İçeriğe atla

Petır Delyan Ayaklanması

Petır Delyan Ayaklanması

Petr Delyan, Belgrad'da Bulgaristan imparatorlu ilan ediliyor
Bölge
Balkanlar
Taraflar
Bulgar asiler

Bizans İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler
Petr Delyan
Tihomir
Alusian

IV. Mihail

Petır Delyan Ayaklanması 1040-1041'de gerçekleşen, Bulgaristan Theması'nda Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük bir Bulgar isyanıydı..[1] Bu, 1185'te I. İvan Asen ve II. Petr'ın isyanına kadar eski Bulgar İmparatorluğu'nu yeniden kurmak için yapılan en büyük ve en organize girişimdi.

Arka planı

Bizans birlikleri 1018'de Bulgaristan'ı fethettikten sonra II. Basileios, halkı yatıştırmak için akıllıca bir kararla Bulgar vergilendirme sistemini değiştirmemeye karar verdi. Bulgar Patrikhanesi başpiskoposluğa düşürüldüyse de, başı II. Basileios'un 1025'teki ölümüne kadar etnik bir Bulgar olarak kaldı. İmparator III. Romanos yönetimi altında halk vergilerini ayni yerine madeni parayla ödemek zorunda kaldı, bu da yoksulluğa ve yaygın huzursuzluğa neden oldu.

İlk ilerleme

Petr Delyan ve Tihomir'in Ayaklanması

1040 yılında Çar Samuil'in soyundan geldiğini iddia eden Petr Delyan, Konstantinopolis'ten kaçarak Bulgar topraklarında dolaşmaya başladı ve sonunda Morava ve Belgrad'a ulaştı. İsyan, Delyan'ın aziz İmparator I. Petr'in adını alarak Bulgaristan imparatoru ilan edildiği Belgrad'da patlak verdi.[2] Bulgarlar güneye, imparatorluklarının son siyasi merkezleri olan Ohri ve Üsküp'e doğru ilerlediler. Yolda yerel halk onlara katıldı, Petr Delyan'ı imparator olarak kabul etti ve karşılaştıkları her Bizanslıyı öldürdü.[3] Aynı zamanda, Dyrrhachium bölgesinden yerel Bulgarlar asker Tihomir'in[4] etrafında toplandılar ve eski başkentlere ulaşmak için batıya yöneldiler. İki ayrı asi kampının varlığı,[5] isyanın başarısı için gerçek bir tehdit haline geldi. Petar Delyan, Tihomir'e ortak eylemler için müzakere etmek üzere bir mektup yazdı ve ya kendisi ya da Tihomir olmak üzere tek bir lider seçmelerini istedi. Delyan, rakibinden daha fazla nüfuza sahip olduğu için oybirliğiyle lider seçildi ve Tihomir öldürüldü.[6]

Genişletilmiş ordusuyla II. Petr güneye ilerledi, Bizans İmparatoru IV. Mihail'i Selanik'te[7] hazinesini alarak şaşırttı ve mağlup etti.[] Mihail'in komutanlarından biri, muhtemelen Samuil'in boyar Ivats'ın[8] oğlu olan Bulgar Manuel Ivats, II. Petr'e katıldı.[9] Zaferden sonra Kavkan voyvodası komutasındaki Bulgar birlikleri Adriyatik Denizi'ndeki Dyrrachium'u ele geçirdi ve bazı kuvvetler Teselya'nın derinliklerine girerek sonunda Korint'e ulaştı. Arnavutluk, Epir ve Makedonya'nın çoğu fethedildi. Antim liderliğindeki bir başka Bulgar ordusu güneye doğru derinlere yürüdü ve Boeotia'daki Thebes savaşında Bizans komutanı Alakaseus'u yendi. Bulgar başarısının haberi üzerine, ağır vergilerden rahatsız olan Atina ve Pire Bizans nüfusu da ayaklandı, ancak kısa sürede Norman paralı askerleri tarafından ezildi.[10] İsyancıların kararlı eylemleri, isyanı bastırma planlarının alelacele tartışıldığı Konstantinopolis'te ciddi endişelere neden oldu.

