İçeriğe atla

Penguen (dergi)

Penguen
25 Ekim 2012 tarihli dergi kapağı.
KategorilerDergi
SıklıkHaftalık
İlk sayı25 Eylül 2002
Son sayı18 Mayıs 2017
ÜlkeTürkiye ve KKTC
DilTürkçe
Websitehttp://www.penguen.com

Penguen, 2002 ile 2017 yılları arasında Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta yayımlanmış haftalık bağımsız mizah ve hiciv dergisi.

Kuruluşu

Türkiye'nin en çok satan haftalık mizah dergilerinden biri olan dergi, Oğuz Aral'ın Gırgır ekolünden yetişen mizahçılarca kurulmuştur. Haftalık Leman dergisinden ayrılan Metin Üstündağ, Bahadır Baruter, Selçuk Erdem, Erdil Yaşaroğlu ve arkadaşlarınca Eylül 2002'de kurulan derginin ilk sayısı, 25 Eylül 2002 günü yayımlanmıştır ve dergi, kuruluşunun ardından Türkiye'nin en çok satılan haftalık mizah dergisi haline gelmiştir. 30 Temmuz 2003 tarihine kadar çarşamba günleri yayımlanan dergi, 8 Ağustos 2003 ile 22 Ağustos 2003 tarihleri arasında cuma günleri yayımlanmıştır. 28 Ağustos 2003 tarihinden sonraysa, her hafta perşembe günleri yayımlandı. 2007'nin Ağustos ayında, kadrosundan Yiğit Özgür, Memo Tembelçizer, Oky, Ersin Karabulut, Umut Sarıkaya ve Uğur Gürsoy yeni bir dergi kurmak üzere ayrılmıştır. Bu çizerler Eylül 2007'de "Uykusuz" adlı bir dergi çıkarmaya başlamışlardır.

Kapak

Derginin amblemi uçmaya çalışan penguendir. Derginin kurucu karikatüristlerinden Selçuk Erdem tarafından çizilmiştir. Kapak karikatürü, genellikle Türkiye'nin gündemindeki bir olay ile ilgili olmaktadır. Töre cinayetlerindeki artış, Irak Savaşı, kadına şiddet, Gezi Parkı Direnişi vb. konular, kapak konusu olmuştur. Derginin gündeme dair tutumu, muhalif ve eleştirel çizgidedir.

Kapakta ayrıca derginin Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'taki fiyatı,[1] tarih, sayı ve barkod bilgileri yer alır. Kapakta, dergi adından önce küçük puntolarla yazılı olan "Haftalık" ibaresi bulunur.

Türkiye'deki mizah dergilerinden "Penguen" ve "Uykusuz"

Yenilenme süreci

Penguen dergisi 657. sayısından itibaren mesajını verdiği yenilenme sürecini, 21 Mayıs 2015 tarihinde yayımlanan 661. sayısında gerçekleştirmiştir. Böylece dergiye Ahmet Ümit, Ece Temelkuran, Ozan Önen, Zeynep Deniz Özturhan gibi yazarlar ve Doruktan Turan, İlker Altungök, Emir Sağlam gibi çizerler dahil olmuş ve dergi karikatür ve mizahın yanı sıra hiciv metinlerine de yer vererek 24 sayfaya çıkartılmıştır. Ayrıca 3 TL olan fiyatı, 4 TL olmuştur.

Kapanışı

Dergiden yapılan açıklamada gazete ve dergi okuma alışkanlığının kaybedildiğini, dünyada basının küçülmekte olduğunu, yapılan çalışmalardan haksız kazanç elde edenlerin olduğunu, özgürlüklerin kısıtlandığını ve ekonomik sorunların yaşandığını belirterek 4 sayı sonra yayın hayatına son verecekleri belirtildi.[2] Çizerlerden Serkan Yılmaz ve Serkan Altuniğne'den ise farklı yorumlar geldi.[3] 18 Mayıs 2017 tarihinde güneşe doğru uçan bir penguen ve "Her şey için teşekkürler!" yazılı kapak ile veda edildi.[4]

