Perihan Sofiyeva - Turkipedia

Perihan Sofiyeva (Gürcüce: ფარიხან (ფარი ხანუმ) სოფიევა "parih'an (pari h'anum) sopieva"; Azerice: Pərixan Sofiyeva; d. 1884, Karacalar, Tiflis vilayeti, Rusya İmparatorluğu – ö. 1953, Karacalar, Gürcistan SSC), demokratik yolla seçilmiş ilk Müslüman kadın milletvekili. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti parlamentosuna Karacalar temsilcisi olarak girmiştir.

Perihan Sofiyeva 1884 yılında Gürcistan’da Azeri nüfusunun yaşadığı Karacalar köyünde doğdu. Çarlık Rusyası döneminde yöresinde tanınmış bir kadın olan Sofiyeva, 1918 yılında Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan etmesinden sonra yapılan genel seçimlerde, Gürcü Sosyalist-Federalistlerin adayını yenilgiye uğratarak ulusal meclise temsilci olarak girdi. Yaşadığı bölgede çok aktif ve popüler biri olmasına karşın Sofiyeva hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır.

Perihan Sofiyeva dokuz çocuklu ailede tek kız çocuğuydu. Çarlık Rusya’sı döneminde erkek kardeşlerine yol gösteriyordu. Bu sayede çevresinde tanınan biri haline gelmişti. Bu durum, Perihan Sofiyeva'nın Gürcistan parlamentosuna seçilmesinde önemli rol oynadı.

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti üzerine araştırmalar yapılırken, tarihçi Akaki Hvadagiani Tiflis Guberniyası'ndan seçilen milletvekilleri arasında Müslüman bir kadının adına rastladı. Hvadagiani aynı isme Sosyalist-Federalistlerin resmi yayın organında da karşılaştı. Dünyada ilk Müslüman kadının Gürcistan’da seçilmiş olduğu bu şekilde ortaya çıktı.

1917 Ekim Devrimi’nden sonra Güney Kafkasya’daki geçici hükûmet yerel yönetimler konusunda reformlara girişti. Bu reformlar ağır siyasal koşullarda yürütülüyordu. Gürcistan’da bu reformlar, ülke bağımsızlığını ilan edinceye kadar önemli bir sonuç vermedi. Gürcistan 26 Mayıs 1918’de bağımsızlığını ilan etti ve buna bağlı olarak ülkede ilk demokratik seçimler yapıldı. Bu seçimlerde Perian Sofiyeva Karacalar’da diğer adaylar karşısında zafer kazanıp meclise girdi. Milletvekilliği sırasında Sofiyeva köyüne demiryolu istasyonu yaptırmayı da başardı.

1921’de Kızıl Ordu Gürcistan’ı işgal etti ve meclis üyelerinin mülklerine el konuldu. Perihan Sofiyeva hayatı boyunca Sovyet sistemiyle barışmadı. Sofiyeva’nın sekiz erkek kardeşinden beşini kurşuna dizdiler ve beşini tek bir mezara gömdüler. Erkek kardeşlerinin nerede gömülü oldukları bugün de bilinmiyor.

Perihan Sofiyeva, daha yetmiş yaşına gelmeden, erkek kardeşinin çocuklarından birinin tutuklandığını öğrenince, 1953 yılında kalp krizi geçirerek öldü.

Kaynakça

"Perihan Sofiyeva anıtı açıldı" (Gürcüce)6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"The world's first democratically elected Muslim woman was from Georgia"1 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"Akakli Xvadagiani. Qarayazı anası – Pərixanım Sofiyeva"1 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Abhazya, Gürcistan'ın kuzeybatısında, Karadeniz'in doğusunda yer alan tarihsel bölgedir. Abhazya adı, tarihsel bölge dışında, de facto Abhazya Cumhuriyeti ile Gürcistan'a bağlı Abhazya Özerk Cumhuriyeti'ni de ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gül Devrimi</span> 2003te Gürcistan’da gerçekleşmiş barışçıl halk hareketi

Gül Devrimi, Gürcistan’da 2003 yılında Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze’nin görevini bırakmak zorunda kalmasıyla sonuçlanan barışçıl halk hareketi.

