Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü veya NATO, 4 Nisan 1949'da 12 ülke tarafından imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması'na dayanarak kurulan ve farklı dönemlerde 20 ülkenin daha katıldığı uluslararası askerî ittifaktır.
Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı adı altında 1970'li yılların başında, Soğuk Savaş koşullarındaki Avrupa'nın bölünmüşlüğüne son verilmesi, güvenlik ve istikrarın sağlanması ve katılan devletler arasında bu amaca yönelik iş birliğinin geliştirilmesi düşüncesiyle kurulmuş teşkilattır.
Varşova Paktı ya da resmi olarak Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardımlaşma Antlaşması, 14 Mayıs 1955 tarihinde Varşova'da, sekiz sosyalist ülkenin imzası ile kurulan askeri ve siyasal birlik. Antlaşmayı imzalayan ülkeler Arnavutluk, Bulgaristan, Çekoslovakya, Doğu Almanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve SSCB'ydi. Anlaşma, daha önceleri SSCB ile Çekoslovakya (1943); Polonya (1945); Bulgaristan, Macaristan ve Romanya (1948) arasında imzalanan ikili anlaşmaları bütünlüyordu. Pakt, Macaristan, Çekoslovakya ve Afganistan'ın işgalleri gibi önemli siyasal olaylarda askeri unsur olarak yer almıştır.
Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.
Avrupa Birliği'nin üç sütunu, 7 Şubat 1992 tarihinde Hollanda'nın Maastricht kentinde imzalanan ve Avrupa Birliği'ni resmen kuran Maastricht Antlaşması uyarınca birlik politikalarının ayrıldığı üç ana başlıktır.
Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası ya da ODGP 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Maastricht Antlaşması'yla Avrupa Birliği'nin üç sütunundan biri olarak kabul edilmiştir. 1 Mayıs 1999 tarihinde yürürlüğe giren Amsterdam Antlaşması bu politika üzerinde daha büyük yenilikler yapmış ve politikayı genişletmiştir. 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması'yla sütun özelliği sona ermiştir. Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası, 1986 yılında Avrupa Tek Senedi'nin oluşturduğu Avrupa İş Birliği Kurumunun yerini almıştır.
Batı Avrupa Birliği ya da kısaca BAB, yarı etkin bir Avrupa güvenlik ve savunma örgütüdür. 17 Mart 1948 tarihinde imzalanan Brüksel Antlaşması'yla birlikte kurulmuş ve 1954 yılında İtalya ile Batı Almanya'nın katılımlarıyla büyümüştür. Batı Avrupa Birliğinin genel merkezi Brüksel'dedir. Günümüzde başka bir uluslararası örgüt olan Avrupa Birliği ile karıştırılmamalıdır. Lizbon Antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle işlevsiz kalmış ve 30 Haziran 2011 tarihinde Avrupa Birliği ile birleştirilmiştir.
Bir yarı askerî ya da paramiliter güç, işlev ve örgütlenme olarak askerî ancak düzensiz gönüllülerden oluşan devletçe desteklenen bir tür yapı. Terim Yunanca harici anlamına gelen para ve asker anlamına gelen militer sözcüklerinden türemiştir. Paramiliter, yapısı, taktikleri, eğitimi, alt kültürü ve (çoğunlukla) işlevi profesyonel ordununkine benzeyen ancak bir ülkenin resmî veya meşru silahlı kuvvetlerinin parçası olmayan bir örgüttür. Paramiliter birimler, bir ülkenin askerî veya polis güçlerinin yerine getiremediği veya yerine getirmek istemediği görevleri yerine getirir. Diğer örgütler, silahsız olmalarına veya muharebe rolleri olmamasına rağmen, yalnızca yapıları itibarıyla da paramiliter olarak değerlendirilebilir.
Avrupa Birliği Uydu Merkezi Avrupa Birliği Konseyi'nin bir dairesidir. Kuruluşun amacı uydu resimleri aracılığıyla bilgi toplamak ve Avrupa Birliği'nin anlaşmazlıkları önlemesine ve insanî yardımda bulunmasına olanak sağlamaktır.
Avrupa Savunma Ajansı ya da kısaca EDA, Avrupa Birliği'nin bir birimidir. Merkezi Belçika'nın başkenti Brüksel'de yer alır. 12 Temmuz 2004 tarihinde Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası bünyesinde kurulmuştur. Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası kararına katılmama hakkını kullanan Danimarka dışında tüm birlik üyesi ülkeler Avrupa Savunma Ajansı'na katılmış durumdadır. Avrupa Birliği üyeliğini bir halkoylaması sonucu reddeden Norveç ise ajansa katılmaktadır ancak alınacak kararlarda oy kullanma hakkına sahip değildir. 100 kişilik bir personele sahip olan ASA'nın genel yürütme görevi Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği tarafından gerçekleştirilmektedir.
