Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.
Piston veya itenek, bir silindir içine 1000'de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motor, pompa ve kompresör gibi makinelerde silindirden dışarı uzanan (biyel) piston koluna bağlı olarak kullanılır. Motorlu araçlarda kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren düzenektir.
Gerçekte bir soğutma çevrimi olan ısı pompası çevriminin temel prensibini Nicolas Léonard Sadi Carnot 1824 yılında ortaya atmıştır. 26 yıl sonra 1850 yılında Lord Kelvin'in, soğutma cihazlarının ısıtma maksadı ile kullanılabileceğini ileri sürmesiyle ısı pompası uygulamaya girdi. II. Dünya Savaşı'ndan önce ısı pompasının geliştirilmesi ve kullanılır hâle getirilmesi için birçok mühendis ve bilim insanı bu alanda araştırmalar ve çalışmalar yaptı. Savaş yıllarında endüstri, imkânlarını daha acil problemlere yönelttiği için ara verilen bu çalışmalara savaştan sonra tekrar başlandı.
Ejektörlü pompa, bir enjektör veya fışkırtıcı kısılıp genişleyen bir memenin ventüri etkisini kullanarak, hareketli akışkanın basınç enerjisini; bir düşük basınç alanı yaratıp, hız enerjisine çevirerek; hareketli akışkanı çekip, emme akışkanının buna karışmasını sağlar ve hemen ardından bu karışmış akışkanları, hız enerjisini tekrar basınç enerjisine dönüştürerek, yeniden sıkıştıran pompa benzeri bir alettir.Hareketli akışkan gaz veya sıvı olabilir. Emme akışkanı bir gaz, bir sıvı, bir bulamaç, toz yüklü bir gaz akışı olabilir.
Havayla çalışan diyaframlı pompalar endüstrinin birçok alanında değişik amaçlarla kullanılmaktadır. Pompa ölçüsüne uygun kapasitedeki bir kompresöre bağlanarak çalıştırılır. Elektrikle çalışmadığı ve içinde elektrikle çalışan parça barındırmadığı için patlamazlık (ex-proof) özelliği vardır. Sıklıkla bu nedenden dolayı patlayıcı üretiminde tercih edilmektedirler.
Soğutucu akışkanlar, klima sistemlerinin ve ısı pompalarının soğutma döngüsünde kullanılan ve çoğu durumda sıvıdan gaza tekrarlanan bir faz geçişine ve tekrar geri dönen maddelerdir. Sıcaklığa ve basınca bağlı olarak saf olabilir veya sıvı veya gaz fazında veya her ikisinde bulunan saf sıvıların bir karışımı olabilir. Akışkan, düşük sıcaklık ve düşük basınçta ısıyı emer ve daha sonra, genellikle hâl değişikliği ile daha yüksek sıcaklık ve basınçta ısı verir.
Çek valf, çek vana veya tek yönlü valf, normalde sıvı veya gaz gibi akışkanların tek yönlü geçişine izin veren mekaniksel bir kontrol valfidir. Bazı yerlerde gaz akışkanı için de kullanılır. İşletme emniyeti yüksektir ve duruma göre komplike armatürlerin yerine geçebilirler.
Gemi makineleri, bir geminin ilerlemesini sağlayan gücü ve ihtiyaç duyulan elektriği, suyu, buharı üreten; kullanılan, ihtiyaç duyulan ya da atık olan her türlü akışkanın dolaşımını, ısı değişimini, arıtılmasını ve bertarafını sağlayan; yüklerin transferini sağlayan; seyir halinde, limanda veya demirleme esnasında geminin güvenli bir biçimde kalmasını sağlayan sistemlerdir.
Alev makinesi, yangın çıkarmak amacıyla tasarlanmış ve alev akışını çok uzun bir süre mekanik olarak kontrol edebilen cihaza verilen isimdir. Bu makineler I. Dünya Savaşı sırasında kullanılmasının ardından yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
Akaryakıt pompası ya da akaryakıt dispenseri, akaryakıt istasyonlarında araçlara sıvı yakıt türevi ürünleri doldurmak için kullanılan pompalara denir. Emişli tipi olanlarına "akaryakıt pompası", basınçlı tip olanlara "akaryakıt dispenseri" denir. CNG, LPG, biyodizel gibi alternatif ürünlerin araçlara aktarılması için de kullanılır.
Hareketli Kanal otomatik makinelerde hareketli kısımlarında esnek kabloları, hidrolik ve pnömatik hortumları koruması ve yönlendirmesi için tasarlanmıştır. Makinelerde kablo ve hortumların yüksek gerilmesini önler ve operatör güvenliğini sağlar.
Santrifüj pompa sıvının dönen kinetik enerjisini hidrodinamik enerjiye dönüştürerek sıvıyı basınçlandırmak için kullanılır. Dönme enerjisi bir motordan alınır. Santrifüj pompa dinamik eksenel simetrik iş-emici türbomakinelerin alt sınıfıdır. Sıvı, pompa çarkına dönme ekseni boyunca girer, pompa çarkı tarafından hızlandırılır, radyal olarak dışarıya çıktığı difüzöre akar.
Ayırma işlemi, bir kimyasal madde karışımını en az iki veya daha fazla ürüne dönüştürmek için kullanılan yönteme verilen addır. Ayırma işlemi sonucunda oluşan ürünlerden en az biri, kaynaktaki bileşenlerden en az biri ya da birden fazlası bakımından zenginleşir. Bazı durumlarda karışımlar bir ayırma işlemiyle neredeyse tamamen saf iki bileşene ayırabilir. Karışımın bileşenleri arasındaki fiziksel veya kimyasal farklarından yararlanılarak ayırma gerçekleştirilir.
