İçeriğe atla

Peter Spani

Peter Spani
HanedanSpani Hanedanı
BabasıMarin Spani

Peter Spani (ArnavutçaPjetër Spani) 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Katolik dinine mensup Arnavut bir soylu ve Venedik Cumhuriyeti'nin Pronoia'sıydı. Spani ailesi; İşkodra, Drisht ve Batı Kosova'daki bölgelere hükmediyordu.[1] Peter, Şala, Şoşi, Lekbibaj ve Pult'u Osmanlı İmparatorluğu'nun valisi olarak yönetti ve bu bölgeleri Türkler Petrişpan-ili yani Peter Spani ili olarak adlandırdı. 1444-55 arasındaki Peter, Leş Birliği'ne üyeydi ve ölümünün ardından birlik topraklarını ilhak etti.

Ailesi

Spani ailesi ilk defa İşkodra'da 1322 civarında ortaya çıktı. Aile şehrin ticareti içerisinde yükselip başlıca toprak sahibi ailelerden biri haline geldi. Peter Spani ile ilgili ilk belgeler ise 1401'de Drisht'te kaleme alınmış belgelerdi. Spaniler, daha önce kendilerinin yönettiği ancak Balşalar tarafından ellerinden alınan ve daha sonra da Jonimaların kontrolüne geçen bölgeler için Jonimalar ile çatışmalarda bulundu. Peter, Drisht'i fethedip diğer hakkı gördüğü toprakların da Jonimalardan alınıp kendilerine iadesini Venedik Cumhuriyeti'nden istese de Venedik yönetimi bu anlaşmazlığa dahil olmayı reddetti. (Venedik hem Jonimaların hem de Spanilerin süzerini olduğundan dolayı anlaşmazlıklar onlara bildilirdi.) Spaniler ve Jonimalar arasındaki bu kan davası yıllarca devam etti. 1415'te ise Peter Spani, o zamanki Jonimaların lideri Stefan Jonima'nın Venedik'in düşmanları ile beraber hareket ettiğine dair kanıtlarını Venedik'e sununca Spanilerin hak iddia ettiği bölgeler Jonimalardan alınıp Spanilere verildi.[2]

Peter'in babası Marin'den ise ilk defa 1409'da kendisi ölüyken yazılı olarak bahsedildi.[3] Peter'in hiç oğlu olmadığından kendisi kardeşi Brajko'nun oğlu Marin'i veliahtı ilan etti.[4] Peter'in diğer kardeşi Stefan[5] ise Venedikliler tarafından 1406'da Podgora köyünün lordu ilan edildi.[1][6][7]

Kaynakça

  1. ^ a b Malović-Đukić 1991.
  2. ^ Shala-Peli 2014, ss. 144-145.
  3. ^ Srpska Akademija Nauka i Umetnosti 1980, s. 39: "Петров отац Марин се помиње 1409 год као покојник..."
  4. ^ Srpska Akademija Nauka i Umetnosti 1980, s. 39: "Сам тај Петар ни 1415 није имао мушких потомака па је истицао као свог наследника нећака Марина, сина већ преминутог Брајка."
  5. ^ Bešić 1970, p. 91: "...затим браћу Петра и Стефана Спана..."
  6. ^ Božić 1979, p. 277: "Стефан Спан, „скадарски племић", најпре je 1406. био постављен за главара великог села Подгоре,..."
  7. ^ Bojović 1991, Marica Malović-Đukić, "Pilot u Srednjem Veku": "Стефан Спан je био главар села Подгоре...Стефан и Петар Спан били су браћа."