Avrupa Birliği Askerî Personeli ya da kısaca ABAP, Avrupa Birliği bünyesinde yer alan bir birimdir. Görevi, Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası'nın yetki alanı içinde askerî operasyonları denetlemektir. Doğrudan Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliğine bağlıdır. Bu görevde ise bugün Javier Solana bulunmaktadır. Geçmişte Avrupa Birliği Askerî Personeli'nin bağlı bulunduğu kurum Avrupa Birliği Konseyi Genel Sekreterliği idi.
Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası ya da kısaca AGSP, Avrupa Birliği'nin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikası'nın en önemli ayağı ve Avrupa Birliği'nin askeriye ve savunma alanlarını kapsayan yönergesidir. Bu politika, NATO bünyesinde yer alan Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği oluşumunun yerini almış ve Avrupa Birliği'nin kendi yetki alanı içinde olması ve NATO üyesi olmayan ülkelerle de iş birliği kurması bakımından bu eski oluşumdan farklı olmuştur.
Avrupa Birliği Silahlı Kuvvetleri, Avrupa entegrasyonu henüz askeri alanda çok yol katetmemiş olduğundan dolayı henüz oluşturulmamıştır. Ancak Avrupa Birliği birtakım askeri organizasyon ve barış gücü olarak katıldığı operasyonlarla bir Avrupa Birliği Silahlı Kuvvetleri oluşturma konusunda simgesel adımlar atmıştır. Günümüzde Avrupa Birliği'nde savunma konusu her bir üye ülkenin kendi sorumluluğundadır. Şu an Avrupa Birliği ordusu olarak adlandırılabilecek tek oluşum Avrupa Birliği Savaş Grupları olarak bilinen küçük birliklerdir. Avrupa Birliği güvenlik alanındaki tüm konuları Ortak Dışişler ve Güvenlik Politikası ışığında yürütür. Kararlara katılmama hakkını kullanan Danimarka bu politikanın altına imza koymamıştır ve bu politikanın dışındadır. Bunun dışında Avrupa Birliği Norveç, Türkiye gibi üçüncü ülkelerle de iş birliğine gitmiştir. Avrupa Birliği'nin tek başına ya da üçüncü ülkelerle ortaklaşa oluşturduğu askerî oluşumlardan bazıları;
- Avrupa Birliği Savaş Grupları
- Avrupa Birliği Askerî Personeli
- Avrupa Kolordusu (Eurocorps) ve
- Avrupa Jandarma Kuvveti'dir.
Avrupa Birliği'nin dış ilişkileri, genel olarak yirmi yedi Avrupa Birliği üyesi ülkenin her birinin kendi yürüttüğü ikili ilişkiler ışığında gelişir. Bir bütün olarak Avrupa Birliği'nin birlik dışı ülkelerle kurduğu ilişkiler genellikle uluslararası antlaşmalar yoluyla sağlanır. Bu ilişkiler çoğunlukla ekonomi ya da enerji alanlarında iş birliği yapmak konusundadır.
Avrupa Birliği'nde siyaset, Avrupa Birliği'nin ekonomi, sağlık, tarım, kültür, çevre sorunları, dış ilişkiler, içişleri gibi çeşitli konularda antlaşmalar çerçevesinde uygulama kararı aldığı yönergeler bütünüdür.
Polonya Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri, Polonya'yı dışarıdan gelebilecek askerî tehditlere karşı korumakla görevli silahlı kuvvetlerdir. Kara, Hava, Deniz ve Özel kuvvetler olmak üzere 4 ana birimden oluşur.
Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Baş Müdürlüğü ya da HUR MOU, Ukrayna'nın askerî istihbarat servisidir. Bu, Ukrayna Savunma Bakanlığı, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri altında değil Genelkurmay'ın altında bir bölümdür. Aslında Kiev, Odessa ve Sovyet Silahlı Kuvvetleri Karpat askerî bölgelerinin mevcut istihbarat varlıkları üzerine inşa oldu. Kurumun sloganı "devletlik, profesyonellik, dürüstlük"tür.
Askerî İstihbarat ve Güvenlik Servisi, MUST, İsveç Silahlı Kuvvetleri Merkez Komutanlığı'nın bir bölümüdür. İsveç'te ana yabancı istihbarat ajansı olarak hem İsveç Hükûmeti hem de İsveç Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı için istihbarat sağlamakla sorumludur. O önemli bir bölümlendirilmeyle İsveç Silahlı Kuvvetleri ajansları güvenliğini yönetmek anlamına gelir ki, aynı zamanda Askerî Güvenlik Servisi olmaktadır.
Askerî politika, çok uluslu güvenlik ve orduyla ilgilenen bir kamu politikasıdır. Ulusal silahlı kuvvetlerin ne zaman ve nasıl görevlendirileceği gibi hükûmetlerin aldığı veya almadığı önlemleri ve girişimleri kapsar.
Stefan Dinchev Yanev, Bulgaristan Savunma Bakanı, Emekli Tuğgeneral ve 12 Mayıs 2021-13 Aralık 2021 arası Bulgaristan Başbakanı olarak görev yaptı.
