İçeriğe atla

Peronizm

Juan ve Eva Perón

Peronizm (İspanyolca: Peronismo), Arjantin'de 1946-1955 arasında ve 1973-1974'te devlet başkanlığı görevinde bulunan Juan Peron'un popülist ve milliyetçi politikalarına verilen ad.[1] Bu politikayı savunanlara Peronist denmektedir.

Juan Peron darbe yönetiminde başkan yardımcılığı yaptığı döneminde kentlerdeki sanayi işçileri ve sendikaları yanı sıra alt ve şantaj ve korkutarak da orta sınıflar ve sanayicilerin desteğini kazandı.[2] 1955'te, General Aramburu önderliğindeki bir askerî darbeyle devrilerek sürgüne gönderilmesine karşın, Adaletçi Milliyetçi Hareket adı altında toplanan Peronistler 1973'teki askeri yönetimin izin verdiği ilk genel seçimlerde büyük bir zafer kazandılar.[1] Sürgünden dönerek başkanlığı üstlenen Peron'un kısa süre sonra ölmesi üzerine yerine karısı Isabel Peron geçti. Bu dönemde Peronistlerin sağ ve sol kanatları arasında şiddetli çatışmalar baş gösterdi. Peronistler 1983 başkanlık seçimlerinde başarılı olamadılarsa da 1989'da Peronistlerin adayı Carlos Menem başkanlığa seçildi.

Kaynakça

  1. ^ a b Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1. 
  2. ^ Fresán, Rodrigo (20 Temmuz 2009). Historia argentina (İspanyolca) (Edición corregida y aumentada bas.). Barcelona: Editorial Anagrama. ISBN 978-8433975850. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eva Perón</span> Arjantinli oyuncu (1919-1952)

María Eva Duarte de Perón, Arjantin Başkanı Juan Domingo Perón'un ikinci eşidir. Arjantin halkının çok sevdiği Perón, İspanyolca "Küçük Eva" anlamına gelen Evita lakabıyla tanınırdı.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">İspanya İç Savaşı</span> Cumhuriyetçiler ve Milliyetçiler arasında yaşanan ve 1936-1939 arası İspanyada olan savaş

İspanya İç Savaşı, 17 Temmuz 1936–1 Nisan 1939 tarihleri arasında, demokratik seçimle başa gelmiş İkinci İspanyol Cumhuriyeti’ne sadık Cumhuriyetçiler ile General Francisco Franco liderliğinde isyancı bir grup olan Milliyetçiler arasında yaşanmıştır. Savaşı Milliyetçiler kazanmıştır ve Franco, 1939’dan öldüğü yıl olan 1975’e kadar İspanya’yı yönetmiştir.

<i>Evita</i> (müzikal)

Evita, Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron'un eşi Eva Peron'un hayat hikâyesini anlatan müzikaldir. Andrew Lloyd Webber tarafından, Tim Rice'ın metinleri üzerine bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Pedro Justo</span> Arjantinli asker (1876-1943)

Agustín Pedro Justo Arjantinli asker ve siyasetçi. 1932-1938 yılları arasında Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Juan Perón</span> Arjantinli asker ve siyasetçi

Juan Domingo Perón, Arjantinli asker ve siyasetçi. Peronist hareketin kurucusu ve önderi olan Peron, 1946-55 ve 1973-74 arasında başkanlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Vietnam</span> Güneydoğu Asyada eskiden var olan bir devlet

Vietnam Cumhuriyeti, 1955'ten 1975'e kadar Vietnam'ın güneyinde var olmuş devlet.

