İçeriğe atla

Paul Bonatz

Paul Bonatz

Paul Bonatz (6 Aralık 1877 - 20 Aralık 1956), Alman mimardır. Türkiye'de bulunduğu 1940'larda İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın destekleyici ve yönlendiricilerinden olmuştur.

1896-1901 arasında Münih Teknik Üniversitesi'nde mimarlık eğitimi gördükten sonra, Stuttgart Üniversitesi'nde Prof. Theodor Fischer'in asistanı olarak çalıştı (1902-1906), 1908'de onun yerine geçti. Türkiye'de çalışmaya geldiği 1943'e değin öğretmenliğini sürdürdüğü gibi kendi bürosunda mimarlık uygulamalarını da yürüttü. Tübingen Üniversitesi Kitaplığı (1910-1912), Hannover Kent Salonu (1910-1914), yarışma projesi olarak tasarladığı basit biçimlerle sağlanmış bir anıtsallıktaki Stuttgart Garı (F. E. Scholer ile birlikte; 1914-1917), mühendislik yapılarının birer mimarlık konusu olabileceğini gösterdiği Neckar Barajı ve Elektrik Santralı (1926-1935), Stuttgart'taki Zepplin Oteli (1931-1933), İsviçre'de Basel Güzel Sanatlar Müzesi (R. Christ ile birlikte; 1932-1936), çeşitli otoyol köprüleri (1938-1941) bu dönem yapıtlarının başlıcalarıdır.

Bonatz, Türkiye'ye ilk kez 1916'da İstanbul'da yaptırılacak Türk-Alman Dostluk Evi proje yarışması için yer görmeye gelmişti. 1942'de bir kez daha gelerek, Anıtkabir'in inşası için düzenlenen uluslararası mimari proje yarışmasında jüri üyeliği yaptı.[1] Ertesi yılın başlarında, Adolf Hitler dönemi Alman mimarlığını çeşitli ülkelerde tanıtmak amacını taşıyan Alman Mimarlık Sergisi'ni Ankara ve İstanbul'da sunmak üzere yeniden Türkiye'ye geldi. Onun bu göreve getirilmesi, tarafsız kimliğinin, bu girişimin bir Nazi propagandası olarak görülmesini engelleyeceğini düşünen dönemin Ankara'daki Alman büyükelçisi Franz von Papen tarafından uygun görülmüştü. Bonatz aynı yılın sonunda Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Teknik Öğretim Müsteşarlığı Yapı Bürosu mimarlık danışmanlığa getirildi.

Bonatz'ın Stutgart Garı (Stuttgart Hauptbahnhof)

1947'ye değin süren bu görevi sırasında çeşitli kentlerde gerçekleştirilecek sanat enstitüleri için projeler hazırladı. 1943-1944'te Emin Halid Onat ile birlikte İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi olarak kullanılacak Taşkışla'nın onarım çalışmalarına katıldı, 1946-1954 arasında aynı okulda mimari proje hocalığı yaptı. Çanakkale Şehitleri Anıtı, İstanbul Radyoevi ve İstanbul Adalet Sarayı gibi önemli yapıların yarışma jürilerinde bulundu. UIA'nın (Uluslararası Mimarlar Birliği) 1948'de toplanan ilk genel kuruluna Türk heyetiyle birlikte katıldı. 1954'te savaş sonrası Almanya'sının yeniden imarında yer almak isteğiyle Almanya'ya geri döndükten iki yıl sonra öldü.

Bonatz'ın sağlamlık, dayanıklılık, yalınlık ilkelerine dayanan mimarlığı, hiçbir döneme bağlı olmadan çağdaş olmak (zeitlos) görüşünden yola çıkar, ama o Türkiye'de kaldığı süre içinde II. Ulusal Mimarlık Akımı'ndan etkilenerek, ulusal kültüre sahip çıkma anlayışı içinde, mimarlıkta yerel öğelerin kullanılması ve yapıların bulundukları bölgeyle uyum içinde olması ilkelerine yönelmiştir. Ankara'daki Saraçoğlu Memur Evleri Mahallesi gibi yapılarının tasarımında, geleneksel Türk konut mimarlığının belirgin öğelerini bu doğrultuda kullanmıştır. 1946'da Ankara Opera Sahnesi'ne dönüştürmekle görevlendirildiği, Şevki Balmumcu'nun sergi salonunu çağdaş anlayışta yeniden ele almıştır. Ankara'daki Falih Rıfkı Atay Evi, (eski) Ankara Havalimanı Terminal Binası, İstanbul Bebek'teki Sirel Evi ve Ortaköy'deki bir apartman gibi Türkiye'deki başka uygulamaları dışında Leben und Bauen (1950; Yaşamak ve Yapı Yapmak) ve Brücken (F. Leonhardt ile, 1951) adlı iki kitabı yayımlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ Can Bilge, Nevin Aslı (2018). "Anıtkabir Yarışması Bağlamında Paul Bonatz'a Dair Bir Okuma". Art - Sanat Dergisi, 9. s. 300. ISSN 2148-3582. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cihat Burak</span> Türk ressam, mimar, yazar ve seramikçi

Cihat Burak, Türk ressam, mimar, yazar ve seramikçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

Ercüment Rıza Tarcan Türk mimar ve eğitimci.

