İçeriğe atla

Pervin İtisami

Pervin İtisami
Genel bilgiler
Doğum16 Mart 1907
Tebriz, İran
Ölüm6 Nisan 1941 (35 yaşında)
Tahran, İran
Uyrukİran
EbeveyniYusuf İtisami
AlanıŞiir

Pervin İtisami (Farsça: پروین اعتصامی; d. 16 Mart 1907, Tebriz - ö. 6 Nisan 1941, Tahran), İran edebiyatının Meşrûtiyet Devri kadın şairidir.

Yaşamı

Pervin İtisami, 1907 yılında İran'ın Tebriz kentinde doğdu. Babası Yusef Eetesami Ashtiyani (Eetesamol Molk) Gilan Eyaleti'nin Sheft kasabasından olup, köken olarak Ashtiyan bölgesindendir. Annesi, Axtar Fotuhi (Ölüm 1352 Hicri Şemsi) İran Azerbaycan eyaletindendir. Pervin ailenin tek kızı olmasıyla birlikte 4 erkek kardeşi de vardı.

Yusuf İtisami, Pervin'in babası İran Meşrutiyet döneminin yazarlarından olup bir dava adamıydı. 1291 H.Ş. tarihinde ailesiyle birlikte Gilan velayetinin başkenti Reşt şehrinden Tahran'a göç etti. Pervin bu yüzden çocukluğundan beri meşrutiyetçiler ve kültürel simalarla tanıştı. Fars Edebiyatı'nı babasının yanı sıra, Dehxoda ve Maleko Şoaraye Bahar gibi edebiyat ustalarının yanında öğrendi.

Çocukluğunda Farsça ve Arapçayı özel öğretmenlerin gözetimi altında evinde ve İngilizceyi ise Amerikan Koleji'ne giderek öğrendi. Pervin 28 yaşında babasının amcasının oğlu, Fazlollah Eetesami (Kermanshah kentinin Emniyet Müdürü) ile evlendi ancak bir yıl olmadı ki bu evlilik sonlandı ve boşanmasına sebep oldu. Bu yıllarda Pervin Tahran Üniversitesi'nin kütüphanesinde çalışmaya başladı.

Maleko Şoaraye Bahar'ın teşvik ve yönlendirmeleriyle 1315 H.Ş. yılında Pervin, Divanı Şiirini yayınladı ancak ince ve hassas ruhu, 1316 H.Ş.’de babasının ölümü (63 Y) ile büyük bir darbe aldı. (…Babacığım, köküne balta vuran ecel eli – viran oluşumun sebebi oldu)

Sonunda Pervin 1941 yılında tifo hastalığından 35 yaşında Tahran'da öldü. Kum kentinde bulunan Fateme Masume türbesinin avlusunda, aile mezarlığında toprağa verildi.

Eserleri

Divane Ghasayed, Masnaviyat, Temsilat ve Moghatta’at

Divanı, 248 parça şiirden oluşur. Bunların arasında 65 parçası manzum atışma tarzındadır. Genelde şiirleri edebi kalıplar çerçevesinde olup toplumsal olaylara eleştirisel bakışını yansıtır. Hükümdarlar tarafından halkın yaşadığı zulmü işleyen pek çok eleştirel şiiri var. İran Edebiyatı'nın en önemli kadın şairlerinden olan Parvin, yeniçağ edebiyatında klasik tarzda şiirleriyle adını tarihe yazmıştır.

Şiirlerini iki ana gruba ayırabiliriz. Birincisi "Horasan tarzı" dediğimiz şiirlerdir. Şiirin içeriği öğütler ve nasihatlerden oluşur ve genelde Naser Xosro'nun şiirlerine benzer. İkincisi "Araghi tarzı" denir ve genelde destansı yapısı vardır ve Saadi'nin şiir tarzına yakındır. Bu tür şiirleri daha ünlüdür.

Kaynakça

  • Cavdane Parvin Eetesami, Hoseyin Namini çabalarıyla, Tahran, Ketabe Farzan yayınları, 1362 H.Ş., 184 sayfa
  • Cavdane Parvin Eetesami, Hoseyin Namini çabalarıyla, Tahran, Ketabe Farzan yayınları, 1362 H.Ş., 82 sayfa
  • Axtare Çarxe Adab(Edebiyat Devranın Yıldızı) Seyyed Ali Musavi Garmarudi, bakınız: Hamşahri Gazetesi – Tahran 1385
  • Dr.Rahim, Çavoşe Kobra (Büyük İnceleme), Parvin Eetesami Divane Şiirinin Önsözü, 3.Baskısı, Yayıncı: Naşre Mohammad, 1370 Sonbahar

İlgili Araştırma Makaleleri

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Memduh Şevket Esendal</span> Türk yazar, diplomat, siyasetçi

Mustafa Memduh Şevket Esendal, Türk yazar, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Tevfik Bölükbaşı</span> Osmanlı-Türk filozof

Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türk şair, filozof ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Recaizade Mahmud Ekrem</span> Türk şair ve yazar (1847-1914)

Recaizade Mahmud Ekrem, Türk şair ve yazardır. 19. yüzyıl Osmanlı dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerindendir.

