İçeriğe atla

Pax Britannica

Britanya İmparatorluğunun sınırları

Pax Britannica (Latince "İngiliz Barışı", Pax Romana'dan türetilmiştir.), 1815 Waterloo Savaşı'ndan sonraki İngiliz emperyalizminden denizaşırı İngiliz yayılmasına kadar giden döneme atfedilir. Terim, bu dönemde Avrupa'da oluşan görece barış ve İngiliz İmparatorluğu'nun önemli deniz ticaret yollarını kontrol etmesini ve karşı konulamayan deniz gücünün keyfini çıkarmasını kapsar. İngiltere denizaşırı ticarete hâkimdi ve gayriresmî sömürgecilik stratejisi olarak, Çin gibi piyasaları doğrudan sömürge yönetimi kurmadan kontrol ediyordu.

İngiliz Ordusu'nun global üstünlüğü ve ticari egemenliği, Avrupa'da güçlü ulus devletlerin eksikliği ve İngiliz Kraliyet Donanması'nın tüm dünya okyanusları ve denizlerinde bulunmasıyla garanti altına alınmıştı. 1905'te Kraliyet Donanması dünyada birleşmiş herhangi iki donanmadan daha üstündü. Bu korsanlık ve köle ticaretini durdurmaya yardım ediyordu. İngiltere aynı zamanda denizlerin ötesine gitti ve Evrensel Posta Sistemi'ni geliştirdi ve kurdu.

Bu, İngilizce, parlamenter demokrasi, teknoloji, İngiliz İmparatorluk Ölçü Sistemi, İngiliz genel yasaları tabanlı emtia pazarları kurallarının yayılmasına neden oldu.

Pax Britannica, Viyana Kongresi'nde tesis edilen kıtasal düzenin bozulması ve Fransız-Prusya Savaşı'nın ardından İtalya ve Almanya'da yeni ulus devletlerin kurulması neticesinde zayıfladı. Almanya ve Birleşik Devletler'in endüstrileşmesi de aynı zamanda 1870'lerin ardından İngiliz endüstriyel üstünlüğünün zayıflamasına katkıda bulundu. I. Dünya Savaşı, sonu getirdi ve kesinlikle dönemin sonu oldu.

Deyimin diğer kullanışları

Deyim, İngiliz yazar Jan Morris tarafından İngiliz İmparatorluğunun yükselişini ve düşüşünü anlatan bir üçlemenin 2. kitabının başlığı olarak kullanılmıştır. Kitap İmparatorlukta Kraliçe Victoria'nın 22 Haziran 1897'deki Elmas Jübile'si dönemini inceler. Üçlemenin ilk bölümü Cennetin Buyruğu ve son bölümü Trompetlerin Vedası dır.

Deyim Greg Costikyan'a ait 1985 Charles Roberts/Origins Ödülü-kazanan savaş oyunu adı olarak kullanılmıştır.

Endüstriyel müzik grubu Test Dept'in 1990'da çıkan albümünün adı Pax Britannica'dır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

Atlantik Cephesi, genelde Büyük Britanya Adaları ve Atlas Okyanusu'nda geçen deniz muharebelerinden oluşur. Birleşik Krallık, nüfusunu beslemek ve savaş endüstrisini desteklemek için ithalata bağımlıydı; Alman donanması bu bağı kesmek için denizaltılar ile bir blok uygulamaya çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">The Blitz</span> İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanyanın Britanyayı bombalaması

The Blitz (Türkçe: Yıldırım), II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ın 7 Eylül 1940 ile 11 Mayıs 1941 tarihleri arasında olan Alman bombalama saldırılarına verilen isimdir. Birleşik Krallık genelinde kasabalar ve şehirler, sekiz ay boyunca 43.500 masum sivilin ölümüyle sonuçlanan Alman bombardıman saldırılarına maruz kaldı.

<i>Pax Romana</i> "Roma Barışı" anlamına gelen Latince bir terim

Pax Romana, Latince "Roma Barışı" anlamına gelir. Roma İmparatorluğu'nun uzun soluklu barış dönemi için kullanılır. Terim, Roma yönetimi ve Roma hukuku altında, aralarında kavga eden rakip liderlerin ve eyaletlerin, bazen sert bir şekilde, barıştırılmasından çıkmıştır. Roma'da "Pax Romana"yı sağlayan lider Augustus Caesar'dır.

Pax Germanica, "Alman Barışı"nın Latince karşılığı. II. Dünya Savaşı'nda (olası) bir Alman zaferi sonrasında oluşacak dünya düzenine isnat edilen bir terimdir. Terim genellikle alternatif tarih bağlamında ya da edebiyat, sanat ve film için kullanılır. Bu kendine özgü alternatif tarih formu, oldukça tutulan bir tarz olmuştur. Bu edebiyatın çoğunluğunu bir taraftan gerçek durum ve araştırmalar, diğer taraftan ise hayal gücü oluşturur.

Pax Europaea, Latince "Avrupa Barışı", II. Dünya Savaşı'nın ardından Avrupa'da yaşanan uzun soluklu görece barış dönemidir. Soğuk Savaş'ın ardından bu barışın, Merkez ve Doğu Avrupa'nın büyük bir kısmı için, Macaristan (1956), Çekoslovakya (1968) ve eski Yugoslavya toprakları (1990'lar) istisna olarak, uzunluğu dikkat çekicidir.

Pax Mongolica, yani "Moğol Barışı" deyimi, Batılı bilim insanları tarafından Moğol İmparatorluğu'nun fetihleri sonucu, 13. ve 14. yüzyıllarda fethedilen geniş Avrasya toprakları üzerinde yaşayanların sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamlarını etkilemiş olduğu iddia edilen istikrarı tanımlamak için kullanılır.

