İçeriğe atla

Periyant

Çiçeğin kısımları

Periant (Çiçek Örtü Yaprakları)

Çiçeğin dış halkalarını oluşturan, genellikle renkli yapraklardır. Bazı çiçeklerde periant bulunmayabilir. Kaliks ve korolla farklılaşması olan çiçeklerde periyanttan söz edilir. Kaliks periantın dış halkalarını, korolla ise ikinci halkasını meydana getirir. Bazen de kaliks korolla farklılaşması yoktur. (monokotiledon bitkilerin çiçekleri gibi) Bu durumda çiçek örtü yaprakları perigon adını alır. Perigonun her bir yaprağı da tepal olarak adlandırılır.

Kaliks ve korollası olan çiçeklerde kaliksin her yaprağı sepal adını alır. Kaliksi meydana getiren sepaller normal yapraklara daha çok benzerler, yeşil renklidirler ve dolayısıyla fotosentez yaparlar. Sepaller serbest veya bileşik olabilirler. Sepaller serbestse korisepal, bileşikse gamosepal veya sinsepal olarak adlandırılırlar. Gamosepal bir kaliks tubulat (silindirik), rotat (tekerlek şeklinde), kampanulat (çan şeklinde), urselat (testi şeklinde), bilabiat (iki dudaklı) şekillerde olurlar. Sepaller bazen tüy veya diş şeklinde olurlar bu durumda çiçek asepal olarak adlandırılır. Bazen kaliksin dışında ikinci bir uzantı yer alır, bu kısım epikaliks olarak adlandırılır.

Periantın ikinci halkası olan korollanın her bir parçası petal adını alır. Petaller genellikle göz alıcı renklerde, sepallere göre daha basit iç yapıya sahiptirler. Petallerde, sepaller gibi serbest veya bileşik olabilirler. Sepal yerine petal gelerek aynı terimlerle ifade edilebilirler. (koripetal, sinpetal vb.) Bileşik petal şekilleri sepal şekillerine benzerler ve aynı terimlerle ifade edilirler. Korollanın önünde ikinci bir halka bulunursa bu parakorolla olarak adlandırılır. Korollası olmayan çiçekler apetal olarak adlandırılır.

Böceklerle tozlaşan bitkilerin çiçeklerinde periant daha büyük ve daha gösterişlidir. Bu yüzden böcekler için çekici olurlar. Bir kısmında nektaryumlar meydana gelir, bunlarda oluşan nektar (balözü) salgısını almak için böcekler çiçeğe gelirler, bazıları güzel kokuları ile, bazıları da gösterişli canlı renkleriyle böcekleri çekerler ve tozlaşmada etkili olurlar.

Perigon çiçeklerde tepaller ayrı veya bileşik durumlarda olurlar, bunlar içinde aynı terimler kullanılır, koritepal, gamotepal vb.

Çiçek örtü yapraklarının görevi içinde yer alan erkek ve dişi organları korumak ve böcekleri kendilerine çekerek tozlaşmayı sağlamaktır.

Kaynakça

  1. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Tohumlu Biktiler Sistematiği Ders Notları,
    Prof. Dr. Osman BEYAZOĞLU, TRABZON, 2007
  2. Simson, M.G. Plant Systematics. Elsevier Academic Pres. Kaliforniya, 2006
  3. Seçmen, Ö. ve Ark. Tohumlu Bitkiler Sistematiği. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitapları Serisi, No.116, İzmir, 2000

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak</span> bitki cinsi

Dişbudak, zeytingiller (Oleaceae) familyasının Fraxinus cinsini oluşturan türüne göre maksimum boyu 10–30 m arasında değişebilen dolgun ve düzgün gövdeli yuvarlak tepeli ağaç türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Brakte</span>

Brakte veya Brahte, özellikle kozalak, çiçek ve çiçek durumu gibi üreme yapıları ile birleşik, değişken ve özelleşmiş bir yapraktır.

<span class="mw-page-title-main">Kapalı tohumlular</span> bitkiler aleminin çoğunluğunu kapsayan bir şube

Kapalı tohumlular, çiçekli bitkiler, anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta; 64 takım, 416 familya ve bilinen yaklaşık 13,000 cins ve 300,000 tür ile kara bitkilerinin en çeşitli grubunu oluştururlar. Açık tohumlu bitkiler gibi kapalı tohumlu bitkiler de tohum üreten bitkilerdir. Çiçeklerinin, tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerinin özellikleri ile açık tohumlulardan ayrılırlar. Etimolojik olarak anjiyosperm, bir kılıf içinde tohum üreten bir bitki, başka bir deyişle meyve veren bir bitki anlamına gelir. Terim, Yunanca angeion ve sperma ("tohum") kelimelerinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Çanak yaprak</span>

Çanak yaprak, sepal olarak da bilinir, bir çiçeğin en dış halkasını oluşturan, genellikle yeşil renkli yapraklardan her biri.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek</span> bazı bitkilerin üreme organı

Çiçek bitkilerde üremeyi sağlayan organları taşıyan yapı. Bir çiçek, 4 kısımdan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Çınargiller</span>

