İçeriğe atla

Pazar (alışveriş yeri)

Mahalli pazar yeri
1901 yılında Osmanlı dönemi mahalli pazar yeri

Pazar, satıcı ile alıcının karşı karşıya geldiği yer, satıcıların belirlenen günde, satacakları malı sergiledikleri geçici yerdir. Pazarın kuruluş günü veya zamanı adlandırmada kullanılır. Çarşamba pazarı, cuma pazarı, kapalı pazar, açık pazar gibi. Satılan mala göre de, odun pazarı, saman pazarı, araba pazarı gibi adlar alır.[1]

Türleri

Pazarlar satılan mala göre aşağıdaki türlere ayrılabilir.[1]

  • Gıda pazarları
    • Semt pazarı, haftanın bir veya iki günü açılan, meyve, sebze satılan pazar.
    • Organik (ekolojik-köylü) pazar, Şehir merkezleri veya turistik bölgelerde kurulan, köylülerin kendi yetiştirdikleri yerel ürünlerin satıldığı pazar.
  • Kıyafet pazarı
    • Sosyete pazarı, kıyafet, aksesuar, ev tekstili, ayakkabı gibi ürünler satılır.
    • Kıyafet pazarı, semt pazarlarının meyve-sebze bölümlerinin yanına kurulan bölümüdür.
    • Turistik eşya pazarı, sahil bölgelerinde yazları turistlerin gereksinimlerine yönelik kurulan pazarlardır.
  • Hayvan pazarları
    • Hayvan pazarı, kırsal yerlerde mahalli pazarların yakınında veya koku şikayetinden sonra daha uzakta kurulan, büyükbaş, küçükbaş ve kümes hayvanların satıldığı pazardır. Hayvancılığın yoğun yapıldığı yerlerde ile ait büyük ve modern, haftanın bir veya birkaç günü açık olan yerdir.
    • Kurbanlık hayvanların satışının yapıldığı pazarlardır. Kurban bayramından bir ay önce kurulur, bayram bitiminde kaldırılır. Yerlerini ve hazırlıklarını belediyeler yapar.
    • Kuş pazarları, güvercin, muhabbet kuşu ve bazı kümes hayvanlarının alım-satımının yapıldığı pazarlardır.
    • Balık pazarı, sahil ilçelerinde mezat usulü ile balık satışının yapıldığı yerlerdir. Her sabah açık artırma ile deniz ürünleri satılır.
  • İkinci el pazarları
    • Bit pazarı, genellikle pazar günleri kurulan kullanılmış eşya pazarlarıdır.
    • Antika pazarı, antika olan veya ileride antika olma ihtimali bulunan eşyaların satıldığı pazarlardır.
    • Araba pazarı, genelde pazar günleri açılan, ikinci el araçların satımının yapıldığı pazarlardır. Genelde arabasını satmak veya takas etmek isteyenlerin bulunduğu pazarlara galericilerin de geldiği görülmektedir.

Bu pazarların yanında eski zamanda eski gereksinimlere yönelik saman pazarı, odun pazarı gibi yerler de vardı. Amele pazarı, inşaat, nakliyat ve tarım işçiliğinde çalışmak üzere belli alanlara veya kahvehane çevresine toplanan kümeyi temsil eder.

Türkiye'de semt pazarları

İzmir Bostanlı'da Çarşamba günleri kurulan pazar tezgahında domates

Türkiye'de pazarların kurulma hazırlıkları sabah 5.00'de başlar, kış aylarında saat 18.00 yaz aylarında saat 20.00'ye kadar açıktır. Türkiye'nin hemen hemen her yerleşim biriminde haftanın belli günleri pazarlar kurulmaktadır. Tüketicilere pazarlarla geniş sebze ve meyve çeşitleri, giyecek, geleneksel peynirler ve ev yapımı yiyecekler sunulmaktadır.

İstanbul'da kurulan pazarlara örnekler, Fatih Çarşamba pazarı, Kadıköy Salı Pazarı (kıyafet pazarı), Ortaköy Cuma Pazarı yoğun alışverişin yapıldığı merkezlerdir. Pazarlarda tüketiciler yüksek kaliteli ürünü düşük fiyata bulma imkânı sağlarlar. Pazarlarda fiyatlar marketlere nispeten daha ucuzdur. Türkiye'de pazarlar zabıtalar tarafından denetlenmektedir.

