İçeriğe atla

Peanut Deliği

Peanut Deliği'nin Ohotsk Denizi'ndeki konumu ve sınırları

Peanut Deliği, Ohotsk Denizi'nin merkezinde yer alan anklav açık okyanus alanı.[1] 1991'den beri statüsü tartışılan bu alan, her tarafı Rus toprakları ile çevrili olmasına rağmen Rusya sınırlarına dahil değildi. 2014 yılında Birleşmiş Milletler kararıyla Rusya münhasır ekonomik bölgesine dahil edildi.

Peanut Deliği yaklaşık 55 kilometre (34 mil) genişliğinde ve 480 kilometre (300 mil) uzunluğunda bir alana yayılır. Bölge 52.000 kilometrelik bir alana sahiptir.[2] Doğusunda Kamçatka Yarımadası, güneyinde Kuril Adaları, güneybatısında Sahalin Adası, batısında Rusya anakarasına bağlı olan Habarovsk Krayı ve kuzeyinde ise Magadan Oblastı kıyılarına uzanan Rusya'nın münhasır ekonomik bölgesi (MEB) ile çevrilidir. Peanut Deliği, Rusya münhasır ekonomik bölgesine dahil edilmeden önce yıllarca sahipsiz olduğu için birçok ülke tarafından aşırı ve izinsiz balık avcılığına maruz kaldı. Balık sürüleri Rusya MEB'indeki Peanut Deliği'ne girip çıktıkları için bu durum Rusya Federasyonu tarafından balık stokları için bir tehlike olarak görüldü. Bunun üzerine 1993 yılında Çin, Japonya, Polonya, Rusya ve Güney Kore, balık stokları toparlanana kadar Peanut Deliği'nde balıkçılığı durdurmayı kabul ettiler ancak bundan sonra nasıl devam edileceği konusunda bir anlaşmaya varılmadı.[3]

Deniz hukukuna göre egemen bir devletin münhasır ekonomik bölgesi, uluslararası suların ötesine kıyıdan maksimum 200 deniz miline (yaklaşık 370 km) kadar uzanmasına izin verdiği için Rusya bu bölgeyi kendi münhasır ekonomik bölgesine dahil edemedi. Bunun üzerine Rusya hükûmeti, Peanut Deliği'nin Rusya'nın kıta sahanlığının bir parçası olduğunun ilan edilmesi için Birleşmiş Milletler'e dilekçe verdi. Kasım 2013'te Birleşmiş Milletler alt komitesi Rusya'nın argümanını kabul etti.[4] Mart 2014'te ise Birleşmiş Milletler Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu Rusya lehine karar vererek Peanut Deliğinin Rusya münhasır ekonomik bölgesi sınırları içerisinde tanıdığını deklare etti.[5] Rusya Federasyonu Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanlığı bölgede bulunan yeraltı deniz zenginlikleri nedeniyle yakın zamanda Peanut Deliği'nden "gerçek bir Ali Baba'nın mağarası" olarak bahsetti.[4] Rus devlet petrol üreticisi Rosneft'in 2011 tahminlerine göre, Ohotsk Denizinde bir milyar tondan fazla petrol ve iki trilyon metreküpten fazla doğalgaz rezervi bulunmaktadır.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ "Selected Straddling Stocks". Gıda ve Tarım Örgütü. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021. 
  2. ^ Gerden, Eugene (19 Şubat 2016). "Russia to Increase Crab Catch in "Peanut Hole" in the Sea of Okhotsk Starting in 2017". Seafoodsnews.com. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021. 
  3. ^ Hallwood, Paul (2014). Economics of the Oceans: Rights, Rents and Resources. Routledge. s. 131. ISBN 9781136186288. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
  4. ^ a b "'Ali Baba's cave': UN declares Russian sovereignty over resource-rich Sea of Okhotsk enclave". Russia Today. 16 Kasım 2013. 9 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
  5. ^ Birleşmiş Milletler Kıta Sahanlığı Sınırları Komisyonu (14 Mart 2014). "Summary of Recommendations of The Commission on the Limits of the Continental Shelf in Regard to the Partial Revised Submission Made by the Russian Federation in Respect of the Sea of Okhotsk on 28 February 2013" (PDF). Birleşmiş Milletler. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
  6. ^ Friedman, Uri (28 Mart 2014). "The Arctic: Where the U.S. and Russia Could Square Off Next". The Atlantic. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 
  7. ^ Zigfeld, Kim (21 Kasım 2013). "Russia through the Peanut Hole". American Thinker. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hazar Denizi</span> Dünyanın en büyük gölü

Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Okyanusu</span> okyanus

Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.

