İçeriğe atla

Peterek Kalesi

2024 yılı kalenin son hali.

Peterek (Perktekrek) Kalesi, Artvin ili, Yusufeli ilçesinde bulunan tarihi kale.

Yeni ismi Çevreli, eski ismi Pertekrek olan köy, Artvin ili, Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür. Köy ile aynı isme sahip olan Peterek Sancağı, Kanuni Sultan Süleyman 1548'de, Gürcü beylerinden gelebilecek tehlikeleri ortadan kaldırmak için görevlendirdiği Ahmed Paşa tarafından 7 Ekim 1549'da fethedilmiştir. Fethinden sonra Pertekrek (Peterek) sancağı, 16 Ağustos 1552 tarihinde Gürcü Beka Beye ocaklık olarak verilmiştir. 1579 yılında Pertekrek (Peterek) sancağı, Erzurum Beylerbeyliğinden alınarak yeni kurulmuş olan 19. yüzyıla kadar Çıldırbeyliği'ne sancak merkezi olarak bağlanır. XIX. yüzyılın başında ise Pertekrek sancağının lağvedildiği düşünülmaktedir.[1]

Pert-Ekrek (Peterek) Kalesi, Çevreli (Peterek)köyünün merkez mahallesinden aşağıda, Meydan Mahallesi'nin ise üst tarafında, Çoruh vadisini gören bir tepe üzerinde ana kayaya inşa edilmiştir. Kitâbesi olmayan yapı, tahminen Ortaçağda Bagratlılarca inşa edilmiştir. Kale, köyün merkezine giden yola çok yakındır ve çevresinde herhangi bir koruma ya da engel bulunmadığından içine kolaylıkla girilebilmektedir. Kalenin, kuzeyden güneye doğru eğimli bir alandan oluştuğu ve kalenin iç kısmı içten içe yaklaşık 35.00x30.30 m ölçülerinde oval bir plana sahip olduğu bilinmektedir. Kalenin girişi bozulup kapandığından görülmemektedir. Kuzeydoğu köşesinde bulunan dairesel planlı kulesi; yaklaşık 10.00 m yüksekliği ile kalenin en yüksek yeri durumundadır.[2]

Biri kare, üçü yarım daire formlu takviye kulelerine sahiptir. Kuleler ve sur duvarları kireç harcıyla tutturulmuş moloz taş örgülüdür. Kale içerisinde, suyu depolamak amacıyla inşa edilen sarnıç bulunur. Yöredeki büyük kalelerden biridir ve tahribata uğrasa da günümüze önemli ölçülerde ulaşmayı başarmıştır.[2] Âtıl durumdadır. Yusufeli baraj suları kalenin aşağısında kalmaktadır. Son günlerde de kalenin koruma altına alınabilmesi için Turizm ve Kültür Bakanlığı İl Müdürlüğü'ne muhtarlık tarafından başvuru yapılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "İlçemiz Tarihçesi". yusufeli.gov.tr. 10 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b Artvinli, Taner. Yusufeli Külliyatı. 2. Baskı. cilt.1 İstanbul: Yusufeli Belediyesi Yayınları, 2013. s. 137-138

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kılıçkaya, Yusufeli</span>

Kılıçkaya, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Yarbaşı, Yusufeli</span>

Yarbaşı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Sümbüllü, Artvin</span>

Sümbüllü, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Sinkoti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Alanbaşı, Yusufeli</span>

Alanbaşı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Bahçeli, Yusufeli</span>

Bahçeli, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Bostancı, Yusufeli</span>

Bostancı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çevreli, Yusufeli</span> Yusufelide bir köy

Çevreli, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Darıca, Yusufeli</span>

Darıca, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köyüdür. Tao-Klarceti'in ünlü Esbeki Manastırı ve Esbeki Kalesi bu köyün Espek mahallesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Demirköy, Yusufeli</span>

Demirköy, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dereiçi, Yusufeli</span>

Dereiçi, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Esenyaka, Yusufeli</span>

Esenyaka, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Irmakyanı</span>

Irmakyanı, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kınalıçam</span>

Kınalıçam, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Pamukçular, Yusufeli</span>

Pamukçular, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ahiza Kalesi</span>

Ahiza Kalesi, günümüzde Türkiye sınırları içinde kalan tarihsel Klarceti bölgesinde, Artvin iline bağlı Ardanuç ilçesinde Orta Çağda inşa edilmiş olan kale. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde Harbe Kalesi olarak geçer. Bugün bu kaleye Ferhatlı köyünün adından dolayı Ferhatlı Kalesi de denir.

<span class="mw-page-title-main">Sütlüce, Yusufeli</span>

Sütlüce, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.

Nihahi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyü sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Kavkasidzeler Kalesi</span>

Kavkasidzeler Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kisporeti Kalesi</span> Artvin, Yusufeli Bahçeli Köyü Kalesi

Kisporeti Kalesi veya Vejangeti Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli kasabasına bağlı Demirçubuk (Sapaneti) mahallesinde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Tarihsel kaynaklarda Vejangeti Kalesi olarak geçer. Kalenin bulunduğu Demirçubuk mahallesi 2002 yılından önce Bahçeli köyüne bağlı olduğu için Kisporeti Kalesi, Bahçeli Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Kalesi</span> Artvin Şavşat Taşköprü Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Parehi Kalesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Taşköprü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Taşköprü'nün eski adından dolayı İphreuli Kalesi olarak da bilinir. Türkçe kaynaklarda Parih Kalesi olarak geçer.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.