İçeriğe atla

Pavel Pototski

Pavel Pototski
Doğum1879
Sankt-Peterburg
Ölüm15 Mart 1932
Bakü, Azerbaycan
MilliyetPolonyalı
EğitimPeterburg Devlet Teknoloji Enstitüsü
MeslekJeolog, mühendis

Pavel Pototski (1879-1932), Polonyalı mühendis, ağırlıklı olarak Bakü'de çalışan petrol çıkarma uzmanı. Bibiheybet Körfezi drenaj projesinin yazarı ve uygulayıcısıydı. 1929'da Pototski, SSCB Tüm Birlik Ulusal Ekonomik Başarılar Sergisi tarafından en iyi inşaat işi için birincilik ödülüne layık görüldü ve 1931'de kendisine Lenin Nişanı verildi.[1]

Hayatı ve faaliyeti

Pavel Pototski, 1879 yılında St. Peterburg'da orta halli bir ailede doğdu. Babası Nikolay Pototski bir generaldi ve St. Peterburg'daki Mihaylovski Askeri Akademisi'nde ders veriyordu. Babası, oğlu Pavel'i askeri hizmete yönlendirerek onu Pajes korpusuna gönderdi. Ancak genç Pavel mühendis olma arzusundaydı. Pavel Pototski, Pajes kolordu Yol ve İletişim Enstitüsüne taşınır ve daha yüksek bir eğitim alır. Pavel Pototski burayı başarıyla bitirdikten sonra Hollanda'ya giderek kazı işlerinin inceliklerini öğrendi.

Hollanda'dan döndükten sonra P. Pototski, Herson'da Dinyeper Nehri kanalının inşaatında çalışmaya başladı. Orada Pavel'e bir proje sunuldu, o ise kendi projeyi öne sürdü. Pavel'in önerdiği projenin uygulanması sonucunda işin tamamlanma süresi iki kat azaldı. Burada su seviyesinin düşmesiyle ortaya çıkan set duvarlarında Pototski'nin adı okunabilmektedir. O, burada 1910 yılına kadar - Bibiheybət bölgesinin doldurulma çalışmalarının liderliğini yapana kadar çalışmıştır.

1910 yılında Bakü'nün petrol sanayicileri, becerikli ve yetenekli mühendis Pavel Pototski'yi Bibiheybət bataklığının doldurulma çalışmalarının liderliğine davet etti. O, 1904 yılında hayatını kaybeden ve Bakü'deki petrol rezervlerini araştıran diğer Polonyalı mühendis Vitold Zglenitski'nin işini devam ettirmek için davet edilmişti. O zamana kadar dünyanın hiçbir yerinde sulak arazinin toprakla doldurulması çalışmaları yapılmamıştı.[2] Hala 1890'lı yıllarda Azerbaycan'ın petrol sanayicileri, çar hükûmetinden Bibiheybet bölgesinin su alanının kullanımına izin vermelerini istemişlerdi.

Bu işlerin temel amacı, yapay platformlarda petrol sahalarının kurulması ve denize doğru sondaj çalışmalarının gerçekleştirilmesiydi. Bu amaçla, 1910 yılında P. Pototski'nin desteğiyle Sormovo fabrikasına bir sondaj makinesi karavanı sipariş edildi. Bu karavan sadece 1916 yılında tamamlanabildi. Karavan, 1100 beygir gücüne sahip 2 arazi sondaj makinesi, 1100 beygir gücüne sahip 5 yedek gemi, 1100 metreküp hacminde 10 barge ve diğer objelerden oluşuyordu. Körfezin doldurulması için yapay platformlar deniz tabanından çıkarılıyordu. Sahillerin güçlendirilmesi ve bentlerin inşası için Şıhov Burnu ve Nargin adasından yerli taşlar kullanılıyordu. Ancak karavan işleri geniş çapta başlamadan önce Baltık bölgesinde askeri amaçlarla kullanılmak üzere gönderildi. 1918 yılında sadece 193 hektarlık bir alan dolgu ile dolduruldu. Rusya'da yaşanan iç savaş, Bibiheybet körfezindeki çalışmaları zorlaştırdı.[3]