Deniz hukuku, deniz ve okyanus sularının kullanımı konusunda ortaya çıkan sorunlar ile hukuksal açıdan ilgilenen Uluslararası hukukun bir alt dalıdır. Deniz hukuku, denizcilik hukukunun aksine bir kamu hukukudur.

Uluslararası hukuk veya devletlerarası hukuk, uluslararası ilişkiler altında bir disiplin olmasının yanı sıra kamu hukukunun bir dalıdır. Bir uluslararası

<span class="mw-page-title-main">Kıta sahanlığı</span>

Kıta sahanlığı, jeolojik olarak ülkeyi oluşturan kara parçasının deniz altındaki uzantısıdır ve kıtanın bitip okyanusun başladığı kıtasal çizgiye kadardır. Kıta sahanlığı, kara platformu olarak da bilinir, bir kıtayı ya da kara parçasını çevreleyen görece sığ ve eğimli deniz tabanına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Mercan Denizi Adaları</span>

Mercan Denizi Adaları Bölgesi, Avustralya'da, Queensland eyaletinin kuzeydoğusundaki Mercan Denizi'ndeki bir grup küçük ve çoğunlukla ıssız tropik ada ve resiflerden oluşan Avustralya'nın dış bölgesidir. Yaşanılan tek ada Willis Adası'dır. Bölge, çoğu okyanus olan, Büyük Set Resifi'nin dış kenarından doğuya ve güneye uzanan ve Heralds Beacon Adası, Osprey Resifi, Willis Grubu ve on beş diğer resif/ada grubunu içeren 780.000 km²'yi kapsar. Cato Adası, bölgedeki en yüksek noktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Denizi</span> Avrupada bir deniz

Kuzey Denizi, Büyük Britanya, Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Ohotsk Denizi</span> Büyük Okyanusun uzantısı, Rusyanın iç denizi

Ohotsk Denizi, Büyük Okyanus'un bir uzantısı ve Rusya'nın iç denizi. Avrupalılar tarafından ilk keşfi Rus kâşifler Ivan Moskvitin ve Vasili Poyarkov tarafından olmuştur. Ohotsk Denizi Soğuk Savaş boyunca da Kraliyet Donanması'nın birçok başarı kazandığı bir yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Timor Denizi</span> Hint Okyanusuna açık bir dışdeniz

Timor Denizi, 610,000 km² yüzölçüme ve 3300 metre derinliğe sahip, Hint Okyanusu'na açık bir dışdenizdir. Hint Okyanusu'nun doğusundaki en geniş koludur.

<span class="mw-page-title-main">Münhasır ekonomik bölge</span>

Münhasır ekonomik bölge (MEB), Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi uyarınca bir devletin deniz kaynaklarının araştırılması ve kullanılmasında su ve rüzgâr enerjisi de dâhil olmak üzere özel haklara sahip olduğu deniz bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Karasuları</span>

Karasuları, egemen bir devletin kara topraklarına bitişik, genişliğini uluslararası hukuka göre kendisinin belirlediği, hakimiyeti kıyı devletine ait olan deniz alanını belirler. Başka bir tanımla; karasuları, iç sular veya kıyı ile açık deniz arasında bulunan, genişliğini her ülkenin iç hukukuna göre kendisinin belirlediği deniz sularıdır. Karasuları iç sularla beraber ilgili devletin deniz ülkesini meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Yakut İsyanı</span>

Yakut İsyanı Eylül 1921 ile 26 Haziran 1923 tarihleri arasında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı Yakutistan'da başlayan ayaklanmadır. Zaman içinde çatışmaların merkezi, Uzak Doğu Rusyası'nın Ayano-Mayski Bölgesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Vatan</span> Türkiye Cumhuriyetinin Karadeniz, Akdeniz ve Egede ilan ettiği deniz yetki alanlarında hakimiyet iddiasını kapsayan doktrin

Mavi Vatan, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz, Akdeniz ve Ege'de ilan ettiği deniz yetki alanlarını kapsayan doktrin.