Semt pazarları en çok kurulan pazar türleridir. Birden fazla pazar kuruluyorsa kurulum günleri arası eşit tutulmaya çalışılır. Türkiye'de pazarın dua ile kurulması veya toplu dua ile açılması geleneği bazı alanlarda devam etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ a b KUZAY DEMİR, Dr. Gonca (2018). "Mekân-Zaman-İnsan İlişkisi Bağlamında 21. Yüzyılda Pazarlar". 64Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü DergisiCilt: 21 - Sayı: 40, Aralık 2018Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Derg. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reklam</span> pazarlama için kullanılan iletişim biçimi

Reklam, "insanları gönüllü olarak belli bir davranışta bulunmaya ikna etmek, belirli bir düşünceye yöneltmek, dikkatlerini bir ürüne, hizmete, fikir ve kuruluşa çekmeye çalışmak, onunla ilgili bilgi vermek, ona ilişkin görüş ve tutumlarını değiştirmelerini veya belirli bir görüşü ya da tutumu benimsemelerini sağlamak amacıyla oluşturulan; iletişim araçlarından yer ya da süre satın almak yoluyla sergilenen ya da başka biçimlerde çoğaltılıp dağıtılan ve bir ücret karşılığı oluşturulduğu belli olan "duyuru"dur.

<span class="mw-page-title-main">Bedesten</span>

Bedesten, Farsça kökenli bir kelime olup, değerli malların satılması için inşa edilmiş, kubbelerle örtülü ve genellikle dikdörtgen planlı büyük yapılara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Borsa</span> organize ticaret pazarı

Borsa veya sermaye piyasasının değişimi, alınıp satılabilir menkul kıymetler, stok, hisse senedi, emtialar, döviz, istikraz, vadeli kontratlar ve opsiyon sözleşmelerinin halka açık satıldığı veya satın alındığı organize bir piyasadır. Sermaye piyasası, üretken faaliyetleri destekleyen bir yatırım mekanizması oluşturur ve borsa ise bu amaca ulaşmak için kullanılan bir pazardır. Borsa, yatırımcıların faaliyetleri için güvenli bir ortam yaratmasının yanı sıra düzenli işlem mekanızmasına, güncel fiyatlara ve gerçek zamanlı alışveriş yapmaya sahip olmasından dolayı popülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kadışehri</span> Yozgatın ilçesi

Kadışehri, Yozgat ilinin bir ilçesidir. Kadışehri, il topraklarının kuzeydoğusunda yer almaktadır. Doğuda; Tokat-Artova, Sivas-Yıldızeli, güneyde; Akdağmadeni ve Saraykent, batıda; Çekerek, kuzeyde ise, Tokat-Zile ilçeleri ile çevrilidir. 23 Kânunuevvel 1336 tarih ve 78 sayılı İlisu, Devecidağı ve Artıkova Kazaları Teşkiline Dair Kanun ile Devecidağı adıyla ilçe olmuş, 30 Mayıs 1926 tarih ve 877 sayılı Teşkilatı Mülkiye Kanunu ile yeniden Kadışehri adıyla nahiye olmuştur. 1928'de Çekerek'le birlikte Yozgat'ın Sorgun ilçesine bağlanan yöre, 1944'te Çekerek'in ilçe olmasıyla buraya bağlanmıştır. Çekerek ilçesine bağlı bir nahiye iken, 09.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla yeniden ilçe olmuştur.

İşletmeden işletmeye ya da sıkça kullanılan İngilizce business-to-business ibaresinin kısaltılmış şekli olan B2B, şirketler arası pazarlama ya da satış uygulamalarına verilen addır. B2B genellikle işletmeden tüketiciye satış (B2C) ve tüketiciden tüketiciye satış ile karşılaştırılır. Son yıllarda e-B2B türü de yaygınlaşmıştır. Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulu (ETKK) Hukuk Çalışma Grubu’nun 8 Mayıs 1998 tarihli raporunda elektronik ticaret; “bireyler ve kurumların, açık ağ ortamında internet ya da sınırlı sayıda kullanıcı tarafından ulaşılabilen kapalı ağ ortamlarında internet, yazı, ses ve görüntü şeklindeki sayısal bilgilerin işlenmesi, iletilmesi ve saklanması temeline dayanan ve bir değer yaratmayı amaçlayan ticari işlemlerin tümünü ifade etmektedir.” şeklinde tanımlanmıştır.