1919 yılı Ağustos'unda Pavel Pototski bir gözünü kaybetti. Daha sonra diğer gözü de giderek görme yetisini kaybetmeye başladı. 1920 yılı Haziran'ında Pototski'nin görme yetisi %90 oranında azalan gözünün tedavisi için Moskova'ya gitmek zorunda kaldı. Doktorlar, göz sinirinin atrofi hastalığına yakalanan Pototski'yi aydınlık dünyaya kavuşturamadılar, çünkü o dönemde bu hastalığın tedavisi yoktu. Sonuç olarak, 41 yaşında her iki gözünün görme yetisini kaybetti.[4]

Pavel Pototski'nin mezar taşı

Pototski ve eşi Nadejda Anatolyevna o zamanlar Bakü'de Büyük Minare Caddesi'ndeki (şimdiki Asef Zeynallı Caddesi, İçerişehir) 23 numaralı evde yaşıyorlardı. Bu dönemde İşçi Kooperatifi - İşçi Sendikası kurulmuştu ve bu birliğe hesap sorumluluğu getiriliyordu. Gözlerini kaybeden Pototski bir süre burada hesap sorumlusu olarak çalıştı.

Bibiheybet körfezindeki çalışmaların devam etmesi emri verildikten sonra Azneft'in yöneticisi Serebrovski, Pototski'ye körfezin doldurulma çalışmalarının liderliğini üstlenmeyi teklif etti. Görmeme durumuna rağmen, o 1922 yılında 27 hektar deniz alanının toprakla doldurulma projesini çalışıp sunuyor. Pototski kısa sürede körfezin doldurulması için yeni bir proje hazırlar. Bu projeye göre 79 hektarlık bir alana toprak dökülmeliydi. Bu çalışma başarıyla devam eder ve 1923 yılında Nizhneilichsky körfezinde (3. aşamada) 82.5 metre derinlikte sondaja başlanır.[5] Toprakla kaplı yeni bölgeden çıkan ilk petrol kuyusu dünya çapında heyecan yaratır, uluslararası petrol konferanslarında büyük ilgi görür.

Genel olarak, Bibiheybet körfezi tamamen toprakla doldurulan alanı 1910'dan itibaren 300 hektara kadar genişletildi. Pototski, gözlerini göremediği son 10 yılını geçirmesine rağmen projenin liderliğini yapmıştır. Kendisi, belirlenen 5 yıllık plana iki yıl yarıdan fazla önce yetiştiği için Lenin Nişanı ile ödüllendirilmiştir.[6]

Pavel Nikolayeviç Pototski 15 Mart 1932'de vefat etti ve vasiyeti gereği Bibiheybet'in toprakla doldurulan alanında, deniz kenarında defnedildi.[7] Pavel Pototski'nin liderlik ettiği körfez doldurma projesi, onun ölümünden sonra 1932'de tamamlandı.[8]

Hatırası

Mühendisin faaliyeti Margarita Aliqerini ilhamlandırmış ve şair ona "Goca" adlı eserini adadı.

Azerbaycan'ın tanınmış şairi Ramiz Heyder ona bir şiir yazdı.[1]

1970'lerde yönetmen Eldar Kuliyev'in "İliç körfezi" adlı filminde körfezin Pototski'nin ilginç planıyla doldurulması konuşuldu.[9]

1928 yılında Bakü'ye gelen Maksim Gorki Pavel Pototski hakkında şöyle dedi:


Pototski kendi vasiyetiyle, Bibiheybet'de, yarattığı denizin sahilinde, petrol pompaları ve sondaj platformalarının çevresinde gömülmüştür. 2004 yılı sonunda mezar abidesi iyi durumda değildi. Baş taşı kırılmış, mezarı çevreleyen zarar neredeyse dağılmış durumdaydı. Polonya Cumhuriyeti'nin Bakü Büyükelçiliği'nin çabaları sonucunda, Şehitlik ve Mücadele Anıtlarının Korunması Konseyi'nin sağladığı kaynaklarla yeniden inşa edilmiştir. Projenin tasarımcısı, Polonyalı ve Doğu etkilerini birleştiren heykeltıraş Rizvan Babayev'dir. Restore edilmiş mezarın açılışı 9 Kasım 2005 tarihinde gerçekleşmiştir.[11][12]

