İçeriğe atla

Philip Agee

Philip Agee
Doğum19 Ocak 1935
Takoma Park, Maryland, Maryland, ABD
Ölüm7 Ocak 2008
Havana, Küba
Defin yeriCanley Garden Cemetery and Crematorium, Canley, Coventry, West Midlands, İngiltere
MeslekCIA görevlisi, büyükelçi, yazar
EğitimNotre Dame Üniversitesi
Florida Üniversitesi
PartnerGiselle Roberge Agee
Çocuklar2

Philip Agee, (d. 19 Temmuz 1935, Tacoma, Maryland – ö. 7 Ocak 2008, Havana, Küba), CIA görevlisi, büyükelçi, yazar, ABD muhalifi.

Hayatı

Haziran 1957'dan Şubat 1968'e kadar 11 yıl CIA'de görev yapmıştır. Bu sürede genellikle Ekvador, Uruguay ve Meksika gibi Latin Amerika ülkelerinde görev almıştır. 1968'de istifa ettikten sonra CIA eylemlerini eleştiren başlıca muhaliflerden biri olur. 1975 yılında Inside the Company: CIA Diary (Teşkilatın İçinde: CIA Günlüğü) adlı itiraf, ifşa ve eleştiri içeren bir anı kitabı kaleme aldı. Kitabında CIA'i eleştirmesinin yanında diğer ajanların kimliklerini deşifre etmesi eleştiri konusu olmuştur.[1][2][3] Ayrıca CovertAction Quarterly adlı CIA muhalifi bir derginin kurucu ortağıdır.[4]

1979 yılında pasaportu elinden alınan Agee, CIA tarafından intikam alınacağı korkusuyla bir süre Batı Almanya'da yaşadı, ardından Küba'nın başkenti Havana'ya yerleşti. Ülser tedavisi gördüğü ve birkaç kez ameliyat olduğu Havana'daki bir hastanede 7 Ocak 2008 tarihinde yaşamını yitirdi ve cenazesi yakıldı.

Ölümünün ardından Küba Komünist Partisi Merkez Komitesinin resmi gazetesi olan Granma gazetesi, Agee'yi, "Küba'nın sadık dostu ve halkın daha iyi bir dünya için verdiği mücadelenin ateşli savunucusu" olarak niteledi.[5]

İtiraflarından örnekler

  • CIA'den ayrılmadan önceki son görevi, Ekvador'daki ABD Büyükelçiliği olan Agee, CIA'nın Ekvador polisine sızdığını deşifre etmişti. 2008 yılında bu bilgiyi destekleyip detaylandıran bir rapor yayınlandı. Ardından Ekim 2008'de Ekvador Savunma Bakanı Javier Ponce, Amerikalı diplomatların polis ve orduya sızdığını açıkladı.[6] İki yıl sonra 30 Eylül 2010 tarihinde, Ekvador'da polislerin öncülük ettiği başarısız bir darbe girişimine sahne oldu. Darbenin CIA destekli olduğu iddiaları ileri sürüldü.[7]

Kaynakça

  1. ^ Agee, Philip (1975). Inside The Company: CIA Diary. Penguin Books. ISBN 0-14-004007-2. 
  2. ^ Andrew, Christopher; Vasili Mitrokhin (2000). The Sword and the Shield: The Mitrokhin Archive and the Secret History of the KGB. Basic Books. ISBN 0-465-00312-5.  s.230
  3. ^ Kapstein, Jonathan (28 Temmuz 1975). "Philip Agee: The spy who came in and told; Inside the Company: CIA Diary". Business Week. s. 12. 20 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2016. 
  4. ^ "Former CIA agent Agee dies in Cuba at age 72". msnbc.com. 2008. 22 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2008. (İngilizce)
  5. ^ Eski CIA ajanı Küba'da öldü 20 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., cnnturk.com, 10 Ocak 2008.
  6. ^ Ekvador’daki darbenin arkasında kim var? 2 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., haber.sol.org.tr, 1 Ekim 2010.
  7. ^ Ekvador’da darbe girişimi boşa çıkarıldı 28 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., haber.sol.org.tr, 1 Ekim 2010.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fidel Castro</span> 1959dan 2008e kadar Kübanın lideri

