İçeriğe atla

Peñón de Vélez

Peñón de Vélez de la Gomera'nın Fas sahilinden görünümü

Peñón de Vélez ya da Peñón de Vélez de la Gomera, Fas'ın Kuzey Afrika sahil şeridi üzerinde, ana karadan küçük bir kanal ile ayrılan İspanya'ya bağlı bir adadır. Sadece küçük bir askerî birlikten ibaret olan nüfusun yaşadığı ada, aynı kıyı şeridi üzerinde İspanya'ya bağlı bir diğer nokta olan Melilla'dan yönetilmektedir.

Coğrafya

Önceleri ada olan ama Akdeniz'den gelen okyanus dalgaları ve en çok da 1930'daki deprem ile 1934'teki büyük fırtınanın etkisiyle tombolo ile Afrika'ya karadan bağlanmış ve bir yarım adaya dönüşüp, Fas ile kara sınır oluşturmuştur. Çizgisel olarak Melilla Şehri'nin 126 Km batısında ve yine İspanya'ya ait Ceuta Şehri'nin 117 Km doğusunda yer almaktadır.

Tarihi

İspanya ve Portekiz 1496'da bir anlaşmayla Kuzey Afrika'daki nüfuz alanlarını belirlediler. Bu anlaşmaya göre İspanya sadece Peñón de Vélez'in doğusundaki toprakları işgal edebilecekti. Bu anlaşma 1578 Vadisseyl Muharebesi'ne kadar geçerli kaldı. Bu tarihten sonra İspanya, Laranche işgali gibi Fas'a doğrudan müdahaleye başladı. 1508'de İspanya adayı mesken tutan ve Güney İspanya'da yağma yapan korsanlara karşı savaşmak üzere sefer düzenledi ve adayı aldı. 1522'de İspanya adayı, Fas'tan gelen bir Berberi saldırısı sonucu kaybetti. 1554'te Osmanlıların yardımıyla Tlemcen ve Fez Şehirlerini güneydeki düşmanları Saadlilerden alan ve tahta geçen Ali Abu Hassun, adayı Osmanlılara verdi.[1]

1563'teki başarısız bir girişimden sonra 1564'te Villafranca’nın 4. Marki’si García Álvarez de Toledo kumandasındaki İspanyollar, garnizonda bulunan 150 kişilik Osmanlı Birliği'nin tamamını öldürerek adayı ele geçirdi ve günümüze kadar da 1680, 1701, 1755, 1781 ile 1790'daki kuşatılmalara rağmen ada İspanya kontrolünde kaldı. 1871'de İspanya Meclisi adayı, askeri önemini yitirmesi sebebiyle terk etmeyi tartışmaya açtı ama nihayetinde teklif düştü. 29 Ağustos 2012 sabahı Ceuta ve Melilla'nın Özgürlüğü Komitesi'nden 7 kişilik eylemci grubun yarımadaya girmesi ve Fas Bayrakları asmaları olayı 4'ünün adadaki İspanyol Askerleri tarafından tutuklanmasıyla son buldu. Eylemciler arasında Fas'ın bir şehri olan Beni Ansar'ın belediye başkanı Yahya Yahya da vardı. Sonrasında Faslılar kaçmayı başardılar.

Kaynakça

  1. ^ Kissling, Hans Joachim; Spuler, Bertold (29 Ekim 1996). The Last Great Muslim Empires: History of the Muslim World. Bagley, F. R. C. tarafından çevrildi. Princeton, New Jersey: Markus Wiener Publishers. s. 103. ISBN 978-1-55876-112-4. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2018 – Google Books vasıtasıyla. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika</span> Afrika kıtasının Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır ve Sudanı içeren kuzey bölgesi

Kuzey Afrika, Afrika'nın kuzeyindeki bölgeye verilen isim. Bugün Kuzey Afrika'da Fas, Cezayir, Tunus, Libya, Mısır ve Sudan devletleri bulunmaktadır. Bölgede Müslümanlar çoğunluktadır. Bölgedeki yaygın diller Arapça, Berberice ve Kıpticedir.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip</span> Kuzey Afrikada coğrafi bölge; Arap dünyasının batı yarısı

Mağrip, Arap dünyasının batı kısmıdır. Bölge, Cezayir, Libya, Moritanya, Fas ve Tunus dahil olmak üzere Batı ve Orta Kuzey Afrika'yı kapsar. Mağrip ayrıca Batı Sahra'nın tartışmalı bölgesini de içerir. 2018 itibarıyla bölgenin nüfusu 100 milyondan fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Septe</span> İspanya Krallığına bağlı, özerk il statüsünde bir şehir.

