İçeriğe atla

Patrici

Patrici veya patrisyen, başlangıçta Antik Roma'daki seçkin ailelerden oluşan bir gruba verilen addı. Roma İmparatorluğu'nun sonraki dönemlerinde bu sınıf daha geniş kesimleri içine dahil etmiştir.

Patrici kelimesi Latince kökenini pater'in (baba) çoğulu olan patres'den alan patricius'dan gelir. Pater Roma Senatosu'nun esas üyeleri için kullanılan bir kavramdı.

Patricilerin Roma vatandaşları olarak özel bir konumları vardı. Rahiplik pozisyonlarının çoğu patriciler dışındakilere kapalıydı. Patricilerden zaman zaman Senato sınıfı olarak da bahsedilir ancak patricilerin hepsi Roma Senatosu'nda yer almıyordu. Cumhuriyetin son dönemindeki senatörlerin büyük bölümü patrici değildi.

Doğu Roma İmparatorluğu'nda da patrisyen sınıfı varlığını sürdürmüştür.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma</span> İlk Çağın en büyük ve en güçlü medeniyeti

Antik Roma, MÖ 9. yüzyılda İtalya Yarımadası'nda kurulan Roma şehir devletinden doğarak tüm Akdeniz'i çevreleyen bir imparatorluk hâline gelen medeniyetin adıdır. Yaklaşık 2.200 yıl boyunca varlığını sürdürmüş olan Roma uygarlığı bir monarşiden oligarşi ve cumhuriyetin bileşimi bir demokrasiye ve daha sonra da otokratik bir imparatorluğa dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Roma İmparatorluğu</span> Avrupanın büyük bir bölümü, Batı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (MÖ 27—MS 1453)

Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti döneminde, Augustus'un cumhuriyeti tek başına yönetebilecek yetkiler alması ve cumhuriyet döneminde kimseye verilmemiş haklara sahip olmasıyla oluşan Antik Roma devletidir. Augustus, MÖ 2 yılına kadar cumhuriyeti kendinden sonra da tek bir kişinin yönetebilmesini sağlayacak anayasal reformlar gerçekleştirdi ve Roma İmparatorluğu tam anlamıyla oluşmuş oldu.

<span class="mw-page-title-main">Septimius Severus</span> Roma imparatoru

Septimius Severus, sadece Severus olarak da anılır, 193'ten 211'e kadar Roma imparatoruydu. Afrika eyaletinin Leptis Magna şehrinde doğdu. Afrika kökenli ilk Roma imparatorudur. Marcus Aurelius ve Commodus'un hükümdarlıkları döneminde devlet kademelerinde yükseldi. Beş İmparator Yılı'nda İmparator Pertinax'ın ölümünü takiben Severus gücü ele geçirdi.

Gracchus kardeşler, Antik Roma'da pleb sınıfına mensup bir aileden gelen kardeşlerin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Roma)</span>

Roma Senatosu, MÖ 509'da kurulan Roma Cumhuriyeti ve onun devamı Roma İmparatorluğu'nun başlıca yönetim meclisidir. Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda sona erdiyse de Roma Senatosu 6. yüzyılın sonlarına kadar toplanmaya devam etmiştir. Senatus kelimesi Latincede yaşlı anlamına gelen senexden gelir. Etimolojik olarak Senato "Yaşlılar Meclisi" demektir.

12 Levha Kanunları, MÖ 451–MÖ 449, Roma Hukukunun gelişiminde, yazılı olmayan hususların yazılı biçimde hukuki kurallar haline getirilmesi devrine ait olan ve günümüz Avrupa Hukukunun temelini oluşturan hukuk kaynağıdır. Roma İmparatorluğu dönemine ait ilk yazılı kanunlar olan 12 Levha Kanunları, Roma toplumundaki Patrici ve Pleb arasındaki sınıf mücadelesi sonucu hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eugenius</span> 392-394 arası Batı Roma İmparatorluğu tahtını ele geçiren gaspçı (345-394)

Flavius Eugenius, Roma İmparatoru I. Theodosius'e karşı (392-394) mücadele etmiş Roma'lı gaspçı. Roma tahtında hak iddia eden son pagan gaspçıdır.

Plebler, Antik Roma'da ayrıcalıklı patrici sınıfından ayrı olarak Roma vatandaşlarının genel bütününü oluştururdu. Bu kavram günümüzde bazı toplumlarda genellikle orta ve alt sınıflar için kullanılsa da Roma döneminde plebler oldukça zengin ve nüfuz sahibi olabiliyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Anthemius</span>

Procopius Anthemius ya da Prokopios Anthemios 12 Nisan 467 - 11 Temmuz 472 tarihleri arasında Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nepos</span> 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma İmparatoru

Julius Nepos Batı Roma İmparatorluğu'nun son dönemleri olan 474-475 yılları arasında tahta çıkmış olan Batı Roma imparatoru. Aynı zamanda bazen tahta çıkan son De jure (yasal) Batı Roma imparatoru olarak telakki edilir. Başlangıçta İtalya ve halâ Roma İmparatorluğu'nun elindeki topraklarda hüküm sürmüştür. 475 yılından itibaren, görevden alınıp Romulus Augustus'la (Augustulus) yer değiştirildiği için sadece Dalmaçya'da hüküm sürmüş ve Galya üzerinde yasal hakları devam etmiş olsa da Batı Roma İmparatorluğundan geriye kalan diğer topraklar üzerinde otoritesini kaybetmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu, görevden alınmasına rağmen onu yasal olarak Batı imparatoru olarak kabul etmeye devam etmiştir. 476 yılında Odoacer tarafından görevden alınacak olan Romulus hiçbir zaman bu şekilde bir kabul görmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Princeps senatus</span>

Princeps senatus Roma Senatosu'nun kıdemli üyeleri arasındaki birinci senatör. Resmi olarak cursus honorum dışında olmasına ve imperium yetkisi olmamasına rağmen, bu unvanı taşıyan senetöre çok büyük bir prestij sağlardı.

