İçeriğe atla

Peristaltik pompa

İki yaylı silindirli peristaltik pompa
Bir peristaltik pompa çalışırken

Peristaltik pompa, makaralı pompa olarak da bilinir ve çeşitli akışkanları pompalamak için kullanılan bir tür pozitif yer değiştirmeli pompa türüdür. Akışkan, dairesel bir pompa gövdene yerleştirilmiş esnek bir hortumdadır. Doğrusal peristaltik pompalar da yapılmış olsa da, çoğu peristaltik pompa döner hareketle çalışır. rotorun, esnek hortumu dönerken sıkıştıran, dış çevresine bağlı bir sıra "makara" veya "silindir" vardır. Hortumun sıkıştırılan kısmı kapatılarak sıvıyı boruda hareket etmeye zorlar. Ayrıca silindirler geçtikten sonra hortum eski haline döndüğü için hortuma daha çok sıvı çekilir. Bu sürece peristalsis denir ve midebağırsak sistem gibi birçok biyolojik sistemde vardır. Genelde hortumu sıkıştıran ve aralarında sıvıyı tutan iki veya daha çok silindir olur. Akışkan, hortumdan pompanın çıkışına basılır. Peristaltik pompalar sürekli çalışabilir veya daha az miktarda sıvı vermek için kısmi devirlerle indekslenipe çalıştırılabilirler.

Uygulamaları

Peristaltik pompa, genelde temiz/steril sıvıları veya çok reaktif sıvıları bu sıvıların açıktaki pompa bileşenlerinden kaynaklanan kirlenmeye maruz bırakmadan pompalada kullanılır.

Aferez infüzyon cihazıyla sıvılarının, çok reaktif kimyasalların, katı maddeli bulamaçların veya pompalanan ürünün çevreden yalıtımının önemli olduğu pompalama işlerinde kullanılır. Ayrıca kalp-akciğer makinelerinde bypass ameliyatı sırasında kan dolaşımını sağlamak için, hemodiyaliz sistemlerinde, pompa önemli derecede hemolize veya kan hücrelerinin yırtılmasına neden olmadığı için kullanılır.

Anahtar tasarım parametreleri

İdeal peristaltik bir pompa, sonsuz pompa kafa çapına ve mümkün olan en büyük silindir çapına sahip olmalıdır. Böyle ideal bir peristaltik pompa mümkün olan en uzun hortum ömrü vermeli, sabit ve titreşimsiz bir debi sağlamalıdır. Böyle ideal bir peristaltik pompa gerçekte yapılamaz. Ancak peristaltik pompalar, bu ideal peristaltik pompa parametrelerine yaklaşmak için tasarlanabilir.

Dikkatli bir tasarımla hortum yırtılması riski olmadan uzun bir hortum ömrüyle peristaltik pompa birkaç hafta boyunca sabit doğru debileri verebilir.

Kullanıldığı uygulamalar

Bir su arıtma tesisinin kimyasal arıtma prosesinde kullanılan peristaltik pompa[1]
  • İlaç
    • Diyaliz makineleri
    • Açık kalp baypas pompa makineleri
    • Tıbbi infüzyon pompaları
  • Test ve araştırma
  • Tarım
    • Akçaağaç özsuyu çıkarmak için 'Sapsucker' pompaları
    • Hidroponik sistemler için dozlayıcılar
  • Gıda üretimi ve satışı
    • Sıvı gıda çeşmeleri (ör. nachos için peynir sosu)
    • İçecek dağıtımı
    • Yemek servisi Çamaşır Makinesi sıvı pompası
  • Kimyasal işlem
    • Baskı, boya ve pigmentler
    • İlaç üretimi
    • Bulaşık makinesi ve çamaşır kimyasalları için dozaj sistemleri
  • Mühendislik ve imalat
    • Beton pompası
    • Kağıt hamuru ve kağıt fabrikaları
    • Minimum miktarda yağlama
    • Inkjet yazıcılar
  • Su ve Atıklar
    • Su temizleme tesisinde kimyasal arıtma
    • Lağım pisliği
    • Akvaryumlar, özellikle kalsiyum reaktörleri
    • Atık su kalite göstergeleri için otomatik atık su numunesi alma

Kaynakça

  1. ^ Treutel, Chuck (7 Mayıs 2009). "Kostik problemlere peristaltik cevap". World Pumps. 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pompa</span>

Pompa, genelde elektrik enerjisini hidrolik enerjiye çevirerek sıvıları veya bazen çamur gibi bulamaçları, mekanik güçle hareket ettiren makinadır.