Dergi kapanmadan önce çalışmış olan yazar ve çizerler

Zamanında dergide çalışmış olan yazar ve çizerler

Notlar

Tayyipler Âlemi konulu Penguen dergisi kapağı (Sayı 2005/09).
  • Penguen dergisi, Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, kendisini kedi olarak çizen karikatürist Musa Kart'a açtığı tazminat davasını eleştirmek üzere "Tayyipler Âlemi" adıyla, başbakan Erdoğan'ı çeşitli hayvanlara benzeten karikatürleri kapak olarak yayımlamış ve bu nedenle Erdoğan, manevi tazminat davası açmıştır. Ancak, mahkeme söz konusu karikatürlerin eleştiri niteliğinde olduğu ve manevi zarar doğuracak nitelikte olmadığından hareketle, davayı reddetmiştir.
  • 2006 yılında, Emrah Ablak, Bülent Üstün ve Cengiz Üstün ile birlikte birkaç çizer, Penguen'den ayrılarak bir başka haftalık mizah dergisi olan Fermuar'ı çıkarmaya başlamıştır. Esin Özbek de daha sonra Fermuar kadrosuna katılmıştır. Fermuar dergisi, bir süre sonra yayınlarını sona erdirmiştir.
  • 9 Ağustos 2007 tarihindeki resmi açıklamayla; Yiğit Özgür, Ersin Karabulut, Umut Sarıkaya, Uğur Gürsoy, Mehmet Çilingir ve Oky dergiden ayrılmışlardır. Bu çizerler yeni dergileri Uykusuz'u 5 Eylül 2007'de çıkarmışlardır.
  • 2009 İlkbaharı'nda dergi, görsel mizah sayfası bobiler.örg'ten her hafta 1 ila 2 çalışmayı yayımlamaya başlamış'tır. 2015 yılı itibarıyla bu uygulamaya son verilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ derginin resmi sitesi23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Penguen dergisi kapanma nedenini takipçileriyle paylaştı". Habertürk. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017. 
  3. ^ "Penguen dergisi aslında neden kapandı". Odatv. 7 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017. 
  4. ^ "Penguen: Her şey için teşekkürler". Evrensel. 17 Mayıs 2017. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Selçuk Erdem, Türk karikatürist.

<i>Pişmiş Kelle</i> mizah dergisi

Pişmiş Kelle, 1990 ile 2001 yılları arasında Türkiye'de Milliyet gazetesi bünyesinde yayınlanmış mizah dergisi.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

Mehmet Yiğit Özgür, Türk karikatüristtir.

Umut Sarıkaya, Türk karikatürist, yazar ve gemi inşaat mühendisi.

<i>Leman</i> aylık mizahi dergi

LeMan, 1991 yılından beri yayınlanmakta olan haftalık mizah dergisi.

Bülent Üstün, Kötü Kedi Şerafettin karakteriyle tanınan karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Serkan Altuniğne</span> Türk karikatürist

Serkan Altuniğne, Türk senarist ve karikatüristtir.

Ersin Karabulut, Türk çizgi romancı, mizah yazarı.

Dava konusu olmuş Recep Tayyip Erdoğan karikatürleri, 12. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kişisel tazminat davası açmış olduğu karikatürlerdir. Açılan davalar medyada önemli ölçüde yankı bulmuş ve beraat ile sonuçlanmıştır.

Mehmet Çilingir ya da kullandığı takma adla Memo Tembelçizer, karikatür, resimleme ve grafik alanlarında çalışan Türk çizer ve mizahçıdır.

Cengiz Üstün Türk çizgi romancı, karikatürist.

<i>Uykusuz</i> (dergi) mizah dergisi

Uykusuz, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta haftada bir yayımlanan ve Türkiye'nin en çok satan mizah dergisi. Mürekkep Yayıncılık tarafından perşembe günleri çıkarılan dergi, 16 sayfadır.

<i>Kalem</i> (dergi)

Kalem, Türkçe-Fransızca olarak İstanbul'da 3 Eylül 1908-29 Haziran 1911 yılları arasında yayımlanmış olan haftalık mizah dergisi. Çağdaş Türk mizahı ve karikatürünün öncüsü olarak sayılan dergi.

Uğur Gürsoy, Türk karikatürist ve düşünce adamı.

<i>Lombak</i> Lombak, 2001-2009 yılları arasında Türkiyede yayımlanmış aylık mizah dergisidir.

Lombak, 2001-2009 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık mizah dergisidir. İmtiyaz sahibi, sorumlu yazı işleri müdürü ve editörü Bahadır Baruter'di. Baruter aynı zamanda dergiyle aynı adı taşıyan bir bölümü de hazırlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

Mizah dergisi, okurlarına mizahi içerik sunmak için özel olarak tasarlanmış bir dergidir. Bu tür yayımlar genelde hiciv ve parodiden oluşmaktadır ancak bir kısmı karikatür, absürtlük, sürrealizm, nevrotizm, gelotoloji, esprili özdeyişler, duygu düzenleyici mizah ve/ya espri denemeleri üzerinde durmaktadır. Mizah dergileri ilk kez Fransa'da Le Charivari (1832-1937), Birleşik Krallık'ta Punch (1841-2002) ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Vanity Fair (1859-1863) gibi örneklerle 19. yüzyılın başında popüler hale geldi. İlk Türk mizah dergisi Teodor Kasap tarafından 1870 yılında çıkarılan Diyojen olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayyipler Âlemi</span> karikatür

"Tayyipler Âlemi", Türk mizah dergisi Penguen'in 24 Şubat 2005'te kapağında yer alan karikatürdür. Derginin birçok karikatüristi tarafından çizilen karikatürde dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan; fil, zürafa, maymun, deve, kurbağa, yılan, inek ve ördek şeklinde karikatürize edilmektedir. Karikatürün yayımlanmasından sonra Erdoğan, dergi aleyhine 40 bin liralık tazminat davası açtı fakat Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen dava reddedildi.

Bayan Yanı, Türkiye'deki kadınların karşılaştığı durumları ve kadın gündemini feminist bir bilinçle ele alan Türkçe hiciv dergisidir.