Pazar, Tokat
| Pazar | |
|---|---|
 Türkiye'de yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Tokat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mesut Ateş[1] |
| • Belediye başkanı | Erdoğan Yılmaz (AK Parti) |
| Rakım | 580 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 14.335 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 356 |
| İl plaka kodu | 60 |
Resmî site www.tokatpazar.bel.tr | |
Pazar, Tokat ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
Kazova (Kazabad) yöresi, antik çağda Kral Yolu üzerinde olup Dazimonitis olarak anılmıştır.[3] Yörenin en önemli yerleşimi olan Kazabad Nahiyesi'nin ise yeri tam olarak bilinmemekle beraber buraya çok yakın olduğu söylenen Pazar,[4] 1520 yılına kadar İnepazarı olarak anılmış olup bu tarihten sonra Ezine Pazarı adını almıştır.[5] 17. yüzyılda yazılan Evliya Çelebi Seyahatnamesinde ise Eski Aynapazarı olarak geçmiştir.[4] Bu sürede eski isimleriyle de anılan Pazar, nihai ismine 1903 yılında kavuşmuştur.[6]
1073 yılında I.Melikşah ile Selçuklu idaresine giren bölge çeşitli beylikler arasında el değiştirdikten sonra 1399 yılında Osmanlı hakimiyetine girmiştir.[7]
Daha önceleri Turhal ilçesine bağlı bir nahiye merkezi iken, 28 Temmuz 1956'da belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[8] Pazar, 04.07.1987 tarih ve 19507 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kanun ile ilçe statüsüne kavuştu.[9]
Coğrafya
Pazar, Tokat il merkezinin batısında Kazova üzerinde yer almaktadır. İl merkezine 25 km uzaklıktadır. İlçenin yüzölçümü 276 kilometre karedir. Rakımı 623 metredir. Doğusunda Tokat il merkezi, kuzey batısında Turhal ilçesi, batısında Zile ilçesi ve güneyinde Artova ilçesi yer almaktadır. İlçenin güneyinde doğu-batı yönünde uzanan sıradağlar, kuzeyinde ise Yeşilırmak ve Kazova yer almaktadır. İlçeye bağlı iki belde ve on beş köy vardır. Pazar ilçesi Karadeniz iklimi ile İç Anadolu'nun karasal iklimine geçiş bölgesinde yer almaktadır. İlçe arazisinin önemli bir kısmı Yeşilırmak tarafından sulanmaktadır.
Turizm
İlçe sınırları içinde yaklaşık 10'a yakın yapay tepe (höyük) bulunmakta olup bunlardan ilçenin doğu tarafında bulunan Endiz Höyüğü Hellenistik Döneme tarihlenmektedir.[10] Pazar'ın doğu çıkışında Anadolu Selçuklu Devleti döneminde I. Alaeddin Keykubad'ın birinci eşi Mahperi Hatun tarafından 1238 yılında yaptırılmış[11] bir kervansaray ve 3 km ilerisinde Yeşilırmak üzerine kurulu yine aynı döneme tarihlenen Tavukçu Köprüsü olarak da bilinen kesme taştan bir köprü bulunmaktadır. İlçe merkezinde halk arasında "Cuma Cami" olarak da bilinen Halil Bey Cami ise caminin doğu girişi üzerinde bulunan kitabesine göre, İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han zamanında Hüseyin oğlu Hacı Mehmet tarafından 1334 yılında yaptırılmıştır.[12] İsminde dolayı cami ile aynı döneme tarihlenen ve halen kullanımda olan Halil Bey Hamamı bulunmaktadır.[13] Hamamın hemen önünde 1884 yılından kaldığı tahmin edilen eski bir çınar ağacı vardır. İlçenin batı çıkışında şu an harabe halinde bulunan Beyobası Hamamı ise 15.yüzyılın ilk yarısında Hacı İvaz Paşa tarafından yaptırılmıştır.[14] Yine ilçe merkezinde Osmanlı Dönemine ait Hacı Sinan bin İbrahim tarafından 1534 yılında yaptırılan Hacı Sinan Cami bulunmaktadır.[15]
İlçe merkezinin 7 kilometre güneyinde yaşı yaklaşık olarak 3,4 milyon yıl olarak belirlenen Ballıca Mağarası, büyüklüğü ve jeolojik özellikleri ile dünyadaki benzerlerinin içinde özel bir konuma sahiptir. Mağaranın hemen bitişiğinde ise Ocaklı Şelalesi bulunmaktadır.[16]Kaz Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ise göl ekosistemine sahip olup mevsimsel olarak yerli ve göçmen kuşların uğrak yeridir.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[17] | 21.625 | 5.669 | 15.956 |
| 2000[18] | 20.295 | 5.301 | 14.994 |
| 2007[19] | 15.361 | 5.023 | 10.338 |
| 2008[20] | 15.261 | 5.021 | 10.240 |
| 2009[21] | 15.158 | 4.986 | 10.172 |
| 2010[22] | 15.048 | 4.975 | 10.073 |
| 2011[23] | 14.948 | 4.953 | 9.995 |
| 2012[24] | 15.426 | 4.979 | 10.447 |
| 2013[25] | 14.712 | 4.841 | 9.871 |
| 2014[26] | 14.117 | 4.783 | 9.334 |
| 2015[27] | 13.804 | 4.837 | 8.967 |
| 2016[27] | 13.824 | 4.684 | 9.140 |
| 2017[27] | 13.570 | 4.635 | 8.935 |
| 2018[27] | 14.335 | 4.826 | 9.509 |
| 2019[27] | 13.330 | 4.656 | 8.674 |
| 2020[27] | 13.209 | 4.663 | 8.546 |
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ Strabon Coğrafya "Geographika". Kitap XII, Bölüm : I - II - III, s. 30 - 31.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- ^ https://www.academia.edu/35099824/XV-XVI._Y%C3%BCzy%C4%B1lda_Turhal_Kazas%C4%B1nda_N%C3%BCfus_Toprak_%C4%B0li%C5%9Fkisi.pdf []
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- ^ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/756010 []
- ^ "Kararnameler" (PDF). Resmî Gazete. 28 Temmuz 1956. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ "Kanunlar" (PDF). Resmî Gazete. 4 Temmuz 1987. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/kulturenvanteri/halil-bey-hamami []
- ^ https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/tokat/kulturenvanteri/beyobasi-hamami []
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Pazar Nüfusu - Tokat". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Tokat Pazar Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
- Pazar Kaymakamlığı 4 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pazar Belediyesi 6 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mahperi Hatun Kervansarayı
