İçeriğe atla

Pfalz Elektörlüğü

Pfalz Elektörlüğü
Kurfürstentum Pfalz (Almanca)
Kurferschdendom Palz (Palatine Almancası)
1085-1803
Pfalz Elektörlüğü bayrağı
1776'ya kadar kullanılan bayrak
1604'te tasarlanan bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
1356'dan 1803'e kadar kullanılan arma
1789'da Pfalz-Bavyera'nın ilçeleri: 1: Frankenthal, 2: Mannheim, 3, 17: Heidelberg, 4: Alzey, 5: Bacharach, 6: Germersheim, 7: Kreuznach, 8: Neustadt, 9: Lautern, 10: Lauterecken, 11: Oppenheim, 12: Simmern, 13: Stromberg, 14: Veldenz, 15: Boxberg, 16: Bretten, 18: Ladenburg, 19: Lindenfels, 20: Mosbach, 21: Otzberg, 22: Umstadt
1789'da Pfalz-Bavyera'nın ilçeleri:
1: Frankenthal, 2: Mannheim, 3, 17: Heidelberg, 4: Alzey, 5: Bacharach, 6: Germersheim, 7: Kreuznach, 8: Neustadt, 9: Lautern, 10: Lauterecken, 11: Oppenheim, 12: Simmern, 13: Stromberg, 14: Veldenz, 15: Boxberg, 16: Bretten, 18: Ladenburg, 19: Lindenfels, 20: Mosbach, 21: Otzberg, 22: Umstadt
Pfalz Elektörlüğü konumu
TürElektörlük
Başkent
Yaygın dil(ler)Almanca
Pfalz Almancası
Resmî din
Halk: Katolik (1556'ya kadar), Lütercilik (1556–1563) ve Kalvinizm (1563'ten itibaren). Elektör: Katolik (1530'lara kadar-1685'ten 1803'e kadar), Lütercilik (1530'lar-1559, 1575–1583), Kalvinizm (1559–1575, 1583–1685).
HükûmetIrsî monarşi
Elektör 
• 1085-1095
Laachlı Heinrich (ilk)
• 1799-1803
Maximilian Joseph (son)
Tarihî dönem
• Kuruluşu
1085
• Elektör olarak onaylanma
10 Ocak 1356
15 Mayıs - 24 Ekim 1648
• Bavyera ile şahsi birlik
30 Aralık 1777
9 Şubat 1801
• Baden tarafından ilhak edildi
27 Nisan 1803 1803
Öncüller
Ardıllar
Ren Frankonyası
Nordgau Margravlığı
Bohemya Pfalzı
Palatinate-Sulzbach
Pfalz-Neuburg
Baden Elektörlüğü
Mont-Tonnerre
Bavyera Elektörlüğü
Günümüzdeki durumu

Pfalz Elektörlüğü, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir elektörlüğüydü.[1] Elektörlük 1085 yılında kuruldu. 1214'ten 1805'te Bavyera Krallığı'na bağlanmasına kadar Wittelsbach Hanedanı tarafından yönetildi.

1541 yılında elektör Otto Heinrich Luterciliğe geçti. 1619'da elektör V. Frederick Bohemya kralı seçildi ve Otuz Yıl Savaşları'nı başlattı. 1648'deki Vestfalya Antlaşması'ndan sonra harap olmuş topraklar, Fransa Kralı XIV. Louis'in başlattığı ve Dokuz Yıl Savaşları'yla doruk noktasına ulaşan Yeniden Birleşme seferlerinden daha da olumsuz etkilendi. 1777'den itibaren Bavyera Elektörlüğü ile şahsi birlik içinde yönetilen Pfalz, 27 Nisan 1803'te Alman medyatizasyonu ile feshedildi.

Kaynakça

  1. ^ Ralph Dornfeld Owen, Palatine & Palatinate 3 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., p. 231. Retrieved 29 November 2015.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bavyera</span> Almanyada bir eyalet

Bavyera, resmî adıyla Özgür Bavyera Devleti, Almanya'nın güneydoğusunda bir eyalet. Yüzölçümü bakımından Almanya'nın en büyük eyaletidir. Başkenti Münih'tir. Diğer önemli kentleri ise Nürnberg, Augsburg, Regensburg, Ingolstadt, Bamberg ve Würzburg'dur. Batıda Baden-Württemberg ve Hessen eyaletleri, kuzeyde Türingiya ve Saksonya eyaletleri, doğuda Çekya, güney ve güneybatıda Avusturya ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Krallığı</span> 1806-1918 yılları arasında var olan bir Alman devleti

Bavyera Krallığı, 1805'ten 1918 yılına kadar varlığını sürdürmüş, Bavyera Elektörlüğü'nün ardılı olan bir devletti. 1871'de Almanya'yla birleşmesinin akabinde krallık, yeni kurulan imparatorluğun içinde yer alan bir federe devlet hâline dönüştü. Güç, zenginlik ve yüzölçümü bakımından, yönetici devlet olan Prusya Krallığı'nın hemen ardında ikinci sıradaydı.

