Pelagonya - Turkipedia

Baba Dağı, Manastır tarafından Pelagonia'nın görünümü

Pelagonya (Makedonca: Пелагонија; Yunanca: Πελαγονíα), Antik krallığın adını taşıyan Makedonya'nın coğrafi bir bölgesidir. Antik Pelagonya, kabaca Kuzey Makedonya'daki günümüzdeki Prilepe, Mogila, Novaci, Kruševo ve Krivogaştani belediyelerine karşılık gelir.

Tarihi

Antik çağda Pelagonya, kuzeyde ve doğuda Payonya Krallığı, güneyde Lynkestis ve Karacaova ve batıda İlirya ile kabaca sınırlanmıştı; Pelagonya ovası merkezli ve Hekataios (1 FGrH 107) ve Strabon'a göre^[1] Epirot Moloss kabilesiydi,^[2]^[3] Yukarı Makedonya'nın Antik Yunan kabilesi olan Pelagoneler yaşıyordu. Bölge, MÖ 4. yüzyılda Makedon krallığına katılmış ve idari vilayetlerinden biri olmuştur. Orta Çağ'da Lynkestis ve Orestis'in isimleri geçersiz hale geldiğinde, Pelagonya daha geniş bir anlam kazandı. Bizanslılar ve Latinler arasındaki Pelagonya Muharebesi'nin (1259) mevcut Kesriye bölgesel birimini ve eski Orestis'i de içermesinin nedeni budur.

Strabon, Pelagonya'yı Tripolitis^[4] olarak adlandırır ve bölgedeki sözde üç antik kentten yalnızca birini adlandırır; Azorus. Yunan mitolojisine göre nehir tanrısı Axius'un (modern Axios veya [[Vardar Nehri}}) oğlu ve Homeros'un İlyada'sındaki Paeon Asteropaeus'un babası olan, bölgenin adını taşıyan mitolojik Pelagon iki önemli Pelagonludan birdir. İkincisi, Bosworth'a göre, II. Filip tarafından ilhak edildiğinde krallığından kaçan, Atina'dan sığınma ve vatandaşlık isteyen Pelagonyalı Menelaus (yaklaşık M.Ö. 360) idi.^[5]

Pelagonya bugün, Kuzey Makedonya ile Makedonya'nın Yunan bölgesi arasında paylaşılan bir ovadır. Kuzey Makedonya'daki Manastır ve Pirlepe'nin güney şehirlerini ve Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Florina şehrini birleştirir; aynı zamanda iki ülke arasında önemli bir sınır geçişi olan Medžitlija-Niki'nin de bulunduğu yer.

Ayrıca bakınız

Pelagonya Bölgesi

Kaynakça

^ Strabo 9.5: Çünkü Selanikliler ve Makedonların şöhreti ve yükselişinin bir sonucu olarak, kendilerine en yakın sınırda olan Epeirote, bazıları gönüllü, diğerleri zorla Makedonlar ve Selanikliler arasına dahil oldu. Bu şekilde Athamanes, Aethices ve Talares, Selanikliler'e ve Orestae, Pelagones ve Elimiotae Makedonlara katıldı.
^ John Boardman and N. G. L. Hammond. The Cambridge Ancient History Volume 3, Part 3: The Expansion of the Greek World, Eighth to Sixth Centuries BC. Cambridge: Cambridge University Press, 1982, p. 284.
^ A J Toynbee. Some Problems of Greek History, Pp 80; 99-103
^ Strabo. Geographica, 7.327.
^ Bosworth, A.B. "Philip II and Upper Macedonia", CQ, 21 (1971).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Yunanistan, resmî adıyla Helen Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina'dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika'nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.

Kuzey Makedonya, resmî adıyla Kuzey Makedonya Cumhuriyeti, Balkanlar'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1991'de Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsız olmuştur. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova, batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan, doğuda Bulgaristan ile komşudur. Makedonya'nın kuzeyden üçte birlik bölümünü kaplamaktadır. Nüfusu yaklaşık 2 milyondur. Başkenti ve en büyük şehri Üsküp'tür ve nüfusun dörtte biri bu şehirde yaşar. Ülkedeki en büyük etnik grup Güney Slavlarına dâhil olan Makedonlardır. Arnavutlar nüfusun %25'ini oluşturur ve en büyük azınlıktır. Türkler, Çingeneler, Sırplar, Boşnaklar ve Ulahlar diğer etnik gruplardır.

Sparta Antik Yunanistan'ın Lakonya bölgesindeki öne çıkan bir şehir devletiydi. Söz konusu şehir devleti, antik dönemde Lakedemon olarak bilinirken, Sparta ismi Peloponez'in güneydoğusunda bulunan Lakonya bölgesindeki Evrotas Nehri'nin kıyısındaki ana yerleşim bölgesi için kullanılan bir isimdi. Sparta, MÖ 650'lerde Antik Yunanistan'daki baskın askeri kara kuvveti hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstefe</span> Yunanistanın Orta bölgesi, Böotya ilçesi, İstefe belediyesine bağlı kent

İstefe veya İstefa, Antik Yunanistan'da kurulan bir şehir devletidir. Atina'nın kuzeybatısındaki Böotya bölgesinde bulunmaktaydı. Tebai, Doğu Yunanistanda, Böotia'nın ortasında verimli bir yerde kurulmuştur. Tebai'nin ilk zamanlarına ait bilgiler efsanelere dayanır. Şehrin kuvvetli surlarla çevrili oluşu, buranın Böotia'nın merkezi olmasını sağladı.

