İçeriğe atla

Phaidon (kitap)

Phaidon, Yunan filozof Platon'un ‘ruhun ölümsüzlüğü’ düşüncesini ele aldığı bir diyalogdur. Adını Elis'li Phaidon'dan alır. Phaidon diyalogu geleneksel sınıflandırmaya göre ruh üzerine (antik yunanca: peri psihis) ve "ahlaka dair" (antik yunanca: ethikos) sıfatlarıyla tanımlanır. Platon'un olgunluk dönemine ait olduğuna ve Akademia'yı kurmuş olduğu dönemde, MÖ 385'ten birkaç yıl sonra yazılmış olduğuna inanılır.[1]

Diyalog, bir tiyatro oyununun sergilenmesi gibi şekillendirilmiştir.[2] Eserde idama mahkûm edilmiş Sokrates’in ölmeden önce ruhun ölümsüzlüğüne yürekten inandığı için mutlu bir adam izlenimi verdiği anlatılır.

Eserin başında Ekhekrates ile Phaidon arasında geçen konuşma yer alır. Phaidon, Sokrates baldıran zehrini içerken bizzat oradadır. Ekhekrates’in sorusu üzerine Sokrates’in ölümünden önceki anlarını anlatır. Diyalog içindeki diyaloglarda Pythagorasçı Kebes ve Simmias öne çıkarlar. Sokrates, ölmeden önce yanındakilerle ölüm ve öte dünya üzerine tartışmıştır. Sokrates, ölümün ruhun bedenden kurtulması olarak gördüğünü açıklar. Ölümü bir son olmadığını, ruhun sonsuzluğunu savunur. Öldükten sonra ruhların gittikleri Hades’e ilişkin Mitos’u anlatır. Diyalogda Sokrates'in Dünya'nın nasıl bir yer olduğuna ve bölgelerine dair düşüncelerine yer verilmiştir. Sokrates, Dünya'nın gökyüzünün ortasında bulunduğuna ve yuvarlak olduğuna inanır. Evrenin homojen olduğuna ve bu yüzden dünyanın konumunu korumak için başka bir kuvvete ihtiyacı olmadığına inanmaktadır. İnsanların tıpkı balıklar gibi bir oyukta yaşadığına inanır. Diyalogda şu sözler ile bu özetlenir; "Bir insan eğer havanın sınırına varabilseydi ya da kanatlanıp uçabilseydi -başını denizden çıkaran balıkların bizim dünyamızı gördüğü gibi- başını kaldırıp yukarı evreni görebilirdi.". Yukarı evren, insanların yaşadığı yer ile kıyaslanamayacak güzellikte rengeranktir bir yerdir.[3] Diyalog, Sokrates’in ölüm anının anlatıldığı bir sahneyle sona erer.[2]

Eser, Yunancadan Henry Aristippus tarafından 1160 yılında Latince’ye çevrilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ari Çokona'nın önsöz metninden.
  2. ^ a b "Metin Becermen, Platon'un Ruhun Ölümsüzlüğü Düşüncesini Phaidon Diyaloğunda Temellendirişi, Kaygı, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, Sayı 2 (Özel Sayı:İnsan Hakları), 2003" (PDF). 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  3. ^ Platon (Ekim 2019), Sokrates'in Savunması (20. bas.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s. 165-167, ISBN 978-605-360-702-1 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sokrates</span> Antik Yunan filozofu

Sokrates, Antik Yunan filozofudur. Heykeltıraş Sophroniskos'un ve Ebe Fenarete'nin oğludur. Yunan felsefesinin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Aristoteles</span> Antik Yunan filozofu (MÖ 384–322)

Aristoteles veya kısaca Aristo, Antik Yunanistan'da klasik dönem aralığında yaşamını sürdürmüş olan Yunan filozof, polimat ve bilgedir.

<span class="mw-page-title-main">Platon</span> Antik Yunan filozofu

Platon veya Eflatun, Antik Yunan filozofu ve bilgesi.

<span class="mw-page-title-main">Türbe</span> İslami kültürde saygın kişilere ait mezar

Türbe, devlet görevlilerinin veya din âlimlerinin mezarlarının bulunduğu oda şeklindeki yapıya verilen isimdir. İçerisinde çoğunlukla saygın kişilerin gömülü olduğu anıtsal tarihi mezarlar için de türbe kelimesi kullanılır.

