İçeriğe atla

Perflorooktanoik asit

Perflorooktanoik asit
Adlandırmalar
Pentadecafluorooctanoic acid
PFOA, C8, perflorooktanoat, perflorokaprilik asit, FC-143, F-n-oktanoik asit, PFO
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard100.005.817 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 206-397-9
RTECS numarası
  • RH0781000
UNII
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/C8HF15O2/c9-2(10,1(24)25)3(11,12)4(13,14)5(15,16)6(17,18)7(19,20)8(21,22)23/h(H,24,25) 
    Key: SNGREZUHAYWORS-UHFFFAOYSA-N 
  • InChI=1/C8HF15O2/c9-2(10,1(24)25)3(11,12)4(13,14)5(15,16)6(17,18)7(19,20)8(21,22)23/h(H,24,25)
    Key: SNGREZUHAYWORS-UHFFFAOYAQ
  • FC(F)(C(F)(F)C(=O)O)C(F)(F)C(F)(F)C(F)(F)C(F)(F)C(F)(F)F
Özellikler
Molekül formülüC8HF15O2
Molekül kütlesi414,07 g/mol
Görünüm Beyaz katı
Yoğunluk1,8 g/cm3[1]
Erime noktası40–50 [1]
Kaynama noktası189–192 [1]
Çözünürlük (su içinde) çözünür, 9,5 g/L (PFO)[2]
Çözünürlük (diğer çözücüler içinde) polar organik çözücüler
Asitlik (pKa) ~0[3][4][5]
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler Güçlü asit, bilinen kanserojen ve inatçı organik kirletici
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS05: AşındırıcıGHS07: ZararlıGHS08: Sağlığa zararlı
İşaret sözcüğü danger
Tehlike ifadeleri H302, H318, H332, H351, H360, H362, H372
Önlem ifadeleri P201, P202, P260, P261, P263, P264, P270, P271, P280, P281, P301+P312, P304+P312, P304+P340, P305+P351+P338, P308+P313, P310, P312, P314, P330, P405, P501
NFPA 704
(yangın karosu)
Güvenlik bilgi formu (SDS) [1]
Benzeyen bileşikler
Benzeyen compounds
Perflorootansülfonik asit (PFOS), Perflorononanoik asit (PFNA), Perfluorooctanesulfonamide (PFOSA), Trifloroasetik asit (TFA)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Perflorooktanoik asit (PFOA) (konjuge baz perflorooktanoat), toplu olarak per- ve polifloroalkil maddeler (PFAS'ler) olarak bilinen sentetik organoflorür bileşiklerinden biri olup,[6] üretim süreçlerinde yaygın şekilde yüzey aktif madde ve hammadde olarak üretilir ve kullanılır.[7]

Doğada bulunmayan perflorooktanlik asit, yapışmaz tavalara ısıya dayanıklılık özelliği kazandırmanın yanı sıra kumaş, halı ve leke tutmayan giysi ve kumaşların üretiminde kullanılmaktadır.[8]

DuPont ile bir toplu dava nedeniyle, üç epidemiyolog tarafından yapılan araştırmada,[9] sanayi kazası sonucu yüksek düzeyde PFOA'ya maruziyeti ile böbrek kanseri oluşumu, ülseratif kolit, hiperkolesterolemi ve hipertansiyon gibi çeşitli sağlık sorunları arasında bir ilişki olduğu belirlendi.[10]

Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı tarafından 2014 yılında Emerging concern kirleticisi olarak listelendiğinden beri,[11] PFOS'un birincil üreticisi olan 3M Şirketi ve diğer Amerikan şirketleri, Perflorooktanoik asit üretimine son vereceklerini duyurdular.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "GESTIS-Stoffdatenbank". gestis.dguv.de. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008. 
  2. ^ Prevedouros, Konstantinos; Cousins, Ian T.; Buck, Robert C.; Korzeniowski, Stephen H. (2006). "Sources, Fate and Transport of Perfluorocarboxylates". Environmental Science & Technology (İngilizce). 40 (1): 32-44. doi:10.1021/es0512475. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  3. ^ Goss K. U. (July 2008). "The pKa values of PFOA and other highly fluorinated carboxylic acids". Environ. Sci. Technol. 42 (2): 456-458. Bibcode:2008EnST...42..456G. doi:10.1021/es702192c. PMID 18284146. 
  4. ^ Cheng J, Psillakis E, Hoffmann MR, Colussi AJ (July 2009). "Acid dissociation versus molecular association of perfluoroalkyl oxoacids: Environmental implications". J. Phys. Chem. A. 113 (29): 8152-8156. Bibcode:2009JPCA..113.8152C. doi:10.1021/jp9051352. PMID 19569653. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  5. ^ Rayne S, Forest K (June 2010). "Theoretical studies on the pKa values of perfluoroalkyl carboxylic acids". J. Mol. Struct. (Theochem). 949 (1–3): 60-69. doi:10.1016/j.theochem.2010.03.003. 
  6. ^ Gross, Liza (23 Eylül 2020). "These Everyday Toxins May Be Hurting Pregnant Women and Their Babies". The New York Times. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  7. ^ Lemal DM (January 2004). "Perspective on fluorocarbon chemistry". J. Org. Chem. 69 (1): 1-11. doi:10.1021/jo0302556. PMID 14703372. 
  8. ^ Lindstrom (25 Ağustos 2011). "Polyfluorinated Compounds: Past, Present, and Future". Environ. Sci. Technol. 45 (19): 7954-7961. doi:10.1021/es2011622. PMID 21866930. 
  9. ^ Rich, Nathaniel (6 Ocak 2016). "The Lawyer Who Became DuPont's Worst Nightmare". The New York Times. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 
  10. ^ Nicole (2013). "PFOA and Cancer in a Highly Exposed Community: New Findings from the C8 Science Panel". Environmental Health Perspectives. 121 (11–12): A340. doi:10.1289/ehp.121-A340. PMC 3855507 $2. PMID 24284021. 
  11. ^ Tabuchi, Hiroko (12 Temmuz 2021). "E.P.A. Approved Toxic Chemicals for Fracking a Decade Ago, New Files Show". The New York Times. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Omega-3 yağ asitleri, aynı zamanda Omega-3 yağları, ω-3 yağ asitleri veya n−3 yağ asitleri olarak da adlandırılır, kimyasal yapılarında terminal metil grubundan üç atom uzaklıkta bir çift bağın varlığı ile tanımlanan çoklu doymamış yağ asidi'lerdir (PUFA'lar). Doğada yaygın olarak dağılmışlardır, önemli olduklarından hayvan lipid metabolizması bileşenleridir ve insan diyetinde ve insan fizyolojisinde önemli bir rol oynarlar.

<span class="mw-page-title-main">Teflon</span>

Teflon, politetrafloroetilen (PTFE) polimerin ticârî adıdır. PTFE, florlanmış etilen polimerdir. Monomeri tetrafloroetilendir.

<span class="mw-page-title-main">Stearik asit</span> doymuş bir yağ asidi

Stearik asit, CH3(CH2)16COOH formülüyle gösterilen doymuş bir yağ asididir. Çoğu hayvan ve bitkiden elde edilen katı-sıvı yağlarda, ekseriya gliserid stearin şeklinde bulunur.

<i>Acetobacter</i>

Acetobacter, Acetobacteraceae familyasından, asetik asit bakterilerini içeren bir bakteri cinsidir. Genç hücreleri gram negatif, yaşlı hücreleri gram değişken özellikte, spor oluşturmayan, oksijenli solunum yapan, katalaz pozitif, çubuk şeklinde bakterilerdir. Hareketli ve hareketsiz türleri vardır.