<span class="mw-page-title-main">Jorge Rafael Videla</span> Arjantinli siyasetçi (1925-2013)

Jorge Rafael Videla Redondo, Arjantinli asker ve siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında fiilen Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Franco</span> İspanya diktatörü (1939–1975)

Francisco Franco Bahamonde,, 1936'da İkinci Cumhuriyet'in demokratik hükûmetine karşı gerçekleştirilen askerî darbenin liderlerinden biri olan İspanyol asker ve diktatördü. 1 Ekim 1936'da isyancı tarafın başkomutanı olarak atandı, taraftarları tarafından el caudillo (önder) ilan edildi ve çatışmanın sona ermesinden ölümüne kadar 1975'e kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1938'den 1973'e kadar hükûmet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Hipólito Yrigoyen</span> Arjantinli avukat (1852-1933)

Hipólito Yrigoyen, Irigoyen olarak da yazılır, Arjantinli devlet adamı. Ülkenin genel oyla seçilen ilk başkanı olmuş, ikinci başkanlık dönemi 1930'da bir askeri darbeyle sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Isabel Martínez de Perón</span>

María Estela Martínez Cartas de Perón, Juan Perón'un üçüncü karısı ve 1974-1976 arasında Arjantin başkanı. Batı Yarımküresi'nin monarşik olmayan ilk kadın devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Leopoldo Galtieri</span> Arjantinli asker (1926-2003)

Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli, Arjantinli general ve devlet adamı. 1981-82 yıllarında devlet başkanlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Yeni İspanya</span> İspanyanın Yeni Dünyada fethettiği toprakları yönetmek için kurduğu dört genel valilikten ilkidir

Nueva España Genel Valiliği, İspanya'nın Yeni Dünya'da fethettiği toprakları yönetmek için kurduğu dört genel valilikten ilkidir. Fetih faaliyetleri sonrasında, merkezini Aztek İmparatorluğu'nun oluşturduğu toprakları belirtmek için Hernan Cortes'in önerdiği bu ad, 1522'de V. Karl tarafından resmî olarak kabul edilmiştir.

<i>Kayıp Çocukluk</i>

Kayıp Çocukluk, Benjamín Ávila tarafından yönetilen 2011 yapımı Arjantin drama filmi. Film, Şubat 2013'te Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan 85. Akademi Ödülleri'nde Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü dalında Arjantin adına yarışması için aday gösterildi fakat final filmler arasında yer alamadı. Kayıp Çocukluk, ilk kez San Sebastián Uluslararası Film Festivali'nde gösterildi. Ayrıca Havana, Cannes, Antalya dahil olmak üzere çeşitli film festivallerinde gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Kirli Savaş</span>

Kirli Savaş ya da taraftarları tarafından isimlendirilen Ulusal Yeniden Yapılanma Süreci, Arjantin'de 1976-1983 yılları arasındaki kolluk kuvvetleri tarafından düzenlenen antikomünist saldırılar dönemini anlatan terim.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin sineması</span>

Arjantin sineması, Arjantin'deki film endüstrisine dayanmaktadır. Arjantin sineması, Arjantin ulusunda veya Arjantinli film yapımcıları tarafından yurt dışında yapılan film ve yaratıcı film sanatını da içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Raúl Alfonsín</span> Arjantinli avukat (1927-2009)

Raúl Ricardo Alfonsín, Arjantinli avukat ve siyasetçi. 10 Aralık 1983'ten 8 Temmuz 1989'a kadar Arjantin devlet başkanlığı yapmıştır.

Pierre Daye Belçikalı bir gazeteci ve Nazi işbirlikçisiydi. Rexist Partinin destekçisi olarak Daye, II. Dünya Savaşı'ndan sonra kendini Juan Peron'un Arjantinine sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin Ulusal Senfoni Orkestrası</span>

Arjantin Ulusal Senfoni Orkestrası, 1948 yılında kurulmuş Buenos Aires merkezli bir devlet senfoni orkestrasıdır. Orkestra 20 Kasım 1948'de Başkan Juan Perón tarafından imzalanan bir yasa tasarısı ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin Ordusu</span> Arjantin silahlı kuvvetleri

Arjantin Ordusu, Arjantin Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin kara kuvvetleri kolu ve Arjantin'in üst düzey askerlik hizmetidir. Arjantin Anayasası'na göre, Arjantin Devlet Başkanı Silahlı Kuvvetlerin başkomutanıdır ve komuta yetkisini Savunma Bakanı aracılığıyla kullanır.