Aruz ölçüsü ya da aruz vezni, Arap edebiyatından doğarak İslamî edebiyatalara da yayılmış bir nazım sistemi; nazımda uzun veya kısa, kapalı ya da açık hecelerin belli bir düzene göre sıralanarak ahengin sağlandığı ölçüdür.

Kadı Burhaneddin, Türk devlet adamı, alim ve Azerbaycan edebiyatı ve Divan edebiyatı şairi.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Âsaf Hâlet Çelebi</span> Şâir

Âsaf Hâlet Çelebi, Türk şair.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan edebiyatı</span>

Azerbaycan edebiyatı Azerbaycan dilinde yazılan edebiyatı veya Azerbaycanlı yazarların, şairlerin veya Azerbaycanlı muhacirlerin yazdığı edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hüseyin Şehriyar</span> Azərbaycanlı Şair

Seyid Muhammed Hüseyin Behçet-Tebrizi, şiirlerinde kullandığı Şehriyar mahlası ile tanınan İran Azerisi olan İranlı şairdir. Şehriyar, şiirlerini hem Azerice hem de Farsça olarak yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Tukay</span>

Abdullah Muhammed Arif oğlu Tukay veya Abdullah Tukay, Tatar halk şairi, yazar ve yayımcı.

<span class="mw-page-title-main">Nizâmî-i Gencevî</span> Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair

Nizâmî-i Gencevî, Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair.

<span class="mw-page-title-main">Türkmençay Antlaşması</span> Barış antlaşması

Türkmençay Antlaşması, Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanlığı arasında 10 Şubat 1828 tarihinde imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Küçük Han</span>

Mirza Küçük Han (İngilizce: Mirza Koochak Khan; Gilanice: ميرزا کۊجي خان; Farsça: میرزا كوچک خان), İranlı komünist, devrimci, gerilla lideri, milliyetçi ve Gilan Hareketi'nin önderlerinden.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Şamlu</span> İranlı-Fars şair, yazar ve gazeteci

Ahmed Şamlu (Farsça: احمد شاملو, Ahmade Šāmlū, kalem adı altında bilinen A. Bamdad, İranlı şair, yazar, eleştirmen, gazeteci ve yönetmen. Tanınmış ve meşhur İran Yeni Şiir Akımı'nın isimlerinin arasında yer almaktadır. Nima Yuşic Adlı İran'ın ilk yeni akım şairi ile görüştükten sonra yeni şiir akımına geçer. Ondan önce Kaside ve folklor şiirler yazmaktadır. Şamlu İlk kez 1947. Yılda İran'ın kalıplaşmış ve olmazsa olmazı olan Vezin üslubundan çıkıp vezinsiz şiire başlar. Bu üslup İran'da Beyaz Şiir, Mensur Şiir ya da Şamlu'yi şiir olarak tanınmaktadır. Ahmed Şamlu şiirin dışında Gazetecilik, araştırma ve çeviri konusunda da ün kazanmıştır. Şamlu'nun İran'ın folklor çalışması ve aynı anda onun en kapsamlı araştırması olan Ketab-i Kûçe'yi bitirmeden önce ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Taki Han</span> İran Başbakanı

Mirza Taki Han, 1807 yılında Irâk-ı Acem’de Ferâhân yakınlarındaki Hezâve’de doğdu. Emîr-i Kebîr ve Emîr-i Nizâm unvanlarıyla tanınır.

Hasta Kasım 1684'te doğan, 1760'ta ölen İran Azerisi bir Azerbaycan edebiyatı şairidir. Hasta Kasım, Azerbaycan'ın en iyi şairlerinden biriydi; Ayrıca Afşar hanedanı döneminde mistik ve filozof özellikleri vardı. Halk arasında Dada ve Gasim olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Tebrizli</span>

Ali Tebrizli, şair, yazar ve yayıncı. "Atropat" yayınevini kurdu. Bu yayınevinde "Aliağa Vahidin Külliyati", "Azerbaycan Şarkıları ve Bayatıları", "Köroğlu" destanı, "Azerbaycan klasik edebiyatından şiir derlemeleri", "Fuzuli Divanı", "Salman Mümtaz'ın şiirleri" gibi kitapları hazırlayıp yayınladı.

Hamid Memmedzadeh Azerbaycanlı yazar, edebiyat eleştirmeni.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.