İçeriğe atla

Pavo-Indus Süperkümesi

Pavo-Indus Süperkümesi
Pavo-Indus Süperkümesi'nin ana gökadaları ve karanlık madde hâlesi.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızTavus, Hint, Dürbün
Sağ açıklık (α)20sa 48d 26s[1]
Dik açıklık (δ)-39° 06′ 09″[1]
Büyük eksen (a)215,26 MIy (66 Mpc)
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)0,015 (4.500 km/sn)[2]
Uzaklık212 MIy (65 Mpc)
Katalog belirtmeleri
SCL 175[1]

Pavo-Indus Süperkümesi (Tavus-Hint Süperkümesi), Yerel Grubu da içeren Yerel süperkümenin komşusu olan ve yaklaşık olarak 212 MIy (65 Mpc)uzaklıkta bulunan bir süperkümedir. Erboğa Süperkümesi'ni ve büyük bir ihtimalle Başak Süperkümesi'ni çevreleyen uzun bir gökada duvarının bir ucunu oluşturan oldukça zayıf bir süperkümedir. Önemli bir süperküme olarak kabul edilmemektedir. Dikkat çeken yoğun bir gökadalar topluluğu değildir ve herhangi birçok verimli gökada kümesi içermez.

Gökada kümeleri

Pavo-Indus Süperkümesi civarında yer alan gökada kümelerinin listesi aşağıdadır. Süperküme içerisinde yer alan üç Abell kümesi Abell 3656, Abell 3698 ve Abell 3742'dir. Bunlar etkileyici gökada kümeleri değildir. Gökyüzünün bu bölgesindeki en önemli küme, evrenin bu bölgesine hakim olan büyük Abell 3627 kümesidir. Bu konuda daha fazla bilgi için Erboğa Süperkümesi konusuna bakınız. Süperkümedeki diğer gruplar ve kümeler arasında; NGC 6769 Grubu, Abell S805 (IC 4765 Grubu, Pavo II, DRCG 1842-63) ve büyük Cetvel Kümesi bulunur.

Gökada kümeleri
Adı S.A (J2000) D.A (J2000) Kırmızıya kayma (km/s) Uzaklık MIyNotlar
Abell 3627 16sa 15.5d -60° 54′ 0,0145 200 Cetvel
Abell 3656 20sa 00.5d -38° 32′ 0,0178 245
Abell 3698 20sa 36.0d -25° 17′ 0,0188 260
Abell 374221sa 06.7d -47° 09′ 0,0152 210
Abell 3747 21sa 08.7d -43° 30′ 0,0298 410 Arka plan

Aşağıdaki harita, gökyüzünün bu bölgesinde yer alan (Başlıca Gökadalar Kataloğu'na göre) en parlak gökadaları gösterir. Pavo-Indus Süperkümesi, sönük bir biçimde önce verimli Abell 3627 kümesi, en sonunda da Erboğa Süperkümesi'ne bağlanan kavisli bir gökadalar duvarı gibi görünmektedir.

Abell 3698Abell 4038NGC 7172Abell 3656Abell 3747Abell 3742NGC 6868NGC 6753ESO 185-54NGC 6759IC 4765Abell 3627NGC 6876IC 5250Samanyolu
Pavo-Indus Süperkümesi'ndeki en parlak gökadalar (etkileşimli harita)

Bilimsel incelemeler

Pavo-Indus Süperkümesi ile ilgili çok az bilgi yazılmıştır. Kümeye, önemli bir süperküme gözüyle bakılmamaktadır. İlk araştırmaların çoğu, süperkümenin büyük Abell 3627 gökada kümesine ve Erboğa Süperkümesi'ne bağlanan yakın bir gökadalar duvarının parçası olduğunu göstermiştir. A.Fairall, 1988'deki bir bildirisinde bu görüşü destekleyen kanıtlar sunmuştur.[3]

