İçeriğe atla

Pe̍h-ōe-jī

Pe̍h-ōe-jī metin örneği.

Pe̍h-ōe-jī (telaffuz: [peʔ˩ ue˩ dzi˨] dinle, POJ olarak kısaltılır, tam anlamıyla "konuşma dili", Çince: 白話字; pinyin: Báihuàzì), Kilise Romanizasyonu olarak da bilinir (Çince (geleneksel): 教會羅馬字; Çince (basitleştirilmiş): 教会罗马字; pinyin: Jiàohuì Luómǎzì), başta Tayvan Hokkieni ve Amoy Hokkieni olmak üzere Güney Min Çincesinin farklı çeşitlerini yazmak için kullanılan bir ortografi. 19. yüzyılda Güneydoğu Asya'daki Çin diasporası üyeleri arasında çalışan Batılı misyonerler tarafından yaratılan ve Xiamen ile Tainan yerleşemlerinde çalışan misyonerler tarafından geliştirilen sistem, dilin konuşulduğu şeklini yazılı olarak göstermek için Latin alfabesini ve çeşitli diyakritik işaretler kullanır. İlk başta Fujian eyaletinde başarılı olan POJ sistemi, en çok Tayvan'da yaygın oldu ve 20. yüzyılın yarısında POJ sisteminde okur yazar 100.000'den fazla kişi vardı. Tayvan'ın ilk gazetesi Tayvan Kilise Haberleri dahil olmak üzere bu yazı sistemiyle yazılan çok sayıda hem dini hem de seküler madde yayımlanmıştır.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Pe̍h-ōe-jī ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pinyin</span> Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemi

Pinyin ya da Hanyu Pinyin Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir. Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi ile yazılıp okunabilmesini sağlar. Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükûmeti tarafından resmen benimsenmiştir. Pinyin sistemi, hem en yeni hem de Mandarince telaffuzu en yakın sunan romanizasyon yöntemidir. Artık eskimiş olan Wade-Giles sistemi geçmişte yaygın kullanılmasına karşın yavaş yavaş terkedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan operası</span> Tayvanda ortaya çıkmış bir Çin operası biçimi

Tayvan Operası Tayvan'da ortaya çıkmış bir Çin operası formudur. Hikâyeler geleneksel olarak Çin'in Minnan bölgesi halk hikâyelerine dayanmaktadır. Ancak belki de yerelleşme akımının etkisiyle, Tayvan aborjinleri gibi Tayvan'a has yerel karakterler ve hikâyeler de baş gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Fujian</span>

Fujian'in büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti tarafından idare edilmektedir. Ancak Kinmen ve Matsu olmak üzere iki takım ada Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) idaresi altındadır. Bu nedenle Çin Cumhuriyeti idari bölümlenmesinde de bir Fujian eyaleti bulunur.

Basitleştirilmiş Çin karakterleri, Geleneksel Çin karakterleri ile birlikte çağdaş Çincenin yazımı için yaygın olarak kullanılan iki standart karakter kümesinden biridir. Basitleştirilmiş karakterler Çin Halk Cumhuriyeti'nin 20. yüzyıldaki Kültür Devrimi sürecinde okuryazarlığı teşvik etme girişiminin bir parçası olarak geliştirilmiştir ve 1950 yılından bu yana Çin anakarasında kullanımı teşvik edilmektedir. Basitleştirilmiş karakterler Çin anakarası, Malezya, Singapur ve Endonezya'da Çincenin yazımı için kullanılan resmi formlardır. Geleneksel Çin karakterleri ise Çincenin Hong Kong, Makao ve Tayvan'da yazımı için resmî olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tucheng</span>

Tucheng Tayvan'ın Yeni Taipei kentinde bulunan bir semttir. Semt şehrin güneybatısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Taipei</span>

Yeni Taipei Tayvan'ın özel şehirlerinden biri ve en büyük şehridir. Şehir ülkenin kuzeyinde yer almakta olup adanın kuzey sahil şeridinin büyük bir kısmını kaplayarak Taipei Havzasını çevrelemekte ve aynı zamanda Taipei-Keelung metropol alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 2,052.6 km² olan şehrin nüfusu Ocak 2016 tarihi itibarı ile 3.9 milyonun üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaohsiung</span> Tayvanın üçüncü büyük şehri, Tayvanın güney kesiminde yer alan Çin Cumhuriyeti şehri

Kaohsiung, Tayvan'ın özel şehirlerinden biri ve ikinci büyük şehridir. Şehir ülkenin güneybatısında Tayvan Boğazı'nın kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 2.951,8524 km² olan şehrin nüfusu Ocak 2016 tarihi itibarı ile 2,7 milyonun üzerindedir. Kaohsiung 17. yüzyıldan itibaren ticaret ile geçinen küçük bir köyden güney Tayvan'ın siyasi, ekonomik, ulaşım, imalat, arıtma, gemi yapımı ve sanayi merkezi haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Quanzhou</span>

Quanzhou ya da eski adıyla Zeytun, Çin'in Fujian eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, güney batıda Xiamen eyalet altı şehri, batıda Zhangzhou ve Longyan, kuzeydoğuda Putian ve Fuzhou ve kuzeybatıda Sanming il düzeyi şehirleri ile komşu olup ayrıca Tayvan Boğazı'na da kıyısı bulunmaktadır. Yüzölçümü 11,218.91 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 8,128,533'tür.

