İçeriğe atla

Pešter

Koordinatlar: 43°03′04″N 20°03′21″E / 43.051166°K 20.055833°D / 43.051166; 20.055833
Pešter platosu
Пештер
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik1.492 m (4.895 ft) [1]
Koordinatlar43°03′04″N 20°03′21″E / 43.051166°K 20.055833°D / 43.051166; 20.055833 
Coğrafya
Sırbistan üzerinde Pešter platosu
Pešter platosu
Pešter platosu
Tırmanma
Erişim
Resmî adPestersko polje
Belirleme19 Mart 2006
Referans no.1656[2]

Pešter platosu (Sırpça: Пештерска висораван, romanize: Pešterska visoravan) veya basitçe Pešter (Sırpça: Pešterska visoravan, romanize: Пештерска висораван, Sırp-Hırvatça telaffuz: [pɛ̌ʃtɛr]), Sırbistan'ın güneybatısında, Raška (veya Sancak) bölgesinde yer alan bir karstik platodur.

Deniz seviyesinden 1150–1492 m yükseklikte yer alır. En yüksek noktası olan Kuljarski vrh 1492 metre yüksekliğindedir. Platonun toprakları çoğunlukla Seniçe belediyesinde olup, bazı bölümleri Yeni Pazar ve Tutin'e aittir.

İsim

Bölgenin adı, Slavca yaygın olarak kullanılan mağara (Kilise Slavcası: пещера, romanize: peštera) kelimesinden gelmektedir.

Bölgeye özgü insanların konuşmasında, kelimenin orijinal kadınsı cinsiyeti -a sonunun kaybolmasına rağmen korunur (yalın hal Pešter, tamlayan ve yer belirten Pešteri), ancak standart Sırpçada cinsiyet erildir (yalın Pešter, genitif Peštera, lokatif Pešteru).[3]

Coğrafya

Pešter Platosu'nda otlayan sığırlar

Plato Jadovnik (1734 m), Zlatar (1627 m), Ozren (1693 m), Giljeva (1617 m), Javor (1519 m), Golija (1833 m), Žilindar (1616 m), Hum (1756 m), Ninaja (1462 m) ve Jarut (1428 m) dağlarıyla çevrili geniş bir alandır (Peštersko polje).

Yaklaşık 50 km2, alan kaplayan Pešter düzlüğü Sırbistan'daki en büyük, Balkanlar'daki en yüksek düzlüktür.[4] Uvac, Vapa, Jablanica ve Grabovica nehirleri bu platodan geçer.[5]

Jeolojik geçmişte, alan büyük bir göldü, bu gölden geriye sadece Tuzinje köyü yakınlarında küçük bir göl (Sjenica'da) kaldı.[4] Toprak çoğunlukla meralarla kapı karstik alanlardan oluşmaktadır. Bölgenin ekonomisi esas olarak büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine, özellikle koyun yetiştiriciliğine dayanmaktadır.

Pešter, süt ürünleri, özellikle "Sjenica peyniri" (Sjenički sir), kuzu eti ve pršut (veya prosciutto) ile ünlüdür.[5]

Plato seyrek nüfusludur: yerleşimlerin çoğu düzlüğün kenar kesiminde yer almaktadır ve çoğunlukla sadece yaz aylarında yerleşim görmektedir.[4]

Pešter, özellikle kış aylarında sert olan mikro iklimi ile ünlüdür ve bu nedenle, genellikle "Sandžak'ın Sibiryası" olarak adlandırılır.

Ölçümler yapılmaya başlandığından beri Sırbistan'daki en düşük sıcaklık, -39 °C (-38 °F) ile 26 Ocak 2006'da Karajukića Bunari köyünde ölçüldü, daha önceki rekor -38,4 °C (-37,1 °F) ile 1954 yılında Seniçe'de ölçülmüştü.[6]

Yakın jeolojik geçmişte, alan, karstik kırılmalar sonucunda kademeli olarak oluşan ve batan Boroštica nehrinin akışı ile şekillenen ve en alçak kısımlarda bataklık kalıntıları bırakan bir plato gölüydü.[7] Bu alanlar, bir karst alanı için benzersiz olan nemli bir turbalık habitatına ev sahipliği yapmaktadır.

