İçeriğe atla

Peyzaj planlama

Peyzaj planlama; doğal ve kültürel süreçlerin ve kaynakların tanımladığı yaşam ortamlarının, koruma-kullanım dengesinin sağlanması ile kentsel, kırsal ve endüstriyel, turistik ve benzeri kullanımlarda var olan ve olası çevre sorunlarının giderilmesi ve önlenmesi temelinde, kamu ve toplum yararını gözeterek açık ve/veya yeşil alanların oluşturulmasında, koruma, onarım, yenileme, restorasyon ve yönetimi ile plan ve projelerin uygulanmasını içeren planlamadır.

Peyzaj planlamanın analizleri sonucu ilgilerin katılımı ile peyzaj gelişim stratejileri oluşturulur. Bu stratejiler peyzaj planlarına aktarılır.Aynı zamanda çevre düzeni planlarına aktarılması sağlanır.

  • Alan kullanım planlaması ve cihazları
  • Peyzaj ve çevre planlama gelişimi
  • Peyzaj planlaması için veri kaynakları
  • Planlama teorisi ve teknikleri
  • Peyzaj değerlendirmesi
  • Görsel kaynak analizi
  • Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve fotoğraf yorumlama
  • Peyzaj potansiyeli
  • Ekolojik risk analizi, V-wert dahil analitik yöntemler

Avrupa peyzaj sözleşmesine göre tanımı

Peyzaj planlama, Peyzaj planlanması, peyzajların geliştirilmesi, restore edilmesi veya yaratılması için yapılan ileri görüşlü güçlü eylem anlamına gelir.

Peyzaj planlama , peyzaj mimarlığının bir dalıdır.[1] Ervin Zube (1931-2002) göre peyzaj planlama önemli doğal ve kültürel kaynakları ve doğal süreçleri korurken rakip arazi uzlaştırılması kullanıldığı ile ilgili bir aktivite olarak tanımlanır.[1]

Frederick Law Olmsted tarafından planlanan şehir park sistemleri ve yeşil yollar kentsel peyzaj planlamanın anahtar örnekleridir.[1] Peyzaj tasarımcıları inşaat çalışma komisyonunda olan müşteriler için çalışma eğilimindedirler.[1] Peyzaj plancıları teknik çizim limitleri dahilinde ve ülkesel, bölgesel, arazi ve mülki sınırlar dahilinde sınırlandırılmış olan tasarım projelerine bakabilirsiniz.[1]

Peyzaj plancıları hangi projeler eğiliminde çalışmaktadırlar:[1]

  • Geniş coğrafi alanlar (ülkesel, bölgesel ve kent ölçeğinde,[1]
  • Arazi kullanım sorunlarında,[1]
  • Uzun bir süre uygulanır.[1]

Kırsal alanlarda, plansız maden çıkarımının açtığı hasarların onarımı peyzaj planlama için kamu kurumu talebine yönelik erken nedenlerden biridir.[1]

Peyzaj planlama çalışmalarında arazi kullanım kararlarını alabilmek, çevresel, sosyal, ekonomik vb. faktörleri göz önünde bulundurarak mekana, araziye yönelik çeşitli analizler yapabilmesi, geleceğe yönelik planların oluşturulması ve tasarım süreçlerine katkı sağlaması amacıyla coğrafi bilgi sistemlerinden (CBS) yararlanılır.


Peyzaj analizi

Peyzaj karakter tipi analizi

  • Peyzaj karakter tiplerinin belirlenmesi - peyzaj elemanlarının belirlenmesi

Peyzaj fonksiyon analizi

  • Peyzajın su fonksiyonu
  • Peyzajın toprak koruma fonksiyonu
  • Peyzajın habitat fonksiyonu
  • Peyzajın kültürel fonksiyonu
  • Peyzajın biyoçesitlilik fonksiyonu

Görsel peyzaj analizi

Peyzaj planlama plan kademeleri

[1]