<span class="mw-page-title-main">Romanizasyon</span>

Dilbilimde romanizasyon veya romantizasyon, farklı bir yazı sistemindeki ifadeleri Latin (Roma) alfabesine dönüştürmektir. Romanizasyon yöntemleri arasında yazılı metinin çevirisi ve transkripsiyonu, konuşulan kelimenin temsili ve her ikisinin kombinasyonu bulunmaktadır.

Min ya da Miin, 70 milyondan fazla kişi tarafından konuşulan Çin dilidir. Güneydoğu Çin Fujian eyaletinin yanı sıra Guangdong 'da, Hainan'da, Zhejiang'in güneyindeki üç ilde, Ningbo'nun dışındaki Zhoushan takımadasında, Liyang'daki bazı kasabalarda, Jiangsu-Jiangyin şehrinde ve Tayvan'da yaşayan Fujianli göçmenler tarafından konuşulur. Dilin ismi Fujian'deki Min Irmağı'ndan türetilmiştir. Min lehçelerinin diğer Çin dilleriyle karşılıklı anlaşılabilirliği yoktur.

Chu Ke-liang ,Tayvanlı komedyen, oyuncu, Tv sunucusu ve şarkıcıdır. Olağandışı giyim ve saç stilleri ile kaba mizahı eklediği "üst üste görünüşü" andıran tiplemesi ile tanınırdı. Kendisi Zuoying, Kaohsiung, Tayvan'da doğdu. Rol aldığı The New Legend of Shaolin, David Loman ve The Wonderful Wedding adlı yapımlarla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hokkien</span> Cin guneydogusunda konusulan bir dil

Hokkien ya da Has Minnan (閩南語/閩南話), güneydoğu Çin, Tayvan ve güneydoğu Asya'da ve diğer denizaşırı Çinliler tarafından konuşulan bir Güney Min lehçe grubu. Hokkien'in kökenleri, Min Çincesinin konuşulduğu Fujian eyaletinin güneyindedir. Güney Min'in ana akım değişkesidir.

<span class="mw-page-title-main">C-pop</span>

C-pop, "Chinese popular music" öbeğinin kısaltmasıdır. Çin anakarası, Hong Kong ve Tayvan'dan gelen sanatçılarını kapsayan, gevşekçe tanımlanmış bir müzik tarzı. Singapur ya da Malezya gibi Çincenin nüfusun büyük bir kısmı tarafından konuşulduğu ülkelerde de C-pop sanatçıları vardır. Bazen "C-pop" terimi sadece Çince pop müziği değil; R&B, balad, Çince rock, Çince hip hop ve Çin ambient müziğini kapsayan bir şemsiye tabiri olarak da kullanılır; ancak 1990'ların başında Çince rock müzik, C-pop'tan ayrı bir tarz olarak evrimleşti.

Şiamın Lanşi Zuçio Çülobu Xiamen'de bulunan, feshedilmiş bir Çin futbol kulübüdür. 1996 lig sezonunda kuruldu ve takma adı "Mavi Aslanlar" idi.

Oyun Yazılımı Derecelendirme Yönetmeliği, Tayvan merkezli video oyunu içerik derecelendirme sistemi. Resmî olarak uygulamada bulunduğu Tayvan'ın haricinde Hong Kong'da ve Güneydoğu Asya pazarında da de facto mahiyette uygulanmaktadır. 6 Temmuz 2006'da kabul edilen yönetmelik son hâlini 23 Mayıs 2019 tarihindeki değişiklik ile almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fujian mutfağı</span>

Fujian mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Min mutfağı, Çin'in Fujian Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Monguorlar</span>

Monguorlar ya da Tular, Tsagaan Mongol olarak da bilinirler, Çin'de resmî olarak tanınan 56 etnik gruptan biridir. "Tu" etnik kategorisi 1950'lerde oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan Devlet İnşa Partisi</span>

Tayvan Devlet İnşa Partisi, Tayvan'da bir Radikal demokrasi ve sosyal liberal siyasi partidir. Parti 2016'da kurulmuş. Parti geleneksel olarak güçlü bir şekilde Tayvan'ın bağımsızlığını savunmaktadır.

Teochew lehçesi, Chaozhou lehçesi, Chaoshan lehçesi ya da Chaoshan/Chaozhou dili, Çin-Tibet dil ailesinin Çin dilleri grubunun Min dalına ait Güney Min dilinin bir lehçesidir. Chaoshan bölgesinin yerel şivesi olan Teochew lehçesi, Chaoshanlıların ana dilidir. Çin diasporasında çok sayıda Chaoshanlının olmasından dolayı Çin diaspora topluluklarında Teochew lehçesinin neredeyse Kantonca ya da Hokkien gibi diğer Çin dilleri kadar büyük bir etkisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fort Zeelandia (Tayvan)</span>

Fort Zeelandia, Tayvan'ın Tainan kentinde bulunan bir tahkimattır. Tahkimat, 17. yüzyılda Hollanda Doğu Hindistan Şirketi tarafından, adanın batı kısmı üzerindeki 38 yıllık yönetimi sırasında inşa edilmiş olup günümüz Anping semtinde yer almaktadır.