İçeriğe atla

Pazaryeri

Pazaryeri
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBilecik
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamFerhat Altay
 • Belediye başkanıZekiye Tekin (AK Parti)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam399 km²
Rakım825 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam10.527
 • Kır
3,803
 • Şehir
6.274
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu11800
İl alan kodu0228
İl plaka kodu11

Pazaryeri, Bilecik ilinin bir ilçesidir.

Tarihçe

1530 yılı Osmanlı kaynaklarında yerleşimden "Ermeni Pazarı" adıyla kaza merkezi olarak bahsedilir.[2] Daha sonra yerleşimin adı Pazarcık olmuştur. Halen halk arasında Pazarcık olarak söylenen adı Kahramanmaraş iline bağlı Pazarcık ilçesi ile karıştığından Pazaryeri olarak değiştirilmiştir.

Coğrafi yapısı

Pazaryeri ilçesi, Marmara Bölgesi'nin doğusunda yer alan Bilecik ilinin küçük bir ilçesidir. Doğusunda ve güneyinde Bozüyük, batısında Bursa'nın İnegöl ilçesi, kuzeyinde Bilecik merkez ilçe ile çevrilidir. Yüzölçümü 399 kilometrekaredir. İlçe, Marmara Bölgesinde yer almasına rağmen iklimi sert ve karasaldır. Ege, Batı Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi iklimlerinin zaman zaman etkilerini gösterdiği geçiş bölgesini oluşturur. İlçenin topographic yapısı engebeli ve dağınıktır. Yayla görünümünde vadiler içinde küçük düzlükler bulunur. İlçe merkezinde, Kireçlik Tepesi 890 m, batısında Ahı Dağı 1110 m, kuzeyinde Esemen Sırtları (Dokuzöküz Dağları), güneyinde Ahı Dağı'nın devamı Uzunçam, Karateke, Kertalan Sırtları 1000–1500 m arasında değişen yüksekliklere sahiptir. İlçenin rakımı 810 m olup arazi yapısı doğuya doğru alçaktır.

İlçe arazisinin tarım alanı olarak kullanılan (12204 ha) bölümleri üç tarafı dağlarla çevrili bir ovadır. Ova içinde kuzey kısmını boydan boya geçen Sorgun Çayı, doğudan geçen Karasu Çayı ve bunları besleyen derelerden sulama olarak faydalanılmaktadır. Bu çaylar ve derelerin üzerine kurulan ve isimlerini kurdukları yerlerin adlarından alan Küçükelmalı, Bozcaarmut, Esere, Kamçı, Sorgun, Büyükelmalı, Sarnıç gibi göletlerin tarım arazilerinin sulanmasına ve yöre iklimine olumlu etkileri olmuştur.

Pazaryeri ilçesi arazisinin büyük bir kısmı (%87) ormanlarla kaplıdır. Kalan %13 ise gayet verimli arazilerden oluşmaktadır. Bu araziler %6'lık bölümüne şerbetçiotu denen sarmaşık türü bir bitki olan mayanın hammaddesi olan bu bitki sahiptir kalan %4'lük bölüme buğday, %3'üne de sırık fasulye oturak fasulye ekilmektedir. Pazaryeri, Türkiye'deki en yoğun Şerbetçiotu üretim merkezidir.[3] Eski adı Hotanlı olan Kınık Köyü toprak ürünleri, toprak vazo, sürahi ve çömlek yapımında Türkiye'nin önde gelen merkezlerinden biridir.[4]

Günümüzde Pazaryeri "Göletler Diyarı" olarak adlandırılmakta ve bu özelliği ile ön plana çıkmaktadır. Hafta sonu Bilecik başta olmak üzere, Bursa, Eskişehir, Kütahya gibi yakın merkezlerden yoğun ziyaretçi almaktadır.[5]

Sosyal yapısı ve Mutfağı

Pazaryeri ilçesi Marmara Bölgesi sınırları içinde yer almasına karşın daha çok Anadolu kasabası görünümünde olan, milliyetçi-muhafazakar yapıda bir ilçedir. Halkın en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Ancak son yıllarda ilçede mevcut olan organize sanayi bölgesi ile birlikte sanayi yatırımları azda olsa gerçekleşmektedir.