Çınargiller (Platanaceae), hamamelidales'e ait 5 familyadan biridir. Platanaceae (Çınargiller) soğuğa ve kirli havaya dayanıklı uzun ömürlü bitkilerdir. Işık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürebilirler (fotosentez). Kök çok güçlüdür. Budamaya oldukça dayanıklıdır. Yaprakları tozdan ve gazlardan fazla etkilenmediklerinden büyük endüstri şehirlerinin caddelerinde, park ve bahçelerde fazla görünmektedir. Platanaceae (Çınargiller) ailesinin sadece bir cinsi (Platanus) vardır. Bu cins 6-10 m uzunluğuna sahiptir. Çınarlar (Platanus), kuzey Yarım kürenin ılıman ve subtropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen ve 25-30 m boylarında kışın yapraklarını döken bir ağaçtır. Tüm türlerde, çiçekler yoğun küçük çiçek grupları olarak büyür. Platanus occidentalis (Amerikan çınar) ve P. orientalis ; iki tür melezleştirildi ve ekili çınarların çoğu melez kökenli olabilir. Bütün üyeleri Platanus cinsinde toplanmıştır. Platanus'un taksonomik pozisyonunun, genellikle çiçek ve çiçeklenme yapısına dayanarak, Rosaceae'nin daha ilkel üyelerine yakın bir yerde olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfergiller</span>

Nilüfergiller (Nymphaeaceae), Nymphaeales takımına ait genellikle sucul bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hodangiller</span>

Hodangiller (Boraginaceae), Lamiales takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Liliaceae</span>

Zambakgiller (Liliaceae), Liliales takımına ait bir bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Ericaceae</span>

Ericaceae, Ericales takımına ait bir bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Caprifoliaceae</span>

Hanımeligiller (Caprifoliaceae), Dipsacales takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Convolvulaceae</span> Çiçekli bitkilerin Solanales takımına bağlı bir familyası

Convolvulaceae, Tarlasarmaşığıgiller, Çitsarmaşığıgiller, Kahkahaçiçeğigiller veya Gündüzsefasıgiller; Solanales takımına ait, yaklaşık 58 cins ve 1.880 tür ile temsil edilen, tropikler ve ılıman kuşak başta olmak üzere dünya çapında yayılış gösteren; tatlı patates, cinsaçı ve tarla sarmaşığı gibi bitkileri içeren, bir çiçekli bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik petalliler</span> taç yaprakları bitişik bitkiler için kullanılır.

Birleşik petalliler, tarihsel olarak, taç yaprakları bitişik bitkileri tanımlamak için kullanılmış bir terimdir. Ancak bu terimin kullanımı, moleküler düzeydeki daha yeni sınıflandırmalardan dolayı terk edilmiştir. Modern sınıflamadaki Asteridler ile benzer gruplardır. Asteridae içinde, korolla tüplerinin oluşumu açısından iki ana gelişim modeli ayırt edilir: "erken" ve "geç" simpetali şeklinde.

<i>Aniseia</i> bitki cinsi

Aniseia, Convolvulaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Panama veya Herrera orijinlidir.

<span class="mw-page-title-main">Bitkilerin evrimi</span> bitkilerin kökeni ve tarihi

Bitkilerin evrimi, yaklaşık 500 milyon yıllık bir süreçtir. Siyanobakteriler milyarlarca yıl boyunca, sualtındaki kolonilerinde kalarak, baskın fotosentetik yaşam formu oldu. 1,6 milyar yıldan fazla süre önce, ikinci bir fotosentetik organizmalar grubu belirdi: Algler. Algler ökaryottur; yani hücrelerinin içinde "organel" adı verilen özelleşmiş yapılar vardır. Kloroplast adı verilen organel, tüm alglerde ve kara bitkilerinde bulunur. Hücrede fotosentezin gerçekleştiği yer bu organeldir. Kara bitkilerinin ilk ataları, yaklaşık 500 milyon yıl önce Charophyceae adlı yeşil alglerden evrimleşmişlerdir.

<i>Rhodocactus grandifolius</i> bitki türü

Rhodocactus grandifolia doğu ve güney Brezilya'ya özgü bir kaktüs türüdür. Rhodocactus cinsindeki tüm türler gibi ve çoğu kaktüsün aksine kalıcı yaprakları vardır. İlk olarak 1819'da tanımlanmıştır. süs bitkisi olarak yetiştirilir ve doğal aralığının dışında doğallaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hipantiyum</span>

Kapalı-tohumlularda, hipantiyum ya da çiçek kabı çanak yaprak, taç yaprak ve çiçek erkek organların esas kısımlarının fincan şeklinde bir tüp oluşturduğu yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tepal</span>

Tepal ,çiçeğin dış kısımlarından biridir. Terim, bu parçalar kolayca çanak yapraklar (sepal) veya taç yaprak (petal) olarak sınıflandırılamadığında kullanılır. Bunun nedeni, periantın parçalarının Manolya'da olduğu gibi farklılaşmamış olması veya dış çanak yaprak sarmalını iç taç yaprak sarmaldan ayırt etmek mümkün olsa da, çanak yapraklar ve taçyaprakların benzer birbirine görünüş özelliklerine sahip olması olabilir.. Terim ilk olarak 1827'de Augustin Pyramus de Candolle tarafından önerildi ve "petal" ve "sepal" terimlerine benzetilerek oluşturuldu. oluşturuldu.

Botanik sözlüğü