Alusian'ın gelişi

Petr Delyan tarafından kontrol edilen maksimum bölge kapsamı

Kısa süre sonra Bulgar ayaklanmasının haberi, son Bulgar İmparatorlarının torunlarının sınır dışı edildiği Ermenistan'a ulaştı. Aralarında en saygı duyulanı, son İmparator İvan Vladislav'ın oğlu Alusian'dı. Paralı asker kılığına girerek Konstantinopolis'e ulaştı ve sıkı güvenlik önlemlerine rağmen Eylül 1040'ta Bulgaristan'a gitmeyi başardı. Taht için yeni bir adayın ortaya çıkması, isyancılar arasında yeni gerilimler anlamına geliyordu. Alusian başlangıçta kökenini açıklamaya cesaret edemedi, ancak akrabalarının sadık destekçilerini bulmaya çalıştı. Sağ dirseğindeki siyah bir lekeyle iddialarını kanıtladı ve kısa sürede birçok taraftar topladı.

II. Petr II Delyan, Alusian'ın potansiyel bir taç adayı olabileceğini bilmesine rağmen kuzenini sıcak bir şekilde karşıladı. Selanik'i ele geçirmesi için ona 40.000 kişilik bir ordu verdi ama başarısız oldu. Yenilgi 15.000 ölüme mal oldu.

Alusian'ın Darbesi

Ağır yenilgi, iki lider arasındaki ilişkileri keskin bir şekilde kötüleştirdi: Alusian yenilgiden utandı ve Petr Delyan vatana ihanetten şüphelendi. Alusian önce harekete geçmeye karar verdi ve kuzenine karşı komplo kurdu. Delyan'ı, müritlerinin İmparator'a pek çok bardak şarap ikram ettiği bir ziyafete davet etti. Petar şaraptan sarhoş olunca, komplocular üzerine geldiler ve bir bıçakla gözlerini çıkardılar. Alusian daha sonra aktif operasyonlar üstlendi ancak tekrar yenildi ve canını kurtarmak için kaçmak zorunda kaldı. Daha sonra Bizanslılarla gizlice pazarlık yaptı.

Ayaklanmanın bastırılması

Bizans İmparatoru IV. Mihail, sonunda Bulgarları yenmek için büyük bir sefer hazırladı. Yetenekli generallerle 40.000 kişilik seçkin bir ordu topladı ve sürekli bir savaş düzeninde hareket etti.[11] Bizans ordusunda 500 Varegler ile Harald Hardråde dahil çok sayıda paralı asker vardı. Bizanslılar Selanik'ten Bulgaristan'a girdiler ve 1041 yazının sonlarında Ostrovo'da Bulgarları yendiler. Şefleri İskandinav destanlarında "Bulgaristan'ı harap eden" olarak selamlandığından, görünüşe göre Vareglerin zaferde belirleyici bir rolü vardı. Petar Delyan kör olmasına rağmen ordunun komutanıydı. Kaderi bilinmiyor; ya savaşta öldü ya da yakalanıp Konstantinopolis'e götürüldü.

Kısa süre sonra Bizanslılar, Delyan'ın kalan voyvodaları Botko'nun Sofya çevresinde ve Manuil Ivats'ın Pirlepe'deki direnişini ortadan kaldırarak Bulgar isyanını sona erdirdi.

Galeri

  • Alusian, Petr Delyan'ı bir ziyafete davet eder ve onu kör ettirir. Madrid Skilicis minyatürü
  • Vareg Muhafızları, Bulgar yenilgisinde önemli bir rol oynadı
  • Selanik'e başarısız saldırı sonrası Alusian komutasındaki Bulgar ordusu kaçıyor. Madrid Skilicis minyatürü
  • Petr Delyan, Tihomir ve Bulgar asiler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ A world history of tax rebellions: an encyclopedia of tax rebels, revolts, and riots from antiquity to the present, David F. Burg, Taylor & Francis, 2004, 0-415-92498-7, pp. 74–75.
  2. ^ М. Psellus, pp. 61, 64
  3. ^ Skуl.-Cеdr. p. 527
  4. ^ Skyl.-Cedr. p. 528
  5. ^ Zonaras, p. 145
  6. ^ Skyl.-Cedr, pp. 528–529
  7. ^ М. Аttаlеiаtes, p. 9
  8. ^ Златарски, В. История на България, p. 758
  9. ^ Skyl.-Cedr., p. 529
  10. ^ Hopf, Geschichte Griechenlands im Mittelalter (German: History of Greece in the Middles Ages) (Ersch — Gruber, 85), p. 147
  11. ^ J. Herrin, Byzantium: The Surprising Life of a Medieval Empire, p. 222