  1. Daha iyi müşteri tatmini ve desteği
  2. Yeni ürün ve hizmetlerin pazara hızla sunulması
  3. Daha iyi servis
  4. Daha iyi alış ve satış işlemleri
  5. Daha az işletim maliyeti
  6. Daha az üretim maliyeti
  7. Daha düşük stok maliyeti
<span class="mw-page-title-main">Naschmarkt</span>

Naschmarkt Jugendstil, Wieden'de manavların, lokantaların ve tatlıcıların toplu halde bulunduğu tarihi bir pazar yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Haseki, Fatih</span>

Haseki (semt) İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki eski semtlerinden biridir. Fındıkzade ve Aksaray semtleri arasında yer alır. 16. yüzyılın ortalarına kadar bu semt kadınlar için kurulan bir pazar dolayısıyla Avrat Pazarı adıyla biliniyordu. 1550 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından bu semtte yapılan Haseki Darüşşifası (Haseki Hastanesi), Haseki Sultan Camii ve Haseki Külliyesi nedeniyle semtin ismi Haseki haline geldi. 1957 yılında genişletilen Millet Caddesi Haseki semtine ulaşımı kolaylaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">Hayvanat bahçesi</span> genellikle her tür hayvanın doğal şartlarda beslendiği, korunduğu, sergilendiği büyük bahçe

Hayvanat bahçeleri, farklı coğrafyalara ait hayvanların, doğal veya yapay engellerle sınırlandırılmış alanlarda kent insanlarıyla buluşturulduğu mekanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ticaret</span> mal veya hizmet değişimi ya da anlaşması

Ticaret, malların/ürünlerin üretim sürecinden tüketimine kadar geçen zamanda, ekonomik değer taşıyan başka nesneler ile değiştirilmesi, alışı ve satışı anlamında kullanılmaktadır. Ticaretin insanlık tarihindeki ilk şekli takastır. Takas yöntemi ile, mal ve hizmetler birbiri karşılığında değiş tokuş edilir. Günümüzde ise artık değişim aracı olarak para kullanımının keşfedilmesi insanlık tarihinin erken dönemlerine dayanmaktadır. Pek çok tarihçi ticaretin, iletişimin doğuşunu takiben takas yöntemiyle başlamış olduğunu düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pazar (ekonomi)</span> ekonomide taraflar arası alışverişi mümkün kılan sistemler ya da tesisler

Pazar ya da piyasa, ekonomide her türlü mal ve hizmetin alınıp satıldığı veya takas yoluyla el değiştirdiği yer olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, semt pazarları, borsalar, fuar, sergi ve panayırlar, farklı ülkeler ile kişi veya kuruluşlar arasındaki değiş-tokuş faaliyetine konu olan alanlar pazarı oluşturur. Satıcıların serbest bir şekilde karşılaştıkları, kâr amaçlı ya da kâr amaçsız her türlü mal ve hizmetin alıcı ve satıcılar arasında değiştirildiği, değişim fiyatının oluştuğu yer veya koşullar dizisi, şeklinde tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ'da Avrupa mutfağı</span> 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinleri, yeme alışkanlıkları ve yemek pişirme yöntemleri

Orta Çağ Avrupa mutfağı, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinlerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern mutfak kültürünün temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kemeraltı</span> İzmir, Türkiyede tarihî bir çarşı

Kemeraltı, Türkiye'nin İzmir şehrinde, Konak ilçesindeki Mezarlıkbaşı semtinden başlayarak Konak Meydanı'na kadar ulaşan ve ticari faaliyetlerin yoğun şekilde yaşandığı semt ve çarşıdır. Fevzipaşa Caddesi ve Eşrefpaşa Caddesi çarşının kara sınırlarını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Manav</span> sebze-meyve satılan dükkan ve bu işi yapan esnaf (kişi)

Manav, perakende olarak meyve, sebze ürünlerinin satıldığı mekanlardır. Buradaki satıcılara da manav denir. Günümüzde çiftçi marketi, süpermarketlerin yaygınlığı nedeniyle daha çok geleneksel işyerleri olarak kabul edilir. Manav Türkiye'de özellikle şehir yaşamında yer alır. Türkiye'de sebze, meyve ürünleri daha çok semt pazarlarında satılır.

