İçeriğe atla

Peygamberler ve Melikler Tarihi

Peygamberler ve Melikler Tarihi (Arapça: تاريخ الرسل والملوك Tarikh al-Rusul wa al-Muluk, Farsça: تاریخ طبری, genelde Taberî Tarihi olarak bilinir), Fars[1] yazar ve tarihçi Taberî (ö. H 310/MS 838-923) tarafından yazılan Arapça tarihi kayıt. Yaratılış'dan MS 915'e kadar Müslümanlar ve Orta Doğu tarihi ile ilgili tafsilat içerir. Bir al-Sila adlı ilave[2][3] Taberî'nin Türk öğrencisi, Ebu Abdullah bin Ahmed bin Cafer el-Farğani, tarafından eklenmiştir.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ Gaston Wiet, etc, "The Great Medieval Civilizations: cultural and scientific development. Volume 3. The great medieval civilizations. Part 1", Published by Allen and Unwin, 1975. pg 722: In the meantime another author, Tabari, Persian by origin, had been unobtrusively at work on two monumental pieces of writing, a commentary on the Koran
  2. ^ Autonomous Egypt from Ibn Tulun to Kafur, 868-969, Thierry Bianquis, The Cambridge History of Egypt, Vol. 1, ed. M. W. Daly, Carl F. Petry, (Cambridge University Press, 1998), 98.
  3. ^ History and Historians, Claude Cahen, Religion, Learning and Science in the 'Abbasid Period, 203
  4. ^ History and Historians, Claude Cahen, Religion, Learning and Science in the 'Abbasid Period, ed. M. J. L. Young, J. D. Latham, R. B. Serjeant, (Cambridge University Press, 1990), 203.
  5. ^ Ibn Jarir al-Tabari, The History of al-Tabari Vol. 1: General Introduction and From the Creation to the Flood, transl. Franz Rosenthal, (State University of New York Press, 1989), 7.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abbas bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası ve sahabe

Abbas bin Abdülmuttalib İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve amcası. Muhammed'den üç yaş büyük olan Abbas, zengin bir tüccardı, İslam'ın ilk yıllarında Muhammed'i Mekke'de himaye etti. 624 yılındaki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. İleride Emevî devletini yıkarak adını taşıyacak Abbâsî devletini kuranlar onun soyundan gelir.

Şeytan ayetleri, Muhammed tarafından önce vahiy olarak açıklanıp sonrasında bu ayetlerin Şeytan isimli varlık tarafından kulağına söylendiği ifade edilerek Kur'an'dan çıkartıldığı belirtilen ayetlerdir. Bu ayetlerle ilgili rivayetler, Taberî, Vâkidî, İbn Sa'd, Ebu Cafer Taberi ve İbni İshak'ın eserlerinde yer almıştır. Şeytan ayetleri kavramı ilk defa İskoç tarihçi William Muir tarafından 1858'de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fars edebiyatı</span> İranın sözlü ve yazılı edebî birikimi

Fars edebiyatı, Farsça sözlü kompozisyonlardan ve yazılı metinlerden oluşan dünyanın en eski edebiyatlarından biridir. 2500 yıldan uzun bir dönemi kapsayan Fars edebiyatına ait kaynaklar bugünkü İran sınırlarının ötelerine, Orta Asya, Batı Asya, Anadolu, Hint alt kıtası, Mısır ve Balkanlar'a yayılmıştır. Gaznelilerin Orta ve Güney Asya'yı fethinden sonra Afganistan, Pakistan, Hindistan ve Orta Asya'ya yayılmıştır. Yalnız İranlılar değil, Türk, Kafkas, Hint, Pakistanlı ve Slav şair ve yazarların Fars dilinde oluşturdukları eserler de Fars edebiyatı içinde sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dîneverî</span> Kürt bilim insanı

Ebu Hanife Dinaverî veya sadece Dinaverî, 9. yüzyıl'da yaşamış, astronomi, botanik, metalürji, coğrafya, matematik, tarih ve Kürdoloji gibi pek çok alanlarda çalışmalarda bulunmuş Fars bilim insanı.

İsmail bin Hammâd el-Cevherî , Kazak sözlükbilimci, yazar ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">İran hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İran hükümdarları listesi coğrafyacılara tarafından Büyük İran bölgesi olarak tanınan arazilerde kurulan devletlerde hükûmet süren tüm imparatorluk, krallıklar ve hükümdarlıklarda hukuken idareci olan hükümdarların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Henri</span>

II. Henri, 31 Mart 1547'den ölümüne kadar Fransa Kralıydı. I. François'nın ikinci oğludur. Ağabeyi Breton dükü III. François'nın 1536 yılında ölümü üzerine Fransa'nın dofeni olmuştur.

Kamāl al-Dīn Abu ʾl-Ḳāsim ʿUmar ibn Aḥmad ibn Hibat Allāh Ibn al-ʿAdīm Halep'li devlet adamı, yazar ve bilgin.