İçrekçilik, batınilik ya da ezoterizm, bir konudaki derin bilgilerin ve sırların ehil olmayanlardan gizlenerek, bir üstat tarafından sadece ehil olanlara inisiyasyon yoluyla öğretilmesidir. Ezoterizm bir din veya bir inanç sistemi değildir. Çoğunlukla ezoterik (içrek) yani ezoterizm ile ilgili veya ezoterizme dair şeklinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Heraklitos</span> Yunan filozof

Efesli Heraklitos, döneminde Pers toprakları içinde bulunan Efes'te yaşamış Pre-socratik Yunan filozof. Platon ve Aristoteles'in eserleri de dahil olmak üzere Batı felsefesini geniş ölçüde etkilemiştir. Herakleitos’un yaşadığı şehir daha sonra ilk Yunan filozofların yaşadığı Miletos’a yakındır fakat mahut Miletoslu düşünürlerden herhangi biriyle tanıştığına ve hayatı boyunca seyahat edip etmediğine dair bir bilgi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ felsefesi</span>

Antik Çağ felsefesi ya da Antik Çağ Yunan felsefesi, MÖ 700'lü yıllardan başlayıp M.S. 500'lü yıllara, yani Orta Çağ'a kadar uzanan tarihsel dönemdeki felsefe tarihini kapsar. Antik Yunan ve Roma kültürlerinde süregelen felsefe eğilimleri ve öğretilerinden oluşur. Klasik İlkçağ felsefesi olarak adlandırılması da söz konusudur. Bu dönem İlk Çağ felsefesinden, Yunan ve Roma kültürlerine bağlı olmalarıyla ayrıştırılır. Böylece bilgi için bilgi gibi bir felsefe geleneğine geçilmiş olduğu varsayılır; bilgi burada gündelik yaşamdaki kullanılabilirliğinin ötesinde kendi başına bir değer ya da sorundur. Bu nedenle Batı felsefesi olarak adlandırılan felsefe geleneği kendisini Antik Çağ felsefesine dayandırır. Çağdaş ya da modern denilen düşünce biçiminin ve felsefe tarzının embriyon halinde bu dönem felsefe geleneğinde ortaya konulduğu varsayılmaktadır. Antik Çağ filozofları, bilginin anlamını, doğruluğun ne olduğunu, erdemin ne anlama geldiğini, evrenin ve yaşamın anlamını sorgulamışlar ve felsefi soruları şekillendirmişlerdir.

Sofistler, MÖ 5. yüzyılda para karşılığında felsefe öğreten gezgin felsefecilerdir. Özellikle Atina’da çağın önde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir. Göreceli ve kuşkucu düşüncenin köklerini atmışlar ve geliştirici olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Hippias</span> Antik Yunan felsefecisi (d. MÖ 460)

Hippias veya Elisli Hippias, Yunan Sofistlerden biridir. M.Ö. 460 yılı civarında Atina'da doğan Hippias, Protagoras ve Sokrates'in genç akranıdır. Hitabet sanatında etkili olduğu gibi, matematiğe de önem vermiştir. Kendine özgü bir felsefe geliştirmemiş, ancak var olan felsefi düşünceleri etkili bir şekilde değerlendirmiştir. Platon'un diyaloglarında etik konularla ilgili tartışmalarda Hippias yer alır. Kücük Hippias diyalogunda Sokrates ve Hippias arasında yalan üzerine tartışma geçer.

<span class="mw-page-title-main">Symposion (Platon)</span>

Symposion, Platon tarafından yazılmış diyaloglardan biridir. Aşkı konu alan ve aşka övgüler içeren konuşmaların yer aldığı diyalog, adını dönemin ünlü tragedya yazarlarından Agathon’un bir yarışmada elde ettiği birincilik üzerine düzenlediği Symposion’dan alır. Kelimesi kelimesine çevrildiğinde “ birlikte içme” anlamına gelen Symposion, Yunan kültürüne ait bir toplumsal olgudur. Eser antik yunandaki yaşam ile ilgili tarihe ışık tutmaktadır.

