İçeriğe atla

Pentotal

Pentotal
Klinik verisi
Uygulama
yolu
Ağızdan, damardan
Farmakokinetik veri
Eliminasyon yarı ömrü5,89-26 saat
Tanımlayıcılar
  • sodyum(RS)-5-etil-6-okso-5-pentan-
    2-yl-2-sülfanil-primidin-4-olat
CAS Numarası
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.000.896 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC11H1N2NaO2S
Mol kütlesi264,321

Pentotal (Sodyum tiyopental), kısa etkili anestezik etki sağlayan bir barbitürat türevi ilaç etken maddesidir. Preparat suda çözünür. %2,5'luk solüsyonunun pH'ı 10,5'tur. Buzdolabında 1-2 hafta stabil kalır.

Etki mekanizması

İnhibitör nörotransmiter GABA'nın reseptörlerinden ayrılma hızını yavaşlatır ve retiküler aktive edici sistemi deprese eder. İntravenöz bolus sonrası kısa etki süresi (5-10 dk); yüksek yağda erirlik ve ilacın beyinden inaktif dokulara redistribüsyonuna bağlıdır. İndüksiyon dozları kan basıncında bir düşme ve taşikardiye neden olur. Medüller solunum merkezi üzerinde yaptığı depresyon hiperkapni ve hipoksiye yol açar ve solunum yanıtını azaltır. Beyin kan damarlarında vazokontrüksiyon, beyin kan akımında ve kafa içi basıncında azalma oluşturur. Renal kan akımını ve glomerüler filtrasyon hızını azaltır. Karaciğer kan akımını azaltır. Barbitüratlar akut intermittan porfiri, variegate porfiri ve herediter koproporfiride kontraendikedir.

Kullanım Şekli

Sadece intravenöz yolla uygulanır. Kişilerin ilaca verdiği yanıt çok değişken olduğundan belli bir dozu yoktur. İlacın dozu yaş, cinsiyet ve vücut ağırlığı göz önüne alınarak hastanın gereksinimlerine göre tayin edilmelidir. Genç hastalar, orta yaşta ve yaşlı hastalara göre daha yüksek dozlara gereksinim duyarlar; yaşlı hastalarda ilaç daha yavaş metabolize olur. Buluğ öncesi dönemdeki hastaların doz gereksinmeleri her iki cinsiyet için aynıdır, fakat erişkin kadınlar erişkin erkeklerden daha az doza gereksinim duyarlar. Doz genellikle vücut ağırlığı ile orantılıdır ve aşırı kilolu hastalar aynı ağırlıktaki nispeten yağsız kişilerden daha yüksek doza gereksinim duyarlar. Premedikasyon: Premedikasyon genellikle vagal refleksleri bastırmak ve salgılamayı önlemek için atropin ve skopolamin verilerek yapılır. Ek olarak sıklıkla bir barbitürat ya da opiat da verilir. Pentobarbital sodyum enjeksiyonu önerilir. İdeal olarak bu ilaç uygulamasının doruk etkisine indüksiyon zamanından hemen önce ulaşılmalıdır. Anestezide Kullanımı: Hastanın göstereceği reaksiyona bağlı olarak 20-40 saniyelik aralıklarla 50–75 mg enjekte edilerek ortalama erişkinlerde oldukça yavaş indüksiyon sağlanabilir. Anestezi bir kere sağlandıktan sonra hastanın her kımıldanışında 25–50 mg'lık ilave enjeksiyonlar verilebilir. Solunum depresyonu ve aşırı doz olasılığını mümkün olduğu kadar azaltmak için yavaş enjeksiyon önerilir. Başlangıç dozu olarak, ortalama bir erişkinde hızlı indüksiyon için genellikle 3–4 mg/kg gereklidir. Tek başına anestezik ajan olarak kullanılacağı zaman, anestezi seviyesi gerek duyuldukça tekrarlanan küçük dozların enjeksiyonuyla ya da %0.2-0.4'lük konsantrasyonlarda sürekli intravenöz damla yoluyla sağlanabilir (Hemoliz görülebileceğinden dolayı, bu konsantrasyonlarda seyreltici olarak steril su kullanılmamalıdır). Sürekli intravenöz damla yoluyla anestezi derinliği, infüzyonun hızı ayarlanarak kontrol edilebilir. Konvülsif Durumlarda Kullanımı: Anestezinin (inhalasyon veya lokal) ya da diğer nedenlerin ardından oluşan konvülsif durumların kontrolü için, konvülsiyon başladıktan sonra mümkün olan en kısa zamanda 75–125 mg verilmesi gerekir. Bir lokal anesteziğin verilmesinin ardından oluşan konvülsiyonlar, 10 dakikalık bir periyotla verilen 125–250 mg'lık Pental Sodyum dozunu gerektirebilir. Eğer konvülsiyona bir lokal anestezik neden olduysa, gerekli olan doz lokal anesteziğin miktarına ve konvülsan özelliklerine bağlı olacaktır. Artmış İntrakraniyal Basıncı Olan Sinir Sistemi Cerrahisi Uygulanacak Hastalarda Kullanımı: Sinir sistemi cerrahisi uygulanacak hastalarda, eğer yeterli ventilasyon sağlanmışsa, intrakraniyal basıncın intraoperatif yükselmelerini azaltmak için 1.5-3.5 mg/kg'lık enjeksiyonları belli aralıklarla verilebilir. Psikiyatrik Rahatsızlıklarda Kullanımı: Psikiyatrik rahatsızlıklarda narkoanaliz ve narkosentez için, antikolinerjik bir ajanla premedikasyon Pental Sodyum verilmesinden önce uygulanabilir. Test dozundan sonra, hastaya 100'den geriye doğru saydırılırken Pental Sodyum 100 mg/dak'lık yavaş bir hızla enjekte edilir. Hastanın sayması karışmaya başladıktan sonra fakat gerçek uyku oluşmadan önce enjeksiyon kesilir. Hasta konuşabilecek yarı uykulu duruma gelene kadar kendi halinebırakılır.

