İçeriğe atla

Peter Agre

Peter Agre
DoğumPeter Agre
30 Ocak 1949 (75 yaşında)
Northfield, Minnesota, ABD
MilliyetAmerikalı
VatandaşlıkABD
Ödüller Nobel kimya ödülü (2003)
Kariyeri
DalıKimya
Çalıştığı kurumlarAugsburg College, Johns Hopkins University, Case Western Reserve University

Peter Agre Minnesota doğumlu hekim ve 2003 Nobel Kimya Ödülü sahibi Amerikalı bilim insanı.[1]

Hayatı

1974 yılında tıp doktorluğu unvanını Johns Hopkins tıp fakülesinden almıştır. 1981 yılında doktora sonrası eğitimini tamamladıktan sonra Johns Hopkins dönmüş ve 1993 yılında yine aynı üniversitede biyokimya alanında profesör olmuştur.[2] 2000 yılında Amerikan Ulusal Bilim Akademisine seçilmiştir.[3]

Bilimsel katkıları

Biyokimya üzerine araştırmaları ve özellikle Aquaporin olarak adlandırılan hücre çeperinden su geçişini sağlayan proteinlerin keşif edilmesiyle tanınmaktadır.[4][5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "laureates/2003". nobelprize.org. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  2. ^ "031008A". hopkinsmedicine.org. 29 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  3. ^ "members". nasonline.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  4. ^ "aquaporins". ks.uiuc.edu. 4 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 
  5. ^ Agre, Peter. "Aquaporins". pats.atsjournals.org. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir. Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir. Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir. İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman bilim insanı Emil Adolf von Behring'e verildi. Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir. 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü paylaştılar. Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Duke Üniversitesi</span>

Duke Üniversitesi, 1838'de kurulmuş ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Durham, Kuzey Karolina'a bölgesinde yer alan yüksek eğitim kurumu.

Kimyager, Üniversitelerin Fen Fakülteleri'nin Kimya Lisans Bölümlerinden mezun olan; organik kimya, anorganik kimya, analitik kimya, biyokimya, fizikokimya gibi kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kimya bilimcilerdir. Araştırma geliştirme, kalite kontrol, kalite güvence, üretim, teknik yönetim, sorumlu müdürlük başlıca çalışma sahalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi</span>

Johann Wolfgang Goethe Üniversitesi, Almanya`nin Hessen eyaleti, Frankfurt şehrindedir.

<span class="mw-page-title-main">Aaron Ciechanover</span>

Aaron Ciechanover, İsrailli biyolog, kimyager ve 2004 Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Carol W. Greider</span>

Carolyn Widney "Carol" Greider, Amerikalı moleküler biyolog. Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Direktörü. Elizabeth Blackburn'ün Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi iken, 1984 yılında telomeraz enzimini keşfetti. Greider, kromozom uçlarındaki telomer yapısı ile ilgili araştırmalara öncülük etmiştir. Elizabeth Blackburn ve Jack W. Szostak ile birlikte telomer yapısının telomeraz enzimi ile ilerleyici kısalmalardan nasıl korunduğunu keşfetmesi sebebiyle 2009 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Boris Chain</span>

Ernst Boris Chain, Britanyalı biyokimyacı. 1945 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü penisilin üzerine çalışmalarıyla Alexander Fleming ve Howard Walter Florey ile birlikte almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Henrik Dam</span>

Carl Peter Henrik Dam, Danimarkalı bilim insanıdır. 1943 yılında Edward Adelbert Doisy ile birlikte K vitamini keşiflerinden dolayı Nobel Fizik ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mario Capecchi</span> Nobel Ödüllü moleküler genetikçi

Mario Renato Capecchi, İtalyan asıllı Amerikalı moleküler genetikçi ve 2007 Nobel Tıp Ödülü sahibi bilim insanı. 2007 yılında Martin Evans ve Oliver Smithies ile Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü paylaştı. Günümüzde Utah Üniversitesinde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Evans</span>

Sir Martin John Evans, Britanyalı, "sir" unvanlı bilim insanı. Matthew Kaufman ile ortaklaşa yaptığı fare kök hücrelerinin embriyonik ekimi dolayısıyla bilinir (1981). Aynı zamanda Mario Capecchi ve Oliver Smithies ile geliştirdiği nakavt fare ve ilgili teknolojilerle gen hedeflemesi ile Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü o yıl iki ortağıyla paylaştı. Bu bilim insanları kullandıkları “knock-out” teknolojisiyle ürettikleri fareler sayesinde kanser, kalp-damar hastalıkları gibi tedavisi zor hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine yardımcı oldular.