1 Mayıs 2006'da Ramsar, 3.455 hektarlık sulak alanı uluslararası öneme sahip sulak alanlar listesine dahil etti.[8]

Pešter, Fumana bonapartei, Halacsya sendtneri ve Orchis tridentata gibi nesli tükenmekte olan bir dizi bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Çayır tuygununun Sırbistan'daki tek yuvalama yeri bu bölgedir.[8]

Tarih

1700'de Bâb-ı Âli, İpek Paşa'ya Rugova'yı pasifize etmesi talimatını verdi ve bunun sonucunda 274 aile Rugova'dan Pešter'e göç etti.[9] O zaman, İşkrel ve Kelmendi aşiretlerinin bazı üyeleri Pešter bölgesine göç etmeye başladı.

Kelmendi reisi Müslüman olmuştu ve aşiret üyelerini de din değiştirmeye söz vermişti. Bunun sonucunda toplam 251 Kelmendi hanesi (1.987 kişi) Peşter bölgesine yerleştirildi, ancak beş yıl sonra sürgüne gönderilen Kelmendiler savaşarak anavatanlarına geri dönmeyi başardılar ve 1711'de Pešter bölgesinden bazılarını geri getirmek için büyük bir baskın gücü gönderdiler.[10]

Kalan Kelmendi ve İşkrel üyeleri, 20. yüzyılda İslam'ı seçip Slavofon oldular ve kendilerini Boşnak etnik kökeninin bir parçası olarak kendilerini tanımlamaya başladılar, ancak Pešter platosunda Arnavut dilini kısmen 20. yüzyılın ortalarına kadar kısmen Ugao, Boroštica, Doliće ve Gradac köylerinde kullandılar.[11]

90'lı yıllarda Yugoslav Savaşlarının zor koşullarıyla birlikte çevredeki Boşnak nüfusuyla iki kuşağın gerçekleştirdiği bazı evlilikler gibi faktörler, Sırp egemenliğindeki hükûmetin zulmünden kaçınmak için yerel Arnavutların nüfus sayımlarında kendilerini Boşnak olarak adlandırmayı tercih etmelerine neden oldu.[12] İşkreller, 19. yüzyıla kadar Rugova'dan Pešter topraklarına göç etmeye devam etti.[13]

Galeri

Ayrıca bakınız

  • Sırbistan'ın bölgeleri

Kaynakça

  1. ^ Mountains in Serbia 6 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Pestersko polje". Ramsar Sites Information Service. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018. 
  3. ^ "Pešter i Velež" (Sırp-Hırvatça). Novosti (Croatia). 24 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  4. ^ a b c "Prirodni resursi" (Sırpça). Official web site of municipality of Sjenica. 26 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2010. 
  5. ^ a b "Sjenica-Pešter" (Sırpça). Tourist organization of Serbia. 6 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007. 
  6. ^ "Minus 39, oboren rekord" (Sırpça). Glas Javnosti. 27 Ocak 2006. 26 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007. 
  7. ^ "Peštersko polje". Serbian Tourist Organization. 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b "The Annotated Ramsar List: Republic of Serbia". Ramsar Convention. 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007. 
  9. ^ Rugova-Monografi etnografike (E kaluara historike e Rugovës), Prishtinë,Kosovë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës (Seksioni i Shkencave Shoqërore), 1987, s. 16 
  10. ^ Elsie 2015, s. 32.
  11. ^ The Tribes of Albania: History, Society and Culture. I.B.Tauris. 30 Mayıs 2015. s. 81. ISBN 978-1-78453-401-1. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022. 
  12. ^ Andrea Pieroni, Maria Elena Giusti, & Cassandra L. Quave (2011).
  13. ^ Glasnik Etnografskog instituta. 20. Naučno delo. 1980. s. 74. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Pešter ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belgrad</span> Sırbistanın başkenti

