İçeriğe atla

Performans katsayısı

Bir ısı pompası, buzdolabı veya klima sisteminin performans katsayısı veya COP (bazen CP veya CoP), yapılan iş karşılığında sağlanan yararlı ısıtma veya soğutma oranıdır.[1][2] Yüksek COP'ler düşük işletme maliyetlerine eşittir. COP genellikle, özellikle ısı pompalarında, 1'i geçer, çünkü işi sadece ısıya dönüştürmek yerine (%100 verimli ise 1 COP olur), bir ısı kaynağından ısının gerekli olduğu yere ilave ısı pompalanır. Eksiksiz sistemler için, COP hesaplamaları tüm güç tüketen yardımcı sistemlerin enerji tüketimini içermelidir. COP, çalışma koşullarına, özellikle de mutlak sıcaklığa ve ısı deposu ile sistem arasındaki bağıl sıcaklığa oldukça bağlıdır ve genellikle beklenen koşullara göre grafiklendirilir veya ortalaması alınır.[3] Absorpsiyonlu soğutucu soğutma gruplarının performansı tipik olarak çok daha düşüktür, çünkü bunlar sıkıştırmaya dayanan ısı pompaları değildir, bunun yerine ısıyla yürütülen kimyasal reaksiyonlara dayanır.

Denklem

Denklem:

bunlardan

  • dikkate alınan sistem tarafından sağlanan ya da uzaklaştırılan yararlı ısıdır.
  • dikkate alınan sistemin gerektirdiği iştir .

Bu nedenle, ısıtma ve soğutma için COP farklıdır, çünkü ilgilenilen ısı rezervuarı farklıdır. Bir makinenin ne kadar iyi soğuttuğuyla ilgileniliyorsa, COP soğuk rezervuardan çıkarılan ısının harcanan işe oranıdır. Bununla birlikte, ısıtma için COP, soğuk rezervuardan alınan ısı ve harcanan işin toplamının, harcanan işe oranıdır:

burada

  • soğuk depodan çıkan ısıdır.
  • sıcak rezervuara verilen ısıdır.

Türetme

Termodinamiğin birinci yasasına göre, tersinir bir sistemde şunu gösterebiliriz: ve , burada ısı, sıcak rezervuara aktarılan ısı ve soğuk rezervuardan alınan ısıdır. Bu nedenle, W yerine koyarak bu eşitliği koyarsak,

Maksimum teorik verimlilikle çalışan bir ısı pompası için (örn. Carnot verimliliği), şu gösterilebilir

ve

burada ve sırasıyla sıcak ve soğuk ısı rezervuarlarının termodinamik sıcaklıklarıdır.

Maksimum teorik verimlilikte,

bu da bir ısı motorunun ideal veriminin tersine eşittir, çünkü ısı pompası tersine çalışan bir ısı motorudur. (Bkz. Bir ısı motorunun termal verimliliği.)

Bir ısı pompasının COP değerinin çalışma koşullarına bağlı olduğunu unutmayın. Sıcak depoya aktarılan ısı, soğuk kaynaktan emilen ısıdan daha büyüktür, bu nedenle ısıtma COP'si, soğutma COP'sinin 1 fazlasıdır.

Benzer şekilde, maksimum teorik verimlilikte çalışan bir buzdolabı veya klimanın COP'si,

ısı pompaları ve klimalar ve buzdolapları için geçerlidir. Gerçek sistemler için değerler her zaman bu teorik maksimumlardan daha düşük olacaktır. Avrupa'da toprak kaynaklı ısı pompası üniteleri için standart testlerde 35 °C (95 °F) ve 0 °C (32 °F) olarak kabul edilir. Yukarıdaki formüle göre, elde edilebilecek maksimum COP 8,8 olacaktır. En iyi sistemlerin test sonuçları 4,5 civarındadır. Bir sezon boyunca kurulu üniteleri değerlendirirken ve borulardan su pompalamak için gereken enerjiyi hesaplarken, mevsimsel COP'ler yaklaşık 3,5 veya daha azdır. Bu sistemlerde iyileştirme yapılabileceğini gösterir.[4] Bir hava kaynaklı klimanın COP değeri hesaplanırken 20 °C (68 °F) kuru termometre sıcaklığı ve 7 °C (44,6 °F) olarak kullanılır.[5]