Hidrolik sıvı veya hidrolik likit, genel olarak hidrolik sıvıları mineral yağ ve su bazlıdır. Hidrolik sıvıları kullanabilecek ekipmanlara örnek olarak ekskavatörler, bekolar, hidrolik frenler, hidrolik direksiyon sistemleri, şanzımanlar, çöp kamyonları, uçak kontrol sistemleri, asansörler ve endüstriyel makineler verilebilir.
Dalgıç pompa pompa gövdesine yakın bir şekilde hava geçirmez olarak kapatılmış motorlu bir pompadır. Tüm tertibat pompalanacak akışkanın içine daldırılır. Bu tip pompanın asıl yararı pompayla sıvı yüzeyi arasındaki yükseklik farkıyla ilişkili bir problem olan pompa kavitasyonunu önlemesidir. Dalgıç pompalar vakum oluşturan ve atmosferik basınca dayanan jet pompalarının aksine sıvıyı yüzeye iter. Dalgıç pompalar elektrik motoru yerine kuyu içi hidrolik motorunu çalıştırmak için yüzeyden gelen basınçlı sıvıyı kullanır ve hareket sıvısı olarak da ısıtılmış su ile ağır yağ uygulamalarında kullanılır.
İlerleyen boşluklu pompa, bir tür pozitif deplasman pompadır ve mono pompa, helezon pompa, burgulu pompa veya sonsuz vidalı pompa, olarak da bilinir. Rotoru döndürüldüğünde, bir dizi küçük, sabit şekilli, ayrık oyukların ilerlemesi yoluyla pompadan akışkanı aktarır. Bu, hacimsel akış hızının dönüş hızı ile orantılı olmasına ve pompalanan sıvıya uygulanan düşük kayma gerilmesi seviyelerine yol açar.
Bu liste farklı pompa türlerinin bir listesidir:
- Ölçüm pompa
- A.M. Bohnert pompası
- Hava pompası
- Hava basma pompası
- Arşimet'in vidası
- Eksenel akış pompası
- Eksenel pistonlu pompa
- Sintine pompası
- Çalı pompası
- Kazan besleme suyu pompası
- Santrifüj pompa
- Zincir pompa
- Kıyıcı pompa
- Sirkülasyon pompası
- Konsantrik giderici
- Kondensat pompası
- Soğutucu pompası
- Döngüsel pompa
- Diyaframlı pompa
- Dalgıç pompa
- Downton pompası
- Davul pompası
- Eksantrik redüktör
- Elektromanyetik pompa
- Elektroozmotik pompa
- Yangın pompası
- Esnek çark
- Köpük pompası
- Plaka pompası
- Benzin pompası
- Kabarcık pompası
- Dişli pompa
- Akaryakıt pompası
- El pompası
- HCNG dağıtıcı
- Yüksek yoğunluklu katı madde pompaları
- Yüksek verimli, salmastrasız sirkülasyon pompası
- Honda pompaları
- Humphrey pompası
- Hidrolik pompa
- Hidrolik ram
- Hidrostör
- Empedans pompası
- Pompa çarkı
- Enjeksiyon pompası
- Endüktif pompa
- Enjektör
- Akıllı pompa
- Kearny hava pompası
- Knudsen pompası
- Loblu pompa
- Sıvı halkalı pompa
- Denizcilik pompası
- Noria
- Peristaltik pompa
- Pistonlu pompa
- Pistonsuz pompa
- Plançer pompası
- İlerleyen boşluklu pompa
- Darbe pompası
- Pulsometre buhar pompası
- Türbinli pompa
- Pompa dağıtıcı
- Pompa indüktörü
- Atbaşı
- Quasiturbine motor
- Radyal pistonlu pompa
- Emer pompa
- Halat pompası
- Döner sıkıştırmalı pompa
- Rotodinamik pompa
- Döner kanatlı pompa
- Saqiyah
- Kepçeli çark
- Vidalı pompa
- Sinüzoidal pompa
- Güneş enerjili pompa
- Spesifik pompa gücü
- Özgül hız
- Hafif pompa
- Dalgıç pompa
- Karter pompası
- Szczecin pompası
- Termodinamik pompa testi
- Pedal pompası
- Turbo pompa
- Vakum pompası
- Değişken deplasmanlı pompa
- VLOM
- Su pompalama
- Proton pompa inhibitörü
- Pompa kümesi
- Ejektörlü pompa
- Bira pompası
Dişli pompa, sıvıyı yer değiştirmeyle pompalamak için dişlilerin birbirine geçmesini kullanır.
Resirkülasyon Pompa İstasyonları, genelde endüstriyel sistemlerde kullanılan, soğutma veya üretim amacı ile suyu kapalı döngü (Closed-Loop) ya da açık döngü (Open-Loop) boru hatlarında tekrarlanan dolaşım işleminden geçiren sıvı pompası, Isı alışveriş tankı, Havalandırma/Fan sistemleri, basınç düzenleyiciler, kontrol/gözlem sistemleri ve vanaların tümünü kapsar.
Döner kanatlı veya paletli pompa, gövdesinin (stator) içinde dönen rotor'a takılı birkaç kanat ve kanaldan oluşan, emme veya basınç görevlerinde gazları ve sıvıları pompalayan pozitif deplasmanlı bir pompa'dır.