(Francis) Peyton Rous, Amerikalı virolog. B.A. ve M.D. derecesini Johns Hopkins Üniversitesi'nden almıştır. Virüslerin kanser gelişimdeki rollerini keşfiyle bilinir. 1966 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü bu çalışmaları nedeniyle kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ulf von Euler</span> araştırmacı

Ulf Svante von Euler İsveçli farmakolog ve fizyolog. 1970 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü nörotransmitterlerle ilgili çalışmalarından dolayı kazanmıştır.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

<span class="mw-page-title-main">Martin Rodbell</span> Amerikalı biyokimyager (1925 – 1998)

Martin Rodbell, Amerikalı biyokimyacı. Amerikan ulusal sağlık enstitüsünün çevre sağlığı bölümüne 1985 yılından 1989 yılında kadar başkanlık yapmış, 1989 yılından emekli olduğu 1994 yılına kadar da sinyal transdüksiyonu bölümünün başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roderick MacKinnon</span>

Roderick MacKinnon, 2003 Nobel Kimya ödülünü bir diğer Amerikan bilim insanı Peter Agre ile kazanmaya hak kazanmış Amerikan hekim. Hücre zarlarında bulunan iyon kanalları üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Sancar</span> Türk bilim insanı, 2015 Nobel Kimya Ödülü sahibi

Aziz Sancar, Türk-Amerikalı doktor, akademisyen, biyokimyager ve moleküler biyologdur. 2015 yılında, Tomas Lindahl ve Paul L. Modrich ile birlikte DNA onarımına ilişkin çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

Su kanalları olarak da adlandırılan akuaporinler veya aquaporinler, biyolojik hücrelerin zarında gözenekler oluşturan, esas olarak hücreler arasında suyun taşınmasını kolaylaştıran -ana iç protein ailesinden- kanal proteinleridir. Çeşitli farklı bakteri, mantar, hayvan ve bitki hücrelerinin hücre zarları, içinden suyun fosfolipid çift tabakasından difüze olmaktan daha hızlı girip çıkabildiği akuaporinler içerir. Akuaporinler, hem karboksilik hem de amino terminalleri sitoplazmik tarafta olan altı adet membranı kapsayan alfa sarmal domaine sahiptir. Akuaporinler genellikle her zaman açık olduğundan ve hemen hemen her hücre tipinde yaygın olduğundan, bu, suyun hücre zarından konsantrasyon gradyanına kadar kolayca geçtiği konusunda bir yanlış anlamaya yol açar. Su, küçük bir molekül olduğu için hücre zarından basit difüzyon yoluyla ve hücre dışındaki su konsantrasyonunun içindekinden daha fazla olduğu durumlarda ozmoz yoluyla geçebilir. Bununla birlikte, su polar bir molekül olduğu için, bu basit difüzyon süreci nispeten yavaştır ve suyun çoğu akuaporinden geçer.

<span class="mw-page-title-main">William Kaelin</span> Harvard Üniversitesi tıp profesörü; Nobel Ödülü

William G. Kaelin Jr., Amerikalı Nobel ödüllü bir hekim ve bilim insanıdır. Harvard Üniversitesi ve Dana-Farber Kanser Enstitüsü'nde tıp profesörüdür. Laboratuvarı tümör baskılayıcı proteinler üzerinde çalışmaktadır. Kaelin, 2016 yılında Albert Lasker Temel Tıbbi Araştırma Ödülü ve AACR Prenses Takamatsu Ödülü'nü aldı. Ayrıca 2019'da Peter J. Ratcliffe ve Gregg L. Semenza ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Gregg L. Semenza</span>

Gregg Leonard Semenza, Johns Hopkins Tıp Fakültesi'nde bir Çocuk Doktoru ve Genetik Tıp Profesörüdür. Hücre Mühendisliği Enstitüsü'nde vasküler program direktörü olarak görev yapmaktadır. Albert Lasker Temel Tıbbi Araştırma Ödülü'nü 2016'da aldı. Kanser hücrelerinin oksijen açısından fakir ortamlara uyum sağlamasına izin veren HIF-1'i keşfiyle tanınıyor. William Kaelin Jr. ve Peter J. Ratcliffe ile "hücrelerin oksijen varlığını nasıl algıladığı ve buna uyum sağladığına dair keşifler" için 2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaştı.