Patras Kuşatması (1466)
| Patras Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı | |||||||||
 Patras Kalesi | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Venedik Cumhuriyeti |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Jacopo Barbarigo (ölü) | Turahanoğlu Ömer Bey | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 11-12.000 | 12.000 sipahi | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 10.000 ölü, 100-200 esir | Hafif | ||||||||
Patras Kuşatması ya da Balyabadra Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.
General Jacopo Barbarigo komutasındaki Venedik ordusu Mora'da Osmanlılara ait Patras (Balyabadra) kalesini kuşattıysa da, kaleyi alamadığı gibi kaleyi kurtarmaya gelen Turahanoğlu Ömer Bey komutasındaki Türk birliği karşısında Ağustos başındaki muharebede hezimete uğradı.
Kuşatma öncesi
Venedik Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1463'te başlayan savaş Ege Denizi ve Mora'da şiddetlendikten sonra 1465 yılı kısmî mütareke ve barış müzakereleriyle geçmiş, ancak olumlu bir sonuca ulaşılamamıştı. 25 Mart 1466'da Venedik elçisi Giovanni Capello II. Mehmed'in Venedik tekliflerine olumsuz yanıtını Venedik Senatosu'na sundu.[1]
Bunun üzerine Venedik yeniden silaha sarıldı. 1466 Nisan'ında savaş yanlılarının başını çeken Vettore Cappello, Loredan'dan Donanma Komutanlığı görevini devraldı ve Sapienza'da demirli 25 kadırgalık donanmayla Ege Denizi'ne açılarak Osmanlıların 1456'da ele geçirdikleri Gökçeada, Taşoz ve Semadirek'i işgal etti. Ardından güneye dönüp 12 Temmuz'da Pire limanına çıkarma yaparak Osmanlıların bölgedeki en büyük askerî mevcudiyetinin bulunduğu Atina'ya yürüdü. Ancak, Akropolis'i savunan Türk birliği tarafından püskürtüldü ve Patras'a yöneldi.[2]
Kuşatma ve muharebe
Venedikliler 1466 başlarında Mora'ya yönelik planladıkları harekât için sevkettikleri ordunun komutanlığına da General Jacopo Barbarigo'yu getirmişlerdi. Barbarigo, Kerme Surları'nın yeniden ele geçirilmesini tezekkür eden Venedik Sarayının aksine, 1465 sonları boyunca Mora'nın batısındaki Glarentza kalesinin tahkim edilmesi ve bu sayede Patras'ta konuşlu Türk birliklerinin Venediklilerin elindeki Kalamata'ya saldırma ihtimaline karşı yandan tehdit haline getirme fikri üzerinde durdu.
1466 ilkbaharında ise II. Mehmed ordusunun başında Arnavutluk üzerine yürüdü. Akçahisar'ı kuşatıp alamamasına rağmen inşa ettirdiği Elbasan kalesiyle ülkenin merkezine kesin olarak hâkim olmayı başardı.
II. Mehmed ve Osmanlı ordusu Arnavutluk'ta meşgulken, Mora'daki Osmanlı birliklerinin komutanı Turahanoğlu Ömer Bey ise iaşe eksikliği nedeniyle Atina'ya çekilmişken, Venedik Ege Denizi'nden sonra Mora'da da hücuma geçti. Jacopo Barbarigo, Glarentza kalesine yönelik tasavvurlarını ödenek eksikliği nedeniyle terkederek elindeki birlikle doğrudan Patras üzerine yürüdü (Rumca Eski Patras anlamına gelen Paleo Patra adına atıfla, Türkler de kenti "'Balyabadra ya da Ballıbadra olarak adlandırmaktaydı).[3]
Venedik birliği Ağustos başında Patras'ı kuşattı. Kalenin düşmesi an meselesiyken, kalenin yardımına 12.000 tımarlı sipahisiyle gelen Turahanoğlu Ömer Bey kale önündeki muhaberede Venedik birliğini tam bir bozguna uğrattı.[4] Aralarında birliğin komutanı General Jacopo Barbarigo'nun da bulunduğu 10.000'e yakın Venedikli öldürülürken[5] 100 ilâ 200'ü esir edildi ve İstanbul'da idam edildi. Yaklaşık 1.000-1.200 Venedikli ise yaralı bir şekilde deniz yönüne doğru kaçtı.
Muharebe sonrası
Donanma Komutanı Vettore Cappello ise Atina önünde uğradığı başarısızlığın ardından Patras'ı kuşatan General Jacopo Barbarigo'nun yardımına koşmak istedi. Bununla birlikte, Barbarigo'nun birliğinin Turahanoğlu Ömer Bey'in birlikleri tarafından adeta imha edildiğini görünce bu defa Ömer Bey üzerine taaruza geçti. Bununla birlikte Patras önündeki Balyabadra Muharebesi'nde daha ağır bir yenilgiye uğradı.
Muharebe sonrası Fatih Sultan Mehmed Venediklilere şu mektubatı yazmıştır:
"-Büyük bir orduyla Patras şehrine geldim, gördüm, yendim; bir sonraki yıkımın sizin cumhuriyetiniz olduğunu bildirmek irade eyledim."[6]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Analysis of the Turkish Expeditions with a Focus on Otranto and Venice in Turkish Historiography and their Interpretation according to the Ideal of the Empire of Turks as Rome III during the Reign of Mehmet the Conqueror", Cem Ciğer, s. 164
- ^ "Analysis of the Turkish Expeditions with a Focus on Otranto and Venice in Turkish Historiography and their Interpretation according to the Ideal of the Empire of Turks as Rome III during the Reign of Mehmet the Conqueror", Cem Ciğer, s. 162
- ^ ""Osmanlı Yer Adları", Tahir Sezen, Devlet Arşivleri Ankara (2017), s. 87" (PDF). 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume II: The Fifteenth Century", Kenneth M. Setton, DIANE Publishing (1978), ISBN 0-87169-127-2, s. 284
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.3, s.81
- ^ "Patrasın fethi ile ilgili Fatihin venediğe mektubu". 3 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022.