COP'yi geliştirme

Formülün gösterdiği gibi, bir ısı pompası sisteminin COP'si sistemin çalıştığı eksi sıcaklık aralığını daraltarak geliştirilebilir. Bir ısıtma sistemi için bunun iki anlamı vardır: 1) çıkış sıcaklığını zeminden, duvardan veya tavandan ısıtma veya büyük boy su ısıtıcıları için gerekli olan yaklaşık 30 °C (86 °F) düşürmek ve 2) giriş sıcaklığını artırmak (örn. büyük boyutlu bir toprak kaynağı kullanmak veya güneş destekli bir termal bankaya erişim[6]). Isıl iletkenliğin doğru bir şekilde belirlenmesi, çok daha hassas topraklama döngüsüne [7] veya sondaj deliği boyutlandırmasına izin verir,[8] daha yüksek geri dönüş sıcaklıklarını ve daha verimli bir sistemin kurulmasını sağlar. Bir hava soğutucu için, COP hava yerine girdi olarak yeraltı suyu kullanılarak ve çıkış tarafındaki hava akışını hızlandırıp sıcaklık düşüşünü azaltarak geliştirilebilir. Her iki sistem için de boruların ve hava kanallarının boyutunun arttırılması, akışkanın hızını düşürdüğü için, gürültünün ve pompaların (ve vantilatörlerin) enerji tüketiminin düşürülmesine yardımcı olur. Akışkanın hızı azalınca Re sayısı ve dolayısıyla türbülans (ve gürültüyü) ve enerji kaybı azalır. Isı pompasının verimliliği iç ısı eşanjörlerinin boyutunun arttırılması, buna bağlı olarak kompresörün gücüne göre verimliliği (ve maliyeti) artar ve sistem içindeki kompresörün giriş ve çıkışı arasındaki sıcaklık farkının düşürülmesi ile geliştirilebilir. Açıkça bu ikinci yöntem, bu tarz ısı pompalarının yüksek sıcaklık üretmek için uygunsuz duruma sokar. Bu yüzden sıcak musluk suyu için ayrı bir makine gerekir.

Absorpsiyonlu soğutucuların COP'si, ikinci veya üçüncü aşama eklenerek geliştirilebilir. Çift ve üçlü etkili soğutucular, tek etkiliden önemli ölçüde daha verimlidir ve COP'i 1'in üstüne çıkabilir.

Örnek

 oranı 3,5 olan bir jeotermal ısı pompası, tüketilen her enerji birimi için 3,5 birim ısı sağlar (yani tüketilen 1 kWh, 3,5 kWh çıkış ısısı sağlar). Çıkış ısısı hem ısı kaynağından hem de 1 kWh giriş enerjisinden sağlanır. Bu nedenle ısı kaynağından 2,5 kWh enerji çekilir 3,5 kWh değil.

Yukarıdaki örnektekine benzer 3,5 verimliliğine sahip bir ısı pompasını kullanmak en verimli gaz ocağını kullanmaktan daha ucuza gelebilir- elektriğin birim fiyatının doğal gazın fiyatının 3,5 katından daha fazla olduğu yerler hariç (ör. Connecticut veya New York) .

2,0 ile çalışan bir soğutucu ısı pompası harcanan her enerji birimi karşılığında 2 birim ısı emer (örneğin bir 1kWh enerji tüketen klima binanın havasından 2 kWh ısı emer).