Fidel Alejandro Castro Ruz ( söylenişi), Kübalı Marksist-Leninist devrimci ve Küba Devrimi'nin önderi. Yaşamı boyunca ve ölümünden sonra çeşitli liderler ve muhalif kesimlerce diktatör olarak da nitelendirilmiştir. Devrim sonrasında, 1959-76 arasında Küba başbakanlığı, 1976-2008 arasında da Küba devlet başkanlığı yaptı. 1961 ile 2011 yılları arasında da Küba Komünist Partisi Birinci Sekreterliği görevini yürüttü. Uluslararası alanda ise 1979-1983 ve 2006-2008 yılları arasında Bağlantısızlar Hareketi'nin Genel Sekreterliğini yaptı. Lakabı İspanyolcada At anlamına gelen "El Caballo"dur.

<span class="mw-page-title-main">Küba Devrimi</span> Diktatör Fulgencio Batista rejiminin yıkılarak Fidel Castro liderliğinde bir Küba Hükümeti kurulmasıyla sonuçlanan devrim

Küba Devrimi, 1952 ile 1959 yılları arasında Küba devlet başkanı olarak hüküm süren Fulgencio Batista'nın diktatörlüğünü devirmeye yönelik askeri ve siyasi bir girişimdir. Eski devlet başkanı ve general Fulgencio Batista'nın yeni doğmakta olan Küba demokrasisini yıkıp iktidarı pekiştirdiği 1952 Küba darbesinin ardından başladı. Darbeye karşı çıkanlar arasında, o zamanlar acemi bir avukat olan ve Küba yargısı aracılığıyla darbeye itiraz etmeye çalışan Fidel Castro da vardı. Bu çabaların sonuçsuz kalması üzerine Fidel Castro ve kardeşi Raúl, 26 Temmuz 1953'te Küba ordusunun Moncada Kışlası'na silahlı bir saldırı düzenledi. Saldırının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Fidel Castro ve suç ortakları tutuklandı ve gözaltındayken 26 Temmuz Hareketi'ni (M-26-7) kurdular. Duruşmasında Fidel Castro, Batista diktatörlüğüne karşı şikayetlerini ortaya koyarken kendisine ulusal ün kazandıran iki saatlik bir konuşma yaptı. Batista, halkın onayını kazanmak amacıyla Moncada Kışlası saldırganlarından hayatta kalanlara af çıkardı ve Castrolar sürgüne kaçtı. Castrolar sürgün sırasında Meksika'daki stratejilerini pekiştirdiler ve daha sonra 1956'da Meksika'da bulundukları sırada tanıştıkları Che Guevara eşliğinde Küba'ya yeniden girdiler.

<span class="mw-page-title-main">1973 Şili Darbesi</span> 29. Şili devlet başkanı Salvador Allendenin devrilmesiyle sonuçlanan askeri bir darbe

1973 Şili Darbesi, 11 Eylül 1973 tarihinde sosyalist Başkan Salvador Allende'nin devrilip, General Pinochet'in iktidara geldiği askerî darbedir. Bu darbeyle dünyanın seçimle başa gelmiş ilk sosyalist hükûmeti devrilmiş ve yerine 17 yıl sürecek bir diktatörlük kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Domuzlar Körfezi Çıkarması</span> ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi

Domuzlar Körfezi Çıkarması, 1961 yılında ABD´nin desteğini arkasına alan sürgündeki Kübalıların, Fidel Castro rejimini yıkmak için gerçekleştirdikleri başarısız işgal girişimi. Adını, çıkarmanın yapıldığı körfez olan Playa Giron'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

United Fruit Company, ABD şirketi. Özellikle üçüncü dünya ülkelerindeki çiftliklerden aldığı havuç, patates, bezelye gibi sebze ve ağırlıklı olarak muz, ananas gibi tropik meyveleri ABD ve Avrupa pazarlarına satmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mongoose Operasyonu</span>

Mongoose (Firavunfaresi) Operasyonu, ABD Başkanı John Kennedy döneminde CIA tarafından örtülü olarak başlatılan operasyon. Başarısız Domuzlar Körfezi Çıkarmasından sonra 30 Kasım 1961 tarihinde Küba’daki Fidel Castro yönetimine karşı örtülü saldırılara Kennedy tarafından onay verilmiştir. Operasyona Hava Kuvvetleri Generali Edward Lasdale komuta ediyordu.

