İçeriğe atla

Paul Tannery

Paul Tannery
Doğum20 Aralık 1843(1843-12-20)
Mantes-la-Jolie, Fransa
Ölüm27 Kasım 1904 (60 yaşında)
Pantin, Fransa
MilliyetFransız
VatandaşlıkFransa
EğitimÉcole polytechnique
Meslekmatematik tarihçisi, çevirmen, tarihçi, klasikçi, felsefe tarihçisi, mühendis, matematikçi
İşverenCollège de France
EvlilikMarie
Akraba(lar)Jules Tannery
ÖdüllerKnight of the Legion of Honour

'Paul Tannery (20 Aralık 1843 - 27 Kasım 1904) Fransız bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi. Matematikçi Jules Tannery'nin ağabeyiydi ve Notions Mathématiquese tarihsel bir bölüm yazarak katkıda bulundu. Tannery'nin kariyeri tütün endüstrisinde olmasına rağmen, akşamlarını ve hayatını matematikçiler ve matematiksel gelişim çalışmalarına adadı.

Hayatı ve kariyeri

Tannery, 20 Aralık 1843'te Mantes-la-Jolie'de derinden Katolik bir ailede doğdu. Mantes'te özel okula gitti, ardından Le Mans ve Caen'deki Lycées'e gitti. Daha sonra giriş sınavında başarılı olduğu École Polytechnique'e girdi. Müfredatı, gelecekteki akademik çalışmalarında temsil edilecek olan matematik, bilimler ve klasikleri içeriyordu. Tannery'nin kamu hizmeti hayatı, École d'Applications des Tabacs'a acemi mühendis olarak girmesiyle başladı.

Yardımcı mühendis olarak Tannery, Lille'deki devlet tütün fabrikasında iki yıl geçirdi. 1867'de Paris'e taşındı; üç yıl sonra, Fransa-Prusya Savaşı'nda topçu kaptanı olarak görev yaptı. Tannery'nin biyografileri, onu ateşli bir vatansever olarak tanımlar ve aşağılayıcı Frankfurt Antlaşması'nı hiçbir zaman tam olarak kabul etmediğini iddia eder.

Ecole Polytechnique'den mezun olduktan sonra Tannery, Auguste Comte ve onun pozitivist felsefesiyle ilgilenmeye başladı. Savaştan sonra matematiğe olan ilgisi devam etti ve Comte'un fikirleri, bilim tarihi çalışmalarına yaklaşımını etkileyecekti. Tannery, tütün endüstrisindeki kariyeri boyunca birkaç kez taşındı: 1872'de Périgord'a, 1874'te Bordeaux'ya, 1877'de Le Havre'a ve 1883'te Paris'e. Bordeaux'nun entelektüel bir atmosferi vardı ve Tannery kendi isteğiyle Le Havre'ye (Caen'de yaşayan ebeveynlerinin yakınında) taşınsa da, araştırma ve akademik arayışlarının büyümesinin mümkün olacağı Paris'e taşınmayı doğrudan talep edecekti.

Tannery ilk iki büyük editoryal çalışmasını Paris'te üstlendi. 1883'te Diophantus'un el yazmalarının bir baskısına başladı ve 1885'te o ve Charles Henry, Fermat'ın eserlerinden birinin baskısına başladı. Bu çalışma Bibliothèque Nationale'e erişimle mümkün oldu ve bu nedenle Tannery, 1886'da Tonneins'e transfer edildiğinde çabalarını azaltmak zorunda kaldı. Bibliothèque'e erişimi olmasa bile Tannery sıkı çalışmaya devam etti, ancak Revue philosophique de la France et de l'étranger ve Bulletin de sciences mathematiques için yazdığı makalelerden oluşan iki kitap yayınladı.

1888'de Tannery, Yunan astronomisi okuduğu ve tütün fabrikasını yönettiği Bordeaux'ya geri döndü. İki yıl sonra Paris'e geri döndü; ölümüne kadar Paris yakınlarında kalacaktı. Yoğun bir mesleki iş yüküne rağmen bilim tarihindeki çalışmalarında üretken olmaya devam etti. Diophantus ve Fermat'ın baskıları 250'den fazla makaleyle birlikte yayınlandı. 1890'dan itibaren Tannery'nin diğer büyük çalışması, Descartes'ın çalışmalarının ve yazışmalarının yeni bir baskısına odaklandı ve bu çalışmada modern felsefe tarihçisi Charles Adam ile işbirliği yaptı.

Skandal 1903'te Collège de France'ın yeni bir bilim tarihi profesörü aramaya başlamasıyla ortaya çıktı. Tannery kesin ve kolaylıkla kazanan biri olarak kabul edildi; açılış konuşmasını yazmaya bile başladı. Bunun yerine pozisyon, Tannery'nin klasik ve on yedinci yüzyıl idolleri yerine modern matematikçilere odaklanan Grégoire Wyrouboff'a gitti. Wyrouboff aynı zamanda özgür düşünen biriydi, laik Üçüncü Cumhuriyet için bir değerdi, Tannery ise Katolikti.