Aynı enerji kaynağı ve çalışma koşulları göz önüne alındığında, daha yüksek bir COP ısı pompası daha düşük bir COP değerine sahip olandan daha az satın alınan enerji tüketecektir. Bir ısıtma veya klima tesisatının genel çevresel etkisi, kullanılan enerji kaynağına ve ekipmanın COP değerine bağlıdır. Tüketiciye işletme maliyeti, enerji maliyetinin yanı sıra ünitenin COP veya verimliliğine de bağlıdır. Bazı alanlar, doğal gaz ve elektrik gibi iki veya daha fazla enerji kaynağı sağlar. Bir ısı pompasının yüksek bir COP değerine sahip olması, doğal gazla ısıtma ile karşılaştırıldığında yüksek elektrik maliyetinden dolayı etkisiz kalabilir.

Örneğin, 2009'da ABD'de bir therm (100.000 BTU veya 29 kWh) elektriğin ortalama fiyatı 3,38 $ iken bir therm doğal gazın ortalama fiyatı 1,16 $ idi.[9] Bu fiyatları kullanarak, ılıman iklimde 3,5 COP değerine sahip bir ısı pompası ile bir therm ısı sağlamak için $0,97 [10] harcamak gerekirken,% 95 verimlilik ile yüksek verimli bir gaz fırını ile bir therm ısı sağlamak $1,22[11] tutar. Bu ortalama fiyatlara göre, ısı pompası ile aynı miktarda ısı sağlamak %20 daha az maliyetlidir.[12]

Carnot verimliliğinde çalışan bir ısı pompası veya buzdolabının COP'sinin paydasında TH-TC ifadesi bulunur. Çevre soğurken (TC düşerken) payda büyür ve COP azaltır. Bu nedenle, çevre ne kadar soğuksa, herhangi bir ısı pompası veya buzdolabının COP'si o kadar düşük olur. Ortam soğuksa, örneğin 0 °F (-18 °C), COP 3,5'in altına düşer. Bundan dolayı aynı sistemin çalışma maliyeti, verimli bir gaz ısıtıcısının çalışma maliyetine eşitlenir. Yıllık tasarruf, elektrik ve doğal gazın değişebilen gerçek maliyetine bağlıdır.

Yukarıdaki örnek yalnızca hava kaynaklı bir ısı pompası için de geçerlidir. Yukarıdaki örnekte, ısı pompasının ısıyı dışarıdan içeriye doğru aktaran hava kaynaklı bir ısı pompası veya ısıyı bir bölgeden diğerine taşıyan su kaynaklı bir ısı pompası olduğu varsayılmaktadır. Su kaynaklı bir ısı pompası için, bu sadece kondenser su sistemindeki anlık ısıtma yükünün, kondenser su sistemindeki anlık soğutma yüküyle tam olarak eşleşmesi durumunda meydana gelir. Bu geçiş mevsiminde (ilkbahar veya sonbahar) olabilir, ancak ısıtma mevsiminin ortasında pek olası değildir. Eğer ısıtma modunda olan ısı pompaları tarafından çekilen ısı, soğutma modunda olan ısı pompaları tarafından eklenen ısıdan daha fazla olursa, kazan (veya başka bir ısı kaynağı) kondenser su sistemine ısı ekleyecektir. Kazan ile ilişkili enerji tüketimi ve maliyetinin yukarıdaki karşılaştırmaya dahil edilmesi gerekir. Bir su kaynağı sistemi için, yukarıdaki örnekteki ısı pompasının harcadığı enerjiye katılamamış, bir de kondenserin su pompasının harcadığı enerji vardır.

