İçeriğe atla

Pesah (general)

Pesah veya Pesakh (İbranice: פסחPSH), Schechter Mektubu'nda adı geçen Hazar Yahudi general.

Pesah, Kerç Boğazı çevresindeki bölgenin askeri komutanıydı ve Rus prensi HLGW'nin (büyük ihtimalle Oleg) ordularını mağlup etti.

Golb ve Pritsak, PSḤ teriminin "Beg" veya "Ebe-şad" olarak okunması gerektiğini savunmaktadır.[1]

Kaynakça

Özel
  1. ^ D. M. Dunlop (1954). Dunlop D. M. The History Of The Jewish Khazars (İngilizce). Princeton, NJ: Princeton University Press. 
Genel
  • Kevin Alan Brook . Hazarya Yahudileri. 3. baskı. Rowman ve Littlefield Publishers, Inc, 2018.978-1-5381-0342-5ISBN 978-1-5381-0342-5
  • Golb, Norman ve Omeljan Pritsak. Onuncu Yüzyılın Hazar İbrani Belgeleri. Ithaca: Cornell Üniv. Basın, 1982
  • Zuckerman, Konstantin. "Hazar'ın Yahudiliğe Geçiş Tarihi ve Rus Kralları Oleg ve İgor'un Kronolojisi Üzerine." Revue des Etudes Bizans 53 (1995): 237–270

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hazarlar</span> İdil kıyıları ve Kırım yarımadası arasında imparatorluk kuran bir Türk halkıdır.

Hazarlar, İdil (Volga) Nehri kıyıları ve Kırım yarımadası arasında imparatorluk kuran bir Türk halkıdır. Yahudi, Bizans ve Arap kaynaklarına göre, Hazar ülkesinde yaşayan halkın büyük çoğunluğunun Uygur, Hazar, Ön Bulgar, Sabir ve Peçenek gibi Türk boyları olduğu bilinmektedir. Hazarların büyük bir bölümü 8. yüzyılda Museviliği benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (941)</span> 941 yılındaki çatışma

Rus-Bizans Savaşı 941 yılında I. İgor'un hükümdarlık döneminde yer aldı. Hazar Yazışmaları göstermektedir ki I. Romanos Lekapenos tarafından alınan Yahudilere uyguladığı zulüm sonrası Bizanslılar'dan intikam almak için Hazarlar tarafından kışkırtılmış bir seferdir.

Pax Khazarica, Hazarların hâkimiyetleri altına almış oldukları milletlere karşı anlayışlı tavırlar ve dini müsamahalar göstermek suretiyle topraklarının geniş bir bölümünde güven ve asayişi sağladığı döneme verilen ad. Bu "mutedil" (ılımlı) siyaset anlamını beraberinde getiren ve yaratıcısı bilinmeyen bu terim, 19. yüzyıldan beri akademisyenler tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Radhanitler</span>

Radhanitler, Orta Çağ'da etkin olmuş Yahudi gezgin tüccar kabileleri. Orta Avrupa'yla Rusya ile Hazarya'yı sosyal, kültürel ve ticari açıdan çeşitli bağlar kurmaktaydı.

Bulan, 700'lü yılların ortalarında hüküm süren Hazar kağanı. Adı Göktürkçede sığın geyiği anlamına gelmektedir. Yahudiliğe geçiş tarihi tartışmalıdır. Sabriel adı Yahudi olduktan sonra verilmiştir.

Obadiah, 8. yüzyılın sonu ile 9. yüzyılın başlarında hüküm süren Hazar kağanı. Tarihçiler tarafından Bulan Kağan'ın torunu olarak tanımlanır. Yerine oğlu Hizkiya (Hezekiah) geçmiştir.

Benjamin ya da Benyamin, 9. yüzyılın sonuyla 10. yüzyılın başlarnda hüküm süren Hazar kağanı. Menahem Kağan'ın oğludur.

Cambridge Belgesi olarak da bilinen Schechter Mektubu Kahire Genizası'nda Solomon Schechter tarafından keşfedildi.

Alp Ilteber, MS 680'lerde Kuzey Kafkas Hunlarının Ilteber'i idi.

Hizkiya, muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın ortalarında yaşamış bir Hazar hükümdarıydı. Hahamları Hazaristan'a getiren ve orada bir yeşiva inşa eden Bulan'ın soyundan gelen Obadiah'ın oğluydu. Hizkiya'nın hükümdarlığı hakkında hiçbir şey bilinmemektedir ve onun adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır. Diğer Bulan hanedanı hükümdarları gibi Hizkiya'nın da Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır.

