İçeriğe atla

Pestil

Pestil
Ülke(ler)Türkiye
TipiPestil
"Cevizli pestil" (sağda) ve "Cevizli sucuk" (solda).

Pestil ya da bastık[1](sh.13) Türkiye ve çevre ülkeler mutfaklarında meyve özlerinin baskı altında bir yaprak şekli verilmek suretiyle kış için saklanması ve bunun sonucunda oluşan tatlı.

Pestilin adının, meyve şekerlemesi anlamında İtalyanca pastillo sözcüğünden geldiği belirtilmektedir.[2] Pestil genellikle kayısı kullanılarak yapılır. Ancak dut ile incir ve üzüm gibi diğer meyvelerden de üretilir.[3] (sh. 513-515)

Yörelere göre çeşitleri

Gümüşhane dut pestili

Gümüşhane Dut Pestili Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[4][5]

Tillo heriresi

Tillo heriresi bir çeşit üzüm pestilidir. Bineytati (sinonimleri: Çörtlük, Öftük Siirtli) ve Sinceri (sinonimi: Şiraybin) üzümleri şırası, buğday unu ve beyaz toprak kullanılarak hazırlanır. Tillo heriresi Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 17.04.2023 tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6]

Tortum ekşi pestili

Kızılcık meyvesi (Cornus mas L.) ve içme suyu kullanılarak yapılan ve Erzurum'un Tortum ilçesinde üretilen pestildir. Tortum ekşi pestili Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 29.01.2024 tarihinde tescillenmiş ve Erzurum için coğrafi işaret almıştır.[7]

Haşhaşlı dut pestili

Ayrıca bakınız: Haşhaşlı dut pestili

Köpük pestili

Ayrıca bakınız: Köpük pestili

Muska pestili

Ayrıca bakınız: Muska pestili

Hasenik pestili

Ovacık, Hilvan'da üzümden yapılan bir pestil çeşididir. Hasenik Ovacık'ın eski adıdır. Hasenik pestili Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 29.04.2024 tarihinde tescillenmiş ve Şanlıurfa adına coğrafi işaret almıştır.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Turkish folk culture researches. Kültür Bakanlığı. 1991. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2014. 
  3. ^ Burhan Oğuz (1976). Türkiye halkının kültür kökenleri: Giriş, beslenme teknikleri. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020. 
  4. ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37939[]
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021. 
  6. ^ "Tillo Heriresi". Türk Patent ve Marka Kurumu. 10 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Tortum Ekşi Pestili". Türk Patent ve Marka Kurumu. 19 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 
  8. ^ "Hasenik Pestili". Türk Patent ve Marka Kurumu. 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Portakal</span> Turunçgillerden, Akdeniz ülkelerinde yetişen, yaprakları sert bir ağaç

Portakal, Citrus cinsi bir ağaç olan Citrus sinensis'i ve onun meyvesini tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Domates</span> patlıcangiller familyasından meyvesi yenebilen otsu bitki türü

Domates, patlıcangiller (Solanaceae) ailesinden, anavatanı Güney ve Orta Amerika olan, meyvesi yenebilen otsu bitki türü. Domatesin eş anlamlısı kızanak sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pekmez</span> Şurup

Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin ezilerek kaynatılması ile üretilen, yoğun ve tatlı bir şuruptur.

<span class="mw-page-title-main">Turşu</span> Gıda saklama yöntemi

Turşu kurma, çeşitli sebze ve meyvelerin salamura adı verilen tuzlu; asitli çözeltide bir süre bekletilerek uzun süre saklanabilecek hâle getirilmesidir. Genelde kırsal alanda kışa hazırlığın önemli bir kısmıdır. Turşulama, gıdanın raf ömrünü korur veya uzatır. Elde edilen ürüne turşu denir.