Endikasyonları

Kısa operasyonlarda (15 dakikalık) tek anestezik ajan olarak, diğer anestezik ajanların uygulanmasından önce anestezinin başlatılmasında, bölgesel anestezinin tamamlanmasında, analjezi veya kas gevşemesi için, diğer ajanlarla anestezinin dengelendiği sırada hipnozun sağlanmasında, inhalasyon anestezisi ve lokal anestezi esnasında veya sonrasında ya da diğer sebeplerle oluşan konvülsif durumların kontrol altına alınmasında, eğer yeterli ventilasyon sağlanmışsa intrakraniyal basıncı artmış sinir sistemi cerrahisi hastalarında, psikiyatrik rahatsızlıklarda narkoanaliz ve narkosentezde kullanılır.

Kontrendikasyonları

İntravenöz uygulama için uygun venlerin olmaması, barbitüratlara karşı aşırı duyarlık (alerji), Status asthmaticus (süregen astım) ve porfiri veya belli aralıklarla görülen akut porfiride mutlak kontrendikedir. Ciddi kardiyovasküler rahatsızlık, hipotansiyon ya da şok, hipnotik etkinin uzayabileceği ya da artabileceği durumlarda (aşırı premedikasyon), Addison hastalığı, karaciğer ya da böbrek fonksiyon bozukluğu, miksödem, kanda üre seviyesinin artması, şiddetli anemi ve myasthenia gravisde nispi kontrendikedir.