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman (Osmanlı padişahı)</span> 20. Osmanlı padişahı (1687–1691)

II. Süleyman, 20. Osmanlı padişahı ve 99. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Leş Birliği</span>

Leş Ligası veya Arnavut Ligi olarak da bilinen Leş Birliği, Arnavut soylular tarafından 2 Mart 1444'te Leş'te kurulan askeri ve diplomatik bir birlikti. İskender Bey ve çeşitli Arnavut soylularının ve şeflerinin Osmanlı İmparatorluğu'na karşı birleşmesi ile oluşan bu birlik Arnavutların tarihlerindeki ilk birleşik devleti olmuştur. Leş Birliği'nin lideri olan İskender Bey, birliğin lideri olduğu süre boyunca hep "Dominus Albaniae" yani "Arnavutların Birliğinin Şefi" unvanını kullanmıştır.

Protovestiarios Bizans yüksek bir saray görevidir, başlangıçta hadımlar için ayrılmıştır. Geç Bizans döneminde, İmparatorluğun en üst düzey mali yetkilisiydi ve bu makam ayrıca Orta Çağ Sırp devletleri tarafından da benimsenmiştir.

Lekë Zaharia, Zaharia ailesine mensup bir Arnavut soyluydu. Babası Koja Zaharia ve annesi Bosa'nın da bir oğlu olan Bolja, oğlunun Koja'yı babasından sonra adlandıran tek oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Prensliği (Erken Orta Çağ)</span> Doğu Avrupada Orta Çağ prensliği

Sırbistan Prensliği

<span class="mw-page-title-main">Plav</span>

Plav kuzeydoğu Karadağ'da bir kasabadır. 3.717 kişiden oluşan bir nüfusa sahiptir. Plav, Plav Belediyesi'nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Dejan</span> Sırp sebastokrator ve despot

Dejan, Sırp İmparatorluğu döneminde yaşamış Sırp asilzadedir. Sırp İmparatoru Stefan Dušan, V. Stefan Uroš'a hizmet etmiş, Kumanova ve Köstendil çevresini sebastokrator ve despot unvanlarıyla yöneten Dejanović Hanedanı'nın atası olan İmparatorluk döneminde hüküm sürmüştür. İmparator Dušan'ın kız kardeşi Theodora Nemanjić ile evliydi. Karadağ'ın doğusundaki Kumanova bölgesinde bir eyalete hükmediyordu. Başlangıçta Žegligovo ve Preşova'nın eski župe'yi (ilçeleri) içeriyordu. V. Stefan Uroš daha sonra Dejan'a Köstendil ile Yukarı Struma Nehri'ni verdi. Dejan, diğerlerinin yanı sıra Zemen Manastırı'nı ve eyalet boyunca birkaç kilise binasını da yeniden inşa etti. Dejan, Dušan saltanatının sona ermesi ve Dušan'ın ölümünden sonraki Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında önde gelen isimlerden biriydi. Dejan, iki oğlu despot Jovan ve Gospodin Konstantin Dragaš ile birlikte, Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü ve ardından gelen Osmanlı döneminde de güçlenen Dejanović Hanedanı'nın atasıdır.

Spani Hanedanı veya Span Hanedanı, Arnavutluk'un kuzeyindeki soylu ailelerden biriydi. 14. yüzyıla gelindiğinde aile önem kazanmış ve Drivasto kalesini ve İşkodra civarındaki bazı bölgelerin hükümdarı olmuştu. İskender Bey'in etrafında Osmanlılara karşı birleşen ailelerden biri olan Spaniler, Leş Birliği'nin kurucu üyesiydi. 15. yüzyılın sonlarında ise ailenin büyük bir kısmı o zaman Venedik Cumhuriyeti'nin toprağı olan Dalmaçya'ya göç etti.

Lekë Dushmani, 2 Mart 1444'teki Leş Birliği kuruluş toplantısına katılmış ve birliğin kurucu üyesi olmuş Arnavut bir soyluydu.