Mimar Han Tümertekin, mimari etkinliğini 1986 yılında İstanbul'da kurduğu Mimarlar ve Han Tümertekin Proje Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. çerçevesinde yürütmektedir. Tümertekin, Türkiye başta olmak üzere, Hollanda, Japonya, Kanada, Birleşik Krallık ve Fransa'da projeler gerçekleştirmiştir. Mimarlık öğrenimini İstanbul Teknik Üniversitesi’nde tamamlayan Tümertekin, İstanbul Üniversitesi’nde tarihsel koruma konusunda çalışmalar yapmıştır. Mesleki çalışmalarına ek olarak 1992 yılından bu yana mimarlık öğrenimine de katkıda bulunan Tümertekin, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Yüksek Lisans programının kurucu ve yürütücülerindendir. Harvard Graduate School of Design, École Spéciale d’Architecture-Paris ve École Polytechnique Fédérale de Lausanne’da konuk öğretim üyeliği yapmaktadır. Ulusal ve uluslararası pek çok jüride görev alan Tümertekin verdiği konferanslar ve yönettiği workshop’ lar ile uluslararası mimarlık etkinliklerinde yer almaktadır. Domus, Abitare, Architectura Viva, d'Architecture, 'World Atlas of Contemporary Architecture', ‘Atlas of 21st Century World Architecture’ gibi yayınlar Tümertekin'in çalışmalarına yer vermiştir. Ayrıca seçilmiş projeleri Harvard University Press tarafından bir monografi olarak yayınlanmıştır. 1998 ve 2000 yıllarında Ulusal Mimarlık Ödülü’ne (Türkiye) layık görülen Tümertekin’in çeşitli ulusal ve uluslararası ödülleri vardır. Mies van der Rohe ödüllerinde SM Evi sergilenen Tümertekin, ‘B2 Evi’ ile 2004 Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazanmıştır. ‘2007 Ağa Han Mimarlık Ödülü jürisinde de yer alan Tümertekin, 2008 yılından bu yana Ağa Han Mimarlık Ödülleri Yönetim Kurulu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Onat</span> Türk mimar

Mehmet Emin Onat, Türk mimar, eski İTÜ rektörü, Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957). Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Arda</span> Türk mimar

Ahmet Orhan Arda, Türk mimar ve akademisyendir.

Selçuk Milar, İstanbul'da doğdu. Robert College'den sağlık nedenleri ile ayrılmak zorunda kalan Milar, 1937 yılında Galatasaray Lisesi'ni bitirdi. 1938'de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Mimarlık Fakültesi'ne girerek 1942-43 döneminde mezun oldu. Akademi müdürü Burhan Toprak'ın tavsiyesi ile Ankara'ya gelerek Erkek Teknik Öğretim Müşavirliği Mimari Bürosu'nda ünlü hoca Paul Bonatz 13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'la çalıştı. Genel büro çalışmaları yanında Denizli Erkek Sanat Okulu ve Malatya Erkek Sanat Okulu gibi tamamen kendi telifi olan projeleride yaptı ve detaylandırdı.

<span class="mw-page-title-main">Rüknettin Güney</span>

Rüknettin Güney, Türk mimar.

Kemal Ahmet Arû, Türkiye’de şehirciliğin temellerini atan mimar ve kent plancısı.

<span class="mw-page-title-main">Opera Sahnesi</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Büyük Tiyatro veya diğer adıyla Opera Sahnesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Türk mimar Şevki Balmumcu tarafından bir sergi evi olarak tasarlanan ve 1933 yılında inşası tamamlanan yapı, 1948'de gerçekleştirilen yenileme çalışmaları sonrasında opera binası olarak kullanılmaya başlamıştır. Küçük Tiyatro'dan sonra şehirdeki en eski tiyatro sahnesine sahip salondur. Günümüzde, Ankara Devlet Opera ve Balesi ile Ankara Devlet Tiyatrosu'nun ortak kullanımındadır.

<span class="mw-page-title-main">Mimar Kemaleddin</span> Türk mimar (1870–1927)

Ahmed Kemaleddin, 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınan ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın önde gelen isimlerinden olan Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Hayati Tabanlıoğlu</span> Türk mimar

Hayati Tabanlıoğlu, Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Clemens Holzmeister</span> Avusturyalı mimar ve tasarımcı (1886–1983)

Clemens Holzmeister, Avusturyalı mimar ve tasarımcı.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Bektaş</span> Türk yüksek mimar, mühendis, ozan ve gazete yazarı

Cengiz Bektaş Türk mimar, şair, yazar.

İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.

<span class="mw-page-title-main">Martin Elsaesser</span>

Martin Elsaesser Alman bir mimar ve öğretim görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Şevki Balmumcu</span> Türk mimar

Şevki Balmumcu, Türk mimardır. Ankara Sergi Evi binasının mimarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir Proje Yarışması</span> Anıtkabirin tasarımı ve özellikleri için başlatılan uluslararası proje yarışması

Anıtkabir Proje Yarışması, 1938'de ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün naaşının defnedileceği anıt mezar olan Anıtkabir'in tasarımı ve özellikleri için başlatılan uluslararası proje yarışmasıdır. 1 Mart 1941'de başlayan yarışma, 2 Mart 1942'de sona erdi. Yarışmayı, Emin Onat ile Orhan Arda'nın tasarımı kazandı.

Hamit Kemali Söylemezoğlu, Türk mimar, şehir şehir plancısı, yazar ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir tarihi</span> Ankaradaki ünlü bir anıt mezar ve müzenin tarihçesi

Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren yapı kompleksi olan Anıtkabir'in inşa fikri, Atatürk'ün 10 Kasım 1938'deki ölümünün ardından ortaya çıktı. Atatürk'ün naaşının ise, Ankara'da bir anıt mezar inşa edilene kadar Ankara Etnografya Müzesi'nde kalması kararlaştırılmıştı.