Peking Planı
Peking Planı, Polonya Donanması'na ait üç muhrip olan Burza, Błyskawica ve Grom'un Ağustos sonu ve Eylül 1939 başlarında Birleşik Krallık'a tahliye edildiği bir operasyondu. Onlara İngiliz limanlarına demirlemelerini ve Nazi Almanyası ile bir savaş durumunda İngiliz Kraliyet Donanmasına yardım etmeleri emredildi.[1] Plan başarılı oldu ve gemilerin Alman işgalinde belirli bir yıkımdan veya ele geçirilmeden kaçmasına izin verdi.
Arka plan
Plan, Polonya Donanmasının Muhrip Tümeni'ni (Dywizjon Kontrtorpedowców) Baltık Denizi operasyon sahasından çıkarmak için oluşturuldu. Kriegsmarine, Polonya Donanması üzerinde önemli bir sayısal avantaja sahipti ve bir savaş durumunda Polonya Yüksek Komutanlığı, Baltık Denizi'nde kalan gemilerin muhtemelen Almanlar tarafından hızla batırılacağını fark etti.[2] Ayrıca, Danimarka boğazları Kriegsmarine ve Luftwaffe'nin operasyonel menzili içindeydi, bu nedenle, çatışmalar başladıktan sonra uygulanırsa planın başarılı olma şansı çok azdı.
24 Ağustos 1939'da İngiliz hükümeti, İngiliz Askeri misyonunun başkanı Korgeneral Sir Adrian Carton De Wiart aracılığıyla, Polonya Kuvvetleri başkomutanı Mareşal Edward Śmigły-Rydz'e en modern Filonun unsurları Baltık Denizi'nden tahliye edilecek planı sundu. Śmigły-Rydz başta bu fikre karşı çıksa da sonunda kabul etti.
Śmigły-Rydz'in bunu yapmasının bir nedeni de bir Rumen Köprübaşı fikriydi. Polonya kuvvetlerinin, bir Fransız-İngiliz saldırısıyla rahatlayana kadar ülkenin güneydoğusunda, Romanya ile ortak sınırın yakınında dayanabileceği umuluyordu. Batılı güçler, Romanya limanları ve demiryolları yoluyla cephane ve silah gönderebilir ve Polonya Donanması, malzemeleri Romanya limanlarına ulaştıran gemilere eşlik edebilirdi.
Edinburgh'a yanaşma
Polonya ile Almanya arasındaki gerilim artarken, Polonya-İngiliz Ortak Savunma Paktı'nın imzalanmasından bir gün sonra, 26 Ağustos 1939'da Polonya Donanması Komutanı Kontramiral Józef Unrug operasyon emrini imzaladı. Emir, gemilerin komutasına mühürlü zarflar içinde teslim edildi. 29 Ağustos'ta filo, Polonya Başkomutanı Mareşal Śmigły-Rydz'den "Peking, Peking, Peking" sinyalini aldı: "Peking'i Yürüt". Saat 12:55'te gemiler, sinyali Oksywie'deki sinyal kulesinden sinyal bayrakları veya radyo aracılığıyla aldı. Gemilerin ilgili komutanları zarfları açtı ve Komandor porucznik Roman Stankiewicz komutasında saat 14:15'te yola çıktı. Błyskawica'ya Komandor porucznik Włodzimierz Kodrębski, Burza'ya Komandor podporucznik Stanisław Nahorski ve Grom'a Komandor porucznik Aleksander Hulewicz komuta ediyordu.
Gemiler Baltık üzerinden sorunsuz bir şekilde yelken açtı ve gece yarısından sonra Øresund'a girdi. Geçitte Alman hafif kruvazörü Königsberg ve bir destroyerle karşılaştılar, ancak savaş henüz başlamadığı için çatışma olmadı. Polonya gemileri daha sonra Kattegat ve Skagerrak'tan geçti. 31 Ağustos'ta gemiler tespit edildi ve Alman keşif deniz uçakları tarafından takip edildi ve grup, Birleşik Krallık'a doğru orijinal rotalarına döndüklerinde gece boyunca takipten kurtulmak için rotasını Norveç'e çevirdi. Gemiler Kuzey Denizi'ne girdi ve 1 Eylül saat 09:25'te Nazi Almanyası'nın Polonya'yı işgal ettiğini öğrendi. 12:58'de Kraliyet Donanması muhripleri HMS Wanderer ve Wallace ile karşılaştılar ve onların refakatinde 17:37'de Edinburgh limanı Leith'e yanaştılar.
Müttefik Kuvvetlerde Sonrası
Peking Planı Polonya'da tartışmalara yol açtı, ancak akıllıca bir karar olduğu ortaya çıktı. Gemiler ve mürettebatı savaş boyunca Kraliyet Donanması'nın yanında görev yaptı (ORP Burza ve ORP Błyskawica savaştan sağ çıktı, oysa ORP Grom 4 Mayıs 1940'ta Weserübung Harekâtı sırasında Narvik yakınlarındaki Rombaken fiyordunda batırıldı). Öte yandan, Polonya Donanmasının Baltık'ta kalan diğer tüm yüzey gemileri, 1 Eylül'deki Gdańsk Körfezi Savaşı'ndan başlayarak Alman filosu tarafından batırıldı veya ele geçirildi. Geriye kalan en büyük iki gemi olan Dördüncü Polonyalı muhrip Wicher ve Polonya donanmasının en büyük gemisi olan ağır mayın gemisi Gryf savaşın gidişatı nedeniyle 3 Eylül'de Polonyalılar tarafından batırıldı.
Almanlara gelince, 30 Ağustos'ta Peking Planı karşısında, Baltık Denizi'nde Polonya Donanmasına saldırmakla görevlendirilen Koramiral Hermann Densch komutasındaki üç hafif kruvazör Nürnberg, Köln ve Leipzig geri çağrıldı.
Kaynakça
- ^ Sir Adrian Carton de Wiart (1950). "Happy Odyssey: The Memoirs of Lieutenant-General Sir Adrian Carton de Wiart V.C., K.B.E., C.B., C.M.G., D.S.O. ; with a Foreword by the Rt. Hon. Winston S. Churchill O.M." Jonathan Cape. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
- ^ "The British War Bluebook Agreement of Mutual Assistance Between the United Kingdom and Poland.-London, August 25, 1939". avalon.law.yale.edu. 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023.