Küba'daki Yahudilerin tarihi, Küba'da yaşayan Yahudi kökenli topluluk. Bazı Yahudi asıllı Kübalılar atalarını, İspanyol Engizisyonundan kaçan Marrano'lara kadar dayandırırlar. 20. yüzyılının başında Küba'ya önemli ölçüde bir Yahudi göçü gerçekleşti. Birçok Kübalı gibi ülkedeki Yahudilerin çoğu da Fidel Castro başa geçince Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı ve Güney Florida'da büyük bir cemaat oluşturdular. Modern Küba'da Yahudiler ve Lübnanlılar gibi Orta Doğu kökenli halklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2002 Venezuela askerî darbe girişimi</span>

2002 Venezuela darbe girişimi, 11 Nisan 2002 günü Bolivarcı Venezuela Cumhuriyetinin anayasal Devlet Başkanı Hugo Chávez'i devirmek için yapılan ve başarısız olan eylemlerin tamamını anlatır.

Barış içinde bir arada yaşama, Soğuk Savaş döneminde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği tarafından geliştirilmiş teoridir. Buna göre nükleer silahlara sahip Sovyetler Birliği ve sosyalist ülkeler ile kapitalist devletler bir arada barışçıl bir şekilde varlıklarını devam ettirebilirler. Bu teori sosyalizm ile kapitalizmin uzlaşmaz çelişki içinde olduklarından bir arada yaşayamayacaklarını söyleyen marksizmin genel söylemiyle çelişmektedir. Teori Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı ülkeleri tarafından ABD ve NATO örgütüne üye ülkeleriyle olan ilişkilerinde bir dönem hakim olmuştur.

<i>El País</i>

El País, İspanyolca yayın yapan İspanyol günlük gazete. 391.816 tirajla İspanya'daki günlük spor gazetelerinden sonra en çok tiraja sahip olan gazetedir. Gazetenin genel merkezi Madrid'dedir. Bunun yanında Barselona, Sevilla, Valensiya, Bilbao ve Santiago de Compostela'da merkezleri bulunmakta ve buralarda yerel baskılar yayınlanmaktadır. Ayrıca Latin Amerika için ayrı bir baskı da yapılmaktadır.

2010 Ekvador darbe girişimi, Ekvador'da 30 Eylül günü polis memurlarının ulusal ölçekte iş bırakarak, kamu görevlilerinin ek ödemelerinin kesilmesine yönelik çıkan yasasını protestolarıyla başlayan, sonrasında Devlet Başkanı Rafael Correa'ya fiziksel saldırı düzenlenmesiyle tırmanan olayları kapsar. Polislerle görüşmeye giden Correa, saldırı sonucu yaralanmış, isyancı polislerin denetiminde hastaneye götürülmüş ve derdest edilmiştir. Olağanüstü hâl ilan eden hükûmete sadık kalan özel harekât birliklerinin operasyonuyla kurtarılan Correa'ya ateş açılsa da Devlet Başkanı sağ salim kurtarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Condor Planı</span> 1970li yıllarda Latin Amerikadaki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon

Condor Planı veya Condor Operasyonu, 1970'li yıllarda Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon. Bill Clinton döneminde (2000) açıklanan belgeler sonucunda CIA desteği daha açık biçimde ortaya konmuştur.