Mevsimsel verimlilik

Bir yıl boyunca enerji verimliliğinin gerçekçi bir göstergesi olarak Mevsimsel COP veya Mevsimsel Performans Katsayısı (SCOP) kullanılabilir. Mevsimsel enerji verimlilik oranı (SEER) çoğunlukla iklimlendirme için kullanılır. SCOP beklenen gerçek performansının daha iyi bir göstergesi olan yeni bir metodolojidir, COP kullanımı "eski" ölçek kullanılarak düşünülebilir. Mevsimsel verimlilik, bir ısı pompasının tüm soğutma veya ısıtma mevsimi boyunca ne kadar verimli çalıştığına dair bir gösterge verir.[13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Archived copy" (PDF). 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2013. 
  2. ^ "COP (Coefficient of performance)". us.grundfos.com (İngilizce). 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  3. ^ "Archived copy" (PDF). 7 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ekim 2013. 
  4. ^ Borgnakke, C., & Sonntag, R. (2013). The Second Law of Thermodynamics. Fundamentals of Thermodynamics (8th ed., ss. 244-245). Wiley.
  5. ^ Avrupa Birliği COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) No 626/2011 ANNEX VII Tablo 2'ye göre
  6. ^ "Thermal Banks store heat between seasons | Seasonal Heat Storage | Rechargeable Heat Battery | Energy Storage | Thermogeology | UTES | Solar recharge of heat batteries". www.icax.co.uk. 14 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  7. ^ "Soil Thermal Conductivity Testing". Carbon Zero Consulting (İngilizce). 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  8. ^ "GSHC Viability and Design". Carbon Zero Consulting (İngilizce). 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2019. 
  9. ^ 1 kWh elektrik için 11,55 cent ve 1.000 fitküp (28 m3) doğal gaz için $13,68 ortalama fiyat temel alınmıştır. "Arşivlenmiş kopya". 21 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.  Dönüşüm katsayısı olarak therm başına 29.308 kWh ve 972.763 fitküp (27.545,6 m3) kullanıldı.
  10. ^ $3.38/3.5~$0.97
  11. ^ $1.16/.95~$1.22
  12. ^ ($1.16-$0.95)/$1.16~20%
  13. ^ "A new era of Seasonal Efficiency has begun" (PDF). Daikin.co.uk. Daikin. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Mart 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Termoelektrik soğutma</span>

Termoelektrik soğutucular, bir nesnenin sıcaklığını çevre sıcaklığının altına düşürürken, çevredeki sıcaklık ne olursa olsun, nesne sıcaklığını dengede tutarlar. Peltier ısı transferi elemanlarının aktif bir soğutma sistemi olup, miliwatt’tan kilowatt’a kadar değişen bir yelpazedeki uygulamalar için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Klima</span>

Klima, elektrikli klima veya pasif soğutma ve havalandırmalı soğutma dâhil olmak üzere çeşitli diğer yöntemlerin kullanımıyla daha konforlu bir iç ortam elde etmek için kapalı bir alandaki havanın ısı ve nem kontrol edilmesi işlemidir. Klima, "ısıtma, havalandırma ve klima" (HVAC) sağlayan sistem ve teknikler ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Isı pompası</span> Isıyı bir alandan diğerine aktaran sistem

Gerçekte bir soğutma çevrimi olan ısı pompası çevriminin temel prensibini Nicolas Léonard Sadi Carnot 1824 yılında ortaya atmıştır. 26 yıl sonra 1850 yılında Lord Kelvin'in, soğutma cihazlarının ısıtma maksadı ile kullanılabileceğini ileri sürmesiyle ısı pompası uygulamaya girdi. II. Dünya Savaşı'ndan önce ısı pompasının geliştirilmesi ve kullanılır hâle getirilmesi için birçok mühendis ve bilim insanı bu alanda araştırmalar ve çalışmalar yaptı. Savaş yıllarında endüstri, imkânlarını daha acil problemlere yönelttiği için ara verilen bu çalışmalara savaştan sonra tekrar başlandı.

Isıtma sistemleri, kullanım mekanlarının istenen sıcaklıkta tutulabilmesi için iç ortamdan dış ortama olan ısı kaybının karşılanması prensibi ile çalışan sistemlerdir. Merkezi ve lokal (bölgesel) olarak iki ana başlıkta toplanabilir.

