Pavel Sudoplatov
Pavel Anatolyeviç Sudoplatov (Rusça : Пáвел Aнатóльевич Cудоплáтов) (7 Temmuz 1907, Melitopol - 24 Eylül 1996, Moskova), Sovyet gizli servisinde üst düzey görevli idi ve Konovalets ve Trotski'nin[1] öldürülmesinde bizzat rol aldı.
Hayatı
Ukrayna'nın Melitopol kasabasında doğdu. Annesi Rus, babası ise Ukrayna asıllı bir aileden geliyor. Doğduğunda dört kardeşe sahipti. Ortodoks Kilisesi'nde vaftiz edildi. 1919'da (12 yaşında) Beyaz Ruslarla savaşan Kızıl Ordu birliğine katıldı. Okuma yazma bildiği için personel eksikliği olan tümenin istihbarat dairesine gönderildi. Yirmi yaşında, gelecekte evleneceği kadın olan Yahudi asıllı Emma Kaganova ile tanıştı. Emma Kaganova, kendisi gibi istihbarat biriminde çalışmalar yürütmekteydi. 1936'da patlak veren İspanya iç savaşında, Cumhuriyetçi İspanya lehine görevlerde bulundu. Bu sıralarda Ramon Mercarder Del Rio'yla tanıştı (Bu kişi yıllar sonra kendi emri altında Troçki'ye başarılı bir suikast düzenleyen kişidir). Özellikle 1938'de ve Stalin'in emri altında gerçekleşen, devletin başta ordu ve istihbarat olmak üzere çeşitli bölümlerinde birçok personelinin tasfiye edildiği operasyonlarda kendi de tasfiye edilmenin eşiğine gelse de görevinde kaldı ve bu süreçten kısa süre sonra Stalinle ilk defa bizzat görüşerek Troçki'nin öldürülme operasyonu görevini yüklendi. Yakın arkadaşı veistihbarat görevlisi Eytingon ile operasyonu yönetti. Ramon Mercarder infaz görevine verildi ve Ramon bir buz baltasıyla Troçki'nin hayatına son verdi.
Sovyet-Alman Savaşı
II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle görevleri sıklaştı. Nazi Almanyası'na ait güçlerin ağır saldırıları sebebiyle başta Ukrayna ve Doğu Avrupa coğrafyası olmak üzere birçok bölgede Almanlara karşı gerilla savaşına destek veren istihbarat faaliyetlerinde bulundu. Cephe arkasında yürütülen bu görevler daha sonraları oldukça işe yaradı.
Amerika'ya ait atom sırlarının çalınması ve Soğuk Savaş operasyonlarında da görev aldı. Stalin'in 1953 tarihli ölümünden sonra yaklaşık altı ay daha görevde kaldı. Bu dönem Devlet liderliğini kısmen Beria üstlenmişti. Altı ayın sonunda iktidarı eline alan Kruşçev'in Anti-Stalinist politikası karşısında kendisiyle beraber birçok personel görevden alındı, hapise atıldı ve bir kısmı da idam edildi. 1970-80'li yıllara kadar hapiste kalan Sudoplatov, hapisten çıktıktan sonra 1984'te iade-i itibar başvurusunda bulunsa da başarılı olamadı. Ancak Komünist Parti'nin çöküşüyle bu itibarı geri aldı.
Kaynakça
- ^ Pavel & Anatoli Soudoplatov, Missions spéciales : Mémoires du maître-espion soviétique Pavel Soudoplatov, Le Seuil, 1994.
- (İngilizce) Symon Petliura, Yevhen Konovalets, Stepan Bandera -Three Leaders of Ukrainian Liberation Movement murdered by the Order of Moscow. Ukrainian Publishers Limited. 237, Liverpool Road, London, United Kingdom. 1962. (audiobook).
Special Tasks, The Memoirs o an Unwanted Witness A Soviet Spymaster [1994]
