Perde
Perde, gerelti[1] ya da gergi[1] genellikle kumaştan üretilen ve dikey vaziyette asılan, görüntü engelleyici eşya. Pencere perdeleri genellikle iç mekanın görülmemesi ya da ışığın yoğunluğunu ayarlamak için kullanılır. Kumaş perdeler dışında, plastikten ya da ahşaptan yapılan ve bol parçalı, jaluzi adı verilen eşya da perdeye benzer şekilde kullanılır.
Türleri
Perdeler genel olarak kategorilere ayrıldığında: Mekanik Perdeler, Kumaş Perdeler ve Tül Perdeler olmak üzere üç kısma ayrılabilir. Mekanik perdeler kendi aralarında da ayrılırlar, bunlar: stor, zebra, jaluzi ve dikey perdelerdir. En yaygın perde örnekleri: Pamuk, keten, yün, ipek, akrilik, poliester, viskoz ve asetat, ağartılmış jüt, kolrofil ve cam elyafı gibi malzemelerle yapılan, tek renkli düz dokumalardan oluşur. Ayrıca bu maddelerden yapılmayan perdelerde de bu tüm liflerle yapılmış izlenimi oluşturulmaya çalışılır. Perdelerde damask tarzları dâhil, jakarlı ve doby dokumalar; büzgülü kumaşlar, dokuma ve örgülü yün, pamuk, moher ve akrilik liflerden yapılma ürünler tercih sebebidir. En çok tutulan karışımlar pamuk- viskoz-keten ile poliester-keten karışımlarıdır.[2]
Stor Perde
Kumaşın rulo etrafında sarmalanması prensibiyle çalışan bir perde sistemidir. Yukarı veya aşağı konumlandırılabilir. Stor Perdeler genelde ofis, iş yeri veya evlerin balkon, teras camlarından tercih edilir.
Tül Perde
Kalın perdenin yanında tül perdeler de kullanılabilir. Günümüzde renkle, iplik kalınlığıyla ve dokuyla oynayarak çok çeşitli tül perdeler üretilmektedir.
Blackout Perde
Blackout (Kalın) perdeler, mekânda ısı, ışık ve ses yalıtımı gibi işlevsel özelliklerinin yanı sıra dekorasyonda önemli unsuru oluşturmaktadırlar. Genelde sinema, tiyatro ve odaya ışık girmesini istemeyen kişiler tarafında tercih edilir.
Fon Perde
Fon perdeler genelde dekoratif amaçla kullanılan ve tül perdelerin sağ ve sol taraflarına dikey olarak asılan perde çeşididir. İlk zamanlar dekor perdesi olarak anılan perdeler günümüzde birçok model ve tasarımla üretilmektedir.
Mekanik Perde
Genişliği 20–25 cm olan dikey kesilmiş, uçlarına mekanik ray (korniş) sistemine bağlanabilen aparatlar sayesinde sabitlenen perdelerin art arda pencerenin boyutuna göre gerekli sayıda eklenmesiyle elde edilen bir modüler perde türüdür. Bu perde türünü diğerlerinden ayıran en önemli farklardan birisi içeriye güneş ışığını almak için perdeyi açmaya gerek kalmamasıdır. Perdenin duvara sabitlenen bir kontrol paneli ya da mobil uygulama ile kontrol edilmesiyle klasik perdelerde olduğu gibi sağa sola yanaştırılarak açılıp kapatılabildiği gibi; perdelerin konumu sabit kalırken aynı zamanda açısının değişimi sayesinde içeriye giren ışığı kontrol etmek mümkün olur.
Tarih
Olynthus, Pompeii ve Herculaneum gibi kazı alanlarındaki çalışmalarda önemli bilgilere ulaşılmıştır. Klasik antik devirde odaları birbirinden ayırmak için kullanıldığı düşünülmektedir. 2. ve 6. yüzyıllardan kalan mozaikler sütunlar üzerindeki kemerlerden perde sarkıtıldığını göstermektedir.[3]
Rönesans sonrası sadece işlevsel değil, aynı zamanda dekoratif birer unsur olan perdeler, döküm ve kıvrımlarıyla odaların genel dekorasyonuna eşlik etmişlerdir. 16.y.y'da İtalyan ve Fransız dekoratörler zarif desenli, zengin bordürlü, parçalı ve kısa perdelerin tercih etmişlerdir. Renk olarak genellikle turuncu, kahverengi, koyu yeşilin hâkimiyeti vardır.
Galeri
- Farklı Perdeler
Şelale perde
Duş perdesi
Noren Japon perdesi
Avusturya perdesi
Deniz kabuğu perdesi
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023.
- ^ Dilek Yurt, 2006 Yüksek Lisans Tezi, Ev tekstilinde renk olgusu s. 20
- ^ "Curtain". Encyclopædia Britannica. 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2012.