Tennesin veya Ununseptiyum, periyodik tabloda atom numarası 117 ve sembolü Ts olan kimyasal elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Alkaloid</span>

Alkaloidler, yapılarında en az bir azot atomu içeren, doğal olarak meydana gelen ve bazik özellikteki bir organik kimyasal bileşikler sınıfıdır. Ancak bu sınıf içerisinde nötr ve hatta zayıf asidik özellikler gösteren bileşikler de yer almaktadır. Benzer yapıdaki bazı sentetik bileşikler de alkaloid olarak adlandırılabilir. Karbon, hidrojen ve azota ek olarak alkaloidler oksijen ve kükürt de ihtiva edebilirler. Daha nadir olmakla birlikte yapısında fosfor, klor ve brom taşıyanlarına da rastlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bisfenol A</span> Kimyasal Bileşik

Bisfenol A (BPA), öncelikle çeşitli plastiklerin üretiminde kullanılan bir kimyasal bileşiktir. En yaygın olarak organik çözücülerde çözünen, fakat suda da çok zayıf çözünürlüğe sahip renksiz bir katıdır. BPA, fenol ve asetonun yoğunlaştırılmasıyla endüstriyel ölçekte üretilir ve 2022'de 10 milyon tona ulaşması beklenen küresel bir üretim ölçeğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Phillip Allen Sharp</span> Amerikalı biyolog

Phillip Allen Sharp, Amerikan genetikçi ve moleküler biyolog. RNA bağlanmasının kaşiflerinden biridir. Richard J. Roberts ile birlikte ökaryot hücrelerinin DNA dizelerindeki genlerin bitişik sırada olmadığını, aralarda intron denilen okunmayan ve protein sentezine katılmayan bölümlerin olduğunu keşfettiler. Bu sayede mRNA'lar aynı DNA dizesinden bu bölümleri farklı şekilde silmeleri ile farklı proteinleri kodlayabilmektedir. İkili bu keşifleri ile 1993 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Biyobirikim</span>

Biyobirikim ya da biyoakümülasyon, pestisit gibi toksinlerin ya da çevrede nadir bulunan yararlı ve gerekli oligoelementler gibi bazı kimyasal maddelerin bitkiler, hayvanlar, mantarlar ya da mikroorganizmalar gibi organizmaların canlı ya da cansız bölümlerinde ya da organizmalarının tamamında soğurularak birikmesini anlatan bir terimdir. Biyobirikim bir organizmanın muhtemelen toksik bir maddeyi katabolizma ya da boşaltım yolu ile yok etmesinden daha hızlı bir oranda soğurmasıyla ortaya çıkar. Dolayısıyla toksik maddenin çevrede ölçülmüş konsantrasyonu çok yüksek olmasa bile biyolojik yarı ömrü ne kadar uzunsa bu nedenle oluşabilen kronik zehirlenme riski o kadar büyüktür. Aynı organizmada görülen biyobirikim yaş ya da sağlık durumu gibi içsel faktörlerden olduğu kadar mevsim, çevrede bulunan besin miktarı, ortamın pH oranı gibi dışsal faktörlerden de oldukça önemli derecede etkilenir. Aynı tür içinde bazı bireyler genetik olarak biyobirikime daha çok ya da daha az yatkın olabilir ancak genel olarak bazı cinsler biyobirikime daha yatkındır; örneğin Agaricus türü mantarların cıva, kurşun, kadmiyum ve selenyum gibi elementleri çok iyi biriktirdikleri bilinmektedir. Biyobirikim, örneğin balıklar için modelleme yoluyla öngörülebilir. Biyodönüşüm kimyasal maddelerin organizmalarda oluian biyobirikimini önemli şekilde etkiler.

<span class="mw-page-title-main">Fülminik asit</span>

Fülminik asit, HCNO moleküler formülünü içeren kimyasal bir bileşiktir. Gümüş tuzu, 1798'de, gümüş nitrik asit içinde eritildiyse ve şarabın ruhuna eklenen çözeltinin, beyaz, oldukça patlayıcı bir toz elde edildiğini tespit eden Luigi Valentino Brugnatelli tarafından keşfedildi. 1800'de Edward Charles Howard da gümüş tuzu üretti ve daha sonra 1824'te Justus von Liebig tarafından araştırıldı. Howard ayrıca, 1799'da, Brugnatelli'nin işleminde gümüş yerine gümüş cıvası olan cıva tuzunu yarattı. Organik bir asit ve gümüş tuzu 1825'te Friedrich Wöhler tarafından keşfedilen izosiyanik asit izomeridir. Serbest asit ilk olarak 1966'da izole edildi.