<span class="mw-page-title-main">Piston</span> pistonlu motorların bir silindir tarafından tutulan ve piston segmanları tarafından gaz sızdırmaz hale getirilen hareketli bileşeni

Piston veya itenek, bir silindir içine 1000'de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motor, pompa ve kompresör gibi makinelerde silindirden dışarı uzanan (biyel) piston koluna bağlı olarak kullanılır. Motorlu araçlarda kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren düzenektir.

<span class="mw-page-title-main">Isı pompası</span> Isıyı bir alandan diğerine aktaran sistem

Gerçekte bir soğutma çevrimi olan ısı pompası çevriminin temel prensibini Nicolas Léonard Sadi Carnot 1824 yılında ortaya atmıştır. 26 yıl sonra 1850 yılında Lord Kelvin'in, soğutma cihazlarının ısıtma maksadı ile kullanılabileceğini ileri sürmesiyle ısı pompası uygulamaya girdi. II. Dünya Savaşı'ndan önce ısı pompasının geliştirilmesi ve kullanılır hâle getirilmesi için birçok mühendis ve bilim insanı bu alanda araştırmalar ve çalışmalar yaptı. Savaş yıllarında endüstri, imkânlarını daha acil problemlere yönelttiği için ara verilen bu çalışmalara savaştan sonra tekrar başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ejektörlü pompa</span>

Ejektörlü pompa, bir enjektör veya fışkırtıcı kısılıp genişleyen bir memenin ventüri etkisini kullanarak, hareketli akışkanın basınç enerjisini; bir düşük basınç alanı yaratıp, hız enerjisine çevirerek; hareketli akışkanı çekip, emme akışkanının buna karışmasını sağlar ve hemen ardından bu karışmış akışkanları, hız enerjisini tekrar basınç enerjisine dönüştürerek, yeniden sıkıştıran pompa benzeri bir alettir.Hareketli akışkan gaz veya sıvı olabilir. Emme akışkanı bir gaz, bir sıvı, bir bulamaç, toz yüklü bir gaz akışı olabilir.

Havayla çalışan diyaframlı pompalar endüstrinin birçok alanında değişik amaçlarla kullanılmaktadır. Pompa ölçüsüne uygun kapasitedeki bir kompresöre bağlanarak çalıştırılır. Elektrikle çalışmadığı ve içinde elektrikle çalışan parça barındırmadığı için patlamazlık (ex-proof) özelliği vardır. Sıklıkla bu nedenden dolayı patlayıcı üretiminde tercih edilmektedirler.

Soğutucu akışkanlar, klima sistemlerinin ve ısı pompalarının soğutma döngüsünde kullanılan ve çoğu durumda sıvıdan gaza tekrarlanan bir faz geçişine ve tekrar geri dönen maddelerdir. Sıcaklığa ve basınca bağlı olarak saf olabilir veya sıvı veya gaz fazında veya her ikisinde bulunan saf sıvıların bir karışımı olabilir. Akışkan, düşük sıcaklık ve düşük basınçta ısıyı emer ve daha sonra, genellikle hâl değişikliği ile daha yüksek sıcaklık ve basınçta ısı verir.

<span class="mw-page-title-main">Çek valf</span> sıvı veya gaz gibi akışkanların tek yönlü geçişine izin veren mekaniksel bir kontrol valfi

Çek valf, çek vana veya tek yönlü valf, normalde sıvı veya gaz gibi akışkanların tek yönlü geçişine izin veren mekaniksel bir kontrol valfidir. Bazı yerlerde gaz akışkanı için de kullanılır. İşletme emniyeti yüksektir ve duruma göre komplike armatürlerin yerine geçebilirler.

Gemi makineleri, bir geminin ilerlemesini sağlayan gücü ve ihtiyaç duyulan elektriği, suyu, buharı üreten; kullanılan, ihtiyaç duyulan ya da atık olan her türlü akışkanın dolaşımını, ısı değişimini, arıtılmasını ve bertarafını sağlayan; yüklerin transferini sağlayan; seyir halinde, limanda veya demirleme esnasında geminin güvenli bir biçimde kalmasını sağlayan sistemlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alev makinesi</span> yangın çıkarmak amacıyla tasarlanmış ve alev akışını uzun bir süre kontrol edebilen cihaz

Alev makinesi, yangın çıkarmak amacıyla tasarlanmış ve alev akışını çok uzun bir süre mekanik olarak kontrol edebilen cihaza verilen isimdir. Bu makineler I. Dünya Savaşı sırasında kullanılmasının ardından yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akaryakıt pompası</span>

Akaryakıt pompası ya da akaryakıt dispenseri, akaryakıt istasyonlarında araçlara sıvı yakıt türevi ürünleri doldurmak için kullanılan pompalara denir. Emişli tipi olanlarına "akaryakıt pompası", basınçlı tip olanlara "akaryakıt dispenseri" denir. CNG, LPG, biyodizel gibi alternatif ürünlerin araçlara aktarılması için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hareketli kanal</span>