Geleneksel Ataerkil Türk aile yapısının görüldüğü ilçede kendine özgü adetler halen devam etmektedir. Asker uğurlama, Kına, Nişan, Düğün gibi adetler geleneksel olarak devam etmektedir. İlçenin yöresel kıyafeti olan ve Kirlik olarak da anılan Ferace boyundan ayak bileklerine kadar uzanan siyah pamuklu kumaştan yapılan kollu ve bol bir elbisedir. Yöre kadınları tarafından ferace üstüne genelde beyaz örtü giyilir.

İlçe Mutfağı geleneksel olarak yapılan yemeklere dayanmaktadır. Daha çok tahıl ürünleri ve hamur işleri ilçenin Geleneksel beslenme tarzını oluşturur. Yöre halkının bir bölümü ekmeğini hala kendi pişirmektedir. Pazaryeri'ne özgü olan Ekşi Mayalı Pazarcık Manav Ekmeği, Bazen cevizli ama daha çok peynirli olarak yapılan lokuma benzeyen Cızman, Börek, Mantı ve hamur işleri ağırlıklı lezzetler ile ön plana çıkan ilçenin en meşhur ürünleri arasında Meşhur Pazaryeri Bozası, Pazaryeri Helvası bulunmaktadır. Et ve et ürünlerininde tüketildiği Pazaryeri ilçesi Pazaryeri Sucuğu ile önemli bir yere sahiptir.

Ulusal Basında Pazaryeri ve ilçenin tanıtımı

Zaman zaman TRT ve Anadolu Ajansı başta olmak üzere haber bültenlerine yöresel etkinlik haberleriyle konu olan Pazaryeri özellikle mutfak kültürünün tanıtıldığı yemek programları vasıtasıyla çeşitli basın-yayın kuruluşlarında yer almaktadır. İlçede daha önce Turgay Başyayla Show TV'de yayınlanan yemek programıyla, Özlem-Yasin Esirgenç çifti Kanal 7'de yayınlanan yemek programıyla, Lokman Dağ 360 Televizyonundaki yemek programıyla ve Beyaz TV'de yayınlanan Marka Şehirler programıyla ulusal yayın kuruluşlarında yer almıştır.

Eğitim

İlçede okuryazarlık oranı %98 civarındadır.

İlçe merkezinde bir anadolu lisesi ve bir meslek lisesi olmak üzere iki adet lise; Atatürk Ortaokulu, Şehit Zafer Koyuncu İmam Hatip Ortaokulu olmak üzere 2 adet ortaokul; Beşeylül İlkokulu ve Pazaryeri İlkokulu olmak üzere 2 ilkokul; bir adet anaokulu ve Kınık köyü ilk ve ortaokulu olmak üzere toplamda 8 örgün eğitim kurumu bulunmaktadır.

İlçe merkezinde 1994 yılında eğitime başlayan Bilecik Üniversitesine bağlı Pazaryeri Meslek Yüksek Okulunda bilgisayar programcılığı, tekstil dokuma, tekstil-baskı, bilgisayar uygulamalı muhasebe, tıbbi ve aromatik bitkiler, bankacılık sigortacılık, çağrı merkezi hizmetleri ve tıbbi tanıtım ve pazarlama bölümleri eğitime devam etmektedir. Halk Eğitimi Merkezi faaliyetleri ise yılın belli aylarında açılan kurslarla devam etmektedir. Ayrıca ilçede konaklama konaklama hizmeti veren öğretmenevi de mevcuttur.

Nüfus

Pazaryeri ilçesi nüfus kaybeden ve göç veren bir ilçedir. Daha çok büyük sanayi kentleri olan Bursa, İnegöl, Bozüyük ve Eskişehir gibi gelişmiş merkezlere göç vermektedir.