<span class="mw-page-title-main">Tarhana çorbası</span>

Tarhana çorbası, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya gibi geniş bir coğrafyada çeşitli yapım şekilleriyle görülen çorba çeşididir. Önemli bölümü yoğurttan oluşan Tarhana çorbası besleyici olduğu kadar kuru toz şeklinde olduğu için uzun süre saklanabilir.Mecmuâ-i Fevâid, Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Melceü’t-Tabbâhînde tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayranaşı</span> yoğurt, yarma ve nohut ile yapılan soğuk çorba

Ayranaşı, Mastuva veya Mastava bir çeşit yemektir.Evliya Celebi Seyahatnamesinde mastaba aşı veya mastaba çorbası olarak adı geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nokul</span> Türk mutfağından tatlı

Nokul, nukul (نقل) mayalı hamurla yapılan bir çeşit poğaça. Türkiye'de lokum, lokul gibi farklı isimlerle adlandırılan hamur işidir. Rulo şeklinde yapılması en ayırt edici özelliğidir. Haşhaşlı, tahinli fındıklı, sakızlı türleri de mevcuttur. Bayram sofralarının vazgeçilmezlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sarma</span> Yiyecek

Âdi yaprak dolması, Sarma, Yaprak sarması ya da Yaprak dolması, bulgur ya da pirinç başta olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle asma yaprağı, beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı veya kiraz yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yemektir. Osmanlı mutfağı kökenli olup, Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü topraklarda yapılmaktadır. Asma yaprağıyla olanı Nevşehir, Tokat, Ege mutfağına özgü olan Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Cevizli sucuk</span> kurutulmuş meyve ile yapılan tatlı yiyecek

Cevizli sucuk, Köme,veya Orcik, kökeni Gürcistan olup Gürcü ve Anadolu mutfağında önemli yere sahip olan mum şekilli tatlıdır. Gürcü mutfağında özellikle yeni yılda ve bayramlarda tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Ovacık, Hilvan</span>

Ovacık, Şanlıurfa ilinin Hilvan ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Fellah köftesi</span>

Fellah köftesi; Gliko, Kürt köftesi, Arap köftesi, sarımsaklı köfte, bulgur köftesi, Küpkürt veya zeyitli köfte adlarıyla bilinen, bulgurdan yapılan bir köftedir. Erzurum, Van ve Antep yöresel mutfağında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Asma yaprağı sarması</span> asma yaprağı pirinç veya kıyma ile doldurularak yapılan yemekler

Asma yaprağı sarması veya Asma yaprağı dolması, asma yaprağının içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır. Malzemeler karıştırılarak harmanlanır. Daha sonra salamura asma yaprağıyla sarılır. Üzerine limon suyu sıkılarak ya da yoğurt konularak yenir.

<span class="mw-page-title-main">Et tavası</span>

Et tavası,etin kızartılması ile hazırlanan bir tava türüdür.Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır.

Muska pestili, bir çeşit pestildir. Pestilin içerisine fıstık veya ceviz, tarçın ve şeker katkısı ile üçgen şeklinde sarılarak elde edilmektedir. Ayrıca pestilin arasına istenirse ceviz, badem, fındık, fıstık ezmesi gibi ürünlerden herhangi biri veya birkaçı konula bilir.

Haşhaşlı dut pestili, bir çeşit pestildir.

Yağlı, bir çeşit çörektir.

Erzurum dut çullaması, bir çeşit tatlıdır. Sıcak suda yumuşatılan ve daha sonra tereyağında pişirilen kuru dutların üzerine yumurta kırılarak hazırlanır.

Şirin tarhanası bir çeşit pestildir. Üzüm suyu veya üzüm pekmezinin çok ince çekilmiş pişmemiş sert buğday ile kaynatılması ile yapılır. Sonrasında kurutulur.

Alaşehir ekmeği ekşi mayalı ekmektir. Yuvarlak şekillidir. Ekşi maya üzüm suyu kullanılarak hazırlanır. Alaşehir Ekmeği 23.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Bilik ekmeği, ekşi mayalı ekmektir. Malzemeleri;ekmeklik buğday unu, hamur mayası veya kuru maya, tereyağı, ay çiçek yağı, tuz, su, süttür. Ekmeğin üzerine sürmek için malzemeler; çörek otu, susam, yumurta, dut pekmezi ve sudur. Malatya Bilik Ekmeği 27.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.