<span class="mw-page-title-main">Württemberg Elektörlüğü</span>

Württemberg Elektörlüğü, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda bir tarihi devlet. Toprakları günümüzde Almanya sınırları içinde bulunan Ren nehrinin doğu yakasında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Veraset Savaşı</span> Avusturyada hanedan savaşı

Avusturya Veraset Savaşı (1740–48), Kuzey Amerika'da Kral George Savaşı, Anglo-İspanyol Savaşı, Jenkins'in Kulağı Savaşı ve üç Silezya Savaşı'ndan ikisini içeren, Avrupa'daki büyük güçlerin çoğunun dahil olduğu Habsburg Hanedanı'nda Maria Theresa'nın tahtın varisi olması sorunundan ortaya çıkmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Köln Elektörlüğü</span>

Köln Elektörlüğü, 10. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında varlığını sürdüren Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda bir kilise prensliği. Köln Katolik Başpiskoposluğuna ait topraklardan oluşuyordu. Aynı zamanda elektörlük yetkisini de elinde bulunduran başpiskopos tarafından yönetiliyordu. Elektörlüğün başkenti 1288 yılına kadar Köln'ken bu tarihten sonra Bonn oldu. Alman ilhakı sırasında 1803 yılında bölge laikleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Saksonya Elektörlüğü</span> Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu devleti

Saksonya Elektörlüğü, bazen Yukarı Saksonya olarak da adlandırılan bir Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu devleti. İmparator IV. Karl, 1356 Altın Boğası ile Askanya dükalığı Saksonya-Wittenberg'e elektörlük statüsü verdiğinde kuruldu. Askanya Hanedanı'nın soyunun tükenmesiyle ülke 1423 yılında Meissen Prensliği'nin başındaki Wettin Hanedanı'na verildi. Bir dönem Meissen'den ülkeyi yöneten hanedan daha sonra başkenti Dresden'e taşıdı. 1806'da imparatorluğun yıkılışından sonra Wettin elektörleri Saksonya Kralı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Pressburg Barışı (1805)</span> 1805 tarihinde imzalanan barış antlaşması

Pressburg Barışı (1805) ya da Dördüncü Pressburg Barışı ya da Pressburg Antlaşması, Pressburg'da imzalanan bir barış antlaşması için kullanılan isim.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Dükalığı</span>

Prusya Dükalığı veya Prusya Düklüğü, 1525'te Protestan Reformu sırasında Töton Tarikatı Devleti'nin sekülerleşmesi sonucu Prusya bölgesinde kurulan bir düklüktü.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Elektörlüğü</span>

Bavyera Elektörlüğü, 1623 ile 1806 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu içerisinde yer almış bağımsız bir elektörlüktü. Elektörlük, Bavyera Dükalığı'nın ardılı olup, 1806 yılında kurulmuş Bavyera Krallığı'nın öncülüdür. Elektörlüğün yöneticileri olan prens elektörleri, devletin tarihi boyunca hep Wittelsbach Hanedanı'nın üyelerinden oluşmuştur. Devletin ilk elektörü I. Maximilian, son elektörü ise Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Bavyera Kralı unvanını alacak Maximilian I. Joseph'tir.

<span class="mw-page-title-main">I. Christian (Anhalt-Bernburg Prensi)</span>

Anhaltlı Christian olarak da bilinen Anhalt-Bernburg Prensi I. Christian, Askanya hanedanından bir Alman prensti. Anhalt’ın hüküm süren prensiydi ve 1603’te yeniden kurulan Anhalt-Bernburg Prensliği’nin de hükümdar prensi oldu. 1595’ten itibaren Yukarı Pfalz’ın valiliğini yaptı ve kısa süre sonra Pfalz Elektörü IV. Frederick’in baş danışmanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barışı (1635)</span>

Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı. Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.