Daha yakın bir zamanda, 1996 yılında, H. Di Nella, W.Couch, G.Paturel ve Q.Parker, Pavo-Indus Süperkümesi'nin, Kahraman-Balıklar Süperkümesi'ne bağlı olup olmadığını görmek için gökyüzünün bu bölgesini incelemişlerdir.[4] Aynı tarihte basılan bildirilerinde, bağlı olmadığı sonucuna varmışlardır.[5]

2014 yılında, Pavo-Indus Süperkümesi'nin, Büyük Cazibe'nin merkezinde yer alan daha büyük Laniakea Süperkümesi'ndeki bir lob olduğu açıklandı.[6]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c "VizieR". vizier.cfa.harvard.edu. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019. 
  2. ^ "HIPASS galaxy catalogue (HICAT) animations". www.atnf.csiro.au. 27 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019. 
  3. ^ "A.Fairall". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  4. ^ "H. Di Nella, W.Couch, G.Paturel ve Q.Parker". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  5. ^ "Bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2009. 
  6. ^ R. Brent Tully; Helene Courtois; Yehuda Hoffman; Daniel Pomarède (2 Eylül 2014). "The Laniakea supercluster of galaxies". Nature. 513 (7516) (4 Eylül 2014 tarihinde yayınlandı). ss. 71-3. arXiv:1409.0880 $2. Bibcode:2014Natur.513...71T. doi:10.1038/nature13674. PMID 25186900. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başak Süperkümesi</span>

Başak Süperkümesi veya Yerel Süperküme, Samanyolu ve Andromeda gökadaları ile diğerlerini de içeren Başak Kümesi ve Yerel Grup'u barındıran süperkümedir. Çapı yaklaşık 33 megaparsek olan bu süperkümede en az 100 adet gökada grubu ve kümesi bulunmaktadır. Gözlemlenebilir evrendeki yaklaşık 10 milyon süperkümeden biri olan Başak Süperkümesi, Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen bir gökada iplikçiği içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Galaksi grubu</span> kütleçekim etkisiyle birbirlerine bağlı birçok gökadadan oluşan bir topluluk

Galaksi grubu (veya gökada grubu ya da gökada öbeği), kütleçekim etkisiyle birbirlerine bağlı birçok gökadadan oluşan bir topluluktur. Her biri en az Samanyolu kadar parlak olan (Güneş'in parlaklığının yaklaşık 1010 katı), yerçekimsel olarak bağlı yaklaşık 50 veya daha az üyeden oluşan bir galaksi topluluğudur. Birinci dereceden kümelenme olan gruplardan daha büyük galaksi koleksiyonlarına galaksi kümeleri denir.

Saç Süperkümesi, Saç kümesi ve Aslan kümesi'nden oluşan yakın bir süperkümedir. Dünya'dan yaklaşık olarak 300 milyon ışık yılı uzaklıkta, Büyük Duvar'ın merkezinde yer alır. Saç süperkümesi, bizim de bulunduğumuz Başak süperkümesi'ne en yakın büyük kütleli kümedir. Kabaca küreseldir, yaklaşık 20 milyon ışık yılı çapında ve 3000'den fazla gökada içerir. Berenis'in Saçı takımyıldızında yer alır. Keşfedilen ilk süperkümedir ve evrenin yapısını anlamaya çalışan gök bilimciler için çok faydalı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suyılanı-Erboğa Süperkümesi</span>

Suyılanı-Erboğa Süperkümesi veya Suyılanı ve Erboğa Süperkümesi, Samanyolu'nun da bulunduğu Başak Süperkümesi'nin en yakın komşusu olan süperkümedir. Suyılanı Süperkümesi büyük bir süperküme olmadığı için, Erboğa Süperkümesi ile birlikte incelenir. Bununla birlikte iki süperkümeyi de inceleyen yazarların pek çoğu, iki süperkümenin birbirinden ayrı yapılar olduğu konusunda hemfikirdirler.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman-Balıklar Süperkümesi</span>

Kahraman-Balıklar Süperkümesi evrenin bilinen en büyük yapıları arasında yer alır. Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzunluğunda, yoğun bir gökada duvarıdır. Kahraman-Balıklar Süperkümesi yalnızca gökteki en belirgin süperküme olmakla kalmaz, aynı zamanda gökteki en belirgin boşluğun da yanında durur. Boğa boşluğu, sınırları her iki kenarında yer alan gökada duvarlarıyla belirlenmiş büyük, dairesel bir boşluktur. Boşluğun çapı yaklaşık 100 milyon ışık yılıdır.