Makedonya,, aynı zamanda Ege Makedonyası, Yunanistan'ın kuzeyinde, tarihî Makedonya'nın günümüzde Yunanistan sınırlarında kalan kısmını kapsayan coğrafî bir bölgedir.

Pirlepe veya Perlepe, Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan bir şehir ve belediye merkezidir.

II. Filip, antik Yunan Makedonya Kralı. Rahip Isokrates tarafından Helen birliğini sağlayacak kişi olarak görülüyordu. MÖ 359-336 arasında Makedon krallığını üstlendi. Tahta geçer geçmez ilk iş olarak ülkesini askeri, siyasi ve ekonomik anlamda güçlü bir konuma getirdi, profesyonel ordu kurdu, mancınıklar geliştirdi. Sonraları Bisalt topraklarının madenlerini ele geçirdi. Pydina ve Potidai'yi ele geçirdi. Olympias ile evlenerek nüfuzunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Demir Hisar</span>

Demir Hisar Kuzey Makedonya'nın güneyinde yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (antik krallık)</span> Krallık

Makedonya Krallığı veya Makedonya İmparatorluğu, Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Dönem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık başlangıçta Argead hanedanı tarafından yönetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yönetildiler. Antik Makedonlar'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydoğusunda ön krallıklardandı. Batıda Epir,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, doğuda Trakya ile güneyde ise Teselya ile sınırlarını paylaşıyordu.

Kuzey Makedonya'nın hükmettiği topraklar önceleri Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin en güney kısımlarıydı. Günümüzdeki sınırları II. Dünya Savaşı'ndan sonra çizildi.

Resne Kuzey Makedonya’da Manastır ile Ohri arasında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Ülkenin güneybatı kesiminde yer alan Resne, elma üretimi ile oldukça meşhurdur.

Stobi Paeonia'da bulunan eski bir yerleşim, arkeolojik kazı alanı. Makedonlar tarafından fethedilip, bunu izleyen dönemde Roma'nın Makedonya Eyaleti'nin başkentliğini üstlenmiş şehirdir. Stobi gerek Roma'nın, gerekse hristiyan Bizans'ın askeri, idari ve kentsel merkezlerinden biri olmuştur.

Antik çağda, Paeonya veya Payonya Paeonyalıların (Παίονες) toprakları ve krallığıydı.

Antik Makedon ordusu, antik dünyanın en büyük askeri güçleri arasında yer alan, Makedon Kralı II. Filip tarafından yaratılmış ve Büyük İskender ile yükseliş dönemini yaşamış, Antik Makedonya Krallığı'na bağlı ordu.

Makedon milliyetçiliği, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Makedonya bölgesinin özerkliğini Osmanlı İmparatorluğu'ndan almaya çalışan ayrılıkçılar arasında oluşan etnik Makedonlar arasındaki milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Fikir, 20. yüzyılın başlarında, Makedonya Slavları arasında etnik milliyetçiliğin ilk ifadeleriyle birlikte gelişti. Ayrı Makedon milleti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya'nın bir parçası olarak "Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti"nin kurulmasıyla tanındı. Daha sonra Makedon tarih yazımı, Orta Çağ'dan 20. yy'a kadar süregelen olayları anlatırken etnik Makedonlar ile Bulgar figürleri arasında tarihi bağlar kurdu.

Argeadai veya Argead hanedanı, Dor Yunan kökenli eski bir Makedon kraliyet hanedanıydı. Onlar, MÖ 700 ila 310 yılları arasında Makedonya krallığının kurucuları ve yönetici hanedanıydılar.

Kapadokya, Anadolu'da tarihi Kapadokya bölgesinde yer alan bir Helenistik dönem İran krallığıydı. Eski Ahameniş Kapadokya satraplığından gelişerek satraplığın son satrapı Ariyaratis tarafından kuruldu. Tarihi boyunca arka arkaya üç aile tarafından yönetildi; Ariyarati Hanedanı, Ariyobarzan Hanedanı ve son olarak Arkelas. Arkelas'ın MS 17'de ölmesinden sonra Roma İmparatoru Tiberyus döneminde krallık, bir Roma eyaletine çevrildi.

Büyük İskender'in savaşları, Makedonyalı III. İskender'in MÖ 336'dan MÖ 323'e kadar gerçekleştirdiği bir dizi fetihti. Bunlar, Pers Kralı III. Darius'un yönetimi altındaki Ahameniş Pers İmparatorluğu'na karşı yapılan savaşlarla başladı. İskender'in Ahameniş Perslerine karşı kazandığı zafer zincirinin ardından, yerel reislere ve savaş ağalarına karşı Yunanistan'dan Güney Asya'daki Pencap bölgesine kadar uzanan bir sefer başlattı. Öldüğü sırada, Yunanistan'ın çoğu bölgesine ve fethedilen Ahameniş İmparatorluğu'na hükmediyordu. Ancak ilk planı olan Hindistan yarımadasını bütünüyle fethetmeyi başaramadı. Askeri başarılarına rağmen İskender, Ahameniş İmparatorluğu'nun yönetimine istikrarlı bir alternatif sunamadı ve zamansız ölümü, fethettiği geniş toprakları genellikle Diadochi Savaşları olarak bilinen bir dizi iç savaşa sürükledi.

Adrasteia veya Adrastea Granicus Nehri tarafından sulanan antik Troad veya Mysia'nın bir bölgesi, şehri ve vadisinin adıydı. Aynı adı taşıyan şehirde Apollon ve Artemis'in bir kehanet merkezi vardı. Tapınak Strabon zamanında yıkılmıştı ve taşlar büyük bir sunak inşa etmek için kullanılmıştı. Parium bölgenin bir limanıydı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.