İçeriğe atla

Peer Gynt

Peer Gynt
YazarHenrik Ibsen
İlk gösterim24 Şubat 1876
ÜlkeNorveç
Orijinal dilNorveççe
TürDrama
Zaman ve mekânOslo

'Peer Gynt, Norveçli yazar Henrik İbsen'in 1867'de yazdığı, 1876'da ilk kez sahnelenen ve uzun bir şiir formunda metni hazırlanmış beş perdelik tiyatro oyunudur.

Peer Gynt'in ilk gösteriminde başroldeki Peer Gynt'i canlandıran Henrik Klausen, 24 Şubat 1876

İbsen bu oyunu hazırlarken eski Norveç masallarından "Per Gynt"'ten etkilenmiştir. Oyun metni ilk kez 1867'de Kopenhag'da 1250 kopya olarak basılmıştır. İlk kopyaları iki hafta içinde tükenen oyunun pek çok baskısı yapılmıştır. Eserin yazı dili güneybatı bölgelerde yaygın olan Nynorsk olarak değil, kuzey ve doğu illerinde kullanılan Bokmål standartlarına uygun olarak kaleme alınmıştır. Tiyatro oyunundan ziyade uzun bir nazım olarak yazılan Peer Gynt, Henrik İbsen'in önemli eserleri arasındadır. Eserin sahne uyarlamasında yazarının isteği üzerine müzikleri hazırlayan Edvard Grieg'in la minör'deki Piyano Konçertosu, oyun müzikleri arasında öne çıkmıştır. İlk gösteriminde başrolde Henrik Klausen oynamıştır. Oyun, Ingmar Bergman tarafından da sahnelenmiştir.

Konusu

1876'da Peer Gynt rolündeki Henrik Klausen
Gösta Ekman'ın 1934'teki bir sahnelemedeki rolü
1916'daki sahnelemeden bir sahne

Bireyin kendisini ve varlığını sorgulaması üzerine kurulu olan oyun; yoksulluk, boşvermişlik gibi özelliklerinin panzehiri olarak dürüstlük, samimiyet ve güvenilirlik gibi karakter özelliklerini koyar.

Karakterler

  • Peer Gynt, baş karakter
  • Åse, Peer'in annesi, köylü dul kadın
  • Aslak, nalbant
  • Mısır çuvalı talıyan iki yaşlı köylü kadın
  • Düğün davetlileri, şef aşçı ve kemancı
  • Yeni komşular ve çocukları Solveig ile Helga
  • Hægstad'taki çiftçi ve kızı Ingrid
  • Güvey ve ailesi
  • Üç sütçü kadın
  • Trol penses
  • Dağdaki ihtiyar, trol kral (Dağdaki Kral)
  • Birkaç cadı ve trol
  • Yer cüceleri ve diğer mitolojik canlılar
  • Gölgelerden gelen ses, Bøyg
  • Mösyö Ballon
  • Herr von Eberkopf
  • Herr Trumpeterstrale
  • Seyahat eden beyler
  • Hırsız
  • Bedevi şefinin kızı
  • Kadın köleler ve bedeviler
  • Memnon Heykelleri
  • Büyük Gize Sfenksi
  • Dr. Begriffenfeldt, Kahire'deki tımarhanenin müdürü
  • Malabarlı dil reformcusu Huhu
  • Doğulu bakan Hüseyin
  • Deliler ve hastabakıcılar
  • Norveçli kaptan ve mürettebatı
  • Papaz kılığındaki şeytan
  • Cenaze alayı

Müzik örneği

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Richard Wagner</span>

Richard Wagner, Alman opera bestecisi, tiyatro direktörü, müzik teorisyeni ve yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Henrik Ibsen</span>

Henrik Ibsen, Norveçli oyun yazarı ve şair.