<span class="mw-page-title-main">Kloroplatinik asit</span> inorganik bileşik

Kloroplatinik asit (hekzakloroplatinik asit olarak da bilinir), [H3O]2[PtCl6](H2O)x (0≤x≤6) formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Kırmızı bir katı, genellikle sulu bir çözelti olarak önemli bir platin kaynağıdır. Genellikle kısaca H2PtCl6 olarak yazılsa da, hekzakloroplatinat anyonunun (PtCl62-) hidronyum (H3O+) tuzudur. Hekzakloroplatinik asit oldukça higroskopiktir.

<span class="mw-page-title-main">Bromik asit</span>

Hidrojen bromat olarak da bilinen bromik asit, HBrO3 moleküler formülüne sahip bir oksoasittir. Sadece sulu çözelti içinde bulunur. Broma ayrışırken oda sıcaklığında sarıya dönen renksiz bir çözeltidir. Bromik asit ve bromatlar güçlü oksitleyici ajanlardır ve Belousov-Zhabotinsky reaksiyonlarında yaygın bileşenlerdir. Belousov-Zhabotinsky reaksiyonları denge olmayan termodinamiğin klasik bir örneğidir.

Bu liste, nükleik asit simülasyonları için kullanılan bilgisayar programlarının bir listesidir.

Hidroksisinnamik asitler (hidroksisinnamitler),C6-C3 karbon iskeletine sahip olan aromatik asitlerin veya fenilpropanoitlerin bir sınıfıdır. Bu bileşikler, sinnamik asidin hidroksi türevleridir.

<span class="mw-page-title-main">Enzim katalizi</span>

Enzim katalizi, biyolojik bir molekül olan "enzim" tarafından sağlanan, bir sürecin hızındaki artıştır. Enzimlerin çoğu proteindir ve bu tür işlemlerin çoğu kimyasal reaksiyonlardır. Enzim içinde, genellikle kataliz aktif bölge olarak adlandırılan lokalize bir bölgede gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Amilin</span>

Amilin veya adacık amiloid polipeptidi (IAPP), 37 kalıntılı peptit hormonudur. Pankreasın β hücrelerinden yaklaşık 100:1 (insülin:amilin) oranında insülin ile eşgüdümlü olarak salgılanmaktadır. Amilin, mide boşalmasını yavaşlatarak ve tokluğu artırarak glisemik düzenlemede rol oynamaktadır, böylelikle yemek sonrasında kan şekeri düzeylerindeki ani artışları önlemektedir.

Linoleik asit formülü COOH(CH2)7CH=CHCH2CH= CH(CH2)4CH3. olan bir organik bileşiktir. Her iki alken grubu da cis'tir. Bazen 18:2 (n-6) veya 18:2 cis-9,12 olarak da ifade edilir. Linoleat, bu yağ asidinin tuzları veya esterleri'ne verilen isimdir.

Oleik asit, çeşitli hayvansal ve bitkisel yağlarda doğal olarak bulunan bir yağ asididir. Kokusuz, renksiz bir yağdır, ancak ticari numuneleri sarımsı renkte olabilir. Oleik asit kimyasal olarak, tekli doymamış omega-9 yağ asidi olarak sınıflandırılır ve 18:1 cis-9 lipit numarası ile gösterilir. Formülü şu şekildedir: CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH. Oleik asit ismi yağ anlamına gelen Latince oleum kelimesinden türemiştir. Doğada en yaygın bulunan yağ asididir. Oleik asidin tuzları ve esterleri oleatlar olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Potasyum format</span>

Potasyum format, HCO2K, HCOOK veya CHKO2, formik asitin potasyum tuzudur. Bu güçlü higroskopik beyaz katı, potasyum üretimi için format potas işleminde bir ara maddedir. Potasyum format, yollarda kullanım için potansiyel bir çevre dostu buz çözme tuzu olarak da incelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trikloroizosiyanürik asit</span>

Trikloroizosiyanürik asit, C
3
Cl
3
N
3
O
3
formülüne sahip organik bir bileşiktir. Endüstriyel dezenfektan, ağartma maddesi ve organik sentezde reaktif olarak kullanılır. Güçlü bir klor kokusuna sahip olan bu beyaz kristal toz, bazen evsel ve endüstriyel kullanım için tablet veya granül formunda satılmaktadır.