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

Saingilo, Gürcistan’ın tarihsel Hereti bölgesinin doğu bölümüne verilen addır.

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km² olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

Gürcistan bayrağı, Gürcistan Cumhuriyeti'nin resmi bayrağı.

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

Transkafkasya SFSC, 1922 ile 1936 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle oluşan Sovyetler Birliği cumhuriyeti. Başkenti günümüzde Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis'ti.

Mesheti, Gürcistan'ın güneybatı kesimindeki dağlık bölge. Samtshe olarak da bilinir. Bölgenin büyük kesimini Mesheti Dağları kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Memed Abaşidze</span>

Memed Abaşidze, Memed Beg olarak da bilinir, Gürcü siyasi lider, yazar ve hayırseverdir. Acara'da yaşayan Müslüman Gürcülerin ulusal bilincini geliştirmek için çaba harcamıştır. Büyük Temizlik sırasında kurşuna dizilmiştir.

Gürcistan-Türkiye ilişkileri, geçmişi Osmanlı dönemine ve daha eskilere dayanan Gürcü-Türk ilişkileri.

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali, Rus–Gürcü Savaşı ya da Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali olarak da bilinir, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Kızıl Ordu'nun Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin Menşevik hükûmetinin yerine Bolşevik rejimini kurmak amacıyla giriştiği askerî işgaldir. İşgal, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti (TDFC), Transkafkasya Federasyonu veya Kafkasardı Federatif Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun çöküşü sonucunda, 1918'in Ocak ayından itibaren başlayan hazırlıkların ardından 22 Nisanda bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan topraklarında oluşturulmuş federatif devlettir. 26 Mayıs 1918 tarihinde Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın ve 28 Mayıs 1918 tarihinde Azerbaycan Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi ile TDFC'nin varlığı sona ermiştir.

Gürcistan başbakanı, Gürcistan Parlamentosu tarafından seçilip Gürcistan devlet başkanı tarafından atanan Gürcistan Bakanlar Kurulunun en kıdemli bakanıdır. Gürcistan Hükûmeti Başkanının resmi unvanı tarih boyunca değişmiştir, ancak liderin görev ve işlevleri sadece marjinal olarak değişmiştir. Gürcistan'ın ilk başbakanı Noe Ramişvili'dir.

Transkafkasya Seymi veya Mâverâ-yı Kafkas Seymi, Ekim Devriminden sonra Güney Kafkasya'da var olan ve Transkafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti'nin yüce yasama organı.

Litvanya Kurucu Meclisi, 1920 yılında, 1922 Litvanya Anayasası'nı hazırlamak ve kabul etmek için demokratik olarak seçilen meclis.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

Ermeni Ulusal Konseyi Ekim 1917'de Tiflis'te Ermeni Ulusal Kongresi tarafından oluşturulan kalıcı bir yürütme organıydı. Konsey, Mayıs 1918'de Orta Çağ'dan bu yana ilk bağımsız Ermeni devleti olan Birinci Ermenistan Cumhuriyeti'nin kurulmasından sorumluydu.

Moskova Antlaşması, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti ile Sovyet Rusya arasında 7 Mayıs 1920'de Moskova'da imzalanan antlaşmadır. Bolşevik Rusya, düşman güçlerin birliklerini Gürcistan topraklarında tutmayacağı sözü karşılığında Gürcistan'ın bağımsızlığını tanımıştır. Bu antlaşma kapsamında Sovyet Rusya, Türkler ile Gürcüler arasında o tarihte tartışmalı olan Batum, Ardahan ve Artvin bölgelerini de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın bir parçası kabul etmiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.