Yıl Toplam ŞehirKır
1955[6]16.8095.20011.609
1960[7]17.6395.33512.304
1965[8]17.3715.31812.053
1970[9]16.7585.51611.242
1975[10]15.9685.63310.335
1980[11]16.6185.97710.641
1985[12]16.2745.99110.283
1990[13]16.1126.4109.702
2000[14]13.2966.6596.637
2007[15]12.2837.0195.264
2008[16]11.7226.5755.147
2009[17]11.4776.4814.996
2010[18]11.5806.8184.762
2011[19]11.3836.7554.628
2012[20]11.2636.8374.426
2013[21]11.2336.8184.415
2014[22]11.0996.8454.254
2015[23]10.7136.6174.096
2016[23]10.5836.5873.996
2017[23]11.0867.1873.899
2018[23]10.5276.5084.019
2019[23]10.3016.3663.935
2020[23]10.0776.2743.803

Kaynakça

  1. ^ "5 belediye başkanı daha AK Parti'ye katıldı". Tarafsız Haber Ajansı. 19 Şubat 2020. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020. 
  2. ^ ""ERMENİ DERBENDİ(Hüdavendigâr ve Sultanönü Sancakları Arasındaki Ulaşımda)", Uludağ Üni. Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:7, Yıl:2004/2, Sezai Sevim" (PDF). 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016. 
  3. ^ "Türkiye'de sadece bir ilde yetiştiriliyor! Bu yıl 20 milyon lira kazandıracak". Haber Global. 19 Ağustos 2021. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  4. ^ "135 Yıldır Toprağı Sanata Dönüştürüyorlar". Milliyet. 10 Ağustos 2018. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  5. ^ "'Göletler Diyarı' Pazaryeri sonbahar renklerine büründü". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  6. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  8. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  21. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  22. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  23. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Pazaryeri Nüfusu - Bilecik". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bilecik Pazaryeri Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilecik (il)</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde bir il

Bilecik, eski adıyla "Ertuğrul", Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde yer alan bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırıkkale</span> Kırıkkale ilinin merkezi olan şehir

Kırıkkale, Kırıkkale ilinin merkezi olan şehirdir. 1941 yılında belediye statüsüne kavuşmuştur. Kırık köyü arazileri üzerine kurulmuş, gelişmiş ve büyümüştür. 1920'lerde Mühimmat Fabrikasının temellerinin atılması, DDY buradan geçmesi gibi unsurlar şehrin oluşmasında önemli rol oynamıştır. Mühimmat Fabrikasının üretime geçmesiyle şehir göç almaya başlamış ve 12 hanelik Kırık köyü, 1929 yılında bucak yapılarak "Kırıkkale" biçiminde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Germencik</span> Aydının ilçesi

Germencik, Ege Bölgesi'nde Aydın ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Araklı</span> Trabzonun ilçesi

Araklı, Trabzon ilinin bir ilçesidir. Batısında Arsin, doğusunda Sürmene ilçeleri ile çevrilidir. Trabzon'un nüfus bakımından en büyük 3. ilçesi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Mihalıççık</span> Eskişehir ilçesi

Mihalıççık, Eskişehir ilinin bir ilçesidir. 1915'e kadar Ankara'nın ilçesiydi ve Kurtuluş Savaşı'nda çok kısa bir süre Yunan işgaline uğramıştır. Kuzeyde Ankara’nın Nallıhan, Beypazarı ve Polatlı ilçeleriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Bozüyük</span> Bilecikin ilçesi

Bozüyük, Bilecik ilinin bir ilçesidir. İlçe olarak Türkiye'deki bazı illerden büyük olan nadir ilçelerden biridir. Bu ilçe, Bilecik ilinin ekonomik, sosyal, siyasi kalbi konumundadır. İlçe adını 1890 yılında İstanbul – Ankara demir yolunun yapımı sırasında keşfedilen Bozüyük Höyüğünden almaktadır. İstanbul-Ankara demir yolunun tam orta noktasında, 263. kilometresinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gömeç</span> Balıkesir ilçesi