<i>Sokratesin Savunması</i> Sokratesin ölümüne ilişkin Sokratik bir diyalog

Sokrates'in Savunması, Yunan filozof Platon tarafından yazılmış, Sokrates'in bir grup Atinalı tarafından kentin ilahlarına inanmaması ve gençlerin ahlakını bozması iddialarıyla suçlanışı, Atina demokrasisi tarafından yargılanma ve cezalandırılma sürecini konu alan Sokratik diyalogdur. Yapıt, Euthyphron ve Kriton ile birlikte bir üçleme oluşturur. Euthyphron mahkemenin hemen öncesini, Savunma yargılama sürecini, Kriton ise yargılama sonrasını anlatır. Sokrates'in Savunması, Euthyphron adlı diyaloğun devamı niteliğindedir.

Kriton, Antik Yunan filozofu Platon tarafından yazılmış, şehrin tanrılarına inanmayışı ve gençlerin ahlakını bozması gerekçesiyle yargılanan Sokrates’in davası sonucunda çıkan idam kararının ertesinde, öğrencisi aynı zamanda onunla yaşıt ve onun gerçeklerine ulaşamamış bir arkadaşı olan Kriton’un onu hapisten kaçmaya ikna etmeye çalışmasını konu alan bir diyalogdur. Sokrates'in Savunması ve Euthyphron ile birlikte üçlü bir dizi oluşturur. Euthyphron mahkemenin hemen öncesini, Savunma mahkeme sürecini, Kriton ise mahkeme sonrasını anlatır. Yani eser Sokrates'in Savunması adlı diyaloğun devamı niteliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Euthifron</span> Sokratik diyalog

Euthyphron Platon'un dindarlık üzerine yazdığı gençlik dönemi başka bir deyişle Sokratik diyaloglarından biridir. Euthyphron Sokrates'in Savunması ve Kriton diyalogları birbirinin devamı niteliğindedirler. Sokrates, MÖ 399 yılında Meletos adlı bir genç tarafından gençlerin ahlakını bozmak ve dinsizlik suçlamalarıyla açılan dava için mahkemeye gelmiştir. Savunma mahkeme sürecini, Kriton mahkeme sonrasını, Euthyphron ise mahkemenin hemen öncesini anlatır. Yani eser Sokrates'in Savunması'nın önceli olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Lysis</span>

Lysis, Yunan filozof Platon'un gençlik dönemi diyaloglarından biridir. Diyalog dostluk (philia) kavramının doğasını felsefi yönden işlemesi bakımından önemlidir.

Anytos,, Anthemion'un oğlu, Sokrates'in suçlayıcılarından biridir. İspatlanmamış bir efsaneye göre, Sokrates'in idamından dolayı suçluluk duyan halk tarafından Atina'dan sürgün edilmiştir. Atina'daki demokratik güçlerin önde gelen destekçilerinden biridir.. Ayrıca Platon Anytos'u Menon adlı diyalogundaki konuşmacılardan biri olarak tasvir etmiştir.

Elisli Phaidon, Antik Yunan filozoftur. Sokrates'in öğrencisidir.

(Antik Yunanca: Εὐθύδημος), Yunan filozof Platon'un erken dönem diyaloglarından biri olan eser, aynı adı taşıyan Khios'lu sofistin adından alınmadır. Diyalog, Kriton ve Sokrates arasında geçer.

Timeeus, genelde ismi var olup cismi olmayan bir karakter tarafından uzun monologlar formatında verilen Plato'nun diyaloglarından biridir ve tahminen Milattan önce 360 yıllarında yazılmıştır. Çalışma fiziksel dünyanın ve insanların doğasının spekülasyonunu ortaya koyar ve Critias'ın diyaloğunu takip eder. Konuşmadaki katılımcılar Sokrates, Locri'nin Timeos'unu, Hermocrates ve Critias'ı içerir. Bazı bilim adamları diyalogda görünenin Thirty Tyrants'ın Critias'ı değil de onun büyük babası Critias olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Iustinus</span>

Iustinus, Patristik felsefenin ilk döneminin adı anılmaya değer apolojistlerinden biridir. Yortusu 1 Hazirandadır.

Sokratik diyolog, Sokratik yöntemin uygulandığı ve genellikle ana karakterinin Sokrates olduğu diyaloglardır. Bu türün ilk örnekleri Platon ve Ksenofon tarafından verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.