<span class="mw-page-title-main">George Bernard Shaw</span> Yazar

George Bernard Shaw, İrlandalı yazardır. Oyun yazarı olarak ünlenen yazar, altmıştan fazla oyuna imza atmıştır. Hem 1925'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü hem de 1938'de Pygmalion ile Oscar'ı alarak, bu iki ödülü de alabilen ilk insan olmuştur. Sosyalizm ve kadın haklarının koyu bir savunucusu olmuştur. Shaw, vejetaryen olmasının yanında ayrıca içki ve sigaradan da hayatı boyunca kaçınmıştır. Ayrıca resmi eğitime de karşı çıkmıştır. Shaw, 94 yaşına geldiği 1950'de, ağaç budarken merdivenden düştükten sonra oluşan yaralarının iyileşmemesi sonucunda olaydan birkaç gün sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Macide Tanır</span>

Macide Tanır, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Grieg</span>

Edvard Hagerup Grieg, romantik dönemin Norveçli bestekâr ve piyanistiydi.

Nocturne, 1995 Eurovision Şarkı Yarışması'nda birinci olan şarkıdır. Rolf Løvland tarafından bestelenip, Norveçli grup Secret Garden tarafından seslendirilmiştir. Dramatik bir melodisi vardır ve sadece 24 adet Norveççe kelime içerir. Şarkının geri kalan bölümü İrlandalı müzisyen Fionnuala Sherry tarafından çalınan keman intermezzosundan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Tennessee Williams</span> Amerikalı oyun yazarı (1911 – 1983)

Tennessee Williams takma adıyla bilinen Thomas Lanier Williams, büyük bir Amerikalı oyun yazarı ve 20. yüzyılın en seçkin oyun yazarlarından biriydi. “Tennessee” adı kendisine, okul arkadaşları tarafından güneyli aksanı ve babasının Tennessee geçmişinden dolayı verilmiştir. Arzu Tramvayı ile 1948’de ve Kızgın Damdaki Kedi ile de 1955 yılında Pulitzer Tiyatro Ödüllerine layık görülmüştür. Bu iki oyunun yanı sıra, Sırça Hayvan Koleksiyonu 1945'te ve Iguana’nın Gecesi de 1961 yılında “New York Eleştirmenler Birliği” ödülünü kazandı. 1952 yılında yazdığı “Gül Dövmesi” oyunu Tony Ödülleri’nde en iyi oyun ödülünü kazandı. Eleştirmenler, Williams’ın Güneyli Gotik tarzında yazdığı düşüncesini sürdürmektedirler.

Samiye Hün, Türk tiyatro sanatçısıdır. Hadi Hün'ün eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Woyzeck</span> Büchnerin 1836 yılında yazmaya başladığı tahmin edilen, ölümüyle yarım kalan tiyatro oyunu

Woyzeck, Georg Büchner'in 1836 yılında yazmaya başladığı tahmin edilen, ölümüyle yarım kalan tiyatro oyunu. Oyun, daha sonra diğer bazı yazarlar, editörler ve çevirmenler tarafından farklı şekillerde sonlandırıldı. Alman tiyatrolarının repertuvarlarında sıkça yer alan oyun yine aynı kapsamda en çok sahnelenen oyunlardan biridir.

<i>Aşkın Çabası Boşuna</i>

Aşkın Çabası Boşuna İngiliz yazar William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu eser yazarın ilk komedileri arasında olup 1590'lı yılların ortalarında yazılmış olduğu sanılmaktadır. İlk defa basılıp yayınlanması 1598'dedir. Bu eser ilk defa 1598'de Kraliçe I. Elizabeth huzurunda sahneye konulmuş; ikinci defa yıllarca sonra 1605'te bir büyük malikanede oynamıştır. Sonra 1839'da Covent Garden Tiyatrosunda oynanıncaya kadar tiyatro repertuvarlarına hiç girmememiştir.

İstanbul Klarnet Korosu, Türkiye’nin ilk klarnet korosu olarak Ocak 2009’da İstanbul’da kurulmuş bir müzik topluluğudur. Konserlerinde bestecilerin değişik enstrümanlar için yazdıkları eserlerin uyarlamalarını seslendiren koronun repertuvarında klasik müzik ve caz eserleri yer alır.

<i>Yaban Ördeği</i> Tiyatro Oyunu

Yaban Ördeği veya özgün adıyla Vildanden, Norveçli yazar Henrik İbsen'in 1884 yılında yazdığı bir eserden senaryolaştırılan bir tiyatro oyunudur.

