İçeriğe atla

Paulus Alexandrinus

Paulus Alexandrinus, geç Roma İmparatorluğu'nda astroloji yazarıdır. MS 378'de yazdığı günümüze ulaşan eseri Eisagogika veya Giriş Konuları (veya Giriş), dördüncü yüzyılda Roma İmparatorluğu'nda uygulanan astrolojinin önemli konularının bir incelemesidir.

Hayatı

Paulus'un hayatı hakkında çok az şey bilinmektedir. Astrolojinin de en gelişmiş olduğu, Roma dünyasının en bilimsel şehirlerinden biri olan İskenderiye'de yaşamıştır. Onun yaşadığı dönemde Roma'nın gücü azalıyordu ve Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'e taşınmıştı. Onun hatırı sayılır bir otorite olarak kabul edildiğini biliyoruz çünkü iki yüzyıl kadar sonra (MS 564'te) İskenderiye'de saygın Yeni-Platoncu filozof Olympiodorus'un onun çalışmaları üzerine verdiği bir dizi konferansın kaydı günümüze ulaşmıştır. Bu dersler bir Yorumda muhafaza edildi ve hem Paulus'un Giriş hem de Olympiodorus'un Yorumu birlikte tercüme edilmiş; astrolojik tekniğin gelişimi ve çalkantılı geç İmparatorluktan daha istikrarsız olan erken Bizans dönemine kadar astrolojiye yönelik çağdaş tutumlar hakkında bir fikir verimiştir.

Giriş, Ay'ın on bir evresine ilişkin tartışması nedeniyle çok ilginç olabilir, çünkü bize, Yunan astrolojik spekülasyonları üzerindeki etkisi muhtemelen fazlasıyla hafife alınan bir konunun net bir şekilde ele alınmasını sağlar.[1] Ay'ın evreleri muhtemelen Sidonlu Dorotheus'un ötesine uzanan Helenistik dönemin katarşik haritalarında en etkili faktördür. Giriş bölümünde ayrıca Helenistik astroloji tekniğinin merkezinde yer alan[2] Lotlar[3] çok önemlidir, ancak bilimsel düşünceli Batlamyus bunlardan kaçınır. Paulus ayrıca dodekatemoria ve monomoiria'yı tartışır ve astrolojik analizde kesit ve gezegensel yönlerin uygulanıp ayrılması üzerindeki etkisine ilişkin kapsamlı bir incelemeye yer verir (Helenistik anlayış modern uygulamayla oldukça çelişiyor).

Paulus'un yazdığı dönemde astrolojide dikkate değer bir entelektüel konsolidasyon yaşanıyordu. Kırk yıl önce Julius Firmicus Maternus, zamanının astrolojik tekniğinin uzun ve çok ayrıntılı bir özeti olan ve bize sağlam bir şekilde ulaşan Mathesis yazmıştı. Paulus'la çağdaş olan, anonim bir yazar MS 379'da Sabit Yıldızlar Üzerine Bir İnceleme yazmıştı; bu, Batlamyus'tan sonraki Roma dönemindeki astrologların astrolojik harita bağlamında yıldızlarla nasıl ilgilendiğine dair en iyi kaydımızdır. Birkaç on yıl sonra, Mısırlı Thebes'li Hephaistio'nun (MS 415) Batlamyus'u daha önceki geleneklerle bütünleştiren üç kitabı (Apotelesmatika) yazılmıştı.

Mirası

Paulus ve Hephaistio'yu takip eden birkaç yüzyıl boyunca aktif bir astrolojik gelenek varlığını sürdürdü; bunların bazı eserleri bize kadar ulaştı; bunlar arasında Laodikyalı Julian'ın (MS 500 civarı), Rhetorius'un (6. veya 7. yüzyıl) ve 5. veya 6. yüzyılda, Arapların astrolojik düşünceleri ve Orta Çağ ve Yeni Çağ Avrupalı astrologları üzerinde çok önemli bir etkiye sahip olan Centiloquy (yüzyıllar boyunca sahte bir şekilde Batlamyus atfedilmiştir) (Bakınız: Lilly) yazıları vardır.

Paulisa Siddhanta ("Paulus Doktrini") adı verilen önemli bir Hint astrolojik incelemesinin bazen Paulus'un çalışmalarından türetildiği düşünülmektedir.[4] Ancak bu fikir, bu alandaki diğer bilim adamları tarafından, özellikle de "... Paulus Alexandrinus'un Paulisasiddhanta'nın yazarıyla özdeşleştirilmesinin tamamen yanlış olduğunu" belirten David Pingree tarafından reddedmektedir.[5]

Çalışmaları

  • Elementa apotelesmatica (ed. E. Boer), Teubner, Leipzig, 1958.