Yontar Süperkümesi, Yontar ve Ankakuşu takımyıldızı bölgelerinde bulunan iki süperküme. Çok belirgin yapılar olmamakla birlikte önemlidir, çünkü bu üstkümeler gökyüzünün bu bölgesinden geçen ve yaklaşık 1 milyar ışık yıllık bir alana yayılan büyük gökada duvarlarına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Herkül Süperkümesi</span>

Herkül Süperkümesi, Herkül takımyıldızındaki meşhur süperkümelerdir. 330 MIy çapıyla diğer yerel süperkümelere görece olarak özellikle büyük olarak kabul edilmektedir. Süperkümelerin kendileri kadar büyük olan bir bölgenin ön tarafında çok büyük bir boşluk vardır. Sağdaki gökada haritası, iki süperkümeyi göstermektedir. 400 milyon ışık yılı uzaklıktaki kuzey süperkümesinin hakimi, Abell 2197/Abell 2199 küme çiftidir. Biraz daha uzakta, 500 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alan, daha büyük güney süperkümesinin hakim kümeleri A2147, A2151 ve A2152'dir. Her iki süperküme birbirine bağlıdır ve bazen tek bir küme olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Aslan Süperkümesi</span>

Aslan Süperkümesi, pek ünlü olmayan ve üstünde hiçbir zaman gerçek bir bilimsel araştırma yürütülmemiş olan süperküme. Sağdaki harita, bu süperkümenin çevresindeki en parlak gökadaların işaretlenmesi sonucu oluşmuştur. süperküme, bizden yaklaşık 440 milyon ışık yılı uzaklıktadır ve bu uzaklıkta, Aslan süperkümesi gibi oldukça zayıf bir süperkümenin ön plandaki bütün gökadaların arasından görülebilmesi zordur. Daha yakındaki Saç Süperkümesi, büyük Abell 1367 Grubu'nun varlığından da anlaşılabileceği gibi bu bölgededir ve bize daha da yakın olan Başak kümesi haritanın sol alt tarafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Shapley Süperkümesi</span>

Shapley Süperkümesi, yakın evrenimizde kütleçekimsel olarak etkileşen bir birlik oluşturan ve böylece evrenle birlikte genişlemek yerine kendisini bir araya getiren büyük bir gökadalar konsantrasyonudur. 1989'da keşfedilmesine rağmen, 1930'larda gökyüzünün bu bölgesinde gökada fazlalığını ilk ilan eden Harlow Shapley'in adı verilmiştir. Shapley Süperkümesi büyük bir süperkümedir ve üzerinde birçok araştırma yapılmıştır. Bilinen en büyük süperküme olmasa da en yoğunlardan biri olduğu kesindir. Erboğa akımyıldızında yer alan süperkümenin, biri 500 milyon ışık yılı ve daha büyüğü 650 milyon ışık yılı uzaklıkta olmak üzere, iki ana toplanma bölgesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Balıklar-Balina Süperkümesi</span>

Balıklar-Balina Süperkümesi 1986 yılında Brent Tully'nin farkına vardığı, 800 milyon ışık yılının üzerinde uzaklığa sahip, önemli birkaç süperküme içeren bir bölgedir. Bölgede, yüz milyonlarca ışık yılı uzunluğunda duvarlar oluşturan çok büyük birkaç süperküme bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çoban Süperkümesi</span>

Çoban Süperkümesi, Çoban takımyıldızı'nda, 800 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan süperküme. Takımyıldızda birkaç önemli küme yer almaktadır; ancak gökyüzünün bu bölgesi kümelerin yanında yer alan büyük Çoban boşluğu nedeniyle daha ünlüdür. Bu boşluğun genişliği 300 milyon ışık yılıdır. Boşlukta önemli galaksi kümeleri bulunmamaktadır, ancak bâzı tek galaksilar görüldüğünden tamamen boş da değildir.