Planlama Seviyesi Planlama bölümleri Peyzaj planlaması Genel ölçek
Devlet Ülkenin kalkınma programları (ülkesel) Peyzaj programı
Stratejik planlama hizmetleri 		1:100.000
Bölgesel Bölgesel planları Peyzaj master planı
Üst bölge ölçeği 		1:100.000–1:50.000
İl, ilçe, köy Arazi kullanım planları Peyzaj planları
Alt bölge ölçeği 		1:50.000–1:25.000
Kentsel (belediye) İmar planları Yeşil kalkınma peyzaj planları
Çevre düzeni planı ve nazım imar planı ölçeği 		1:25.000–1:5000
Kentsel (belediye) İmar planları Yeşil kalkınma peyzaj planları
Uygulama imar plan ölçeği 		1:5.000–1:1000
Kentsel ölçekte Peyzaj tasarım projeleri Yapısal ve bitkisel tasarım projeleri 1:1.000–1:50
(Ayrıca 1:1'e kadar uzanan sistem detayları paftası)
Korunan alanlar için - Bakım, koruma ve kalkınma gelişim planları 1:10.000–1:500
Müdahele projeler - Peyzajın çalışmaları destek planı 1:5.000–1:500
  • Ulusal peyzaj politikaları,
  • Peyzaj planlarının planlama kademesinde yer alması,
  • Peyzaj kalitesi hedeflerinin belirlenmesi,
  • Peyzajların korunması,
  • Peyzajların yönetimi
  • Yeşil sistem ana planı
  1. Ülke Kalkınma/Strateji Planı-Peyzaj Programı
  2. Üst Bölge Planı/Bölgesel Peyzaj Planı
  3. Alt Bölge Planı/ Peyzaj Planı/ Yaşam Alanı (Habitat) Planlaması
    1. Nazım Planı (Master Plan) ve Uygulama İmar Planı
    2. Çevre Koruma Planı (Doğal Çevre/Yaşam Alanı (Habitat) Planlaması ve Tarihi Çevre Koruma Planı)
    3. Yeşil sistem ana planı
    4. Ulaşım Ana Planı
    5. Kültürel Değerler Ana Planı, Yerleşmeler Ana Planı
    6. Altyapı Ana Planı
  • Ülkesel ve bölgesel mekansal strateji planları

Peyzaj plan aşamaları;

  1. Peyzaj Envanteri
  2. Peyzaj Analizi /(Doğal-Kültürel ve Görsel Peyzaj Analizi)
  3. Ekolojik Sınıflama-Peyzaj Sınıfları/Doğal vejetasyon potansiyeli ile iklim, toprak koşulları, morfolojik ve jeolojik yapı, su ilişkileri gibi nitelik ya da etmenler (Mikro-klimatik alanlar, bakılar, morfolojik yapı)
  4. Peyzaj Diagnozu/doğal peyzaj elemanları ile alan kullanımları arasındaki ilişkiler
  5. Planlama/peyzaj analizi, ekolojik sınıflama ve peyzaj diagnozu aşamalarında saptanan esasların plana aktarılması
  6. Koordinasyon
  7. Uygulama

Metodoloji

Geleneksel planlama süreci faaliyetlerini doğrusal bir ilerlemedir.[2] Ortak adımlar şunlardır:[2]

  • Sorunların ve fırsatların belirlenmesi(SWOT analizi)[2]
  • Hedeflerin oluşturulması[2]
  • Biyofiziksel çevre envanteri ve analizi[2]
  • İnsan topluluğu envanter ve analizi[2]
  • Kavram ve seçeneklerinin geliştirilmesi[2]
  • Bir plan benimsenmesi[2]
  • Toplum katılımı ve eğitim[2]
  • Ayrıntılı tasarım[2]
  • Planın uygulaması[2]
  • Planın yönetimi[2]

