İçeriğe atla

Pencere (bilgisayar)

Bir pencerenin temel elemanları. Pencere dekorasyonu, işletim sistemi seviyesinde çalışan pencere yöneticisi tarafından çizilir. Pencere içeriği ise uygulama yazılımı tarafından oluşturulur.

Bilgisayarda pencere, bir grafiksel kontrol bileşenidir. Programa ait grafiksel kullanıcı arayüzünü içeren ve bir pencere dekorasyonuyla çerçevelenen görsel bir alandan oluşur. Genellikle diğer pencereler ile üst üste gelebilen, dikdörtgen şekline sahiptir. Çıktıyı göstermek için bir veya daha fazla işleme giriş izni verebilir.[1]

Pencereler öncelikle işaretçilerle işlenebilen grafiksel ekranlarla ilişkilidir. Sadece metinden oluşan ekranlar ayrıca pencereleri destekleyebilir (örneğin Emacs). Metinsel pencereler genellikle klavye tarafından kontrol edilebilirken bazen de fareye yanıt verebilir. Grafiksel kullanıcı arayüzleri, ana bileşenleri ekran sunucusu (örneğin X11) ve pencere yöneticilerinden oluşan pencere sistemini kullanır.

Geçmiş

Epiphany'deki GTK+ iletişim kutusunun ekran görüntüsü.

Fikir, Stanford Araştırma Ensitüsü'nde geliştirildi. Eski sistemler çoklu pencereleri desteklemekteydi ancak aralarındaki sınırları belirtmenin (pencere kenarlıkları, başlık çubuğu vb.) belli bir yolu yoktu. Araştırma, Xerox Corporation'ın Palo Alto Araştırma Merkezi'nde (PARC) devam etti. 1980'lerde PARC'ta pencere, ikon, menü ve işaretçi anlamına gelen WIMP terimi icat edildi.

Apple o zamanlarda PARC ile birlikte çalıştı. Apple burada PARC'ın arayüzü tabanlı bir arayüz geliştirdi ve ilk olarak Apple'ın Lisa ve sonraki Macintosh bilgisayarlarında kullandı. Microsoft bu tarihte Mac için ofis yazılımları geliştiriyordu. Bazılarına göre, Microsoft'un bunu piyasaya sürmeden önce Apple'ın işletim sistemine erişim sağladığına ve böylece Microsoft Windows olarak adlandırılacak olan pencere sistemi tasarımının etkilendiğine inanılıyor.[2]

Özellikleri

Pencereler masaüstü denilen bir düzlemde sıralanmış, iki boyutlu nesnelerdir. Modern ve tam özellikli bir pencere sisteminde yeniden boyutlandırma, taşıma, gizleme, geri yükleme ve kapatma özellikleri bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "A History of the GUI (part 3)". 5 Mayıs 2005. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2018. 
  2. ^ "A History of the GUI (part 5)". 5 Mayıs 2005. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sunucu (bilişim)</span> bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi

Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Grafiksel kullanıcı arayüzü</span>

Grafiksel kullanıcı arayüzü, bilgisayarlarda işletilen komutlar ve bunların çıktıları yerine simgeler, pencereler, düğmeler ve panellerin tümünü ifade etmek için kullanılan genel addır.

<span class="mw-page-title-main">Kullanıcı arayüzü</span> bir kullanıcının bir makineyle etkileşime girdiği ve makineyi kontrol ettiği araçlar

Kullanıcı arayüzü ya da kullanıcı arabirimi, insanların bir makine, cihaz, bilgisayar programı ya da karmaşık aletlerle etkileşimini sağlayan yöntemlerin bileşkesine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Giyilebilir bilgisayar</span>

Giyilebilir bilgisayar, vücuda giyilen bilgisayarlardır. Giyilebilir bilgisayar teknolojisi etkin bir araştırma alanıdır ve insan bilgisayar etkileşimi, giyilebilir teknoloji, taşınabilir teknolojiler ve kablosuz teknolojilerden yararlanır. 2010 yıllarından sonra popüler olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Xerox Alto</span>

Xerox Alto, Grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) kullanan ilk bilgisayar. 1973 yılında Xerox Palo Alto Araştırma Merkezi'nde geliştirilmiştir. Ancak, bu bilgisayar ticari değildir. Yaklaşık 2000 adet üretilip Xerox ve çeşitli üniversitelerde kullanılmıştır. Xerox 1981'de Star adında 16000$'lık bir kişisel iş istasyonu ile bu projeyi piyasaya sürdü. Xerox Star ve Apple Lisa gibi erken örnekler özellikle çok yüksek fiyatlarından dolayı çok az sattılar.

<span class="mw-page-title-main">Qt (çalışma alanı)</span>

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Windows Aero</span> Windows Vista ile günümüze gelen bir görsel tema arayüzü

Windows Aero, Windows Vista ile Windows 8 arasında bulunan bir görsel tema arayüzüdür. Windows Vista, Windows 7, Windows 8'de bulunan bu arayüz, donanım hızlandırmasından yararlanarak işlemciye daha az yük bindirir. Pencere kenarlıklarını şeffaf yapan Aero Glass özelliği ve pencereler arası 3D geçiş yapmayı sağlayan Aero Flip 3D özelliği Windows 8 kararlı sürümü ile kaldırılmıştır. Aero arabiriminde yapılan değişiklikler, görünüm, düzen ve uygulamalarda talimatların ve diğer metinlerin deyimini ve tonlamasını yansıtan arayüz yönergelerindeki değişikliklerle birlikte yeni bir görünümün dahil edilmesi de dahil olmak üzere Windows arabiriminin birçok öğesini etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Kullanıcı arayüzü tasarımı</span> Makineler ve yazılımlar için kullanıcı arayüzü tasarımı

Arayüz tasarımı, bir hizmeti sunan sistem ile kullanan sistem (kullanıcı) arasında bir iletişim ve etkileşim köprüsü görevi gören kullanıcı arayüzlerinin tasarımı ile ilgili tasarım disiplinidir.