Uyarılar

Hayata döndürücü ve endotrakeal entübasyon aletler ile oksijen her zaman hazır bulundurulmalıdır. Her zaman solunum yolunun açık olması sağlanmalıdır. Bu ilaç sadece intravenöz anesteziklerin kullanımında uzman kişiler tarafından uygulanmalıdır. Venleri çatlatmaktan veya arter içine enjeksiyondan kaçınılmalıdır. Bağımlılık yapabilir. Hazırlanmasında ve uygulanmasında her zaman aseptik şartlara uyulmalıdır. Eğer nispi kontrendikasyonu olarak bildirilen durumlarda uygulanacak olursa, doz azaltılmalı ve ilaç yavaş uygulanmalıdır. İleri derecede kalp rahatsızlığı olan, intrakraniyal basıncı artmış, oftalmoplejisi ve bunun yanı sıra astım, myasthenia gravis ve endokrin yetmezliği (hipofiz, tiroid, adrenal, pankreas) olan hastalara ilaç verilirken dikkat edilmelidir. Sodyum tiyopental, plasenta bariyerini kolaylıkla geçer ve yüksek dozların uygulanmasının ardından sütte az miktarlarda bulunabilir. Hamile bir kadına uygulandığı zaman fetal zarara neden olup olmayacağı veya üreme kapasitesini etkileyip etkileyemeyeceği de bilinmemektedir. Eğer gerçekten gerekli ise sodyum tiyopental hamile bir kadına uygulanabilir.

Yan etkileri

Solunum depresyonu, miyokardiyal depresyon, kardiyak aritmileri, uykulu halin ve uyanışın uzaması, aksırma, öksürme, bronkospazm, larengospazm ve titreme. Tiyopentale karşı anafilaktik ve anafilaktoid reaksiyonlar bildirilmiştir. Semptomlar, örneğin ürtiker, bronkospazm vazodilasyon ve ödem, konvansiyonel tarzda giderilmelidir. Ender olarak, böbrek yetmezliği ve radyal sinir felci ile beraber immün hemolitik anemi bildirilmiştir.

İlaç etkileşimleri

Probenesid ile sodyum tiyopentalin etkisi uzar, diazoksid ile hipotansiyon etkisi görülür, opiyat analjezikler antinosiseptif etkisini azaltırır, aminofilin ve zimelidn tiyopentalin etkisini azaltır, midazolamla sinerjist etki görülür.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atropin</span>

Atropin, Atropa belladonna (Güzelavrat Otu) adlı bitkiden elde edilen bir alkaloiddir. Antikolinerjik yapıdadır. Tıpta çok değişik kullanım alanları vardır. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır.Ayrıca uyuşturucu madde olarak kullanımı 1984 yılında yaygınlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kokain</span> Uyuşturucu madde

Kokain veya bilimsel adıyla benzoilmetilekgonin, koka bitkisinin yapraklarından elde edilen kristalize tropan bir alkaloid. Kelime "coca"ya "-in" eki getirilmesiyle türetilmiştir. Bu madde merkezî sinir sistemi üzerine uyuşturucu, uyarıcı ve iştahın bastırılması gibi etkiler yapar. Özellikle dopamin, noradrenalin ve serotonin geri-alınım engelleyicisidir ve bu yollarla mezolimbik yolu etkileyerek bağımlılık yapmaktadır. Yine de özellikle bölgesel anestezide, çocuklarda bile, göz, burun ve boğaz ameliyatlarında kullanılan bir ilaç olmuştur. Günümüzde ise yerini daha az yan etkisi olan prokain (novokain) gibi ilaçlar almıştır. Prokain kokainden oldukça daha az zehirli olup, bağımlılık etkisi daha düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Fluoksetin</span> kimyasal bileşik

Fluoksetin başlıca santral nöronlarda serotonin seçici geri alımını inhibe eden bir antidepresandır. Fluoksetin, seçici olarak serotoninin geri alımını engeller; fakat noradrenalin ve dopamin geri alımını etkilemez. Fluoksetin; adrenalin, asetilkolin, serotonin, dopamin, histamin ve GABA reseptörleri ile etkileşim göstermez.

<span class="mw-page-title-main">Alprazolam</span> Benzodiazepin türevi sakinleştirici ilaç

Alprazolam, kaygı-endişe giderici (anksiyolitik) olarak ve panik bozukluklarında kullanılan benzodiazepin türevidir. Myasthenia gravis, akut dar açılı glokomda kontrendikedir. Gebe ve emziren annelerde kullanılmamalıdır. Xanax® ismi Pfizer firmasının ticari markasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bağımlılık riski ve kötüye kullanımı engellemek için yeşil reçete ile satılması zorunludur.