Peyzaj planlaması her zaman ekolojik planlama yöntemi her zaman değildir çünkü 'planlama bir dizi seçenek üzerinde uzlaşma ve bilimsel ve teknik veriyi kullanan süreç olarak göz önünde bulundurulmalıdır.[2] Ekoloji, insanlar dahil biyolojik ve fiziksel ortamlara kadar tüm canlıların, bir ilişkinin incelenmesidir.[2] O zaman ekolojik planlama, peyzaj kullanımı hakkında karar vermek için fırsatlar ve sınırlamalar önermek için biyofiziksel ve sosyo kültürel bilginin kullanımı olarak tanımlanabilir.'(Steiner, 1991)[2]

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

  • Yeşil kalkınma planı
  • Peyzaj koruma planı
  • Peyzaj planı
  • Peyzaj master planı
  • Peyzaj programı
  • Bakım ve kalkınma planı
  • Kırsal peyzaj planlama
  • Kentsel peyzaj planlama

Kaynakça

  • Ekolojik Tasarım ve Planlama George F. Thompson and Frederick R. Steiner, (Wiley, 1997)
  • Petzaj planlama : Teori ve Planlamaya Giriş Hackett, Brian (Oriel, 1971)
  • Peyzaj Planlama ve Çevresel Etki Tasarımı Tom Turner (2nd ed UCL Press, 1998)
  • Design with nature Ian L. McHarg (Wiley, 1992)
  • Yaşayan Peyzaj: Peyzaj Planmaya göre Ekolojik Yaklaşım Steiner, Frederick R. (McGraw-Hill College, 1991)
  1. ^ a b c d e f g h i j k "Landscape planning". Wikipedi resmi web sitesi. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2012. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Peyzaj planlama". Wikipedi resmi web sitesi. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Harita mühendisliği, yeryüzünün tamamının veya bir parçasının çeşitli tekniklerle metrik anlamda ölçülmesi ve elde edilen mekansal verilerin bilgisayar ortamında işlenip değerlendirilmesi sonrası belirli standartlara veya prensiplere göre harita ve planlara dönüştürülmesi, ayrıca konum ve mekanla ilgili her türlü ölçüm, hesaplama, analiz ve görselleştirme çalışmaları ile ilgilenen mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil yol</span>

Yeşil yol, İngilizce greenway olarak kullanılan terim. Green kelimesi ormanlar, nehir kenarları, vahşi yaşam gibi doğallığı çağrıştırmakta; way kelimesi ise bir rota veya bir aksı belirtmektedir. İki kelime birlikte peyzajla bütünleşen koridor veya bir aks anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Drenaj</span>

Drenaj ya da akaçlama, herhangi bir yerdeki suyun doğal veya yapay yollarla uzaklaştırılmasına yönelik yapılan çalışmalardır. İnşaat, madencilik ve tarım sektöründe uygulamaları mevcuttur.

Orman alanlarının saptanması, ağaçlandırılması, korunması, işletilmesi ve geliştirilmesi gibi konularda hizmet yürüten kişidir. Orman fakültelerinden 4 yıllık bir eğitim sonucu lisans alan kişiler "Orman Mühendisi" olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Tampon bölge</span> taraflar arasında bulunan tarafsız bölge

Tampon bölge, genellikle ülkelerle ilgili olan iki veya daha fazla arazi arasında yer alan nötr bir bölgesel alandır. Tampon bölgenin türüne bağlı olarak, bölgeleri ayırmak veya birleştirmek için kullanılabilir. Yaygın tampon bölge türleri arasında silahsızlandırılmış bölgeler, sınır bölgeleri ve belirli kısıtlayıcı izin bölgeleri ile yeşil kuşaklar bulunur. Bu tür bölgeler, bir egemen devlet tarafından oluşturulabilir veya bir tampon devlet tarafından da oluşturabilir.

Bahçe, çeşitli çim türleri, yerörtücü bitkiler, çiçekler, çalılar, ağaççıklar, yaprak döken veya dökmeyen ağaçlar, süs bitkileri veya doğal bitki örtüsüyle oluşturulmuş, insanların doğa ve temel ihtiyaçlarını karşılayan, aile yapısına, isteklerine, kullanım alışkanlıklarına göre estetik tasarlanırken doğanın yapısının bozulmadan, ekolojik ölçütlerin göz önünde bulundurulduğu, bitkilerin birbirleriyle etkileşimlerinin incelendiği, ekosistemin devamlılığının sağlandığı, flora-fauna ilişkisinin göz önünde bulundurulmasının yanında birçok faktörü, yerel, bölgesel, ülkesel boyutlarda göz önüne alındığı yapı dışında kalan ve yakın çevresine ait açık alan mekanlardır.