Veri kazıma bir bilgisayar programı, başka bir programdan gelen insanlar tarafından okunabilir olan çıkış veri ayıklayan bir tekniktir.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Lion</span> Mac OS X işletim sisteminin 2011 tarihli, 8. büyük sürümü

Mac OS X Lion veya Mac OS X 10.7 Lion Mac OS X işletim sisteminin 8. büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 11A511 yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur.Sürümün Unamesi "Darwin 11.0"dir. Sürümün ilk önizlemesi "Maca geri dön" sloganı altında Apple Özel Etkinliğinde (Stevenote) 20 Ekim 2010 tarihinde açıldı. Bu, Apple'ın iOS sisteminde yapılan birçok gelişmeler, Mac yüklü uygulamaların kolayca gezilebilir olan ekran gibi yenilikler getiriyor, Mac OS X Snow Leopard sürümündeki gibi, Mac App Store için destek içerir.Sürümün yüklenmesi Apple Software Update aracılığı ile oluyor. 24 Şubat 2011 tarihinde, Lion-un ilk geliştiriciler için önizlemesi (11A390) Apple Developer programına abonelerine serbest bırakıldı. Diğer geliştirici önizlemesi sonra dan WWDC 2011'de serbest bırakıldı. Lion, 1 Temmuz 2011 tarihinde üretim için serbest bırakıldı, 20 Temmuz 2011 tarihinde Mac App Store üzerinden son sürümü ile izledi. İlk günde şirket bir milyon satış olduğunu bildirdi. Ekim 2011 itibarıyla, Mac OS X Lion, dünya çapında altı milyon kopya sattı.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Tiger</span> Mac OS Xin beşinci büyük sürümü

Mac OS X Tiger, Mac OS X'in, Mac bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sisteminin beşinci büyük sürümüdür. Takma isim olarak yeni sürüme Kaplan ismi verilmiştir. Sürüm Apple Software Update yöntemi ile güncellenmekte. Tiger Mac OS X Pantherin halefi olarak 129.95 dolara 29 Nisan 2005 tarihinde kamuoyuna sunuldu. Yeni özelliklerden bazılarına 64-bit PowerMac G5 için geliştirilmiş destek, Spotlight adlı bir hızlı arama sistemi, Safari web tarayıcısının yeni bir sürümü dahildir.

<span class="mw-page-title-main">System 1</span>

System 2, System 3, System 4 ve System 5 işletim sistemleri de bu maddeye dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Mission Control (macOS)</span>

Mission Control Apple tarafından geliştirilen ve Mac OS X Lion'da tanıtılan birçok pencere uygulamasıdır. MacOS işletim sisteminin bir özelliğidir. Spaces uygulamasının yerini aldı. İlk kez 23 Haziran 2003 tarihinde Apple Dünya Geliçtiricileri Konferansı'nda Exposé ismi ile Mac OS X Panther'ın bir özelliği olarak önizleme yapıldı. Görev Kontrolü, bir kullanıcının hızlıca bir açık pencereyi bulmasına, tüm pencereleri hızla gizlemesine ve masaüstünü göstermesine ve birden fazla monitörde veya sanal masaüstünde pencereleri yönetmesine olanak tanır. Dashboard, Exposé ve Spaces birlikte toplandı ve 2011 yılında Mac OS X Lion sürümüyle "Mission Control" olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Interface Builder (uygulama)</span>

Interface Builder Apple'nın Mac OS X işletim sistemi için bir yazılım geliştirme uygulamasıdır. Bu, Xcode'nin araç setinin bir parçasıdır. Arayüz Oluşturucu, Cocoa API ve Carbon API geliştiricilerine grafik kullanıcı arayüzü kullanarak uygulamalar için arayüzler oluşturmasına olanak tanır.

<span class="mw-page-title-main">VoiceOver</span>

VoiceOver Apple şirketi tarafından sunulan macOS, iOS, tvOS, watchOS ve iPod işletim sistemlerinde yerleşik bir ekran okuyucudur. VoiceOver'ı kullanarak, kullanıcı konuşma yapılan açıklamalara ve Mac durumunda klavyeye dayanarak Macintosh'larına veya iOS cihazlarına erişebilir. Bu özellik, kör ve görme engelli kullanıcılar için erişilebilirliği artırmak ve disleksi olan kullanıcılar için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

Carbon, Macintosh bilgisayarları çalıştıran işletim sistemi olan Mac OS X için Apple'ın C tabanlı uygulama programlama arayüzlerinden (API) biridir. Carbon, Mac OS 8 ve Mac OS 9 işletim sistemlerinde çalışan programlar için iyi bir geriye dönük uyumluluk sağlamıştır. Geliştiriciler, “klasik” Mac OS ve Macintosh işletim sistemleri yazılımlarını OS X platformuna taşımak için uygulamayı azami çaba harcayarak çok az bir çaba ile kullanabilirler. OpenStep'te ortaya çıkan tamamen farklı Cocoa API sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Pencereleme sistemi</span>

Pencereleme sistemi, bilişimde ekranların farklı bölümlerini ayrı ayrı yöneten bir yazılımdır. Bir kullanıcı arayüzü için WIMP paradigmasını uygulayan bir tür grafiksel kullanıcı arayüzüdür (GUI).