Kaynakça

  1. ^ a b "Польский инженер Павел Потоцкий". polacy.az. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  2. ^ "Dəniz buxtasının qurudulması işinin pioneri". socarplus.az. 29 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Olqa Bulanova (3 Aralık 2017). "Как засыпали Биби-Эйбатскую бухту". echo.az. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  4. ^ O. Bulanova. "Инженер Павел Потоцкий: навечно в нефтяной истории Баку". azerhistory.com. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  5. ^ Güntay Şimşək (5 Ekim 2019). "Dünyanın ilk sanayi usulü petrol üreten kuyusu..." bloomberght.com. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  6. ^ "Павел Потоцкий (1879 -1932)". polonia-baku.org. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020. 
  7. ^ Məmmədov R.H., Həsənov V.M., Əzizova R.M. Azərbaycan nefti və polşalı mühəndis Pavel Pototski (PDF). Bakü. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023. 
  8. ^ Orxan Əzim (21 Eylül 2017). "Baku: oil industry pioneer - PHOTO REPORT". report.az. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  9. ^ Firəngiz Xancanbəyova (23 Aralık 2012). "Наша история: Бакинские шедевры руками польских архитекторов". 1news.az. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  10. ^ Məmməd Məmmədov (2019). "Морская нефть Азербайджана: идея, проекты, воплощение" (PDF). irs-az.com. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  11. ^ Voyçex Quretski. Bakıda Polyak məkanları (PDF). Bakü: Polşa Respublikasının Bakıdakı Səfirliyi. ISBN 978-83-931728-1-8. 16 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023. 
  12. ^ "Mühəndis Pavel Pototskinin memorialı açılmışdır". azertag.az. 9 Kasım 2005. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

Посвящение Баку - Павел Потоцкий 20 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı</span> Petrol boru hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali'nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.

<span class="mw-page-title-main">Irak-İran Savaşı</span> 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında geçen savaş

Irak-İran Savaşı, İran'da Tahmilî Savaş veya Mukaddes Müdafaa, Irak'ta Saddam'ın Kadisiyesi ve Arap Dünyasında Birinci Körfez Savaşı olarak anılan 1980-1988 yılları arasında İran ve Irak arasında yaşanmış savaş. Yaklaşık bir milyon kişinin ölümüne, iki milyon kişinin yaralanmasına, 150 milyar Amerikan Doları maddi hasara, her iki ülkede de ağır yıkımlara yol açmıştır. Irak'ın zaferleri ile başlayan savaş, İran'ın direnmesiyle yıpratma savaşına dönüşmüş ve galibi olmadan sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shell plc</span> Hollanda menşeli petrokimya şirketi

Royal Dutch Shell PCL veya yaygın adıyla Shell, İngiltere'de kurulu, genel merkezi Hollanda'da bulunan, İngiliz-Hollanda ortaklığında çok uluslu bir petrol ve doğalgaz şirketidir. Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz şirketlerinden biri olup 2018 gelirlerine göre dünyanın en büyük üçüncü şirketi ve Avrupa'nın en büyük şirketidir. 2019 Forbes Global 2000 listesinde Shell dünyanın en büyük dokuzuncu şirketi ve dünyanın en büyük enerji şirketiydi.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan sineması</span>

Azerbaycan sineması, Azerbaycan'ın uluslararası film kültürü ve sinematografisinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeynelabidin Tağıyev</span> Azeri iş adamı

Zeynelabidin Tağıyev, Azerbaycan'da, Rus İmparatorluğu'nun ve Dünya'nın ilk petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış Azeri iş insanı ve hayırsever.

<span class="mw-page-title-main">Gryneion</span>

Gryneion, Gryneia, Türkiye'nin İzmir ilinin Aliağa ilçesi sınırları içinde bulunan Yenişakran beldesi yakınlarındaki bir antik kenttir. Çandarlı Körfezi kenarındadır. 12 büyük Aiol kentinden biri sayılır. Kentin, denize bir dil gibi uzanan yarımadası üzerinde tanrı Apollon'un tapınağı vardı. Gryneion önemli bir kehanet merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt'in İşgali</span> İşgal