Kaynakça

  1. ^ Late Classical Astrology, 2001, pp. 92–97ff.
  2. ^ Bakınız Vettius Valens, The Anthology. Book III. [translated by Robert Schmidt and edited by Robert Hand.] Project Hindsight, Greek Track, Vol. VIII (The Golden Hind Press, Berkeley Springs, WV, 1994.
  3. ^ Late Classical Astrology, 2001, pp. 101–111ff.
  4. ^ Thomas McEvilley, The Shape of Ancient Thought: Comparative Studies in Greek and Indian Philosophies, Allworth Press, 2001, pg. 385.
  5. ^ See David Pingree, The Yavanajataka of Sphujidhvaja, Vol. 2, Harvard Oriental Series, 1978, pgs. 437-438. Also see Pingree, The Later Paulisasiddhanta, Centaurus 14, 1969, 172–241.

Çeviriler

  • Paulus Alexandrinus, Introductory Matters, trans. Robert Schmidt, ed. Robert Hand, The Golden Hind Press, Berkeley Springs, WV, second edition, revised, 1993.
  • Late Classical Astrology: Paulus Alexandrinus and Olympiodorus, with the Scholia from Later Commentators, trans. Dorian Giesler Greenbaum, ed. Robert Hand, ARHAT Publications, Reston, VA, 2001.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Dorian Gieseler Greenbaum's website on Hellenistic astrology: Classical Astrology[1]
  • Robert Hand, [2]—excerpt from Introduction to Late Classical Astrology: Paulus Alexandrinus and Olympiodorus
  • Robert Hand, [3] [4]—quoting from Paulus
  • Project Hindsight [5]—on Paulus.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus</span> Yunan matematikçi, astronom ve coğrafyacı (100–170)

Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı, astronom ve müzik teorisyeniydi ve üçü daha sonra Bizans, İslam ve Batı Avrupa bilimi için önemli olan yaklaşık bir düzine bilimsel tez yazmıştır. MS 100–170 yılları arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Perge</span> Pamfilya bölgesine başkentlik yapmış antik kent

Perge, Antalya'nın 18 km doğusunda, Aksu ilçesi sınırları içinde bulunan, bir zamanlar Pamfilya Bölgesine başkentlik yapmış antik bir kenttir. Şehirdeki akropolisin Tunç Çağı döneminde kurulduğu düşünülmektedir. Helenistik dönem boyunca şehir eski dünya içerisindeki en zengin ve güzel şehirler arasında sayılmaktadır. Ayrıca Yunan matematikçi Pergeli Apollonius'un memleketidir. Perge, Hititler döneminde Parha olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Astroloji</span> Sözdebilim

Astroloji, gök cisimlerinin ve astronomik fenomenlerin, insan karakteri ve kaderi üzerine etkilerinin olduğu önermesini konu alan, bilimsel gerçekliğe sahip olmayan sözdebilimdir.

<span class="mw-page-title-main">Milet</span> Anadoluda bir antik kent

Milet Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'ın Didim ilçesinde Akkoy'un 5 km kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harabe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10 km denizden içeride bir mevkidedir.

<span class="mw-page-title-main">Pers-Roma savaşları</span> Vikimedya liste maddesi

Roma-Pers Savaşları Yunan-Roma dünyası ile iki başarılı İran imparatorluğu arasında geç dönem Roma Cumhuriyeti ile İran merkezli Part İmparatorluğu arasında MÖ 92'de başlayıp Roma İmparatorluğu ve yine İran merkezli Sasani İmparatorluğu üzerinden sürdürülen bir dizi savaştır. Uzun ve yorucu savaşlar iki rakip arasında en son olarak Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında MS 627'de yapılan savaş ile sona erdi ve bunu 632'den itibaren her iki imparatorluğun topraklarının büyük bölümünü ele geçiren Müslüman Arapların akınları izledi.

<span class="mw-page-title-main">Osroene</span> MÖ 132-MS 244 arası var olan Mezopotamya devleti

Osroene veya Osrhoene Yukarı Mezopotamya'da eski bir bölge ve devletti. Başkentinin "Edessa Krallığı" olarak da bilinen Osroene Krallığı, M.Ö. 2. yüzyıldan MS 3. yüzyıla kadar var olmuş ve Abgarid hanedanı tarafından yönetilmiştir. Genellikle Partlarla ittifak yapan Osroene Krallığı, MÖ 132'den MS 214'e kadar tam bağımsızlığını sağlamak için yarı özerkliğe sahipti.. Arap kökenli bir hanedan tarafından yönetilse de, krallığın nüfusu ağırlıklı olarak Arami'ydi ve Yunan ve Part karışımıydı. Ayrıca, Edessa'da bazı Arap kültleri de onaylanmış olsa da, şehrin kültürel ortamı, güçlü Part etkilerinin yanı sıra temel olarak Aramice idi.