Tannery bundan kısa bir süre sonra, 27 Kasım 1904'te Paris'in hemen dışındaki Pantin'de öldü. Karısı Marie, 1945'e kadar hayatta kalacaktı ve ölümünden sonra eserlerinin birçoğunu yayımladı ve mirasının devam etmesini sağlamaya yardımcı oldu.

Tannery, 1904'te Heidelberg'de ICM'nin Davetli Konuşmacısıydı.[1]

Çalışmaları

  • Sciences exactes dans l'Antiquité (Volumes I-III),
  • Sciences exactes chez les byzantins (Volume IV),
  • Sciences exactes au Moyen Âge (Volume V),
  • Sciences modernes (Volume VI),
  • Philosophie antique (Volume VII),
  • Philosophie moderne (Volume VIII),
  • Philologie (Volume IX),
  • Généralités historiques (Volume X),
  • Comptes rendus et analyses (Volumes XI-XII),
  • Correspondance (Volumes XIII-XVI),
  • Biographie, Bibliographie, compléments et tables, (Volume XVII).

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Tannery, P. (1905). "Pour l'histoire du problème inverse des tangentes". Verhandlungen des dritten Mathematiker-Kongresses in Heidelberg von 8. bis 13. August 1904. Leipzig: B. G. Teubner. ss. 502-514. 

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pierre de Fermat</span> Fransız matematikçi ve avukat

Pierre de Fermat, neredeyse eşitlik (“adequality”) tekniği de dahil olmak üzere sonsuz küçük hesaplara yol açan erken gelişmeler için yaptığı katkılarla bilinen bir Fransız matematikçiydi. Özellikle, eğri çizgilerin en büyük ve en küçük koordinatlarını bulmanın özgün bir yöntemini keşfetmesiyle tanınır; bu, o zamanlar bilinmeyen diferansiyel kalkülüsünkine benzer ve sayı teorisi üzerine yaptığı araştırmadır. Analitik geometri, olasılık ve optiğe kayda değer katkılarda bulundu. En çok ışık yayılımı hakkındaki Fermat ilkesi ve Diophantus'un Aritmeticasının bir kopyasının kenarındaki bir notta açıkladığı sayı teorisindeki Fermat'nın Son Teoremi ile tanınır. Aynı zamanda Fransa'nın Toulouse Parlamentosu'nda avukattı.

<span class="mw-page-title-main">Augustin Louis Cauchy</span> Fransız matematikçi (1789 – 1857)

Baron Augustin-Louis Cauchy, matematiksel analiz ve sürekli ortam mekaniği de dahil olmak üzere matematiğin çeşitli dallarına öncü katkılarda bulunan bir Fransız matematikçi, mühendis ve fizikçiydi. Daha önceki yazarların cebrin genelliğinin buluşsal ilkesini reddederek, kalkülüs teoremlerini ifade eden ve kesin olarak kanıtlayan ilk kişilerden biriydi. Soyut cebirde karmaşık analiz ve permütasyon gruplarının çalışmasını neredeyse tek başına kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Adrien-Marie Legendre</span> Fransız matematikçi (1752 – 1833)

Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Henri Léon Lebesgue</span> Fransız matematikçi (1875 – 1941)

Henri Léon Lebesgue, 17. yüzyıl integral kavramının-bir eksen ile o eksen için tanımlanmış bir fonksiyonun eğrisi arasındaki alanı toplamak- bir genellemesi olan entegrasyon teorisi ile tanınan Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1902'de Nancy Üniversitesi'ndeki Intégrale, longueur, aire tezinde yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Andre Marie Ampere</span> Fransız fizikçi ve matematikçi (1775–1836)

André Marie Ampère, Fransız fizikçi ve matematikçi. Elektromanyetizmayı ilk bulan kişiler arasında gösterilir. Ayrıca solenoid ve elektrikli telgraf gibi sayısız uygulamanın mucididir. Bir otodidakt olarak Ampère, Fransız Bilimler Akademisi üyesiydi ve Ecole Polytechnique ile Collège de France'da profesördü.

<span class="mw-page-title-main">Charles Hermite</span> Fransız matematikçi (1822 – 1901)

Charles Hermite sayı teorisi, ikinci dereceden formlar, değişmezlik teorisi, ortogonal polinomlar, eliptik fonksiyonlar ve cebir ile ilgili araştırma yapan Fransız bir matematikçiydi.