<span class="mw-page-title-main">Ege sorunu</span> Türkiye ile Yunanistan arasındaki anlaşmazlıklar bütünü

Ege sorunu veya Ege ihtilafı, Ege Denizi bölgesindeki egemenlik ve ilgili haklar konusunda Yunanistan ile Türkiye arasında birbiriyle ilişkili bir dizi anlaşmazlık. Bu tür çatışmalar, 1970'lerden beri Yunan-Türk ilişkilerini güçlü bir şekilde etkiledi ve iki kez 1987 ve 1996'nın başlarında, askeri çatışmanın patlak vermesine neden olabilecek krizlere yol açtı. Ege'deki sorunlar birkaç kategoriye ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Rockall Bank sorunu</span> sınır anlaşmazlığı

Rockall Bank sorunu, Birleşik Krallık, İrlanda, Danimarka ve İzlanda'nın münhasır ekonomik bölgede bulunan Rockall kayalıklarında hak iddia etmesinden doğan uluslararası sorundur.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs-Türkiye deniz bölgesi anlaşmazlığı</span> Akdenizde devam eden siyasi anlaşmazlık

Kıbrıs-Türkiye deniz bölgesi anlaşmazlığı, Kıbrıs Cumhuriyeti ve Türkiye arasında münhasır ekonomik bölgelerinin (MEB) kapsamı konusunda görünüşte bölgedeki petrol ve doğalgaz aramalarının yol açtığı bir anlaşmazlıktır. Türkiye, uluslararası deniz hukuku kapsamında hak iddia ettiği sularda Kıbrıs'ın sondaj çalışmalarına karşı çıkmaktadır. Mevcut deniz bölgeleri anlaşmazlığı, çok yıllık Kıbrıs ve Ege anlaşmazlıklarına değinmekte olup Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti'ni tanımayan Birleşmiş Milletler'e üye tek devlettir ve Kıbrıs'ın imzalayıp onayladığı Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ni imzalamayan birkaç ülkeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz habitatı</span>

Deniz habitatı, deniz yaşamına ev sahipliği yapan habitatlardır. Deniz yaşamı bazı yönlerden denizdeki tuzlu su içeriğine bağlıdır. Habitat, bir veya birden fazla canlı türünün yaşadığı ekolojik veya çevresel bölgedir. Denizler ve okyanuslar bu habitatların birçok türünü barındırır. Deniz habitatları kıyı ve açık okyanus habitatları olarak ikiye ayrılabilir. Kıyı habitatları, gelgitin kıyı şeridinde geldiği noktadan kıta sahanlığının sınırına kadar uzanan bölgede bulunur. Kıta sahanlıkları, toplam okyanus alanının yalnızca yaklaşık %7'lik kısmını kaplamalarına rağmen deniz yaşamının çoğu kıyı habitatlarında bulunur. Açık deniz habitatları, kıta sahanlığının sınırının ötesinde, derin denizlerde bulunur.

Fransa-Kanada Deniz Sınırı Davası, Kanada ile Fransa'nın Saint Pierre ve Miquelon adaları arasında deniz sınır ihtilafının 1992 yılında taraflarca oluşturulan Tahkim Mahkemesi tarafından çözümlenmesi.

<span class="mw-page-title-main">Kıta kenarı</span>

Kıta kenarı, kıyı suları altında okyanus kabuğuna bitişik kıtasal kabuğun dış kenarıdır. Okyanus tabanının üç ana bölgesinden biridir, diğer ikisi derin okyanus havzaları ve okyanus ortası sırtlardır. Kıta kenarı üç farklı özellikten oluşur: kıta yükselişi, kıta eğimi ve kıta sahanlığı. Kıta sahanlığı, kıtaların yakınında bulunan görece sığ su alanıdır. Kıta kenarları, okyanus alanının yaklaşık %28'ini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Bitişik bölge</span>

Bitişik bölge karasularının ötesinde, düz esas hat üzerinden kıyıdan 24 deniz miline kadar uzanan, kıyı devletinin denetim hakkına sahip olduğu deniz alanıdır. Devletin tam egemenlik hakkına sahip olmadığı bu bölgede, kıyı devleti yalnızca sağlık, gümrük, göç ve maliye alanlarındaki ihlalleri önlemek amacıyla kendi mevzuatını uygulamaktadır.