İçeriğe atla

Periyodat

Periyodat
Metaperiyodat iyonu
Ortaperiyodat iyonu
Adlandırmalar
tetraoksoiyodat(1−)
heksaoksoiyodat(5−)
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChemSpider
  • InChI=1S/HIO4/c2-1(3,4)5/h(H,2,3,4,5)/p-1
  • [O-]I(=O)(=O)=O
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Periyodat İngilizce telaffuz: [pəˈraɪ.ədeɪt] iyot ve oksijenden oluşan bir anyon. İyotun +7 yükseltgenme seviyesinde olduğu, iyotun oksianyonlarından biridir. Diğer perhalojenatlardan, perklorat gibi, farklı olarak iki form halide bulunabilir: metaperiyodat IO-4 veya ortoperiyodat IO5-6.

Periyodatlar, 1833'te periyodik asiti ilk kez sentezleyen, Heinrich Gustav Magnus ve C. F. Ammermüller tarafından keşfedilmiştir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Ammermüller, F.; Magnus, G. (1833). "Ueber eine neue Verbindung des Jods mit Sauerstoff, die Ueberjodsäure". Annalen der Physik und Chemie (Almanca). 104 (7). ss. 514-525. doi:10.1002/andp.18331040709. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Halojenler, periyodik tablonun 7A grubunda bulunan, tepkimeye eğilimli ametallerdir. Bu gruptaki elementlerin hepsinin elektronegatifliği yüksektir. Elektron alma eğilimi en yüksek olan elementlerdir. Doğada elementel olarak değil, mineraller halinde bulunurlar. Element halinde 2 atomlu moleküllerden oluşurlar. Oda koşullarında flor ve klor gaz, brom sıvı, iyotsa katı haldedir. Erime ve kaynama noktaları grupta aşağıdan yukarıya doğru azalır. Zehirli ve tehlikeli elementler olarak bilinirler. Halojenler metallerle reaksiyona girerek iyonik tuzları oluştururlar.

Ametal, metal özelliği göstermeyen elementlerdir. Isıyı ve elektrik akımını iletmek gibi metallere özgü özellikleri göstermezler. Ayrıca kendi aralarındaki ortak özellikleri yok denecek kadar azdır. Genellikle karbon, azot, fosfor, oksijen, kükürt, selenyum, flor, klor, brom, iyot ve soy gaz elementlerine ametal denir.

<span class="mw-page-title-main">Muz</span> muzgiller familyasında bulunan bir meyve

Muz (Musa), Güneydoğu Asya'nın tropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen bir ağaçsı bitkiye ve bu bitkinin yeşil kabuklu uzun meyvelerine denir.

<span class="mw-page-title-main">Klor</span> 17 atomik numaralı kimyasal element

Klor, VIIA grubunda bulunan hafif, keskin kokulu, yeşilimsi sarı renkli, tahriş edici ve zehirleyici bir gaz. Havadan 2,5 kat ağır olan klor ilk zamanlar bir bileşik olarak kabul ediliyordu. Klor ilk olarak 1774 yılında Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedildi. 1810 yılında ise bugünkü ismi Humphry Davy tarafından verildi.

<span class="mw-page-title-main">Triiyodotironin</span> Kimyasal bileşik

Triiyodotironin veya T3; tiroit bezi tarafından salgılanan, iki adet tirozin aminoasitinden oluşan, iyot atomları içeren bir hormondur.

<span class="mw-page-title-main">Amiloz</span>

Amiloz başlıca α(1→4) bağlarıyla bağlanmış lineer bir glikoz polimeridir. Düz zincir şeklindeki moleküldür. Birkaç bin glikoz monomerden oluşabilir. Bitkilerde bulunan nişastanın iki bileşeninden biridir, öbürü amilopektindir.

Hipotiroidi, Hipotiroidizm, tiroit bezinin yapısal ya da işlevsel bozuklukları nedeniyle ortaya çıkan tiroit hormonu eksikliği olgusudur. Hipotalamus-Hipofiz-Tiroit aksındaki sorunlar hipotiroidiye neden olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Magnus Maximus</span>

Magnus Maximus, Maximianus olarak da bilinir, 383 yılından İmparator Theodosius I'un emriyle öldürüldüğü 388 yılına kadar Roma İmparatorluğu'nda kendini imparator ilan ettiren Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">Trochilinae</span>

Trochilinae, Trochilidae familyasına bağlı bir kuş altfamilyasıdır. Tipik olarak, yanardöner metalik kırmızı, turuncu, yeşil ve mavi renk kuş tüylerine sahip olup kuş tüyünde ve boyutunda, kuvvetli eşeysel dimorfizm görülür.

