma bölümünün başında çalışmaya başlamıştır. 1957'de Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi, profesörlük haklarını iade etmiştir ancak Schwartz'ın talebine rağmen üniversitede tekrar çalışmaya başlamasını yaşını gerekçe göstererek reddetmiştir.[5]

1 Aralık 1977'de ölmüştür ve Zürih'teki Fluntern Mezarlığı'na defnedilmiştir. Kızı Susan Ferenz-Schwartz, Zürih'te psikiyatrist olarak çalışmaktadır. Ord. Prof. Dr. Philipp Schwartz adına Alexander von Humboldt Vakfı tarafından burs verilmektedir.[6]

Türkiye'de hazırladığı yayınları

Türkiye'de bulunduğu 19 yıl içinde 17'si yurt dışı 13'ü yurt içi dergilerinde yayınlanan 30 makale, her biri birkaç kez basılan 8 kitap kaleme aldı.[7]

  • Pathologia Anatomia, 1939
  • İltihap
  • Selim ve Habis Urlar
  • Hemoblastozlar
  • Genel Histopatoloji
  • Özel Histopatoloji
  • İnsan Akciğer Veremi Bilgisine Giriş, 1940
  • Otopsi Tekniği, (R. Rössler ve M. Yenerman ile), 1944
  • Tüberkülozun Başlangıç Devrinde Reenfeksiyon, 1949.

Ayrıca bakınız

  • 1933-1945 senelerinde Türkiye'ye sürgün
  • Üniversite Reformu
  • Namal A. (2003), Ord.Prof. Dr.Philipp Schwartz'ın (1894-1977) İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Patoloji Eğitimine Katkıları, Türk Patoji Dergisi, Cilt.19 (1-2), s.1-6.

Kaynakça

  1. ^ "Atatürk ve Üniversite Reformu (1933)" (PDF). 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 
  2. ^ "Yücel Namal - Türkiye'de 1933–1950 Yılları Arasında Yükseköğretime Yabancı Bilim Adamlarının Katkıları" (PDF). 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 
  3. ^ "O Bizlerden Biri: "Unutulmuş Kurtarıcı" Philipp Schwartz". 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Türkiye'ye bir 'millî utanç seferberliği' gerekiyor - Duvar - 16 Aralık 2016". 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 
  5. ^ Gerald Kreft: "'Dedicated to Represent the True Spirit of the German Nation in the World': Philipp Schwartz (1894–1977), Founder of the Notgemeinschaft.", Shula Marks, Paul Weindling, Laura Wintour (eds.): In Defence of Learning. The Plight, Persecution and Placement of Academic Refugees 1933–1980s (Proceedings of the British Academy, Cilt. 169). Oxford University Press, Oxford 2011, ISBN 978-0-19-726481-2, s. 127–142
  6. ^ "The Philipp Schwartz Initiative of the Alexander von Humboldt Foundation supported by the Federal Foreign Office". 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 
  7. ^ "O Bizlerden Biri: "Unutulmuş Kurtarıcı" Philipp Schwartz". 23 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Ankara Üniversitesi (), Ankara'da yer alan bir devlet üniversitesidir. 13 Haziran 1946 tarihinde kabul edilen 4936 sayılı kanunla kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde kurulan ilk üniversite olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Cumhuriyet Üniversitesi</span> Sivasta kurulu devlet üniversitesi

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Cumhuriyet'in kuruluşunun 50. yılı anısına, 9 Şubat 1974 tarihinde 1788 Sayılı Kanunla Sivas'ta 11000 dönüm arazi üzerinde kurulmuştur. 1974 yılında tıp fakültesi ile eğitime başlamıştır. Görevdeki rektörü Prof. Dr. Alim Yıldız'dır.