'Mendesli Thrasyllus, Thrasyllus of Mendes, Yunanca: ο Τιβερίος Κλαύδιος Θράσιλλος ya da ο Θράσιλλος της Μένδης, aynı zamanda İskenderiyeli Thrasyllus olarak da bilinen ve bir Romalı olarak tanınan adıyla Tiberius Claudius Thrasyllus, Mısır'ın Mendes kentinden gelen bir Mısırlı Yunan gramerci ve edebiyat yorumcusuydu. Thrasyllus bir astrolog ve Tacitus tarafından yazılan Annals'da ve Suetonius tarafından yazılan On İki Sezar da bahsedildiği gibi Roma imparatoru Tiberius'un bir arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Laodikya</span> Türkiyede bir antik kent

Laodikeia, veya Lykos'un kıyısındaki Laodikeia, Lycus nehri kenarında (Çürüksu) kurulmuş bir antik kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Edessa</span> Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir

Edessa, Yukarı Mezopotamya'da, Seleukos İmparatorluğu'nun kurucusu Kral Selevkos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir (polis) idi. Daha sonra Osroene Krallığı'nın başkenti oldu ve Roma eyaleti Osroene'nin başkenti olarak devam etti. Geç Antik Çağ'da, Hristiyan öğreniminin önde gelen merkezi ve Edessa Katekistik Okulu'nun merkezi oldu. Haçlı Seferleri sırasında, Edessa Kontluğu'nun başkentiydi.

Theon İskenderiye, Mısır'da yaşamış Yunan bilgin ve matematikçidir. Öklid’in elementleri ve Klaudyos Batlamyus'un el çizelgeleri ile ilgili çeşitli yorumlar yazdığı gibi üzerlerinde eklemeler ve düzeltmeler de yapmıştır. Ayrıca matematik üzerine ün kazanmış olan Hypatia'nın da babasıdır.

Mısırlı Rhetorius , son büyük klasik astrologtu. Hakkında hiçbir alıntıya sahip değiliz. 6. veya 7. yüzyılda erken Bizans çağında yaşadı. Kendisinden önde giden Helenistik astrologların teknikleri üzerine genişçe bir inceleme yazısı yazdı. Kendisi Atinalı Antiochus'un çalışmaları hakkındaki en iyi kaynağımızdır. Çalışmalarından hiçbirinin bozulmamış olarak var olmamasına rağmen birkaç geç Bizans dönemi versiyonlarına sahibiz.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan astronomisi</span>

Yunan astronomisi klasik antik dönemde Yunan dilinde yazılmıştır ve antik Yunan, Helenistik, Greko-Romen ve geç dönem antik çağlarını kapsar. Yunanca, Helenistik dönemden Büyük İskender'in fethini takip eden süreçte bilimin dili haline geldiği için antik Yunan astronomisi coğrafi sınırları aşmıştır. Bu yüzden Helenistik astronomi olarak da adlandırılır. Helenistik ve Roma dönemleri boyunca Yunan olan veya olmayan birçok astronom, çalışmalarını Yunan geleneklerini kullanarak Ptolemaios krallığındaki İskenderiye kütüphanesini de içeren büyük bir enstitüde yürütüyordu.

Edessalı Theofilus (695–785), ayrıca Theophilus ibn Tuma ve Thawafil olarak da bilinir, Mezopotamya'da Yunan-Süryani Orta Çağ astroloğu ve âlimi. Hayatının sonraki bölümünde Abbâsî Halifesi Mehdi'ye saray astroloğu olarak hizmet etmiştir. Yunancadan Süryanice'ye İlyada dahil sayısız eser tercüme etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır astronomisi</span>

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

Orta Çağ Yunancası, ayrıca Bizans Yunancası olarak da bilinir. Geleneksel olarak 1453'te İstanbul'un Fethi ile tarihlenen, 5-6. yüzyıllarda Klasik Antik Çağ'ın sonu ile Orta Çağ'ın sonu arasındaki Yunan dilinin bir aşamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Interpretatio graeca</span>

Interpretatio graeca, diğer kültürlerin mitolojisini ve dinini yorumlamak veya anlamaya çalışmak için kullanılan bir söylemdir. Eski Yunan dini kavram ve uygulamalarını, tanrıları ve mitleri, eşdeğerlikleri ve ortak özellikleri kullanarak kendi kültürüne empoze etmektir.

Bu, ilgili Vikipedi makalelerinden oluşan bir astrologlar listesi'dir.

Genç Olimpiodorus, I. Justinianus'un MS 529'da Atina'daki Platon Akademi'ni ve diğer pagan okullarını kapatan kararnamesinden sonra, Bizans İmparatorluğu'nun ilk yıllarında yaşamış Yeni Platoncu bir filozof, astrolog ve öğretmendir. Olimpiodorus, İskenderiye'de Platoncu geleneği sürdüren son pagandı ; onun ölümünden sonra Okul, Hıristiyan Aristotelesçilerin eline geçti ve sonunda Konstantinopolis'e taşındı. İncil yorumlarının yazarı ve çağdaşı İskenderiyeli diyakoz Olimpiodorus ile karıştırılmamalıdır.

Liz Greene

Liz Greene Amerikalı-ingiliz astrolog, psikolog ve yazardır. Babası Londra'da, annesi ise Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Babil astronomisi</span>

Babil astronomisi, Mezopotamya'nın tarihinin ilk dönemlerinde gök cisimlerinin incelenmesi veya kaydedilmesiydi. Kullanılan sayısal sistem olan altmışlık sistem, modern ondalık sistemdeki on sayısının aksine altmışa dayanıyordu. Bu sistem alışılmadık derecede büyük ve küçük sayıların hesaplanmasını ve kaydedilmesini kolaylaştırıyordu.