<span class="mw-page-title-main">İyodat</span>

İyodat, kimyasal formülü IO3 olan bir iyodik asit tuzudur. İyodat anyonunda iyot üç oksijen atomuna bağlıdır. İyodatın moleküler geometrisi üç köşeli piramittir.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Gustav Magnus</span>

Heinrich Gustav Magnus ; Alman kimyacı ve fizikçi. Akışkanlar mekaniği'nde kullanılan Magnus etkisi onun adını taşır.

<span class="mw-page-title-main">Kevin Magnussen</span>

Kevin Jan Magnussen Danimarkalı yarış pilotu, Haas F1 Takımı için yarışmaktadır. Motor sporları pilotu olan Jan Magnussen'in oğludur.

Periyodik asit iyotun en yüksek oksoasitidir. Bütün periodatlar gibi iki form halinde var olur: H5IO6 formülü ile gösterilen ortoperiyodik asit ve HIO4 formüllü ile gösterilen metaperiyodik asit.

İyot monoflorür, IF formülü ile gösterilen, iyot ve flordan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 0 °C'de çikolata-kahverengi bir renge sahip katıdır, elementel iyot ve iyot pentaflorür'e disproporsiyonlaşır.

5 IF→ 2 I2 + IF5
<span class="mw-page-title-main">İyot triklorür</span> kimyasal bileşik

İyot triklorür, iyot ve klordan oluşan bir interhalojen bileşiktir. Bu parlak sarı ve katı hâlde bir düzlemsel olarak mevcut olan dimer I2Cl6, iki köprü Cl atomlarına sahip Cl2I(μ-Cl)2ICl2 tir.

İyot pentaoksit I2O5 formülü ile gösterilen kimyasal bileşiktir. Bu iyot oksit, iyot asidinin anhidriti ve iyotun tek kararlı oksididir. 200 °C'de kuru hava akımında iyodik asidi kurutmak suretiyle üretilir:

2HIO3 → I2O5 + H2O

İyot pentafluorür, IF5 kimyasal formülüne sahip florür ve iyottan oluşan bir interhalojen bileşiktir. 3.250 g cm−3 yoğunluğa sahip, renksiz veya sarı bir sıvıdır. İlk olarak 1891'de Henri Moissan tarafından flor gazı içinde katı iyot yakılarak sentezlendi. Bu ekzotermik reaksiyon, reaksiyon koşulları iyileştirilmiş olmasına rağmen hala iyot pentaflorür üretmek için kullanılır. I2 + 5 F2 → 2 IF5

<span class="mw-page-title-main">İyodik asit</span>

İyodik asit, HIO3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.

<span class="mw-page-title-main">İyot heptaflorür</span> kimyasal bileşik

İyot heptaflorür, diğer adıyla iyot(VII) florür ya da iyot florür, IF7 kimyasal formülüne sahip interhalojen bileşiktir. VSEPR teorisinde öngörüldüğü gibi alışılmadık bir beşgen bipiramidal yapıya sahiptir. Molekül, Berry mekanizmasına benzeyen ancak heptakoordineli bir sistem için kullanılan sahte bir Bartell mekanizması isimli bir yeniden düzenlemeye tabi tutulabilir. 4.5 °C'de eriyen renksiz kristallerden oluşur: sıvı aralığı son derece dardır, kaynama noktası 4.77 °C'dedir. Yoğun buhar, küflü ve buruk bir kokuya sahiptir. Molekül D5h simetriye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ramnoz</span>

Ramnoz, doğal olarak oluşan bir deoksi şekerdir. Metilpentoz veya 6-deoksiheksoz olarak sınıflandırılabilir Ramnoz ağırlıklı olarak doğada L -formunda L -ramnoz olarak bulunur. Bu olağandışı bir durumdur çünkü doğal olarak oluşan şekerlerin çoğu D -formundadır. İstisnaları, metil pentozlar, L - fukoz, L -ramnoz ve pentoz ve L - arabinozdur. Bununla birlikte, doğal olarak oluşan D-ramnoz örnekleri, Pseudomonas aeruginosa ve Helicobacter pylori gibi bazı bakteri türlerinde bulunur.