<span class="mw-page-title-main">Decemviri</span> Decemviri, Latince "On Adam " anlamına gelen Roma Cumhuriyetinin bir misal mahkemesidir

Decemviri, Roma Cumhuriyeti'nde bir görevi yerine getirmeleri için atanmış ve Latince "On Adam" anlamına gelen terim. Bu on kişilik görev takımları, Konsüler imperium ile kanunların yazılması, açılan davaların değerlendirilmesi, kurbanların kesilmesi ve kamu arazilerinin bölüştürülmesi gibi değişik konularda görev yapmak üzere atanmışlardır.

Servius Tullius, Antik Roma Krallığı'nın MÖ 578-MÖ 535 yılları arasında tahta çıkmış altıncı ve Etrüsk hanedanının ikinci Roma Kralı.

<span class="mw-page-title-main">Tribün</span>

Tribün, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğunda 2-3 seçilmiş magistyra ve idari veya askerî görevlilerce paylaşılan unvan. Kelime, Antik Roma'da insanların askerlik ya da oy verme amacıyla bölünmüş oldukları kabile anlamındaki Tribe (tribus) sözcüğünden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Principatus</span>

Principatus (Principate), Roma İmparatorluğu'nun ilk imparatoru Augustus'un rakiplerini yenerek imparatorluğunu ilan ettiği MÖ 27 yılıyla, İmparator Numerian'ın 284 yılındaki ölümü arasında geçen ve güçlü bir politik liderin hakimiyeti altındaki politik rejimi tanımlamak için kullanılan terim.

Equestrian, Roma Cumhuriyetinin ve Roma İmparatorluğunun erken dönemlerinin iki üst sosyal sınıfından birinin mensuplarına verilen ad. Bu sosyal sınıf, gücü savaş atı edinmeye yeten ve "şövalye" ya da "süvari" olarak adlandırılan ve genellikle varlıklı kişilerden oluşurdu. Cumhuriyetin son dönemlerine doğru at üzerinde savaşma gereksinimi azaldıkça equites unvanı bu elit askerleri tanımlayan bir soyluluk unvanı hâline dönüştü. Zaman içerisinde Roma sosyal yaşamında meydana gelen değişiklikler sonucu zaten varlıklı bireyler olan Equestrian'ların etkinliği giderek arttı ve varlıkları oranında siyasi yaşama katılmalarına izin verildi. Augustus zamanında resmi olarak ilk kez tanımlanan bu sınıfa girebilmek için sahip olunması gereken miktar 400.000 sesterces'ti.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Bizans)</span>

'Senato Roma İmparatorluğu'ndaki Senato'nun devamıdır. I. Konstantin tarafından 4. yüzyılda kurulmuştur. Yüzyıllarca varlığını sürdürmesine rağmen etkisi giderek azalmış ve en sonunda 13. yüzyılda ortadan kalkmıştır.

Comitia Tributa, pleblerin haklarını patricilere karşı korumaya çalışıp, çeşitli kararlar aldıkları meclistir. Comitia Tributa, Comitia Centuriata’nın yanında, birbirine eşit hukuki haklara sahip, ikinci bir halk meclisi olmuştur. Söz konusu Pleb meclisinin kararları -plesbiscita-, bütün halk meclislerinde çıkan kanunlara -leges- eşit tutulmuştur. İmparatorluk dönemine gelindiğinde, Roma topraklarının aşırı genişlemesi, uzak bölgelerde yaşayan Roma vatandaşlarının bu meclislere katılımını giderek güçleştirmiştir. İmparator Augustus’un Roma dışındaki vatandaşlara bulundukları kentlerde oy kullanabilme kolaylığı getirmesi ise, düşünülenin aksine meclislerin önemini yitirmesine neden olmuştur.

Roma Krallığı Senatosu, Roma Krallığı'ndaki siyasi bir kurumdu. Senato kelimesi, "yaşlı adam" anlamına gelen Latince "senex" kelimesinden türemiştir. Bu nedenle, senato kelimenin tam anlamıyla "yaşlılar kurulu" anlamına gelir ve "Yaşlılar Konseyi" olarak tercüme edilir. Roma'nın kuruluşundan yüzyıllar önce Roma'ya yerleşen tarih öncesi Proto Hint-Avrupalılar, kabile toplulukları halinde yapılandılar. Bu kabile toplulukları genellikle kabileleri üzerinde en yüksek yetkiye sahip olan aristokrat bir kabile yaşlıları kurulu tarafından idare ediliyordu. Tiber kıyılarına yerleşmiş olan bu ilk kabileler sonunda gevşek bir konfederasyon halinde toplandılar ve daha sonra bölgeye dışarıdan gelebilecek "işgalcilere" karşı korunmak için bir ittifak kurdular.