Bu liste maddesi, Orta Çağ'da hüküm süren büyük güçlerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anxi'nin Dört Garnizonu</span>

Anxi'nin Dört Garnizonu, Tang Hanedanı tarafından 648 ile 658 yılları arasında kurulan Çin askeri garnizonlarıydı. Hint-Avrupa şehir-devletleri Qiuci (Kuçar), Yutian (Hotan), Shule (Kaşgar) ve Yanqi'de (Karaşehir) konuşluydu. Batıyı Pasifize Etme Genel Himayesi'nin merkezi Qiuci'deydi.

Amajur el-Turki (Majur, Anajur ve Majura olarak da bilinir), Abbasi Halifeliğinde bir Türk askeri subayıydı. El-Mu'tamid'in halifeliği sırasında 870'ten yaklaşık olarak ölümüne kadar Şam valisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Zenc İsyanı</span>

Zenc İsyanı, Abbâsîlere karşı 869'dan 883'e kadar devam etmiş bir isyandır. Günümüzde Irak'ın güneyinde yer alan Basra kenti yakınlarında başlamış ve Ali ibn Muhammed tarafından yönetilmiş ayaklanma, Zenc adı verilen; Doğu Afrika kıyılarında yakalanarak bölgedeki bataklıkları kurutmak için Orta Doğu'ya nakledilmiş ve Bantu dilleri konuşan köle bireylerce sürdürülmüştür. İsyan, ilerleyen zamanlarda halifeliğin çeşitli bölgelerine yayılarak hem Afrikalılar hem de Araplar dahil olmak üzere köleleri ve özgür insanları kapsayacak şekilde büyümüş ve mağlup edilene kadar on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Clifford Edmund Bosworth</span> İngiliz tarihçi (1928–2015)

Clifford Edmund Bosworth FBA, İngiliz tarihçi ve oryantalistti.

El-Bābā veya al-Khādim ("Hadım") olarak da adlandırılan Lülü el-Yaya,MS 1113'ten 1117'deki suikastına kadar Halep Selçuklu saltanatının naibiydi. Reşit olmayan padişahların atabeğiydi. Daha önce Musul atabeği Aksungur el-Porsuki'nin hizmetinde bir hadımdı.

Hugh Nigel Kennedy, bir İngiliz ortaçağ tarihçisi ve akademisyenidir. Erken İslami Orta Doğu, Müslüman İberya ve Haçlı Seferleri tarihinde uzmanlaşmıştır. 1997'den 2007'ye kadar St Andrews Üniversitesi'nde Ortadoğu Tarihi Profesörüydü. 2007'den beri Londra Üniversitesi SOAS'ta Arapça Profesörü olarak görev yapmaktadır.

Ali bin Yahya el-Ermeni, 9. yüzyılın ortalarında Bizans İmparatorluğu ile sınır savaşına katılan ünlü bir Müslüman askeri komutandı. Yaklaşık 852'den 862'ye kadar Tarsus valisi olarak görev yaptı, Bizanslılara karşı birkaç sefer düzenledi. 862'de memleketi Arminiya'nın valisi olarak atandı, ancak 863 sonbaharında Bizanslılara karşı savaşırken öldürüldü.

Abbâsî İhtilâli ya da Kara Elbiseli Adamların Hareketi olarak da adlandırılan, erken İslam tarihindeki dört büyük Halifelikten ikincisi olan Emevi Halifeliğinin üçüncüsü Abbasi Halifeliği tarafından devrilmesiydi. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden otuz yıl sonra ve Râşidîn Halifeliği'nin hemen ardından iktidara gelen Emeviler, büyük çoğunluğu Arap olmayan bir nüfusa hükmeden bir Arap İmparatorluğuydu. Arap olmayanlar, İslam'a dönüp dönmediklerine bakılmaksızın ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüler ve inançları ve etnik kökenleri aşan bu hoşnutsuzluk, nihayetinde Emevilerin devrilmesine yol açtı. Abbasi ailesi, Muhammed'in amcası Abbas bin Abdülmuttalib'in soyundan geldiğini iddia etti.

Zunbiller, aynı zamanda Zhunbil veya Zabulistan'ın Rutbilleri, günümüzün güney Afganistan bölgesinde Hindukuş'un güneyinde bir kraliyet hanedanıydı. MS 680'den MS 870'deki Saffarid fetihlerine kadar hüküm sürdüler. Zunbil hanedanı, Ak Hun İmparatorluğu'nu Kâbil'deki başkentinden yöneten Türk Şahi hükümdarının ağabeyi Rutbil tarafından kuruldu. Tarikh al-Tabari ve Tarikh-i Sistan gibi Arap kaynaklar Zunbillerin hizmetlerinde Türk birliklerinin bulunduğunu belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">II. Muhammed (Irak Selçuklu meliki)</span>

II. Muhammed bin Mahmud, 1153-1159 yılları arasında hüküm süren Selçuklu Sultanı. II. Mahmud'un oğlu ve III. Melikşah'ın kardeşiydi. Cambridge İran Tarihi, Sultan Muhammed'in "Hanedanın Irak'ta bozulan otoritesini yeniden tesis etmek için enerjik bir şekilde çalıştığını" belirtir.