<span class="mw-page-title-main">Prednizon</span> kimyasal bileşik

Prednizon, çoğunlukla bağışıklık sistemini baskılamak ve astım, KOAH ve romatolojik hastalıklar gibi durumlarda inflamasyonu azaltmak için kullanılan bir glukokortikoid ilaçtır. Diğer steroidlerle birlikte kanser ve adrenal yetmezliğe bağlı yüksek kan kalsiyumunu tedavi etmek için de kullanılır. Ağız yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Tenoksikam</span>

Tenoksikam bir non-steroidal antienflamatuar ilaç etken maddesidir.

<span class="mw-page-title-main">Diazepam</span> benzodiazepin türevi ilaç

Diazepam, benzodiazepin türevi bir ilaç etken maddesidir. Diapam, Diazem gibi ticari isimlerle pazarlanır. Anksiyolitik, antikonvülsan, sedatif, kas gevşetici ve hafıza zayıflatıcı etkilere sahiptir. Anksiyete, uyuyamama, nöbetler, alkol yoksunluğu ve kas spazmları gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Uygulama yolu</span> bir ilaç, sıvı, zehir veya başka bir maddenin vücuda alınma yolu

Farmakoloji ve toksikolojide uygulama yolu, bir ilacın, sıvının, zehrin veya başka bir maddenin vücuda alınma yoludur.

Anestezik, hücrelerin özellikle sinir sistemi hücrelerinin biyolojik fonksiyonlarını geçici olarak yavaşlatan veya durduran ilaç. Anestetik ilaçların canlı üzerindeki bu etkisine anestezi veya narkoz denir. Genel anestezide merkezî sinir sisteminin çalışması o derece yavaşlatılır ki acıya karşı duyarlılık kaybolur ve hasta bilincini kaybeder. Anestezi için anestetik maddenin kanda belirli bir konsantrasyona ulaşması ve bu konsantrasyonda kalması gerekir. Madde miktarı belirli bir konsantrasyonun altına düştüğü zaman hücreler normal fonksiyonlarına tekrar başlar. Bu konsantrasyon dietil eter için 100 mL kanda 150 mg iken kloroform için 100 mL kanda 30 mg'dır. Daha yüksek konsantrasyonlar tehlikelidir.

<span class="mw-page-title-main">Vinil eter</span> Anestezik

Kısaca vinil eter olarak bilinen divinil eter, (CH=CH
2
)
2
O
formülüne sahip doymamış, simetrik bir eterdir. Kaynama noktası düşük, yüksek uçuculuğa sahip ve aşırı yanıcı bu sıvı geçmişte narkoz araştırmalarının odağı olmuştur. Anestezik özellikleri diğer bir simetrik eter olan dietil etere benzer. Özellikle kısa süreli ameliyatlarda ve diş cerrahisinde kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Fenobarbital</span> kimyasal bileşik

Fenobarbital, Luminal ticari adıyla da bilinen bir barbitürattır. Barbitürik asit türevi bir hipnotik ilaç etken maddesidir. Tadı acıdır. Vücuttan atılması zor olduğundan böbreklerde birikme sakıncası vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fentanil</span> kimyasal bileşik

Fentanil (Fentanyl), ilk olarak 1950'lerin sonunda Belçika'da bulunan Janssen Pharmaceutica tarafından sentez edilmiş, morfinden yaklaşık 80 kez, meperidinden ise 500 kat daha güçlü olan bir opioid analjeziktir. Fentanil, Sublimaze ticari adı altında bir intravenöz anestezik olarak 1960'larda tıbbi çalışmalarda kullanılmaya başlamıştır. Preparatlarda Fentanil sitrat tuzu hâlinde bulunur. Günümüzde çeşitli dozlarda - Türkiye'de - 0,05 mg/ml konsantrasyonda ampuller ve transdermal flaster şeklinde formları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lidokain</span> kimyasal bileşik