<span class="mw-page-title-main">İnönü Üniversitesi</span> Malatyada kurulu devlet üniversitesi

İnönü Üniversitesi 3 Nisan 1975 tarihinde Malatya'da kurulan bir devlet üniversitesidir. İlk olarak Temel Bilimler Fakültesi ve Eğitim Fakültesi olarak kuruldu. 28 Şubat 1977 tarihinde Temel Bilimler Fakültesi'nin Fizik, Kimya ve Matematik bölümlerine öğrenci alınmasıyla fiilen eğitim ve öğretime başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Şemsettin Günaltay</span> 8. Türkiye başbakanı

Mehmet Şemsettin Günaltay, Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. başbakanı, tarihçi ve eski Türk Tarih Kurumu başkanı.

Ernst Eduard Hirsch, Yahudi kökenli Alman-Türk hukuk profesörüdür. Ankara Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinde yirmi yıl ders vermiştir. Hirsch, Türk hükûmetine çeşitli konularda danışmanlıklar yapmış ve bazı kanunların hazırlanmasında öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Reşit Galip</span> Türk siyasetçi ve doktor

Mustafa Reşit, Türk siyasetçi ve doktor.

<span class="mw-page-title-main">Hamdi Suat Aknar</span>

Hamdi Suat Aknar, hekim, Türkiye'de patolojinin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi</span> İzmir, Türkiyede bir devlet üniversitesi

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, 2010 yılında İzmir ilinde kurulmuş olan 4. devlet üniversitesidir. Prof. Dr. Galip Akhan 10 Aralık 2010 tarihinde üniversitenin ilk rektörü olarak atanmıştır. İsmini 17. yüzyıl Osmanlı bilim insanı Kâtip Çelebi'den almıştır. Şu anki rektörlük görevi Prof. Dr. Saffet Köse tarafından yürütülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Öğrenci andı (Türkiye)</span> Türkiyede 1933-2013 yılları arasında ilköğretim okullarında her sabah öğrencilere okutulmuş ant

Öğrenci andı ya da Andımız, Türkiye'deki ilköğretim okullarında 1933-2013 yılları arasında her sabah öğrencilere bir tören ile okutulmuş olan bağlılık yeminidir.

Nasyonal sosyalizm döneminde tehdit altındaki yüzlerce kişi Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye sığınmacı olarak geldi. Naziler tarafından yurttaşlıktan atılanlar veya başka nedenlerle vatansız olanların pasaportlarına kısmen "heimatlos" damgası vuruldu. Bu da sığınmacı statüsüyle eş anlamlıydı ve Türkçeye "haymatlos" terimi olarak girdi.

Muhiddin Erel, Türk hekim ve profesör.

<span class="mw-page-title-main">Üniversite Reformu</span>

Üniversite Reformu, modern tarzda yükseköğretim ihtiyacını karşılamayan Darülfünun'un yerine, bu ihtiyacı karşılayacak okulların kurulmasını amaçlayan 2252 sayılı ve 1933 tarihli kanuna dayanan reform hareketidir.

İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bünyesinde, felsefe eğitimi veren bölümdür. Osmanlı Devleti'nde Batılı anlamda felsefe disiplininin kurulduğu, Türkiye'de ise bu isimle kurulan ilk bölümdür.

Ömer Recai (Galip) Okandan, Türk hukukçu, akademisyen ve üniversite idarecisi.

<span class="mw-page-title-main">Osman Cevdet Çubukçu</span>

Ordinaryus Profesör Doktor Osman Cevdet Çubukçu ; Türkiye'de fiziksel tıp ve rehabilitasyon'un öncü ismi ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı'nın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Erich Frank</span> Alman hekim

Alfred Erich Frank. Alman hekim. Ordinaryus profesör olarak Türkiye'de iç hastalıkları alanında çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rosa Maria Rössler</span> Avusturyalı patoloji doktoru

Rosa Maria Rössler, Avusturya kökenli patoloji doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Julius Hirsch</span>

Julius Hirsch (1894-1955); Alman Hijyen uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Liepmann</span>

Prof. Dr. Wilhelm Gustav Liepmann ; Almanya’da sosyal jinekoloji kavramının benimsenmesi için çalışan, Berlin Üniversitesi çatısı altında ilk kez bu konuda çalışan bir enstitü kuran Kadın Hastalıkları ve Doğum hekimidir.