Konuyla ilgili yayınlar

  • Йордан Андреев, Милчо Лалков, Българските ханове и царе, Veliko Tırnovo, 1996.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İznik İmparatorluğu</span> 1204te Bizans İmparatorluğunun Haçlılar tarafından yıkılmasından sonra kurulan Bizans ardıl devleti

İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Andronikos</span> Doğu Roma İmparatoru

III. Andronikos Paleologos (Yunanca: Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος, Bizans imparatoru. 1321'den itibaren rakip imparator olduktan sonra 1328-1341. III. Andronikos, IX. Mihail ile Kilikya Ermeni Krallığı Kralı II. Levon ve Kraliçe Keran çiftinin kızı Rita oğludur.

<span class="mw-page-title-main">VII. Mihail</span>

VII. Mihail Dukas, Bizans imparatoru 1071-1078. VII. Mihail, X. Konstantinos Doukas ile Eudokia Makrembolitissa'nın büyük oğullarıdır. Malazgirt'deki yenilginin ardından Bizans İmparatorluğu'nun başına geçti. Tahta geçtiğinde artık Bizans en güçlü Hristiyan devleti olma vasfını yitirmiş ve bir çöküş dönemine girmişti. Hükümdarlığı sırasında enflasyon dolayısıyla Bizans parası değer kaybettiği için Parapinakēs, "dörtte-bir eksik" namı ile anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mihail</span>

IV. Mihail Paflagonyalı, , 11 Nisan 1034 ile 10 Aralık 1041 döneminde Bizans imparatoru olmuştur. Tahta çıkışı VIII. Konstantinos'un kızı olan Zoi ile birlikte hazırladığı bir komplo ile Zoi ile daha önce evlenip imparator olarak tahta geçen III. Romanos'u Saray'da öldürmeleri sonucunda olmuştur. Zoi ile evlenen IV. Mihail Paflangonyalı tahta çıkmış ve 1041'de ölene kadar karısı Zoi ile birlikte imparatorluk yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Versinikia Muharebesi</span> savaş

Versinikia Savaşı Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında 813 yılında Hadrianapolis şehri civarında gerçekleşmiş savaş.

Bizans-Bulgar Savaşı (913–927), Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında on yıldan fazla sürmüş savaştır. Savaş, Bizans imparatoru Aleksandros'un Bulgaristan'a yıllık bir haraç vermeyi durdurma kararı alması ile başlamışsa da, Çar olarak tanınmasını isteyen I. Simeon tarafından askeri ve ideolojik girişim başlatılmıştı ve sadece Konstantinopolis'i değil Bizans İmparatorluğunun geri kalan kısmını almayı amaçladığı aşikardır.

<span class="mw-page-title-main">Setina Muharebesi</span>

Setina Muharebesi, Bulgar ve Bizans orduları arasında modern Yunanistan'ın kuzeyinde Setina'da (Skopos) 1017 Sonbaharında gerçekleşmiştir. Bizans zaferi ile sonuçlanmıştır.