Hareketli Kanal otomatik makinelerde hareketli kısımlarında esnek kabloları, hidrolik ve pnömatik hortumları koruması ve yönlendirmesi için tasarlanmıştır. Makinelerde kablo ve hortumların yüksek gerilmesini önler ve operatör güvenliğini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Santrifüj pompa</span>

Santrifüj pompa sıvının dönen kinetik enerjisini hidrodinamik enerjiye dönüştürerek sıvıyı basınçlandırmak için kullanılır. Dönme enerjisi bir motordan alınır. Santrifüj pompa dinamik eksenel simetrik iş-emici türbomakinelerin alt sınıfıdır. Sıvı, pompa çarkına dönme ekseni boyunca girer, pompa çarkı tarafından hızlandırılır, radyal olarak dışarıya çıktığı difüzöre akar.

<span class="mw-page-title-main">Ayırma işlemi</span> kimyasal madde karışımını iki veya daha fazla ürüne dönüştürmek için kullanılan yöntem

Ayırma işlemi, bir kimyasal madde karışımını en az iki veya daha fazla ürüne dönüştürmek için kullanılan yönteme verilen addır. Ayırma işlemi sonucunda oluşan ürünlerden en az biri, kaynaktaki bileşenlerden en az biri ya da birden fazlası bakımından zenginleşir. Bazı durumlarda karışımlar bir ayırma işlemiyle neredeyse tamamen saf iki bileşene ayırabilir. Karışımın bileşenleri arasındaki fiziksel veya kimyasal farklarından yararlanılarak ayırma gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrolik sıvı</span> kimyasal

Hidrolik sıvı veya hidrolik likit, genel olarak hidrolik sıvıları mineral yağ ve su bazlıdır. Hidrolik sıvıları kullanabilecek ekipmanlara örnek olarak ekskavatörler, bekolar, hidrolik frenler, hidrolik direksiyon sistemleri, şanzımanlar, çöp kamyonları, uçak kontrol sistemleri, asansörler ve endüstriyel makineler verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç pompa</span>

Dalgıç pompa pompa gövdesine yakın bir şekilde hava geçirmez olarak kapatılmış motorlu bir pompadır. Tüm tertibat pompalanacak akışkanın içine daldırılır. Bu tip pompanın asıl yararı pompayla sıvı yüzeyi arasındaki yükseklik farkıyla ilişkili bir problem olan pompa kavitasyonunu önlemesidir. Dalgıç pompalar vakum oluşturan ve atmosferik basınca dayanan jet pompalarının aksine sıvıyı yüzeye iter. Dalgıç pompalar elektrik motoru yerine kuyu içi hidrolik motorunu çalıştırmak için yüzeyden gelen basınçlı sıvıyı kullanır ve hareket sıvısı olarak da ısıtılmış su ile ağır yağ uygulamalarında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">İlerleyen boşluklu pompa</span> pozitif deplasmanlı pompa

İlerleyen boşluklu pompa, bir tür pozitif deplasman pompadır ve mono pompa, helezon pompa, burgulu pompa veya sonsuz vidalı pompa, olarak da bilinir. Rotoru döndürüldüğünde, bir dizi küçük, sabit şekilli, ayrık oyukların ilerlemesi yoluyla pompadan akışkanı aktarır. Bu, hacimsel akış hızının dönüş hızı ile orantılı olmasına ve pompalanan sıvıya uygulanan düşük kayma gerilmesi seviyelerine yol açar.

Bu liste farklı pompa türlerinin bir listesidir:

<span class="mw-page-title-main">Dişli pompa</span>

Dişli pompa, sıvıyı yer değiştirmeyle pompalamak için dişlilerin birbirine geçmesini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Resirkülasyon pompa istasyonu</span>

Resirkülasyon Pompa İstasyonları, genelde endüstriyel sistemlerde kullanılan, soğutma veya üretim amacı ile suyu kapalı döngü (Closed-Loop) ya da açık döngü (Open-Loop) boru hatlarında tekrarlanan dolaşım işleminden geçiren sıvı pompası, Isı alışveriş tankı, Havalandırma/Fan sistemleri, basınç düzenleyiciler, kontrol/gözlem sistemleri ve vanaların tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Döner kanatlı pompa</span> Emme veya basınç görevleri için gazlar ve sıvılar için pozitif deplasmanlı pompa

Döner kanatlı veya paletli pompa, gövdesinin (stator) içinde dönen rotor'a takılı birkaç kanat ve kanaldan oluşan, emme veya basınç görevlerinde gazları ve sıvıları pompalayan pozitif deplasmanlı bir pompa'dır.