İçeriğe atla

Pax Sinica

Pax Sinica (MÖ 206 - MS 1644) (Latince "Çin Barışı") terimi, Doğu Asya'da Çin egemenliğindeki topraklarda yaşanan barış için kullanır.

Tarihi bağlamda, terim genellikle Han Hanedanı, Tang Hanedanı, Yuan Hanedanı, Ming Hanedanı ve erken dönem Çing Hanedanı yönetimindeki dönem için kullanılır. Bu dönemler, Çin uygarlığının Doğu Asya'daki politik, ekonomik, askeri ve kültürel gücünün egemenliğinde biçimlendirilmiştir.

1990'lardan beri uluslararası İlişkiler teorisinde, Çin'in artan gücüne dayanarak, bazıları 21. yüzyılda bir Pax Sinica oluşacağına inanmaktadır.[1] Her halukârda, bazıları da, muhalefetin oluşacağına ve Çin'in otonom hükûmetlerine bağlı olarak Çin'in artan gücünün barıştan çok çatışmaları cesaretlendireceğine ya da Çin'in artan gücünün dünyayı hegemonya altına almaya yetmeyeceğine inanmaktadırlar.

Kaynakça

  1. ^ [1] 10 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asya</span> kıta

Asya veya Asya Kıtası, Avrupa'nın doğusunda, Büyük Okyanus'un batısında, Okyanusya'nın kuzeyinde ve Arktik Okyanus'un güneyinde bulunan kıta, yüz ölçümü olarak Dünya'nın en büyük kıtası, aynı zamanda nüfus açısından en kalabalık kıtasıdır. Sınırları değişkenlik gösterse de Avrupa ve Afrika kıtaları ile kara sınırı vardır. Avrupa ile birlikle Avrasya'yı, Avrupa ve Afrika kıtalarıyla birlikte Eski Dünya'yı oluşturur. İnsanlığın Afrika'dan çıktıktan sonra ayak bastığı ilk kıta olan Asya, aynı zamanda Dünya üzerindeki birçok dinin çıkış bölgesidir. Ortadoğu kökenli İslam, Hristiyanlık gibi İbrani dinler ile Hint Yarımadası kökenli Budizm ve Hinduizm gibi Dharmatik dinler buna örnektir. Kuzey Kutup Dairesi'nden Ekvator'a kadar uzanan Asya Kıtası, yeryüzünün en alçak noktası olan Lut Gölü ve en yüksek noktası olan Everest gibi çok farklı yeryüzü şekillerini içinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">Bandung Konferansı</span>

Endonezya'nın Bandung kentinde 18-24 Nisan 1955'te toplanan ve o dönem yeni bağımsızlığını kazanan Asya-Afrika devletlerini bir araya getiren konferanstır. Bağlantısızlar Hareketinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Barış</span> toplumlar, küçük zümreler ve insanlar arasındaki ilişkilerin uyumlu ve iki tarafa da zarar vermeyecek şekilde olması durumu, huzur içinde yaşanılması

Barış kelimesi genel anlamda düşmanlığın olmaması anlamında kabul görülür. Başka bir anlatımla kötülükten, kavgalardan, savaşlardan kurtuluş, uyum, birlik, bütünlük, sükûnet, sessizlik, huzur içinde yaşamak olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Moğol İmparatorluğu</span> 13. ve 14. yüzyılda hüküm sürmüş olan, tarihin bitişik sınırlara sahip en büyük kara imparatorluğu

Moğol İmparatorluğu, 13. ve 14. yüzyıllarda tarihin en büyük bitişik imparatorluğuydu. Doğu Asya'da bugünkü Moğolistan'da ortaya çıkan Moğol İmparatorluğu, en güçlü döneminde Japon Denizi'nden Doğu Avrupa'nın bazı bölgelerine kadar uzandı, kuzeye doğru Kuzey Kutbu'nun bazı bölgelerine kadar uzandı; doğuya ve güneye doğru Hint alt kıtasının bazı bölgelerine girdi, Güneydoğu Asya'yı istila etmeye çalıştı ve İran Platosu'nu fethetti; ve batıya doğru Levant ve Karpat Dağları'na kadar uzandı.

<i>Pax Romana</i> "Roma Barışı" anlamına gelen Latince bir terim

Pax Romana, Latince "Roma Barışı" anlamına gelir. Roma İmparatorluğu'nun uzun soluklu barış dönemi için kullanılır. Terim, Roma yönetimi ve Roma hukuku altında, aralarında kavga eden rakip liderlerin ve eyaletlerin, bazen sert bir şekilde, barıştırılmasından çıkmıştır. Roma'da "Pax Romana"yı sağlayan lider Augustus Caesar'dır.

Pax Germanica, "Alman Barışı"nın Latince karşılığı. II. Dünya Savaşı'nda (olası) bir Alman zaferi sonrasında oluşacak dünya düzenine isnat edilen bir terimdir. Terim genellikle alternatif tarih bağlamında ya da edebiyat, sanat ve film için kullanılır. Bu kendine özgü alternatif tarih formu, oldukça tutulan bir tarz olmuştur. Bu edebiyatın çoğunluğunu bir taraftan gerçek durum ve araştırmalar, diğer taraftan ise hayal gücü oluşturur.