Kuveyt'in İşgali veya diğer adıyla Irak-Kuveyt Savaşı, Irak ile Kuveyt arasında, 1990'ın Ağustos ayında gerçekleşen ve Körfez Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilen çatışmalardır. Irak'ın, yedi ay boyunca Kuveyt'i işgaliyle sonuçlanmış ve Amerika Birleşik Devletleri'nin önderliğindeki koalisyon güçleri tarafından Irak'a karşı mücadele başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan ekonomisi</span>

Azerbaycan, doğal kaynakları, gelişmiş sanayisi ve coğrafyası itibarıyla önemli bir ülkedir. Azerbaycan'da özellikle büyük petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmaktadır. Hacim ve çeşit bakımından hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Somali-Türkiye ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Somali-Türkiye ilişkileri, Somali ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Bulvarı</span>

Bakü Bulvarı, 1909 yılında Bakü'nün sahiline paralel olarak kurulmuş bir gezi yeridir. Tarihi 100 yılı aşkın bir süredir, Bakü petrol barakaları Konakları'nı Hazar sahilinde inşa ettikleri ve deniz kıyısında yapay olarak inç inşa edildiği bir zamana kadar uzanıyor.

Salatın Asgerova, Karabağ Savaşı'nda öldürülmüş ilk Azeri kadın gazeteci; Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı.

Çökme, zemin yüzeyinin çok az yatay hareketle veya hiç yatay hareketle aniden batması veya kademeli olarak aşağı doğru çökmesidir veya iç güçlerin etkisiyle, yer kabuğunun bir bölümünün asal durumunu yitirerek alçalması. Çökme kavramı sadece aşağı doğru hareketin büyüklüğü veya alanı ile ölçülemez. Doğa ve insan kaynaklı oluşabilir. Birincisi çeşitli karst fenomenleri, permafrostun çözülmesi, konsolidasyon, organik toprakların oksidasyonu, yavaş kabuk çözgüsü, normal faylanma, kaldera çökmesi veya katı bir kabuğun altından sıvı lavlarının çekilmesi içerir. İnsan faaliyetleri, yeraltı madenciliği veya yeraltı sıvılarının ekstraksiyonunu, örnek petrol, doğalgaz veya yeraltı suyu. Zemin çökmesi jeologlar, jeoteknik mühendisleri, sörveyörler, mühendisler, şehir planlamacıları, toprak sahipleri ve genel olarak halk için küresel bir endişe kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Milyukov</span>

Pavel Nikolayevich Milyukov Paul Miliukov veya Paul Milukoff. ; 27 Ocak 1859 - 31 Mart 1943) Rus tarihçi ve liberal politikacı. Milyukov, Anayasa Demokrat Partisi'nin kurucusu, lideri ve en önde gelen üyesiydi. Rus Geçici Hükümetinde, Rusya'nın Birinci Dünya Savaşı'ndan çıkmasını önlemek için Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

Azeri Azerbaycan, Bakü'nün 100 km doğusunda bulunan Hazar Denizi'nde açık deniz petrol sahasıdır ve daha büyük çaplı Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçasıdır. Azeri petrol sahası Orta Azeri, Batı Azeri, Doğu Azeri üretim platformları, sıkıştırma ve su enjeksiyon platformlarını içermektedir. Saha 1988 yılında keşfedildi ve orijinal olarak 26 Bakü Komiseri'nden adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Devlet Petrol Fonu</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Fonu ya da kısa adıyla SOFAZ, enerji ile ilgili gelirlerin gelecek nesiller için biriktirildiği ve verimli bir şekilde yönetildiği ulusal varlık fonudur.

Çırak, Hazar Denizi'nde, Bakü, Azerbaycan'ın 120 km doğusunda bulunan ve daha büyük Azer-Çırak-Güneşli Petrol Sahası (AÇG) projesinin bir parçası olan bir açık deniz petrol sahasıdır. Üretim, sondaj ve merkez (PDQ) platformu Çırak 1 (EOP) 1997'den beri faaliyettedir. Çırak 1, AÇG sahasından Ham Petrol üretmektedir. Batı Çırak, AÇG projesinin bir uzantısı olarak planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

<span class="mw-page-title-main">Murtuza Muhtarov</span> Azeri iş adamı

Murtuza Muhtarov, Bakü'de Muhtarov Sarayı'nı ve Vladikavkaz'da Muhtarov Camii'ni inşa eden Azerbaycanlı iş adamı.