Belgrad (Sırpça: Београд / Beograd

<span class="mw-page-title-main">Sırpça</span> Sırbistanın resmi dili

Sırpça, Slav dillerinin güney grubuna ait, çoğunlukla Sırplar tarafından konuşulan dil. Hırvatça, Karadağca ve Boşnakçanın da dahil olduğu Sırp-Hırvat dili'nin standart bir formu olarak kabul edilmektedir. Sırpça, Sırbistan'ın ve Kosova'nın resmî dilidir. Ayrıca Bosna-Hersek'in 3 resmî dilinden biridir. Dil aynı zamanda Karadağ, Hırvatistan, Makedonya, Romanya, Slovakya ve Çekya'da azınlık dili olarak tanınmaktadır. Yaklaşık 10 milyon Sırp tarafından konuşulmaktadır. Dil, Türkçeden kelimeler almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yayla</span> yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şekli

Yayla veya plato, yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şeklidir. Yükseklikleri beş yüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Örneğin Türkiye'deki Erzurum-Kars Yaylası'nın yüksekliği 2000 metre civarında olmasına rağmen Orta Asya'da bulunan Pamir Yaylası'nın yüksekliği 4000 m civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Sirem (ilçe)</span>

Srem İlçesi Sırbistan'ın idari sisteminde istatistiksel bölgelerin içinde yer alan bir idari birimdir ve ülkenin kuzeybatısında yer alır. Tarihî Srem yöresinde yer alan ilçe, Voyvodina Özerk Cumhuriyeti'nde bulunmaktadır. Bölgenin idari merkezi Srem Mitroviçası’dır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mitroviça</span> Kosovada kent

Mitroviça, Kosova'nın kuzeyinde bir şehir ve belediye merkezi. Şehir, 1998-1999 Kosova Savaşı'ndan sonra bölünmüştür ve iki farklı belediye idaresinin kontrolündedir. Belediyenin kuzey kısmı, 1998-1999 Kosova Savaşı'ndan sonraki süreçte Sırpların; güney kısmı Arnavut, Türk ve Boşnakların beraber yaşadığı Müslüman kontrolündedir.

<span class="mw-page-title-main">Seniçe</span>

Seniçe Sırbistan’ın Sancak bölgesindeki bir eski kasaba ve belediye merkezidir. İdari olarak Şumadiya ve Batı Sırbistan bölgesinin Zlatibor İlçesi sınırları içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İstok</span> Kosovada kent

İstok, Kosova'nın kuzeybatısında bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Yenivaroş</span>

Yenivaroş ve son Osmanlı idarî dağılımda Kosova Vilayeti’nde Seniçe Sancağına bağlı bir merkez olmuştur. Sırbistan’ın güneybatısında, Sancak bölgesindeki bir kasaba ve belediye merkezidir. İdarî olarak Šumadija ve Batı Sırbistan bölgesinin Zlatibor ilçesi sınırları içinde yer alır.

Sırbistan, Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılan 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Kıbrıs'ın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Radio-televizija Srbije (RTS) tarafından düzenlenen bir ulusal final doğrultusunda belirlenmiştir. Ulusal finalin kazananı "Ceo svet je moj" adlı şarkısıyla Bojana Stamenov olmuştur

<span class="mw-page-title-main">İpek Patrikhanesi</span>

İpek Patrikhanesi veya İpek Patrikhanesi Manastırı, Kosova'daki İpek şehri yakınında bulunan Orta Çağ Sırp Ortodoks manastırıdır. Kilise Sırp kiliseleri içinde benzersizdir; üçü birbirine bir bütün olarak bağlı toplam dört kiliseden oluşmaktadır. 13. ve 14. yüzyılda inşa edilmiş olan bu kilise, Sırp başpiskoposu ve Sırp Patriklerinin ruhani makamı ve mezarıdır. Rugova Kanyonu'nun girişinde İpek Bistriça Nehri tarafından yer almaktadır. Kilise, Kosova'daki Ortaçağ Anıtları Dünya Mirası alanının bir parçasını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Semendire Kalesi</span> Sırbistanda bir kale