Pax Europaea, Latince "Avrupa Barışı", II. Dünya Savaşı'nın ardından Avrupa'da yaşanan uzun soluklu görece barış dönemidir. Soğuk Savaş'ın ardından bu barışın, Merkez ve Doğu Avrupa'nın büyük bir kısmı için, Macaristan (1956), Çekoslovakya (1968) ve eski Yugoslavya toprakları (1990'lar) istisna olarak, uzunluğu dikkat çekicidir.

Pax Mongolica, yani "Moğol Barışı" deyimi, Batılı bilim insanları tarafından Moğol İmparatorluğu'nun fetihleri sonucu, 13. ve 14. yüzyıllarda fethedilen geniş Avrasya toprakları üzerinde yaşayanların sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamlarını etkilemiş olduğu iddia edilen istikrarı tanımlamak için kullanılır.

<i>Pax Hispanica</i>

Pax Hispanica, 1598-1621 arası döneme rastlayan Avrupa'daki yirmi üç yıllık İspanyol hakimiyetine istinaden kullanılan bir terim olup, İspanya'nın Avrupa'da, Fransa, İngiltere ve Birleşik Hollanda Cumhuriyeti arsındaki çeşitli savaşların ardından sağladığı istikrarı ifade eder.

Pax Syriana Orta Doğu'yla ilgili uluslararası ilişkiler çalışmalarında kullanılan bir terimdir ve genellikle Suriye'nin komşuları, özellikle de Lübnan üzerindeki etkilerini ifade eder. Pax Syriana'nın arkasındaki fikir, Suriye'nin diplomatik ve askeri güç olarak Lübnan'da barışı koruyabilmesidir. Terim, Pax Romana ve Pax Britannica'dan türetilmiştir.

Pax Americana, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945'ten günümüze kadar Batı dünyasında süregelen ve Birleşik Devletler'in dünyanın en büyük askeri ve diplomatik gücü olduğu döneme rastlayan görece barış dönemini tanımlamak için kullanılan terim. Birleşik Devletler'e İngiliz İmparatorluğu'nun ardından askeri ve diplomatik olarak modern zamanların Roma İmparatorluğu rolünü yükler. Birleşik Devletler sık sık I. Dünya Savaşı'nda ve öncesinde Pax Britannica çözülmesini takip eden dönemde içe dönük yalıtım politikalarına bağlı olarak sorumluluk almadığı için eleştirildi. Bu dönem boyunca, Batılı büyük devletlerin kendi aralarında herhangi bir silahlı çatışma çıkmadı ve nükleer silahlar, Birleşik Devletler ve bütün müttefikleri değişik bölgesel savaşlarla kuşatılmış olsa da hiç kullanılmadı ve casusluk ve çeşitli bölgelerde gizli harekâtlarlarla korundu.

<i>Pax Britannica</i>

Pax Britannica, 1815 Waterloo Savaşı'ndan sonraki İngiliz emperyalizminden denizaşırı İngiliz yayılmasına kadar giden döneme atfedilir. Terim, bu dönemde Avrupa'da oluşan görece barış ve İngiliz İmparatorluğu'nun önemli deniz ticaret yollarını kontrol etmesini ve karşı konulamayan deniz gücünün keyfini çıkarmasını kapsar. İngiltere denizaşırı ticarete hâkimdi ve gayriresmî sömürgecilik stratejisi olarak, Çin gibi piyasaları doğrudan sömürge yönetimi kurmadan kontrol ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Savaşan Devletler Çağı</span>

Muharip Devletler Dönemi veya Savaşan Devletler Dönemi İlk çağ Çin târihinde MÖ 5. yüzyıla Çin İmparatorluğu'nun kuruluşuna kadar geçen zamâna verilen addır. Sözde İlkbahar ve Sonbahar Dönemi sonrasında başlayan ve MÖ 256'da ortadan kalkan Doğu Zhou Hânedanlığı döneminin ikinci bölümü oluşturan dönem olarak görülür. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde olduğu gibi bu dönemde de kral, göstermelik yönetici olmaktan ileri gidememiş, gücü kalmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Hanedanı</span> Çu Devleti veya Zou Hanedanı

Zhou Hanedanı ; Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin Yüzyılı</span>

Amerikan Yüzyılı'nın 20. yüzyıla ve "Pax Britannica"'nın 19. yüzyıla değinmesine benzer şekilde "Çin Yüzyılı" terimi, 21. yüzyıl jeopolitiğin Çin tarafından hakim olacağını ileri süren bir ihtira. Bu terim, özellikle Çin ekonomisinin Amerika Birleşik Devletleri ekonomisini geçip dünyanın en büyük ulusal ekonomisini oluşturacağı iddiasına ilişkin kullanılır. BM Dünya Bankası'na göre Çin, son iki binyılın büyük kısmı boyunca bu statüyü zaten tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Eşitsiz anlaşma</span>

Eşitsiz anlaşma Çin'de; 19. yüzyıl ile 20. yüzyılın başında Batılı güçler tarafından askeri yenilgiyle uğradıktan sonra ya da bu güçler tarafından askerî eylem tehdidi yapıldığı durumlarda Çin'deki Çing Hanedanı ve Japonya'daki Tokugawa şogunluğu tarafından imzalanan anlaşma dizisine verilen isim. Bu terim aynı zamanda, aynı dönem boyunca Meiji Restorasyonu sonrası Japon İmparatorluğu'nun Kore'deki Joseon Krallığı'na karşı uyguladığı anlaşmalar için kullanılır.