<span class="mw-page-title-main">Ormskirk</span>

Ormskirk, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Kuzey Batı bölgesinde bir kentsel yerleşkedir. İdari bakımdan birinci seviyeli yerel idare olan Lancashire kontluğuna bağlı olan West Lancashire (borough) ikinci seviyeli metropoliten olmayan yerel idare bölgesinin merkezî kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Bandabuliya (Lefkoşa)</span> Kuzey Lefkoşada bir sebze çarşısı

Bandabuliya, bir diğer adıyla Belediye Çarşısı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Lefkoşa'da kurulan ilk kapalı sebze çarşısıdır. Mevcut binanın yapılmasından önce açık bir pazar alanı olarak Bandabuliya'nın tarihi Lüzinyanlar dönemine kadar gitmektedir. Bandabuliya'da ticaret için dükkânlar ve tezgahlar bulunurdu. Ayrıca, konaklama için odalar da bulunurdu. Bu odalarda, dükkân ve tezgah sahipleri konaklardı. İlk inşa edildiğinde üstü tamamen açık olan çarşı 1932'de Arasta'nın ucuna bugün olduğu şekli ile kurulmuştur. Günümüzde Kıbrıs'a özgü yiyecek, içecek, baharat, sebze ve meyvelerin satıldığı tarihi bir mekandır. Ayrıca, Bandabuliya'da kafe, lokanta, kulüp ve eğlence mekanı olarak kullanılan dükkânlar yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sokak yemeği</span> Halka açık bir yerde satılan yemeye hazır yiyecek veya içecekler

Sokak yiyecekleri, bir pazarda veya fuarda, sokaklarda veya halka açık bir yerde seyyar satıcılar tarafından satılan, hazır yiyecek veya içeceklerdir. Genellikle taşınabilir bir yemek arabası, yemek kabini ya da gıda kamyonundan satılır ve derhal tüketilmesi amaçlanır. Bazı sokak yiyecekleri bölgeseldir, ancak birçoğu menşe bölgelerinin dışına yayılmıştır. Sokaktaki yiyeceklerin çoğu hem elle yenen yemek, hem de fast-food olarak sınıflandırılmaktadır ve restoran yemeklerinden ortalama olarak daha ucuzdur. 2007 yılında Gıda ve Tarım Örgütü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, her gün 2,5 milyar insan sokak yemeği yiyor. Her ülkede yöresel sokak yemeği türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Satış</span>

Satış, belirli bir zaman diliminde satılan mal veya hizmet sayısı ile ilgili faaliyetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Antojito</span> Meksika mutfağından atıştırmalık

Antojitos olarak adlandırılan Meksika sokak yemekleri, sokak satıcıları tarafından ve Meksika'daki küçük geleneksel pazarlarda hazırlanır. Sokak yemekleri arasında taco, tamal, gordita, quesadilla, empalme, tostada, chalupa, elote, tlayuda, cemita, pambazo, empanada, nachos, chilaquiles, fajita ve torta gibi yemeklerin yanı sıra taze meyve, sebze, içecek ve menudo, pozole ve pancita gibi çorbalar yer alır. Gün içinde ana yemek genellikle öğleden sonra yendiği için bu gıdalar çoğunlukla sabah ve akşam yenir.

Tanzim satış, Türkiye'de temel tüketim ürünlerinin piyasadaki fiyatının yükselmesini önlemek ve tüketicinin daha uygun fiyat ile alışveriş yapabilmesini sağlamak amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan ürün tedarik yöntemi. Yakın dönem Türkiye tarihinde 2018'de başlayan ekonomi ve borç krizi ile birlikte artan döviz kuru ve Türk lirası'nın değer kaybetmesiyle yeniden gündeme geldi.

<span class="mw-page-title-main">Polis Müzesi</span>

Polis Müzesi, Türkiye'nin Ankara şehrinde kurulu müze.