Diofantos cebirin babası olarak tanımlanan, cebir denklemleri ve sayılar teorisi üzerine Arithmetika adlı eserin yazarı olan Yunan matematikçi. Değişkenleri sadece tam sayılar olan ve kendi adını taşıyan Diofantos denklemiyle de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">George Sarton</span> Amerikan bilim tarihçisi

George Alfred Leon Sarton Belçika doğumlu Amerikalı kimyager ve tarihçiydi. Bağımsız bir çalışma alanı olarak bilim tarihi disiplininin kurucusu olarak kabul edilir. En etkili çalışmaları, üç cilt ve 4.296 sayfadan oluşan Introduction to the History of Science ve Isis dergisiydi. Sarton, nihayetinde, bilimler ve beşeri bilimler arasında bir bağlantı sağlayan ve "yeni hümanizm" olarak adlandırdığı bütünleşik bir bilim felsefesi elde etmeyi amaçladı. Ona göre bilim bize düşüncemizi sorgulamayı, kendini beğenmişlikten kurtulmayı, boş umutlara kapılmamayı ve başarı yolunda uğraş vererek sessizce ilerlemeyi öğretir.

<span class="mw-page-title-main">Sophie Germain</span> Fransız matematikçi

Marie-Sophie Germain, Fransız matematikçi, fizikçi ve filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Suzan Kahramaner</span> Türk bilim kadını, matematikçi (1913-2006)

Fatma Suzan Kahramaner, Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerindendir. İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Kerim Erim danışmanlığında doktorasını tamamladı. 1968 yılında profesör unvanını aldı. 1978-1979 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Marie-Félicité Brosset</span> Fransız tarihçi (1802-1880)

Marie-Félicité Brosset, Gürcü ve Ermeni araştırmalarında uzmanlaşmış Fransız oryantalisttir. Çalışmalarını çoğunlukla Rusya'da gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karine Chemla</span> Fransız matematikçi ve matematik tarihçisi

Karine Chemla Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nde (CNRS) araştırma direktörü olarak çalışan Fransız matematik tarihçisi ve sinologdur. Aynı zamanda New York Üniversitesi Antik Dünya Araştırmaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacıdır. 2019'da Amerikan Felsefe Topluluğu üyeliğine seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Élie Cartan</span> Fransız matematikçi (1869 – 1951)

Élie Joseph Cartan, ForMemRS Lie grupları, diferansiyel sistemler ve diferansiyel geometri teorisinde temel çalışmalar yapan etkili bir Fransız matematikçi. Ayrıca genel göreliliğe ve dolaylı olarak kuantum mekaniğine önemli katkılarda bulundu. Yirminci yüzyılın en büyük matematikçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gaston Darboux</span> Fransız matematikçi (1842 – 1917)

Jean-Gaston Darboux FAS MIF FRS FRSE, diferansiyel geometri ve analize önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçi. Darboux integrali adını ondan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gaston Julia</span> Fransız matematikçi (1893 – 1978)

Gaston Maurice Julia, Julia kümesi için formül geliştiren Fransız matematikçidir. Eserleri Fransız matematikçi Benoit Mandelbrot tarafından popülerleştirildi; Julia ve Mandelbrot fraktalleri yakından ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Émile Picard</span> Fransız matematikçi (1856 – 1941)

Charles Émile Picard, Fransız matematikçi. 1924'te Académie française'in 1. koltuğunu işgal eden on beşinci üye seçildi

<span class="mw-page-title-main">A History of Greek Mathematics</span> Yunan matematik tarihine dair klasik bir kitap

A History of Greek Mathematics, İngiliz matematik tarihçisi Thomas L. Heath tarafından Yunan matematiği tarihi hakkında yazılmış bir kitaptır. Oxford'da 1921 yılında Cilt I, "From Thales to Euclid" ve Cilt II, "From Aristarchus to Diophantus" başlıklı iki cilt halinde yayımlanmıştır. Olumlu eleştiriler almış ve bugün hala kullanılmaktadır. On yıl sonra 1931'de Heath, iki ciltlik "Tarih"in kısa bir versiyonu olan A Manual of Greek Mathematics adlı eseri yayımladı.

<span class="mw-page-title-main">Niels Nielsen (matematikçi)</span> Danimarkalı matematikçi ve matematik tarihçisi (1865–1931)

Niels Nielsen, matematiksel analiz alanında uzmanlaşmış Danimarkalı bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Catherine Goldstein</span> Fransız kadın matematikçi ve matematik tarihçisi

Catherine Goldstein, Institut de mathématiques de Jussieu'da (IMJ) araştırma direktörü olarak çalışan Fransız sayı teorisyeni ve matematik tarihçisidir. 1991'de L'association femmes et mathématiques'in başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anna Cartan</span>

Anna Cartan, Marie Curie ve Jules Tannery'nin öğrencisi olan bir Fransız matematikçi, öğretmen ve ders kitabı yazarıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.