Proje yönetimi, belirli bir projenin hedef ve amaçlarına ulaşıp bitirilmesi için kaynakların planlanması, organize edilmesi, tedarik edilmesi ve yönetilmesi disiplinidir.

<span class="mw-page-title-main">Peyzaj mimarlığı</span>

Peyzaj mimarlığı, doğal ve kültürel kaynakları ve fiziksel çevreyi insan yararı, mutluluğu, güvenliği, sağlığı ve konforu için estetik ve bilimsel ilkeler çerçevesinde ele alan, mekan ve yaşam ortamı oluşturan, biyoçeşitliliği destekleyen arazi planlaması, tasarımı, yönetimi, korunması, onarılması ve denetlenmesi konularını kapsayan eğitim, araştırmalar yapan ve ülkesel, bölgesel, kentsel ve kırsal ölçekte fiziksel planlar içerisinde yer alarak kültürel ve doğal değerlerin korunması ve sürdürülebilirlik adına ekolojik öncelikli projeler üretilmesini sağlayan bir planlama ve tasarım dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peyzaj</span>

Peyzaj, insanlar tarafından algılandığı şekliyle, doğal veya insani unsurların eyleminin ve etkileşiminin sonucu olan bir alanı ifade eder. Bu tanım Avrupa Peyzaj Sözleşmesine göre belirlenmiştir.

Peyzaj mimarı, peyzajı oluşturan doğal ve kültürel kaynakları koruyarak insanlar için güvenli, yaşanabilir, erişebilir, konforlu ve huzurlu mekanlar yaratan bunu yaparken de ekolojik, estetik, ekonomik ve işlevsel boyutları göz önüne alarak tasarlanması, planlanması, tahrip olmuş veya bozulan alanlarda onarımını ve sürdürülebilirlik ilkesi ile paralel yönetim konularında bilimsel ve sanatsal ilkeler doğrultusunda proje üreten kişidir. Peyzaj mimarlığı mesleğini yapan kişilerdir. Üniversitelerin dört yıllık lisans programından mezun olan kişilere peyzaj mimarı, iki yıllık önlisans programından mezun olanlara peyzaj teknikeri, yüksek lisans (master) programlarından mezun olanlar ise peyzaj yüksek mimarı unvanı alırlar.

Enerji tasarruflu çevre düzenlemesi, enerji tasarruf edilebilmesi amacını önceleyen peyzaj mimarlığı ve çevre düzenlemesi türüdür. Kullanılan malzemenin kendi enerjisi ve çevre düzenlemesi ile düzenlenmiş çevrenin bakımı ve işletilmesi için tüketilen enerjinin birbirinden ayrı değerlendirilmesi gerekir.

Peyzaj mühendisliği, ekolojik ölçütler doğrultusunda araziyi ve suyu şekillendirmek için matematik ve bilimin uygulamasıdır. Ayrıca yeşil mühendislik diye tariflenebilir ama peyzaj mühendisliği için bilinen en iyi tasarım profesyonelleri peyzaj mimarıdır. Peyzaj mühendisliği, antropojenik peyzajın yaratılması ve tasarlanması için mühendislik ve diğer bilimlerin disiplinler arası uygulamasıdır. Bu farklılık geleneksel olarak alanın, arazinin yeniden ıslahı, iyileştirilmesi, yeniden kullanımını ve geri kazanımını kapsamaktadır. Bunu yaparken Peyzaj mühendisliği;

<span class="mw-page-title-main">Peyzaj projesi</span>

Peyzaj projesi, imarlı alanlarda yapı tarifi dışında kalan açık ve yeşil alanlar ile çatı ve atrium mekanlarının; belediye mücavir alan sınırları içi ile değişik nitelikteki özel tanımlı kullanımlara ayrılan alanlarda ekolojik, doğal ve kültürel verilere dayalı üretilen fiziksel plan ve tasarım projeleridir.