Gömeç, Balıkesir ilinin Ege Denizi kıyısındaki bir ilçesi. Yüzölçümü ile Balıkesir'in en küçük ilçesi konumundadır. Kuzeyinde ve batısında Burhaniye, kuzeybatısında Edremit Körfezi, güneyinde Ayvalık, güneydoğusunda ise İzmir'in Bergama ilçesi ile sınırı bulunmaktadır. 2023 nüfus istatistiklerine göre toplam nüfusu 17.556 olan ilçe; Marmara, Balya ve Savaştepe'nin ardından en az nüfuslu dördüncü ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">İnhisar</span> Bilecik ilçesi

İnhisar, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Nüfusu 2.377 kişi olup bu bakımdan 922 ilçe arasında sondan altıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmaneli</span> Bilecik ilçesi

Osmaneli, Güney Marmara'da Bilecik ilinin bir ilçesidir. Kuzeyde Sakarya'nın Pamukova, kuzeydoğuda Sakarya'nın Geyve, güneydoğuda Gölpazarı, güneyde Merkez ilçeyle, batıda Bursa'nın Yenişehir, kuzeybatıda Bursa'nın İznik ilçeleriyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Söğüt, Bilecik</span> Bilecik ilçesi

Söğüt, Bilecik ilinin bir ilçesidir. Osmanlı Beyliği'nin ilk başkenti olarak bilinir. 1231 yılında Thebasion adını taşırken Anadolu Selçuklu komutanı Ertuğrul Gazi tarafından İznik İmparatorluğu'ndan alınmıştır ve kendisine Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alaeddin Keykubad tarafından Domaniç ile birlikte verilmiştir. Osmanlı döneminde önce Sultanönü sancağının merkeziyken, sonra merkezin Eskişehir'e taşınmasıyla bu sancağa bağlı bucağa dönüşmüştür. 1648 yılında Anadolu vilayeti Bursa sancağının Lefke kazasına bağlı bıcaktı. Daha sonra Anadolu eyaletine bağlı merkezi Bilecik olan Ertuğrul sancağının sınırlarına katıldı. En son Hüdavendigâr vilayetine bağlı Ertuğrul sancağına bağlı kaza idi. Kurtuluş savaşında üç kez Yunan işgaline uğramış ve 6 Eylül 1922'de işgalden yanmış bir şekilde kurtulmuştur. İlçeye bağlı Kızılsaray köyünün girişinde, hem Osmanlıca, hem de Rumca yazılar taşıyan bir Yunan karakolu bulunmaktadır ve bu karakol harap haldedir.

<span class="mw-page-title-main">Çat</span> Erzurumun ilçesi

Çat, Erzurum ilinin bir ilçesidir. Erzurum-Bingöl kara yolu üzerinde yer almaktadır. Erzurum'a 52 km mesafede bulunmaktadır. İlçe Doğu Anadolu Fay Sistemi ve Kuzey Anadolu Fay Sistemi üzerinde yer aldığı için 1. derecede Erzurum'un deprem tehlikesine sahip ilçelerinden biridir. Karasal İklime sahip olduğu için sanayisi gelişemeyen ilçenin temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çağlayancerit</span> Kahramanmaraş ilçesi

Çağlayancerit, Kahramanmaraş ilinin Akdeniz Bölgesi'nde kalan bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pazarcık, Kahramanmaraş</span> Kahramanmaraşın bir ilçesi

Pazarcık, Kahramanmaraş ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arpaçay, Kars</span> Kars ilinin ilçesi

Arpaçay, Kars ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bozkurt, Kastamonu</span> Kastamonu iline bağlı bir ilçe

Bozkurt, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaynarca</span> Sakaryanın ilçesi

Kaynarca, eski ismi Şeyhler, Sakarya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Erfelek</span> Sinopun ilçesi

Erfelek, Sinop İl Merkezi'nin batısında, merkez, Ayancık ve Boyabat ile komşu bir yerleşmedir. 1960 yılında ilçe statüsü kazanan Erfelek'e bağlı 46 köy bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yığılca</span> Düzcenin ilçesi

Yığılca, Düzce ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilecik'in ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Bilecik ilinin ilçeleri,