Septe, İspanya'nın Kuzey Afrika'daki toprağıdır. İspanyol anayasasına göre Melilla ile birlikte özerk il statüsündedir. Fas sınırı ile çevrili olan şehir 19 km²'dir. Akdeniz'e 20 km sahili olan şehrin Fas'la olan sınırı 8 km'dir. İber Yarımadası'na 14 km mesafededir. 1415 yılında önce Portekizliler tarafından ele geçirilen şehir 1580 yılında İspanyol toprağı olmuştur. Nüfusu 1998 verilerine göre 72.117 kişidir. Bu nüfusun 54.000'i Hristiyan, 16.000'i Müslüman, 600 ilâ 700'ü Musevî ve 500 kadarı da Hindu'dur. 2010 yılı nüfusu ise 80.579 kişi olmuştur. Farklı dinlerin olması şehirde farklı kültürlerin oluşmasına da yol açmıştır. Resmî ve özel yaşamda dört kültür barış içerisinde uyumlu olarak yer almaktadır. Juan Jesús Vivas Lara şehrin hem başbakanı hem de belediye başkanıdır. Fas, Septe ile birlikte Melilla'yı da İspanya'dan istemektedir. Septe'de İspanyolca ve Arapça konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Melilla</span> İspanya Krallığına bağlı özerk il statüsünde bir şehir.

Melilla, İspanya'nın Kuzey Afrika'daki toprağıdır. İspanyol anayasasına göre Ceuta (Septe) ile birlikte özerk il statüsündedir. Fas sınırı ile çevrili olan şehrin yüzölçümü 20 km²'dir. Nüfusu 86.384'tür. Juan José Imbroda Ortíz şehrin hem başbakanı hem de belediye başkanıdır. Fas, Melilla ile Ceuta'yı İspanya'dan istemektedir. Kent 1497'den beri İspanyol egemenliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Chafarinas Adaları</span>

Chafarinas Adaları. İspanya'ya bağlı, Akdeniz'de üç küçük ada. II.İsabel ve ısla del Rey adalarında askeri üs bulunmaktadır. Melilla'ya 48 km Fas kıyılarına 4 km uzaklıktadır. 1847 yılından beri adalar İspanya'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol İmparatorluğu</span> Beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğu

İspanyol İmparatorluğu, beş kıtada toprağı olan, dünyanın ilk küresel imparatorluğudur. İspanyol İmparatorluğu, İspanya veya İspanya hükümdarları tarafından fethedilen, miras kalan veya el konan arazileri kapsar. Bu arazilere Kuzey ve Güney Amerika'nın geniş kesimleri de dahildir. Hak iddia edilen ancak hiç ele geçirilemeyen topraklar da mevcuttur. Toplam arazilerin yüzölçümü 18. yüzyılın sonunda 18 milyon kilometre kare civarındadır. 16. ve 17. yüzyıllardaki kıtalararası yapısına rağmen koloni imparatorluğu deyimi 1768 yılı itibarıyla kullanılmaya başlanmıştır. 19. yüzyılda ise devlet yapısı tamamen kolonisel bir yapıya dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim Hattabi</span>

Abdülkerim Hattabi, tam adı Muhammed bin Abdülkerim el-Hattabi (d. 1882, Ajdir, Fas - ö. 6 Şubat 1963, Kahire, Mısır) Kuzey Afrika'daki İspanyol ve Fransız egemenliğine karşı direniş hareketinin önderi ve kısa ömürlü Rif Cumhuriyeti'nin (1921-26) kurucusu. Usta bir taktikçi ve yetenekli bir örgütçü olan Abdülkerim kendini Magrip kahramanı yapan bir bağımsızlık hareketini yönetti. Ho Chi Minh'in silahlı bağımsızlık mücadelesinin ve modern gerilla tekniklerinin öncüsü olarak adlandırdığı Abdülkerim ancak sömürgeci güçlerin askeri ve teknolojik üstünlüğü ile yenilebildi.