Peyzaj tasarımı, bir tasarım ve sanat geleneği olan doğa ve kültürü birleştiren peyzaj tasarımcıları tarafından uygulanan profesyonel bir meslektir.

Konum istihbaratı (Kİ), belirli bir sorunu çözmek için coğrafi veri ilişkilerinden anlamlı fikir türetilmesi işlemidir. Bu, bir harita üzerinde kolay referans için, mekansal ve/veya kronolojik birden fazla veri setleri katmanları içerir ve uygulamaları sanayileri yayılmış, kategoriler ve kuruluşların genellikle tüm verilerin %80'inden fazlası bir konum öğesi vardır ve bu konumu doğrudan birçok bilgi setleri ile çizmek olabilecek anlayışları türlü etkilediği kabul edilmektedir. Haritalar, çağlar boyunca bilgi temsil etmek için kullanılmıştır, ama gerçek konum 'istihbaratı' ilk örneği olarak referans olabilir, 1854 yılında Londra'da yapıldı. Ne zaman John Snow haritasını kaplayan kolera yayılması hakkında teoriler ile putları kırmayı başardı. Su pompalarının konumu ile bölgenin tek su pompasına kaynak daraltmak mümkün oldu. Bir harita üzerinde bilgilerin bu tabakalama işlemi, ilişkileri belirlenmesi mümkün oldu ve dönüş içgörülerinin aksi anlaşılmıştır. Bu konum istihbaratının çekirdeğidir bugün.

Ulaşım planlaması, ulaşım altyapısı ile ulaşım işletme sistemlerine yapılacak yatırımların ve düzenlemelerin belirlenmesini içeren bir bilim dalıdır.

Şehir planlaması, bir şehrin ve insan ihtiyaçlarını karşılayan alt alanlarının gelecekte arzu edilen koşullarda geliştirilmesi ve bu istikamette uygulanmasıyla ilgilenen bilimsel disiplindir. Özellikle ekonomik, ekolojik, sosyal, yaratıcı ve teknik yönleri dikkate alarak mekâna yönelik kavramlar ve süreçler geliştirir. Kural olarak, devlet tarafından kurumsallaştırılır ve belediyede arazi kullanımını bağlayıcı bir şekilde düzenler. Bu, çatışmayı en aza indirmek amacıyla ideal olarak kamunun çıkarları ile özel çıkarları hesaba katarak, hem kamunun, hem de özel inşaatın yanı sıra mekânsal altyapı geliştirmeyi de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Çevre sorunları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, insan faaliyetlerinin, biyofiziksel çevre üzerindeki zararlı etkilere sebep olan çevre sorunlarının bir listesidir. Genel anlamda; sorunlar, etkileri ve hafifletici unsurlar olarak sınıflandırılırlarsa da, etkilerin birbirine bağlı olduğu ve yeni etkilere neden olabilecekleri gözden uzak tutulmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal kaynak yönetimi</span>

Doğal kaynak yönetimi, yönetimin hem mevcut hem de gelecek nesiller için yaşam kalitesini nasıl etkilediğine özellikle odaklanarak, arazi, su, toprak, bitkiler ve hayvanlar gibi doğal kaynakların yönetimidir.

Arazi yönetimi, arazi kaynaklarının kullanımını ve gelişimini yönetme sürecidir. Arazi kaynakları; organik tarım, yeniden ağaçlandırma, su yönetimi ve eko-turizm projelerini içerebilen çeşitli amaçlar için kullanılabilmektedir. Arazi yönetimi, karasal ekosistemler üzerinde olumlu veya olumsuz etkilere sahip olabilir. Arazinin aşırı veya kötü kullanılması, üretkenliği düşürebilir, azaltabilir ve doğal dengeleri bozabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.