Pax Americana, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945'ten günümüze kadar Batı dünyasında süregelen ve Birleşik Devletler'in dünyanın en büyük askeri ve diplomatik gücü olduğu döneme rastlayan görece barış dönemini tanımlamak için kullanılan terim. Birleşik Devletler'e İngiliz İmparatorluğu'nun ardından askeri ve diplomatik olarak modern zamanların Roma İmparatorluğu rolünü yükler. Birleşik Devletler sık sık I. Dünya Savaşı'nda ve öncesinde Pax Britannica çözülmesini takip eden dönemde içe dönük yalıtım politikalarına bağlı olarak sorumluluk almadığı için eleştirildi. Bu dönem boyunca, Batılı büyük devletlerin kendi aralarında herhangi bir silahlı çatışma çıkmadı ve nükleer silahlar, Birleşik Devletler ve bütün müttefikleri değişik bölgesel savaşlarla kuşatılmış olsa da hiç kullanılmadı ve casusluk ve çeşitli bölgelerde gizli harekâtlarlarla korundu.

<span class="mw-page-title-main">Kraliyet Donanması</span> Birleşik Krallıkta askerî örgütlenmenin denizcilik kolu

Kraliyet Donanması, Birleşik Krallık'ta askerî örgütlenmenin denizcilik koludur. Denizlerde ulusal güvenliği sağlamak, ticareti korumak ve uluslararası anlaşmaları uygulamakla görevlidir.

<span class="mw-page-title-main">Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri</span>

Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri ,, Japon İmparatorluğu'nun deniz kuvvetleri. Hukuken Japonya'nın silahlı kuvvetlerine sahip olmasını yasaklayan Japon Anayasası'nın uygulamaya konulduğu 3 Mayıs 1947'ye kadar varlığını sürdürmüştür. Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'ne bağlı bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">İmparatorluk Donanması</span> 1871-1919 arasında Alman İmparatorluğunun deniz kuvvetleri

Kaiserliche Marine, Alman İmparatorluğu'nun oluşumu ile teşkil edilen Alman deniz kuvvetleriydi. Kaiserliche Marine 1871 ve 1919 yılları arasında var oldu ve Prusya'ya ait Deniz Kuvvetleri ve Norddeutsche Bundesmarine'nin dışında büyüdü. İmparator II. Wilhelm, Deniz Kuvvetleri'ni genişleterek, Alman İmparatorluğu ile İngiliz İmparatorluğu arasında denizlerde bir silahlanma yarışına sebep oldu. Öyle ki Alman Deniz Kuvvetleri, II. Wilhelm dönemi sırasında dünyada en büyük deniz kuvvetlerinden biri olmayı sürdürerek İngiliz Kraliyet Deniz Kuvvetlerin ardından ikinci sırayı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Wilson İlkeleri</span> ABD eski başkanı Woodrow Wilsonın 8 Ocak 1918 günü ABD Kongresinde yaptığı konuşmada bahsettiği ilkeler

Wilson İlkeleri, Wilson Prensipleri, On Dört Madde ya da On Dört Nokta olarak da bilinir (İngilizce: Fourteen Points) Amerika Birleşik Devletleri başkanı Woodrow Wilson'ın 8 Ocak 1918 günü ABD Kongresi'nde yaptığı konuşmada bahsettiği ilkelerdir. Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) I. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulmasını istediği dünya düzenine ilişkin görüşlerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Muharebe kruvazörü</span>

Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Atlantik Savaşı</span> Deniz Savaşı

Atlantik Savaşı, tarihteki en uzun, en büyük ve en karmaşık deniz savaşı olarak bilinir. Mücadele, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle başlamış, Mayıs 1945'teki Alman teslimine kadar sürmüştür. II. Dünya Savaşı'nın ilerleyişine göre savaşa dahil olan ülkeler, deniz muharebelerinden geriye çekilmek durumunda kalan ülkeler olmuştur. Atlantik Savaşı'nın ilk dönemlerinde İngiltere, alman denizaltıları (U-bot) karşısında zorluk yaşamıştır, savaşa ABD'nin katılmasıyla ve teknolojik gelişmelerin muharebe sahasına uygulanmasıyla beraber U-bot saldırıları geriletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prusya Donanması</span>

Prusya Donanması, resmen Kraliyet Prusya Donanması, 1701'den 1867'ye kadar Prusya Krallığı'nın deniz kuvvetiydi.

<span class="mw-page-title-main">Alman-İngiliz deniz rekabeti</span> Alman - İngiliz Donanma Yarışı

Alman-İngiliz deniz rekabeti, Büyük Britanya ve Almanya arasında on dokuzuncu yüzyılın son on yıldan Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1914 yılına kadar Silahlanma yarışının denizdeki versiyonudur. Silahlanma yarışı, onlarca yıldır kötüleşen ikili bir ilişkiye dayanmasına rağmen, 1897'de Alman Amiral Alfred von Tirpitz'in İngiltere'yi diplomatik tavizler vermeye zorlayacak Fleet in being oluşturma planıyla başladı; Tirpitz, Alman İmparatorluk Donanması'nın Kraliyet Donanması'nı yenmesini beklemiyordu.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Deniz hâkimiyeti</span>

Deniz hakimiyeti, belirli bir donanmanın kontrol ettiği belirli bir deniz alanına olan gücüyle ilgili bir deniz askeri kavramıdır. Bir donanma, rakiplerinin kendisine doğrudan saldıramayacağı kadar güçlü olduğunda deniz hâkimiyetine sahip olur. Bu hakimiyet çevre suları için geçerli olabilir veya okyanuslara kadar uzanabilir, bu da ülkenin bir mavi su donanması olduğu anlamına gelir. Bu hava üstünlüğü'nün denizcilikteki karşılığıdır.