<span class="mw-page-title-main">II. Maximilian (Bavyera elektörü)</span>

II. Maximilian, aynı zamanda Max Emanuel veya Maximilian Emanuel olarak da bilinen, Bavyera Elektörlüğü'nün Wittelsbach hanedanına mensup hükümdarı ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun prens-elektörüydü. Aynı zamanda İspanyol Hollandası'nın son yöneticisi ve Lüksemburg Dükü idi. Yetenekli bir asker olarak hırslı yapısı çeşitli çatışmalara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Wittelsbach Hanedanı</span>

Wittelsbach hanedanı Bavyera, Pfalz, Hollanda ve Zelanda, İsveç, Macaristan, Bohemya, Köln Elektörlüğü, Yunanistan ve diğer bazı prens-piskoposluklara hükmetmiş olan Alman hanedandır. Atalarının toprakları olan Pfalz ve Bavyera toprakları birer elektörlüktü ve ailenin üç üyesi Kutsal Roma İmparatorluğu'nun imparatorlarını ve krallarını seçti. 1805'te kurulan ve 1918'e kadar varlığını sürdüren Bavyera Krallığı'na da hükmettiler. Hanedandan olan ilk Bavyera dükü I. Otto dur. 1180'de Bavyera Dükalığı'nın Aslan Heinrich'ten alınmasıyla Bavyera dükü oldu. II. Otto, Pfalzlı Agnes ile evlenmişti. Agnes, Ren Pfalz kontu V. Heinrich'in kızı ve Aslan Heinrich'in torunuydu. Bu evlilikle Wittelsbach hanedanı Pfalz'ı da aldı.

<span class="mw-page-title-main">I. Maximilian (Bavyera elektörü)</span>

I. Maximilian, bazen Büyük Maximilian olarak anılır, Wittelsbach Hanedanı’nin bir üyesi olup 1597'den itibaren Bavyera Dükü olarak hüküm sürmüştür. Hükümdarlık döneminde, aynı hanedan üyesi olan kuzeni Palatina Elektörü V. Frederick, Otuz Yıl Savaşları’na sebep olacak olan protestan harekâtın içinde yer aldı. 1623 yılında Regensburg’ta toplanan Emperyal Dieti’nin aldığı karar ile Elektörlük Maximilian’a verildi ve bu görevi 1648 yılına kadar sürdürdü. Vestfalya Barışı ile Palatina Elektörlüğü Frederick'in varisine iade edilirken, Maximilian Bavyera Elektörü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Leipzig Antlaşması</span> Saksonyanın Wettin topraklarını bölen 1485 antlaşması

Leipzig Antlaşması veya Leipzig'in Bölünmesi 11 Kasım 1485 tarihinde Saksonya Elektörü Ernest ile Saksonya Elektörü II. Frederick'nin Wettin Hanedanıdan oğulları olan küçük kardeşi III. Albert arasında imzalandı. Anlaşma, Wettin topraklarının Saksonya ve Thüringen olarak bölünmesini devam ettirdi ve uzun vadede Brandenburg-Prusya lehine bir Orta Alman hegemonik gücünün daha da gelişmesini engelledi.

<span class="mw-page-title-main">Berg Dükalığı</span>

Berg, Almanya'nın Rhineland bölgesinde bir eyaletti - başlangıçta bir kontluk, daha sonra bir dükalık -. Başkenti Düsseldorf'tu. 12. yüzyılın başlarından 19. yüzyıla kadar ayrı bir siyasi yapı olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">V. Frederick (Pfalz)</span>

V. Frederick 1610'dan 1623'e kadar Kutsal Roma İmparatorluğu'nda Ren'in Palatine elektörüydü. 1619'dan 1620'ye kadar Bohemya Kralı olarak hüküm sürdü. Her iki unvandan da feragat etmek zorunda kaldı. Bohemya'daki saltanatı ona " Kış Kralı " lakabını kazandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Hesse-Kassel Landkraflığı</span>

Hesse-Kassel Landkraflığı, varoluşunca okunuşu olarak Hesse-Cassel, ayrıca Hesse Pfalz'ı olarak da bilinir, Kutsal Roma İmparatorluğu içinde bir eyaletti. Eyalet 1567 yılında Hesse Landkrafı I. Philip'in ölümü sonrası Hesse Landkraflığı'nın bölünmesiyle oluşmuştur. I. Philip'in en yaşlı oğlu IV. William Landkraflığın kuzey yarısını ve başkent Kassel'i miras almıştır. Diğer iki çocuğu Hesse-Marburg, Hesse-Rheinfels ve Hesse-Darmstadt Landkraflıklarını almıştır.