23. Afife Tiyatro Ödülleri, Afife Tiyatro Ödülleri kapsamında 2019 yılında 12 ana ödül ve dört özel ödül olmak üzere 16 ayrı dalda verilen tiyatro ödülleridir.

<i>Peer Gynt</i> (Grieg)

Peer Gynt, Op. 23, Henrik Ibsen'in 1867'de yazdığı tiyatro oyununa, Norveçli besteci Edvard Grieg'in 1875'te yazdığı müzik. 24 Şubat 1876'da Christiania'da oyunla birlikte prömiyerini yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Jotunheimen Millî Parkı</span>

Jotunheimen Milli Parkı (Norwegian) Norveç'te, ülkenin önde gelen yürüyüş ve balıkçılık bölgelerinden biri olarak tanınan bir milli parktır. Milli park 1.151 kilometrekare (444 sq mi)'lik bir alanı kaplar ve Jotunheimen bölgesinin bir parçasıdır. 1.900 metre (6.200 ft)'den yüksek 250'den fazla zirvesi bulunan bölgede Kuzey Avrupa'nın en yüksek iki zirvesi de ye alır: 2.469 metre (8.100 ft) ile Galdhøpiggen ve 2.465 metre (8.087 ft) ile Glittertind.

<span class="mw-page-title-main">Hella Brock</span>

Hella Maria Brock, Alman müzikolog, eğitimci ve yazar.

Norveç edebiyatı, Norveç'te veya Norveç halkı tarafından bestelenen edebiyattır. Norveç edebiyatının tarihi, Bragi Boddason ve Eyvindr Skáldaspillir gibi şairlerle birlikte 9. ve 10. yüzyılların pagan Eddaik şiirleri ve skaldik mısralarıyla başlar. 1000 yılı civarında Hristiyanlığın gelişi, Norveç'i Avrupa Orta Çağ öğrenimi, menajerlik ve tarih yazımı ile temasa geçirdi. Yerli sözlü gelenek ve İzlanda etkisi ile birleşen bu, 12. yüzyılın sonlarında ve 13. yüzyılın başlarında aktif bir edebiyat üretimi dönemine dönüşecekti. O dönemin başlıca eserleri arasında Historia Norwegie, Thidreks saga ve Konungs skuggsjá sayılabilir. Norveç'in en eski edebiyatı, Viking Çağı'nda taş üzerine yapılmış runik yazıtlardan ve çoğunlukla sözlü olarak aktarılan ve yalnızca daha sonraki İzlanda el yazmalarından yazılı olarak bilinen aliterasyonlu şiirden oluşur. 13. yüzyılın İzlanda destanları da İzlanda'daki Norveçli yerleşimciler arasında devam eden bir Norveç sözlü nesir geleneğinin olduğunu gösterir. Hristiyanlık Norveç'e geldiğinde, misyoner rahipler ve rahipler yanlarında hem yazı teknolojisini hem de büyük ölçekli metinlerin oluşturulmasını sağlayan alfabeyi getirdiler. Yüksek Orta Çağ boyunca, hem kraliyet mahkemesi hem de dini liderlerin ikametgâhları ile ilgili yazı gelenekleri vardı; örneğin, Kral Sverre Sigurdsson'i hayatının bir destanının bestelenmesi için ayarladı. Orta Çağ Norveç'inden en iyi edebi metin, 1250 civarında yazılmış olabilecek ve Magnus VI Lagabøte'nin yasama çalışmalarını etkilemiş gibi görünen Konungs skuggsjå adlı krallar için bir el kitabıdır. Ancak Kara Ölüm'ün gelişiyle birlikte, Norveç nüfusunu o kadar çok kaybetti ki, yerli edebi gelenek neredeyse hiçbir şeye gerilemedi.

<span class="mw-page-title-main">Seniha Bedri Göknil</span> Türk yazar ve çevirmen

Seniha Bedri Göknil Türk yazar ve Goethe Nişanı sahibi çevirmen. İlk Türk oyun çevirmenlerden birisidir. Almanca ve Fransızca bir çok oyunu Türkçeye çevirdi.