Semendire Kalesi, Sırbistan'ın Semendire şehrinde yer alan tahkimattır. 1427-1430 arasında Sırp Despotluğu'nun yöneticisi Despot Đurađ Branković tarafından yaptırıldı. 15. yüzyılın sonunda şehri ele geçiren Osmanlılar tarafından güçlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan'da İslam</span>

Beş yüzyıl süren Osmanlı yönetimi sırasında İslam Sırbistan'a yayılmıştır. Sırbistan'daki Müslümanlar çoğunlukla Boşnaklar, Arnavutlar, Romanlar, etnik Müslümanlar, Goralılar ve Sırplar gibi grupların üyelerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Golija</span>

Golija, güneybatı Sırbistan'da, Ivanjica ve Novi Pazar kasabaları arasında yer alan bir dağdır. Dinar sıradağlarının bir parçasıdır. Dağ, önemli biyolojik çeşitliliğe sahip yoğun ormanlarla kaplıdır. Sırbistan'daki ilk UNESCO - MAB kayıtlı biyosfer rezervi olan Golija-Studenica Biyosfer Rezervi'ni içerir. Aynı zamanda birkaç tarihi anıt ve manastırın bulunduğu küçük bir kayak merkezidir. En yüksek zirve, 1,833 m'lik yüksekliği ile Jankov kamen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri, Bosna-Hersek ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. Günümüz ülkelerinin her ikisi de Yugoslavya'nın kurucu ülkeleriydi. Her iki ülkedeki nüfusun çoğunluğu standart Sırp-Hırvatça'nın çeşitlerinden birini konuşuyor ve Sırbistan, Bosna-Hersek'teki en büyük yatırımcılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Boşnakları</span>

Sırbistan Boşnakları 2011 nüfus sayımına göre 145,278 kişiyle veya nüfusun %2,02'siyle Sırbistan'da Sırplar, Macarlar ve Çingenelerden sonra dördüncü en büyük etnik gruptur. Güneybatı Sırbistan'da yoğunlaşmışlardır ve kültür merkezleri Yeni Pazar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Malisya</span>

Malësia e Madhe, kısaca Türkçe telefuzla Malezya, Arnavutluk'taki Malësi e Madhe Bölgesi ve Karadağ'daki Tuzi Belediyesi'nin coğrafi alt bölümünün yaylalarına karşılık gelen kuzey Arnavutluk ve doğu Orta Karadağ'daki tarihi ve etnografik bir bölgedir. Bölgedeki en büyük yerleşim Tuzi kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pešturina</span>

Pešturina güneydoğu Sırbistan'daki Nişka Banya belediyesinde yer alan bir mağaradır. Jelašnica'nın güneybatısında, Niş'in 20 kilometre (12 mi) güneydoğusunda yer alır. 2006 yılında başlayan arkeolojik kazılardan bu yana Orta ve Üst Paleolitik dönemlere ait eserler keşfedilmiştir. Musteryen kültürü olarak tanımlanan kalıntılar, 102.000 BP + 5.000 ila 39.000 BP + 3.000 arasına tarihlenmektedir, bu tarih aralığı Pešturina'yı hayatta kalan en son Neandertal habitatlarından biri halline getirmektedir. Mağara "Sırp Atapuercası" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Priboj</span>

Priboj, Sırbistan'ın Zlatibor ilçesinde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Belediye, ülkenin batısında Karadağ sınırında yer almaktadır. Yüzölçümü 553 km² olan belediyenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 27,133'tür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.