İçeriğe atla

Paulus Aegineta

16.yüzyılda bir gravürde resmedilmiş Aeginalı Paul

Aeginalı Paul veya Paulus Aegineta (YunancaΠαῦλος Αἰγινήτης; Aegina, y. 625 – y. 690), 7. yüzyılda yaşamış Bizans Rum hekim. Yedi Kitapta Tıbbi Özet isimli eserin yazarı olarak bilinir. "Erken Tıbbi Yazının Babası" olarak bilinir.[1] Bizans İmparatorluğu'nda uzun yıllar boyunca, eserleri tüm Batı tıp bilgisini içeriyordu ve doğruluğu ve eksiksizliği bakımından rakipsizdi.[2]

Hayatı

Paul'un Egine'de doğmuş olması ve İskenderiye gibi birçok yeri seyahat etmiş olması dışında hayatı hakkında hiçbir bilgi bulunmamaktadır. Doğum tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, 7.yüzyılın ikinci yarısında yaşadığı tahmin edilmektedir.

Çalışmaları

Bizans ansiklopedisi Suda'da, Paul'un çeşitli tıbbi çalışmalar yaptığını, bunlardan birinin Yedi Kitapta Tıbbi Özet olduğu yazmaktadır. Bu çalışmanın eski tıbbı yazılardan toparlanmış olduğu düşünülmekte; kitabın Yunanca başlığı bunun bir epitom olduğunu iddia etmektedir.

William Alexander Greenhill, Paul'un İslam dünyasında yüksek itibara sahip olduğunu, hatta kendisine "Al-kawabeli" (ebe) isminin verildiği söylenmektedir. Paul'un çalışmaları Huneyn bin İshak tarafından Arapçaya çevirilmiştir.

Ameliyat üzerine yazdığı 6.kitabı, Avrupa ve Arap dünyasında ameliyat tarihini anlatmak için referans gösterilmiştir. Bu kitap ilk olarak Yunancada Venedik'te 1528'de, başka bir versiyonu ise Basel'de 1538'de ortaya çıkmıştır. Bu kitabın çeşitli Latince çevirileri de yayınlanmıştır.[3] Bu kitabın İngilizce çevirisi Francis Adams tarafından 1834'te yayınlanmıştır.

Bu çalışmasında modern tekniklerle fıtık düzeltme ameliyatını şunlarla açıklamaktadır, "Tümör üzerinden kasık bölgesine enine üç parmak genişliğinde bir kesik açtıktan ve zarları ve yağları çıkardıktan ve ortada bir noktaya kadar yükseldiği yerde periton açığa çıkarıldıktan sonra, sonda topuzunu bırakın. Bağırsakları derine doğru bastırın. O halde sondanın topuzunun her iki tarafında oluşan peritonun çıkıntısını dikişlerle birleştirin ve sonra sondayı çıkarın. Böylece yeni yaralar için kullanılan tedavilerle iyileştirmiş olup ne peritonu kesmiş, ne de testisleri çıkarmış olursunuz."[4]

Adına yapılan çalışmalar

1753 yılında, botanist Carl Linnaeus Orobanchaceae familyasına ait olan bir kapalı tohumlular cinsi olan Aeginetia bitkisini keşfetmiştir. İsmi Paulus Aegineta'nın onuruna verilmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ Güzey, Demet (15 Eylül 2019). Mustard: A Global History (İngilizce). Reaktion Books. ISBN 978-1-78914-175-7. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  2. ^ Jütte, Robert (12 Mayıs 2008). Contraception: A History (İngilizce). Polity. ISBN 978-0-7456-3270-4. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  3. ^ GOLDMAN, ALAN H. (Haziran 2008). "Michael Byron (ed.), Satisficing and Maximizing (Cambridge: Cambridge University Press, 2004), pp. 244". Utilitas. 20 (2): 254-256. doi:10.1017/s0953820808003075. ISSN 0953-8208. 
  4. ^ "EPITOME OF CURRENT MEDICAL LITERATURE". BMJ. 1 (3135): E17-E20. 29 Ocak 1921. doi:10.1136/bmj.1.3135.e17. ISSN 0959-8138. 
  5. ^ "Aeginetia L. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (İngilizce). 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Öklid</span> Yunan matematikçi, aksiyomatik geometrinin mucidi

Öklid (Grekçe: Εὐκλείδης Eukleídēs; MÖ 330 - 275 yılları arasında yaşamış, İskenderiyeli bir matematikçidir. Megaralı Öklid'den ayırmak için bazen İskenderiyeli Öklid olarak anılır, genellikle "geometrinin kurucusu" veya "geometrinin babası" olarak anılan bir Yunan matematikçiydi. Ptolemy I döneminde İskenderiye'de aktifti. Elemanlar, yayınlandığı zamandan 19. yüzyılın sonlarına veya 20. yüzyılın başlarına kadar matematik öğretimi için ana ders kitabı olarak hizmet veren, matematik tarihindeki en etkili çalışmalardan biridir. Elemanlar’da, Öklid, küçük bir aksiyom setinden, şimdi Öklid geometrisi olarak adlandırılan şeyin teoremlerini çıkardı. Öklid ayrıca perspektif, konik kesitler, küresel geometri, sayı teorisi ve matematiksel kesinlik üzerine eserler yazdı.