<span class="mw-page-title-main">Saat Süperkümesi</span>

Saat Süperkümesi (ayrıca Saat-Ağcık Süperkümesi olarak da bilinir) yaklaşık 550 milyon ışık yılı uzaklıkta, kütlesi 1017 Güneş kütlesi olan kocaman bir süperkümedir. Shapley Süperkümesi kadar yoğun değildir, ancak yaklaşık yarım milyar ışık yıllık bir alana saçılmış, kendisini bilinen en büyük süperküme yapan çok miktarda zengin galaksi kümesine sahiptir. Burası, Harlow Shapley'in galaksi fazlalığı olduğunu ilan ettiği bir diğer gökyüzü bölgesidir. Göğün bu kısmı üzerinde yapılan araştırmalar, 600 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Saat Süperkümesi'nin önünde duran daha küçük bir süperkümenin varlığını da ortaya çıkarmıştır. Saat süperkümesi, bazen astronomi dergilerinde "Saat-Ağcık Süperkümesi" olarak yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeytacı Süperkümesi</span>

Kuzeytacı Süperkümesi, Kuzeytacı takımyıldızında bulunan bir süperküme ve Kuzey Göksel Yarımküre'de türünün en belirgin örneğidir. 0,07'lik bir kırmızıya kayması vardır, bu da Dünya'dan yaklaşık olarak 865,94 MIy (265,5 Mpc)bir mesafeyi gösterir. 100 mega parsek (330 milyon ışık yılı) genişliğinde ve 40 mega parsek (130 milyon ışık yılı) derinliğinde olduğu tahmin edilmektedir. Diğer süperkümelerle karşılaştırıldığında yoğun ve kompakt olan kütlesinin 0,6 ile 12 × 1016 güneş kütlesi (M) arasında olduğu hesaplanmıştır. Abell 2065, süperküme içindeki en büyük kütleli gökada kümesidir ve büyük ihtimalle bu bölgedeki hâkim kümedir; ancak orada yine zengin olan 9-10 tane daha başka küme bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman kümesi</span>

Kahraman Kümesi Kahraman takımyıldızı bölgesinde bulunan gökada kümesi.

<span class="mw-page-title-main">Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi</span>

Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi, Başak Süperkümesi'ni de içeren gökada süperkümeleri veya gökada iplikçiklerinin bileşik yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çekici</span> Samanyolu Gökadası ile karşısındaki öteki gökadaları çeken çok büyük bir kütledir

Büyük Çekici, galaksilerarası uzayda yer alan bir kütle çekim bölgesi ve Samanyolu gökadası da dahil olmak üzere yaklaşık 100.000 gökadayı içeren Laniakea Süperkümesi'nin görünürdeki merkezi kütle çekim noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Laniakea Süperkümesi</span>

Laniakea Süperkümesi, Samanyolu'nu ve yakınındaki diğer yaklaşık 100.000 gökadayı içeren bir süperkümedir. Süperkümenin kendisi ise evrendeki en büyük yapılardan biri olan ve Balıklar-Balina Süperküme Kompleksi adı verilen iplikçik yapısının içinde yer alır.

Abell 3742, Hintli takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 218,85 MIy (67,1 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Kümenin en parlak üyesi, eliptik gökada NGC 7014'tür. Abell 3742, Tavus-Hintli Süperkümesi'nde yer alan Abell 3656 ve Abell 3698 ile birlikte üç büyük kümeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Süperkümesi</span> en yakın komşu gökada süperkümesi

Güney Süperkümesi, Balina, Ocak, Irmak, Saat ve Kılıçbalığı takımyıldızlarında yaklaşık olarak 19,5 Mpc (63,6 Mly) uzaklıkta bulunan yakın bir süperkümedir. İlk olarak 1953 yılında Gérard de Vaucouleurs tarafından tanımlanmıştır.