Konveksiyon, katı yüzey ile akışkan arasında gerçekleşen ısı transferinin bir çeşididir. Akışkan içindeki akımlar vasıtası ile ısı transfer edilir. Akışkan, içindeki veya akışkanla sınır yüzey arasındaki sıcaklık farklarından ve bu farkın yoğunluk üzerinde oluşturduğu etkiden doğabilmektedir. Yoğunluk değişimlerinin diğer kaynakları, değişken tuzluluk oranı veya dış kaynaklı zorlayıcı kuvvet uygulaması gibi sebepler de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hidroelektrik santrali</span>

Hidroelektrik santrali, barajda biriken su yer çekimi potansiyel enerjisi içermektedir. Su, belli bir yükseklikten düşerken, enerjinin dönüşümü prensibine göre Yerçekimi Potansiyel Enerjisi önce kinetik enerjiye daha sonra da türbin çarkına bağlı jeneratör motorunun dönmesi vasıtasıyla potansiyel elektrik enerjisine dönüşür. Buna da yenilenebilir enerji sınıfına giren hidroelektrik enerji santrali denir. Fizikten bilindiği gibi 1 kg'lık bir kütle, 1 m yükseklikten düştüğünde:

<span class="mw-page-title-main">Isıl verim</span>

Isıl verim, içten yanmalı motor, ısı makinası, ısı pompası gibi termodinamik çevrim gerçekleştiren makinelerde boyutsuz bir ısıl başarım ölçüsüdür. Bu makinelerde sisteme ısı verilir ve genellikle mekanik olmak üzere başka tip bir enerji biçimi ya da ısı elde edilmek istenir. Genel anlamda ısıl verim:

<span class="mw-page-title-main">Kojenerasyon</span>

Kojenerasyon, tercihen ısı tüketimi olan yerlerde kullanılan ve aynı zamanda bölge ısıtma ağını yararlı ısıyla besleyebilen elektrik enerjisi ve ısı üretebilen modüler yapılı bir sistemdir. Bu sistem kombine ısı ve güç sistemi ilkesine dayanmaktadır.

İklimlendirme terimi çoğunlukla soğutma yapılarak iç mekanlardaki havanın ısı konforu sağlanması ve neminin alınması işlemlerine denir. Daha geniş bir anlamda, terim HVAC, ısıtma, soğutma ve havalandırma veya havanın durumunu iyileştirmek için dezenfeksiyon işlemleri için de kullanılır. Bir klima bir çevrimi kullanarak, çoğunlukla binalardaki ve taşıma araçlarındaki konfor için ortamdaki ısıyı çeken, bir aygıt, bir sistem veya bir mekanizmadır.

Termodinamiğin(Isıldevinimin) ikinci yasası, izole sistemlerin entropisinin asla azalamayacağını belirtir. Bunun sebebini izole sistemlerin termodinamik dengeden spontane olarak oluşmasıyla açıklar. Buna benzer olarak sürekli çalışan makinelerin ikinci kanunu imkânsızdır.

Soğutucu akışkanlar, klima sistemlerinin ve ısı pompalarının soğutma döngüsünde kullanılan ve çoğu durumda sıvıdan gaza tekrarlanan bir faz geçişine ve tekrar geri dönen maddelerdir. Sıcaklığa ve basınca bağlı olarak saf olabilir veya sıvı veya gaz fazında veya her ikisinde bulunan saf sıvıların bir karışımı olabilir. Akışkan, düşük sıcaklık ve düşük basınçta ısıyı emer ve daha sonra, genellikle hâl değişikliği ile daha yüksek sıcaklık ve basınçta ısı verir.