Arnavut Soylular, Orta Çağ Arnavutluk'unun yönetici sınıfı olan asilzadeler topluluğuydu. Bu soyluların yönetimindeki Arnavut prenslikleri genellikle çevredeki Venedik Cumhuriyeti, Bizans İmparatorluğu, Sırp İmparatorluğu, Napoli Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesinde yaşıyordu. Bu prensliklerin yöneticisi olan asilzadeler ise genelde Despot, Dux, Kont ve Župan gibi unvanlar kullansa da Sebastokrator gibi Latince veya Slav orijinli unvanlar da kullanıyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut prenslikleri</span>

Arnavut prenslikleri terimi, Orta Çağ'da Arnavutluk'ta ve Batı Balkanlar'ın çevre bölgelerinde Arnavut soyluları tarafından yönetilen bir dizi prensliği ifade etmektedir. 12. yüzyılda, ilk Arnavut prensliği olan Arbanon Prensliği ortaya çıkmıştır. Ancak daha sonra, 14. yüzyılın 2. yarısında, özellikle 1355'ten sonra Sırp İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla bu prenslikler güçlendi. Bu prensliklerden bazıları, 1444'teOsmanlı İmparatorluğu'nu 28'den fazla savaşta mağlup eden Leş Birliği adı verilen askeri ittifak altında 1480'e kadar birleşmişlerdir. Günümüzün Arnavutluk'unu, Batı ve Orta Kosova'yı, Epir'i, Korint'e kadar olan bölgeleri, Batı Kuzey Makedonya'yı ve Karadağ'ın güneyini kapsıyorlardı. Bu prensliklerin liderleri, Gjin Bua Shpata, II. Andrea Muzaka, Gjon Zenebishi, Karl Thopia, Andrea Gropa, Balşa ailesi, Gjergj Arianiti, Yuvan Kastrioti, İskender Bey, Dukagjini ailesi ve Leka Dukagin gibi 14. ve 15. yüzyıllarda en çok tanınan Balkan figürlerinden bazılarıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Kara Mahmud Paşa</span>

Kara Mahmud Paşa,, Osmanlı Arnavut Buşatlı ailesine mensup İşkodra Paşalığı'nın kalıtsal Osmanlı Arnavut valisi (mutasarrıf) ve Arnavutluk'un de jure hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Novšiće Muharebesi</span>

Novšiće Muharebesi Plav ve Gusinye üzerindeki kontrol için yapılan bir muharebeydi. 4 Aralık 1879'da Marko Miljanov liderliğindeki Karadağ Prensliği kuvvetleri ile Gusinye Kaymakamı Ali Paşa komutasında Prizren Birliği düzensiz birliklerini de içeren Osmanlı yanlısı yerel kuvvetler arasında gerçekleşen bir savaştır. Prizren Birliği esas olarak İşkodra Vilayeti'ndeki Plav ve Gusinye'den Arnavutlar ve Kosova Vilayeti'nden gelen düzensiz birliklerden (milisler) oluşuyordu. Bu muharebe Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)'nı takiben gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu, Berlin Antlaşması (1878)'nda kararlaştırıldığı üzere, Plav ve Gusinye'nin Karadağ'a barışçıl bir şekilde bırakılması için gerekli koşulları sağlamaktan kaçınmıştı. Osmanlılar, Berlin Kongresi'ndeki konumlarını düzeltmek ve daha sonra antlaşma şartlarına göre yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmak için, en az 14.000-15.000 Osmanlı yanlısı düzensizleri harekete geçiren Prizren Birliği'ni gayri resmi olarak destekledi. Plav ve Gusinye'de ağırlıklı olarak Osmanlı yanlısı Müslümanlar ve Hristiyan nüfusun çoğunlukta olduğu Karadağ'a bırakılmasına karşı çıkan Arnavutlar yaşıyordu. Vakıflarının tüm gelirini Prizren Cemiyeti'ne mensup komşu Arnavut aşiretlerinin reislerine, onları güçleriyle desteklemeleri için ödüyorlardı. Prizren Birliği kuvvetleri, Gusinye'nin Osmanlı kaymakamı Ali Paşa'nın komutası altına verildi.