<i>Che</i> (film, 2008)

Che, Steven Soderbergh'in yönettiği ve Benicio del Toro'nun başrolünde yer aldığı, Ernesto "Che" Guevara'yı konu alan 2008 yapımı biyografik sinema filmidir. Film, standart bir kronolojik sırayı izlemekten ziyade genel zaman çizelgesi boyunca serpiştirilmiş anları oblik seriler halinde sunuyor. Arjantinli adlı birinci bölümü Fidel Castro, Guevara ve diğer devrimcilerin Küba'ya ulaşmalarından iki yıl sonra Fulgencio Batista diktatörlüğünü başarıyla devirmelerine kadarki süreçte Küba Devrimi üzerine odaklanmaktadır. Gerilla adlı ikinci bölümde, Guevara'nın devrimi Bolivya'ya getirme girişimleri ve hazin sonu üzerinde duruluyor. Her iki bölüm cinéma vérité tarzında çekilse de çizgisel anlatım, kamera kullanımı ve görsel açıdan farklı yaklaşımlar barıdırıyor.

<span class="mw-page-title-main">Henrique Capriles</span>

Henrique Capriles Radonski, Venezuelalı siyasetçi ve avukattır. 2000'den 2008 yılına kadar, Karakas'daki Baruta'nın Belediye Başkanlığını yürütmüştür. Kasım 2008'de, hükûmetin adayı Diosdado Cabello'yu yenerek, Miranda Valisi seçilmiştir. 2017 yılına kadar bu görevi üstlenmiştir. 2013 yılında Hugo Chavez'in ölümünden sonra, Capriles geçici Devlet Başkanı Nicolás Maduro ile 2013 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefet adayı olarak tekrar yarışmış ve seçimi kaybetmiştir. 2017 yılında, valiliğinde meydana gelen "idari usulsüzlük" suçlamasından ötürü siyasi faaliyetlere katılımı Maduro hükûmeti tarafından 15 yıl boyunca yasaklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Huber Matos</span> Kübalı devrimci

Huber Matos, Fulgencio Batista rejiminin devrilmesi için mücadele eden Kübalı devrimci. Yoğunlukla Sierra Maestra'da faaliyet gösteren Fidel Castro'nun 26 Temmuz Hareketinin komutanlarındandı. İktidarın alınmasından sonra oluşan hükûmetin marksist ilkeleri benimsemesini protesto ettiği için tasfiye edilmiş ve 20 yıl (1959-1979) hapis kalmıştır. 1979 yılında salıverildikten sonra ABD'ye gitmiş ve Küba hükûmetine karşı olan muhalefete katılmıştır.

Carlos Franqui, Kübalı yazar, şair, gazeteci, devrimci ve siyasetçi. Küba Devrimi sırasında Fidel Castro önderliğindeki 26 Temmuz Hareketi üyesi olmuştur. Devrimden sonra Revolución gazetesinin yayın sorumlusu olmuştur. Rejimle ayrılığa düşüp ülkeden ayrılmış ve 1968 yılı itibarıyla Castro rejimine karşı aktif muhalefete katılmıştır.

Bazı kesimler, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a askerî müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı savaşan Afgan mücahitlere Siklon Operasyonu kapsamında eğitim, para ve silah desteği veren CIA'in, Usame bin Ladin'in de aralarında bulunduğu gönüllü Arap mücahitleri de destekleyerek bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide'nin kurulmasına zemin hazırladığını iddia etmektedir.

Melita Stedman Norwood, 1937'de İngiliz Demir Dışı Metaller Araştırma Derneği'nde sekreter olarak çalışmaya başladıktan bir süre sonra KGB'ye bilgi sağlayan, bir bilgi kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Devrimi</span> 1963teki Irak askeri darbesi

8 Şubat Devrimi ve Şubat 1963 Irak Darbesi olarak da anılan Ramazan Devrimi 1963 yılında Baas Partisi'nin Irak kanadının Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı deviren askeri darbesiydi. 8-10 Şubat 1963 tarihleri arasında gerçekleşti. Kasım'ın Baasçı olmayan eski yardımcısı Abdüsselam Arif'e büyük ölçüde törensel cumhurbaşkanlığı görevi verilirken, önde gelen Baasçı general Ahmed Hasan el-Bekir başbakan seçildi. Yeni hükûmetin en güçlü lideri, Ulusal Muhafız milislerini kontrol eden ve darbe sonrası yüzlerce hatta binlerce şüpheli komünist ve diğer muhaliflerin katledilmesini organize eden Irak Baas Partisi'nin genel sekreteri Ali Salih es-Sadi idi.