<span class="mw-page-title-main">Bölgesel ısıtma sistemi</span>

Bölgesel ısıtma sistemi, bir veya birçok enerji kaynağında üretilen ısının önyalıtımlı boru sistemleri vasıtası ile ısı kullanıcılarına taşınarak ısınma ve sıcak su ihtiyaçlarının karşılandığı büyük ölçekli ısıtma sistemleridir. Bölgesel Isıtma Sistemine ısı, genellikle birleşik ısı ve güç sistemi, katı atık (çöp) yakma tesislerinin atık ısısı, endüstriyel atık ısı, jeotermal enerji, güneş enerjisi vb. ısı kaynaklarından sağlanır. Özellikle İskandinav ülkelerinin yoğunlukta olduğu pek çok ülkede elde edilen deneyimlere bağlı olarak bölgesel ısıtma sistemlerinin ekonomik, güvenilir ve diğer ısıtma sistemlerine göre çevreye daha çok duyarlı olduğu ispatlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Isı motoru</span>

Termodinamikte, ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren sistemlere Isı Motoru denir. Bu çeviriyi maddeyi çok yüksek sıcaklıklara getirip daha sonra düşük sıcaklıklara getirerek yapar. Isınan madde jeneratörün devinimsel kısmında "iş" yaparak enerjisini jeneratöre aktarır ve soğur. Bu işlem esnasında bir miktar termal enerji "iş"e dönüşür. Dönüşüm miktarı kullanılan maddeye bağlıdır.

Fizikte, foton gazı, fotonların gaz benzeri birikmesidir ki hidrojen ve neon gibi sıradan gazlarla basınç, sıcaklık, entropi gibi benzer özelliklere sahiptir. Foton gazının dengedeki en yaygın örneği siyah cisim ışımasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma grubu</span> chiller

Soğutucu, buhar sıkıştırmalı, adsorpsiyonlu soğutma veya absorpsiyonlu soğutma çevrimleriyle sıvı soğutucudan ısıyı alan makinedir. Bu sıvı daha sonra ekipmanı soğutmak için ısı değiştiriciden veya başka proses akışından dolaştırılabilir. Soğutma, ortama verilmesi gereken veya yüksek verimlilik için ısıtma amacıyla geri kazanılması gereken atık ısı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Santrifüj pompa</span>

Santrifüj pompa sıvının dönen kinetik enerjisini hidrodinamik enerjiye dönüştürerek sıvıyı basınçlandırmak için kullanılır. Dönme enerjisi bir motordan alınır. Santrifüj pompa dinamik eksenel simetrik iş-emici türbomakinelerin alt sınıfıdır. Sıvı, pompa çarkına dönme ekseni boyunca girer, pompa çarkı tarafından hızlandırılır, radyal olarak dışarıya çıktığı difüzöre akar.

<span class="mw-page-title-main">Gaz motoru</span>

Gaz motoru; kömür gazı, üretim gazı, biyogaz, çöplük gazı veya Doğalgaz gibi gaz halindeki bir yakıt ile çalışan içten yanmalı bir motordur. İngilterede, terim çok net ve açık iken ABD'de, benzinin İngilizcesi olan "Gasoline" kelimesinin kısaltması olarak çok sıklıkla "gaz" kelimesi kullanılmasından dolayı, böyle bir motor için gaz-halinde-yakıt-kullanan motor ya da doğalgaz motoru terimlerinin kullanımına rastlanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Eksenel akışlı pompa</span>

Eksenel akışlı pompa, (EAP) esasen bir boru içinde pervane’li bir pompa türüdür. Pervane doğrudan borudaki kapalı bir motor ile veya boruya dışarıdan takılan elektrik motoru veya benzinli/dizel motorlarla veya boruyu dik açıyla delen tahrik miliyle çalıştırılabilir.

1824 yılında Nicolas Léonard Sadi Carnot tarafından geliştirilen Carnot teoremi, aynı zamanda Carnot kuralı olarak da adlandırılır, termodinamik sistemlerde elde edilebilir maksimum verimin sınırlarını belirleyen bir ilkedir.