İçeriğe atla

Peru İç Savaşı

Peru İç Savaşı
Tarih17 Mayıs 1980 - devam
Bölge
Sonuç Devam ediyor olsa da 2000'li yıllarda duruldu
Taraflar
Aydınlık Yol
MRTA (1997 yılına kadar)
Destekleyenler:
Sovyetler Birliği SSCB (1991 yılına kadar)
Peru Peru
Peru Ronda Campesina
Destekleyenler:
Amerika Birleşik Devletleri ABD
Japon İmparatorluğu Japonya
Rusya (1991)[1]
Komutanlar ve liderler

Abimael Guzmán (Esir)
Yoldaş José
Yoldaş Raul
Óscar Ramírez (Esir)
Yoldaş Artemio (Esir)
Yoldaş Alipio †
Yoldaş Mono (Esir)
Víctor Polay (Esir)

Néstor Cerpa Cartolini †

Peru Ollanta Humala (2011-başbakan)

Peru Francisco Morales Bermúdez (1975-1980)
Peru Fernando Belaunde (1980-1985)
Peru Alan García (2006-2011)
Peru Alberto Fujimori (1990-2000)
Peru Valentín Paniagua (2000-2001)
Peru Alejandro Toledo (2001-2006)
Güçler
bilinmiyor 15.000 (zirve)
Kayıplar
70.000 eylem ölen ya da kayıp bilinmiyor

Peru İç Savaşı, 1980'li yıllardan bu yana Peru'da "işçi ve köylü bir hükûmetin kurulmasını" amaçlayan ve Maoist hareket olan Aydınlık Yol ve MRTA ile hükûmet arasında gerçekleşen savaştır. Son yıllarda pek hareketli olmasa da 2014 yılında çatışmalar yoğun bir şekilde yaşandı. İç savaş boyunca ülkede 70.000'den fazla kişi öldürüldü. Bu iç savaş aynı zamanda Latin Amerika'daki en büyük üçüncü iç savaştır. Birincisi Kolombiya İç Savaşı, ikincisi ise Guatemala İç Savaşı'dır.

Kaynakça

  1. ^ "000webhost.com – free web hosting provider". Mldocuments.webunda.com. 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2014. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Libya</span> Akdeniz kıyısında yer alan bir Kuzey Afrika ülkesi

Libya, resmi adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihi bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Peru</span> Güney Amerika ülkesi

Peru, ya da resmî adıyla Peru Cumhuriyeti Güney Amerika'nın batısında bir ülkedir. Kuzeyde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya, güneyde Şili ve batıda Büyük Okyanus'la sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">.pe</span>

.pe Peru için internet ülke kodu üst seviye alan adıdır. (CcTLD)

<span class="mw-page-title-main">Halep</span> Suriyede bir şehir

Halep, Suriye'de bir şehirdir. Halep merkezinin 2007 nüfusu 1,7 milyon civarında olup, Halep'e bağlı olan yerleşim yerleri ile toplam nüfusu 4.393.000 'dir. Halep Arapçada ve diğer bazı Sami dillerinde süt veren demektir. Halep ilinin de merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İç Savaşı</span> 1946 - 1949 arası Yunanistanda yaşanan iç savaş

Yunanistan İç Savaşı, 1946-1949 yılları arasında Yunanistan'ı siyasî istikrarsızlık içine iten, etkileri 1955 yılına kadar hissedilen ve temelde sağ-sol mücadelesi olan savaştır.

Halk savaşı; Mao Zedong'un, Çin Devrimi pratiği içerisinde geliştirdiği, yarı-sömürge konumunda olan ülkelerde, işçi sınıfı önderliğinde, temel gücü köylü kitlelere dayanan bir işçi-köylü ordusunun emperyalizme ve feodalizme karşı verdiği savaştır. İşçi sınıfı ve köylülüğün bazı kesimlerinin yanı sıra kent küçük-burjuvazisini de kapsayan bir ordunun savaşı olmasından kaynaklı, bu savaşa halk savaşı denir.

<span class="mw-page-title-main">Bernardo O'Higgins</span>

Bernardo O'Higgins Riquelme, asker ve Şili'nin bağımsızlık savaşçısıdır. 1817-1823 yılları arasında Şili'nin ilk Director Supremo'sudur.

<span class="mw-page-title-main">José de San Martín</span> Arjantinli asker (1776-1850)

José de San Martín, Güney Amerikalı devrimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Sudan</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Güney Sudan, resmî adıyla Güney Sudan Cumhuriyeti, Yukarı Nil havzasında denize kıyısı olmayan bir Doğu Afrika ülkesidir. Doğuda Etiyopya, kuzeyde Sudan, batıda Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneyde Uganda ve güneydoğuda Kenya ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Savaşı (1879-1884)</span>

Pasifik Savaşı, Şili, Peru ve Bolivya arasında Arica ve Parinacota bölgesi, Tarapacá bölgesi ve Atacama bölgesi için bugünkü Şili'nin kuzeyinde 1879 ile 1884 yılları arasında meydana gelmiştir. Peru ile Bolivya savaş öncesinde gizli bir antlaşma ile Şili'ye karşı ittifaka girmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Abimael Guzmán</span> Devrimci

Manuel Rubén Abimael Guzmán Reynoso, takma adı Başkan Gonzalo, eski felsefe profesörü, Peru'daki Aydınlık Yol devrimci hareketinin lideri.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala İç Savaşı</span>

Guatemala İç Savaşı, 1960-1996 yıllarında Guatemala hükûmeti ile Guatemala Kızılderililerinden olan yoksul Maya köylüleri tarafından desteklenen solcu isyancı gruplar arasında süren iç savaş. Guatemala hükûmeti iç savaş sırasında Maya Kızılderililerine karşı soykırım işlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya İç Savaşı</span>

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır. Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aydınlık Yol</span> Peru Komünist Partisi

Peru Komünist Partisi - Aydınlık Yol, Abimael Guzmán tarafından kurulan Peru'da yasa dışı Marksist-Leninist-Maoist komünist gerilla örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Gamarra</span>

Agustín Gamarra Messia, Peru'da 4. ve 7. Cumhurbaşkanı unvanlarıyla görev yapan Perulu bir asker ve politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Andrés de Santa Cruz</span> Bolivyalı siyasetçi ve asker

Andrés de Santa Cruz y Calahumana, 1829 yılından 1839'a kadar Bolivya'nın yedinci başkanı olarak görev yapan, Bolivyalı general ve politikacıydı. Kendisinden önce başkanlık yapan José Miguel de Velasco iki kez görev aldığı için, başkanlık yapan altıncı farklı isimdir. 2005 yılında başkan seçilen Evo Morales'e kadar, Bolivya'da en uzun süre başkanlık yapan isim Santa Cruz'dur. Ayrıca, 1827 yılında ve ardından 1836 yılından 1838'e kadar Peru'nun geçici başkanı olmuştur. Peru ile Bolivya'nın konfederatif bir yapıda birleşmesi için uğraşan ve 1836 yılından 1839'a kadar hayatta kalan Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun "Yüce Koruyucusu" sıfatıyla görev yaptı; onun kişisel çabalarıyla oluşturulan bu siyasi yapı uzun süreli olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Andrés Avelino Cáceres</span>

Andrés Avelino Cáceres Dorregaray, Perulu asker ve siyasetçiydi. 1886 - 1890 ve 1894 -1895 yılları arasında, iki kez Peru'da devlet başkanlığı yaptı. Ayrıca Peru Ordusunda General unvanıyla yer aldığı Pasifik Savaşı (1879-1883) sırasında Şili işgaline karşı direnişe liderlik ettiği için ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.