Lidokain, belli bir bölgedeki dokuyu uyuşturmak üzere kullanılan bir ilaçtır. Kalbin karıncıklarından kaynaklanan yüksek atım hızını tedavi etmek ve sinir bloğu yapmak için de kullanılır. Küçük miktarda adrenalinle beraber kullanımı uyuşturma amaçlı daha büyük doz kullanımına, kanamanın azaltılmasına ve uyuşturucu etkinin daha uzun sürmesine olanak sağlar. Enjekte edilmesinden itibaren dört dakika içinde etkisini göstermeye başlar ve yarım saat ila üç saat boyunca etkisini korur.

<span class="mw-page-title-main">İntravenöz tedavi</span> Damar içine verilen ilaç

İntravenöz tedavi veya Damar içi tedavi, herhangi bir sıvı, ilaç veya besin kaynağının doğrudan kişinin damarına uygulayan tıbbi bir tekniktir. Damar içi tedavi özellikle rehidrasyon veya bireyin akli denge kaybı gibi herhangi bir sebepten ötürü, ağızdan sıvı veya yiyecek alamaması durumunda sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ayrıyeten elektrolit dengesizliğini düzeltmek veya ilaç, kan bağışı ve elektrolit gibi tedavileri uygulamak için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Lobotomi</span> beyin cerrahisi işlemi

Lobotomi, lökotomi olarak da bilinen beyin cerrahisi işlemi. Beyindeki ön lobların uçlarındaki prefrontal korteks bağlantıların kesilmesi sonucu uygulanır. İlk başlarda lökotomi denilen bu uygulama, yapılmaya başlandığı 1935 yılından beri tartışmalı bir işlemdir. Ciddi yan etkileri olmasına karşın yirmi yıldan uzun bir süre boyunca psikiyatrik rahatsızlıklar için kullanılmış bir yöntemdir.

Sedasyon, sedatif ilaçlarla hastanın tüm reflekslerinin korunarak, derinliği kontrollü olarak ayarlanabilen uyku hali. Anestezi uzmanı tarafından uygulanan bir yöntemdir.

<span class="mw-page-title-main">Ketamin</span> stereoizomerler grubu

Ketamin, esas olarak anesteziyi başlatmak ve sürdürmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağrı kesimi, sedasyon ve hafıza kaybı sağlarken alan kişiyi trans benzeri bir duruma sokar. Diğer kullanımları arasında kronik ağrı, yoğun bakımda sedasyon ve depresyon vardır. Etkisi altında kalp fonksiyonu, nefes alma ve solunum yolu refleksleri genellikle işlevsel kalır. Etkiler tipik olarak enjeksiyonla verildiğinde beş ila on dakika içinde başlar ve yaklaşık 25 dakika sürer. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Depresan</span> nörotransmisyon seviyelerini düşüren ilaç veya endojen bileşik

Bir depresan veya merkezi depresan, beynin çeşitli bölgelerinde uyarılmayı veya stimülasyonu düşürmek veya azaltmak için nörotransmisyon seviyelerini düşüren bir ilaçlardır. Depresanlar ayrıca alındıklarında uyarılma seviyesini düşürdükleri için bazen "downers" olarak da adlandırılırlar. Uyarıcılar veya "sayaçlar" zihinsel ve/veya fiziksel işlevini arttırır, bu nedenle depresanların karşı ilaç sınıfı antidepresanlar değil, uyarıcılardır.

İndüklenmiş koma – tıbbi olarak indüklenen koma (MIC), barbitüratın neden olduğu koma veya ilaca bağlı koma olarak da bilinir – genellikle pentobarbital veya tiyopental gibi bir barbitüratın kontrollü dozuyla ortaya çıkan geçici bir komadır. Midazolam veya propofol gibi diğer intravenöz anestezik ilaçlar kullanılabilir.