Katasyrtai Muharebesi (Kατασυρται) 917 sonbaharında, Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'e yakın Katasyrtai köyünün yakınında Achelous'taki çarpıcı Bulgar zaferinden kısa bir süre sonra gerçekleşen çatışmadır. Sonuç mutlak bir Bulgar zaferidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Boris</span>

II. Boris 969'dan 977'ye dek hüküm sürmüş olan Bulgaristan imparatoru (çar).971'den itibaren ömrünün geri kalanını Bizans esaretinde geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kometopuli Hanedanı</span> Bulgar kraliyet hanedanı

Kometopuli Hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür. Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan (thema)</span> II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğunun eyaleti

Bulgaristan theması, 1018'de Bulgaristan'ın fethinden sonra İmparator II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti idi. Başkenti Üsküp'tür ve bir Stratigos tarafından yönetilirdi. Yerel Slav sakinleri, Bizanslılar tarafından Bulgarlar olarak çağırırlardı. Yine de Bulgarlar, 12. yüzyılda İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun kurulmasından sonra özel bir güce ulaşan milliyetlerini korudular. Dönem, Ulah-Bulgar Ayaklanması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Belasitsa Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Belasitsa Muharebesi 29 Temmuz 1014'te Bizans İmparatorluğu ile Birinci Bulgar İmparatorluğu arasında gerçekleşti. Bu, Bizans İmparatoru II. Basileios ile Bulgar İmparatoru Samuil arasında 10. yüzyılın sonlarında ve 11. yüzyılın başlarında yaklaşık yarım yüzyıl süren mücadelenin sonucuydu. Sonuç, kesin bir Bizans zaferiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Petır</span> Bulgar hükümdarı

II. Petr, doğum ismi Theodor, ayrıca Theodor-Petr olarak da bilinir 1185 ile 1197 yılları arasında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun ilk imparatoru idi. Paristrion Bizans theması dağlarından zengin bir çobanın oğluydu. O ve küçük kardeşleri Asen ve Kaloyan'dan çoğu birincil kaynakta Ulahlar olarak bahsedilmiştir, ancak büyük olasılıkla karışık Ulah, Bulgar ve Kuman kökenliydiler.

<span class="mw-page-title-main">Alusian</span>

Alusian, 1041 yılında kısa bir süre Bulgaristan imparatoru (çar) olarak hüküm süren Bulgar ve Bizans soylusudur.

Petar Delyan, bazen II. Peter olarak anılır, 1040 yazında Bulgaristan Theması'nda Bizans yönetimine karşı bir ayaklanmanın lideridir. O zamanlar Bulgaristan themasında yer alan Belgrad'da Samuil'in torunu olarak Bulgaristan Çarı ilan edildi. Orijinal adı basitçe Delyan olabilirdi, bu durumda tahta çıktığında 970 yılında ölen aziz İmparator I. Petr'ı anısına Petar II adını aldı. Doğumunun kesin yılı kesin olarak tespit edilememektedir, ancak 11. yüzyılın başlarında, muhtemelen 1000 ile 1014 arasında gerçekleştiğine inanılmaktadır. Aynı şekilde ölüm yılı da 1041 olarak tahmin edilmektedir.

Ostrovo Muharebesi, 1041'de, modern Kuzey Yunanistan'da aynı adı taşıyan Ostrovo Gölü'ne yakın bir bölge olan Ostrovo yakınlarında meydana gelmiş çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Tihomir</span>

Tihomir, kuzeyde Bulgar soylu Petr Delyan liderliğindeki bir ayaklanmayı bastırmak için gönderilmiş olan 11. yüzyılda Dyrrhachium'dan Bulgar askeri komutandır. Ancak dönerek Delyan'a katıldı, daha sonra tahtta kendi iddiası olduğu için Delyan ile anlaşmazlığa düştü.

<span class="mw-page-title-main">Selanik Muharebesi (2. 1040)</span> 2. 1040 muharebesi

Selanik Muharebesi 1040 sonbaharında, günümüzde Yunanistan'ın Selanik kenti yakınlarında Bulgarlar ile Bizanslılar arasında meydana gelmiştir. Muharebe, Bizans'ın zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Selanik Muharebesi (1040)</span> 1040 muharebesi

Selanik Muharebesi 1040 sonbaharında, günümüzde Yunanistan'ın Selanik kenti yakınlarında Bulgarlar ile Bizanslılar arasında meydana gelmiştir. Muharebe, Bulgarların zaferiyle sonuçlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.