Menaşe ben Hizkiya, Hazar Yazışmalarında adı geçen, Türk Hazar hükümdarıydı. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın ortalarından sonlarına kadar hüküm sürdü. Obadiah oğlu Hizkiya'nın oğluydu. Onun saltanatı hakkında çok az şey bilinmektedir. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, onun da Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır.

Hanukkah ben Obadiah ya da Hanuka ben Bulan muhtemelen 9. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar hüküm süren bir Hazar hükümdarıydı. Hanuka, Obadiah'ın kardeşiydi ve yeğeni Hizkiya'dan sonra tahta geçen oğlu I. Manasse’nin yerine tahta geçti. Onun saltanatına ait hiçbir ayıt günümüze ulaşamamıştır fakat Hisdai ibn Shaprut ile Hazar kralı Joseph arasındaki Hazar Yazışmalarında kendisinden bahsedilmektedir. Diğer Bulan hanedanı üyelerinde olduğu gibi, Hanuka'nın kağan mı, yoksa kağan beyi mi olduğu da belli değildir. fakat çoğu tarihçi ikinci olasılığa yönelmektedir. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu da sorgulanmaktadır.

İsak ben Hanukkah, Hazar Yazışmalarında adı geçen, Hazar hükümdarıydı. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın ortalarından sonlarına kadar hüküm sürdü. Onun saltanatı hakkında çok az şey bilinmektedir. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, İshak'ın Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır. Yerine oğlu Zebulun geçti. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır.

Zebulun veya Zevulun ben İshak, Hazar Yazışmalarında adı geçen bir Hazar Türkü hükümdardır. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın sonlarında hüküm sürdü. Zebulun'un hükümdarlığı hakkında çok az şey bilinmektedir. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, onun Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır.

Menasseh ben Zebulun, Hazar Yazışmaları'nın mevcut bazı baskılarında adı geçen bir Hazar hükümdarıydı. Bazı versiyonlarda Moşe veya Musa olarak anılır, ancak bu metnin bozulmasının bir sonucu olabilir. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın sonlarında hüküm sürdü. Zebulun'un hükümdarlığı hakkında çok az şey bilinmektedir. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, onun Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır.

Nisi ben Menaşe veya Nisi ben Musa, Hazar Yazışmalarında adı geçen bir Hazar hükümdarıydı. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın sonlarında hüküm sürdü. Zebulun'un hükümdarlığı hakkında çok az şey bilinmektedir. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, onun Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır. Adının geçtiği tek belgenin tarihsel gerçekliği ve doğruluğu sorgulanmaktadır. Aynı kaynakta oğlu Aaron ben Nisi'nin de Hazar hükümdarı olduğu belirtiliyor.

Menahem ben Aaron, 9. yüzyılın sonlarında bir Hazar hükümdarıydı. I. Harun'un oğlu ve Benjamin'in babasıydı.

Aaron ben Nisi, Hazar Yazışmalarında adı geçen bir Hazar hükümdarıydı. Muhtemelen MS dokuzuncu yüzyılın sonlarında hüküm sürdü. Zebulun'un hükümdarlığı hakkında çok az şey bilinmektedir. Diğer Bulan hanedanı hükümdarlarında olduğu gibi, onun Kağan mı yoksa Kağan Beyi mi olduğu belirsizdir, ancak ikincisi daha olasıdır.

İshak Sangari veya Yitzhak ha-Sangari, Orta Çağ Yahudi kaynaklarında Hazar devletini Yahudiliğe geçirdiği iddia edilen hahamdır. Douglas Dunlop'un söylediğine göre; İshak Sangari, 13. yüzyıldan öncesine kadar pek bilinmiyordu, ta ki Nahmanides ondan bahsedene kadar.

Mercidabık Savaşı veya Erdebil Savaşı, MS 730 yılında İran'ın kuzeybatısındaki Erdebil şehrini çevreleyen ovalarda gerçekleşti. Hazar kağanının oğlu Barcık liderliğindeki bir Hazar ordusu, 8. yüzyılın başlarında onlarca yıl süren Hazar-Arap Savaşı sırasında Hazarya'ya yapılan Hilafet saldırılarına misilleme olarak Emevi eyaletleri Cibal ve İran Azerbaycan'ını işgal etti.