<span class="mw-page-title-main">Rif Savaşı</span>

Rif Savaşı, İspanya ile Fas'ın Rif ve Cibela kabileleri arasında yapılan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Perejil Adası</span> Fasın Akdeniz kıyılarının 200 metre açıklarında yer alan bir kayalık ada

Perejil Adası, Cebelitarık boğazında, Fas'ın Akdeniz kıyılarının 200 metre açıklarında yer alan kayalık bir ada. Ada üzerinde İspanya ve Fas egemenlik iddiasında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ceuta Kuşatmaları</span>

Ceuta Kuşatmaları, İspanya hakimiyetindeki, Kuzey Afrika'daki Ceuta şehrinin Fas ordusu tarafından 1694 ile 1727 yılları arasında gerçekleşen kuşatmalarıdır. İlk kuşatma 23 Ekim 1694'te başlayıp, 1720'de kuşatmayı kaldırmak amaçlı gelen İspanyol takviye kuvvetleriyle son bulmuştur. Önceden Portekiz hakimiyetinden İspanyol hakimiyetine geçen Ceuta, 26 yıl süren bu kuşatma ile şehir büyük oranda değişime uğrayıp Portekiz mimarisini kaybetmiştir. Çatışmalar büyük oranda şehir surlarında, küçük oranda Fas kıyısında ve maddi yardımı engellemek amaçlı Cebelitarık Boğazı'nda da gerçekleşmiştir. İkinci kuşatma 1721'de başlayıp 22 Nisan 1727 tarihine kadar devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peñón de Alhucemas</span>

Peñón de Alhucemas, Batı Akdeniz'de İspanya'ya ait bir adacıktır ve aynı adı taşıyan koyda bulunmaktadır. Fas sahiline 700 metre ve en yakın İspanyol bölgesi Melilla'ya 84 kilometre uzaklıktadır. Kıyıya sadece 50 metre ve kayadan 800 ve 900 metre uzaklıkta bulunan ıssız iki adacıkla birlikte Alhucemas Adaları'nı oluşturmaktadır.

Mostaganem Savaşı veya Mostaganem Muharebesi, 1558 yılında Osmanlı Devleti ile İspanyol İmparatorluğu - Fas Sultanlığı arasında yapılan, Osmanlı zaferiyle sonuçlanan savaş. Osmanlı güçlerinin başında Hasan Paşa, İspanyol güçlerinin başında ise Kont Alkodete vardı. İspanyol güçlerini Fas Sultanlığı'nın askerleri de desteklemiştir. Savaş sonucunda İspanyollar, Mostaganem Kalesi'nin kuşatmasını kaldırdı ve Fas topraklarından çekilme kararı aldı. Böylece Fas topraklarında Osmanlı hakimiyeti başladı.

<span class="mw-page-title-main">Fas İspanyol Protektorası</span>

Fas İspanyol Protektorası, 1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 7 Nisan 1956 tarihinde Fas ile birleşmesine kadar süren İspanya'nın bir himaye yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Adası'nın Fethi</span> Cezayir açıklarındaki adanın 1529da kuşatılması ve Fethiye sonuçlanan süreç

Cezayir Adası'nın Fethi, Osmanlıların elindeki Cezayir kentinin açıklarında bulunan ve 1510 yılından beri İspanyol İmparatorluğu'nun işgalindeki Cezayir Adası'nın 1529 yılında Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerince kuşatılıp ele geçirilmesiyle sonuçlanan askerî harekât.

Fes'in Zaptı veya Fes'in Ele Geçirilmesi 1554'te Salih Reis'in Cezayir eyaleti kuvvetleri ile Saadi Sultanlığı hükümdarı Muhammed eş-Şeyh arasında gerçekleşti. Muharebe, Fas kuvvetlerinin geri çekilmesi ve şehrin Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir eyaleti ordusu tarafından zaptıyla son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Vattâsîler</span>

Vattâsîler veya Vattâsî Hanedanı, 1471 ile 1549/1554 yılları arasında Fas’ı yöneten Faslı Arap hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Juby Burnu</span>

Juby Burnu, Fas'ın güney kıyısında, Kanarya Adaları'nın doğusunda, Batı Sahra'nın çöl bölgeleriyle sınırdan çok uzak olmayan bir burundur. 1916'dan 1958'e kadar Burun bölgesi hinterland olarak adlandırılan arkasındaki yaklaşık 30.000 km² toprağı ile İspanyol Fas himaye bölgesinin güney kısmını oluşturmaktaydı. Ana şehir olan Tarfaya nedeniyle "Tarfaya Şeridi" olarak da biliniyordu.

Melilla Kuşatması, 1774-1775 yılları arasında İngiltere ve Fas Sultanlığının İspanya'nın Kuzey Afrika'daki yegane toprağı olan Melilla'yı kuşattıkları savaştır. Dönemin Fas Sultanı III.Muhammed ben Abdullah Fas Kraliyet Ordusu ve küçük bir paramiliter Cezayir ordusunu Melilla surlarına gönderdi. İngiltere savaşa birlik katmamış, sadece sözlü bir destekte bulunmuştur. İngiliz-Fas ittifakına karşılık İspanyollar Melilla'yı savunmak için Tuğgeneral Juan Sherlocke ve yardımcı olarak Florencio Monero'yu kaleye gönderdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.