Agathias veya Agathias Scholasticus, , Bizanslı şair ve tarihçi. I. Justinianus döneminin bir bölümünü kapsayan tarih kitabının yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bitki</span> ökaryotik, ağaçlar, çiçekler, otlar, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemi

Bitkiler, ağırlıklı olarak fotosentetik ökaryot canlılardır. Tarihsel olarak bitkiler alemi, algler ve mantarlar da dahil olmak üzere hayvan olmayan tüm canlıları kapsarken, günümüzde mevcut tüm tanımlamalar prokaryotları, mantarları ve bazı algleri hariç tutar. Tanımlamalardan birine göre: Çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve diğer açık tohumlular, eğrelti otları ve benzerleri, boynuz otları, ciğer otları, kara yosunları ve yeşil algler hep birlikte Viridiplantae adı verilen kladı oluştururlar. Buna kırmızı ve esmer algler dahil değildir.

<i>Digitalis</i> bitki cinsi

Digitalis ya da (Yüksükotu) Plantaginaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Yüksükotu, Avrupa, batı Asya ve kuzeybatı Afrika'ya özgüdür. Çiçekler boru şeklindedir, uzun bir başaktan büyür ve mordan pembeye, beyaza ve sarıya kadar türlere göre değişir. Bilimsel adı "parmak" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">I. İsaakios</span>

I. İsaakios Komninos, 1057-1059 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">I. Fotios</span>

I. Fotios, ayrıca Photius ya da Photios olarak da okunur, 858'den 867'e ve 877'den 886'ya kadar Konstantinopolis Patriği.

Matematikçi ya da Felsefeci Leo, Bizans felsefe ve mantık âlimi. İkonoklazm sonu ve Bizans tarihinin en parlak dönemlerinden birisi olan MakedonRönesans'ı ile anılır. Onun günümüze ulaşmış yazmaları Plato ile diyaloglar yazmasıdır. Gerçek bir "Rönesans insanı" ve "9. yüzyılda Bizans'ın en akıllı adamı" olarak anılır. Selanik metropolitiydi, sonra Konstantinopolis'te bulunan Magnaura felsefe okulunun başına geçmiş ve Aristo mantığı Organon öğretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georgios Amartolos</span> Bizans vakanüvis

Georgios Amartolos ya da Amartolus, III. Mihail hükümdarlığı altında Konstantinopolis'te yaşamış bir keşiş ve vakanüvis.

<span class="mw-page-title-main">Girit Emirliği</span>

Girit Emirliği, 820'lerin sonlarından 961 yılında Bizanslıların geri almasına kadar devam etmiş Akdeniz adası Girit'te kurulu Müslüman devleti. Abbasiler'in egemenliğini tanımasına ve Mısır Tolunoğulları ile yakın bağları olmasına rağmen de facto bağımsız bir devletti.

Dirrahium Theması Adriyatik denizi kıyılarını kapsayan günümüz Arnavutluk'unda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. 9. yüzyıl başlarında kurulmuş ve başkenti Dirrahium'un ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Psellos</span> Bizanslı tarihçi

Michael Psellos ya da Psellus Bizanslı yazar, Yeni Platoncu filozof, tarihçi ve siyasetçi. Doğumu büyük olasılıkla 1017 ya 1018 yılındadır. 1078 yılında öldüğü muhtemeldir ama bazı kaynaklar 1096'ya kadar hayatta kaldığını bildirmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Kardiya Muharebesi</span>

Kardiya Muharebesi, yaklaşık 872/3'te Bizans İmparatorluğu ile Girit Sarazenleri arasında Saros Körfezi'nde Kardiya sahili açıklarında gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe, büyük bir Bizans zaferi ile sonuçlanmıştır.

İbn-i Lubudi, Müslüman doktor, matematikçi, astronom ve filozoftur. Tam adı, Yahya b. Şemsüddin Muhammed b. Abdan b. Abdülvahid b. el-Lübûdî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nikomahos</span> Greko-Suriyeli matematikçi (MS. yak. 60 - yak. 120)

Gerasalı Nicomachus antik Yunanca yazılmış Aritmetiğe Giriş ve Harmonik El Kitabı adlı eserleriyle tanınan önemli bir antik Yunan matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Bibliothiki (Sahte Apollodoros)</span> Sahte-Apollodorosun çalışması

Bibliothiki ayrıca Sahte-Apollodoros Bibliothiki'sı olarak da bilinir. Yunan mitleri ve kahramanlık efsanelerinin bir özetidir ve genellikle MS birinci veya ikinci yüzyıla tarihlenen üç kitap halinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Komninos</span> Bizanslı askeri lider

Nikiforos Komninos II. Basileios ve VIII. Konstantinos döneminde Bizans askeri lideriydi. Vaspuragan Ermeni bölgesinin valisi olarak görev yaptı ve 1081 ile 1185 arası Bizans İmparatorluğu'nu yöneten Komninos Hanedanı'nın bilinen ilk üyelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda tıp</span>

Bizans tıbbı, Bizans İmparatorluğu'nun yaklaşık MS 400 ile MS 1453 arası yaygın tıbbi uygulamalarını kapsar. Bizans tıbbı, Greko-Romen öncülleri tarafından geliştirilen bilgi temeli üzerine inşa edilmesiyle dikkate değerdir. Bizans tıbbı, antik çağlardan kalma tıbbi uygulamaları koruyarak İslam tıbbını etkiledi ve Rönesans döneminde Batı'nın tıbbın yeniden doğuşunu destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Engler</span> Alman bitkibilimci (1844-1930)

Heinrich Gustav Adolf Engler, Alman botanikçidir. Karl AE von Prantl ile birlikte düzenlediği Die natürlichen Pflanzenfamilien gibi bitki taksonomisi ve fitocoğrafyası üzerine yaptığı çalışmalarla dikkat çekti.

<span class="mw-page-title-main">Tarantolu Paul</span>

Tarantolu Paul, asıl adı Paolo Antonio Aluffi' olan ve 13. yüzyılda yaşamış bir Fransisken simyacı ve güney İtalya'dan bir yazardır. Taranto, Apulia'da bir şehirdir