İçeriğe atla

Patoz

Hayvan gücüyle çalışan bir patoz (1881)

Patoz, tahılı döven, tohumları sap ve kabuğundan ayıran, tarım aletidir. Pek çok dilde "Harman makinesi" kavramı ile karşılansa da Türkçedeki yaygın adı Patoz veya Patos biçimindedir. Ayrıca "Sapdöver" olarak da bilinmektedir.

Etimoloji

Fransızca "Batteuse" (Batöz olarak okunur) sözcüğünün Türkçede halk ağzındaki söyleyiş kolaylığına uygun gelen dönüşümü ile ortaya çıkmıştır.[1]

Tarihçe

Kara Patoz (Savurma borusuz tür)

Tohumları düşürmek için bitkiyi döverek, kaba yemleri, kültür yem bitkilerinin sav ve dallarını öğütmede veya fındıkların dış kabuklarını ayırmada kullanılan bir tarım makinesidir.[2] İskoçyalı makine mühendisi Andrew Meikle tarafından icat edilmiştir.

Bu tür makineler icat edilmeden önce, harman el ile dövülerek yapılıyordu. Böylesine yorucu ve vakit alan el harmanı 18. Yüzyıl tarımının birinci çeyreğine kadar sürdü.[3] Bu süreçteki makineleşme tarımdaki iş gücünden azımsanamayacak miktardaki ağır işi ortadan kaldırdı. İlk harman makinesi yaklaşık olarak 1786 yılında İskoç mühendis Andrew Meikle tarafından icat edildi ve sonrasında bu tür makinelerin benimsenmesi tarımdaki makineleşmenin ilk örneklerini oluşturdu. 19. Yüzyıl boyunca, sapdöğerler, mekanik orakçılar ve biçerbağlarlar gitgide yaygınlaştı ve tahıl üretimini daha az zahmetli hale getirdiler.

Ayrı ayrı bulunan biçerbağlarlar ve harman makinelerinin yeri bu aletlerin bütün işlevlerini birleştiren biçerdöver isimli makineler tarafından büyük oranda alındı. Ancak basit makineler, uygun teknoloji olarak, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerdeki kendi kendine yetmeye çalışan düşük sermayeli küçük çiftliklerde varlığını sürdürdü. Örneğin, pedallı harman makineleri düşük maliyetli seçeneklerdir ve bazı Amiş tarikatları atlı biçerbağlarları ve eski tip harman makinelerini kullanırlar.

Patoz (Savurmalı)

Türleri

"Savurmalı" ve "Savurmasız" olmak üzere iki türü bulunur. Türkiye'de "Kara Patoz" olarak da bilinen savurma sistemi olmayanların günümüzde üretimi yoktur.

Çalıştırılması

  1. Traktör kuyruk milinden şaftlı olarak çalıştırılabilirler.
  2. Traktör kasnağından kayışla çalıştırılabilirler.

Kaynakça

Kara Patoz (Eski)
  • Anonim, Savurmalı Sapdöver Tanıtma ve Kullanma Kataloğu, Türkiye Zirai Donatım A.Ş., 12s, Ankara.
  • Kasap, E.; Engürülü, B.; Çiftçi, Ö.; Kılınç, S.; Gölbaşı, M.; Başaran, H.; Akkurt, M, 1998; Tarım Alet ve Makineleri, DAGMEM, Ankara

Dipnotlar

  1. ^ Cirad, L'Institut de recherches agronomiques tropicales et des cultures vivrières 1960-1984. Cilt:2, 2003, 221 (ISBN 2-87614-535-9, lire en ligne [archive]), Sayfa:95 (Fransızca)
  2. ^ "Patoz Üretimi Sanayimizdeki Yeri Nedir?". 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2016. 
  3. ^ Clark, Gregory (2007). A Farewell to Alms: A Brief Economic History of the World. Princeton University Press. s. 286. ISBN 978-0-691-12135-2. 

Dış bağlantılar

Fotoğraflar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tarım</span> bitki ve hayvan evcilleştirme bilimi.

Tarım veya ziraat, bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, bunların kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, bu ürünlerin uygun koşullarda muhafazası, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanmasını ele alan bilim dalıdır. Diğer bir ifade ile insan besini olabilecek ve ekonomik değeri olan her türlü bitkisel-Hayvansal ürünün bakım, besleme, yetiştirme, koruma ve mekanizasyon faaliyetlerinin tamamı ile durgun sularda veya özel alanlarda yapılan balıkçılık faaliyetlerinin tümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç</span> Buğdaygiller (Poaceae) familyasından otsu bir bitki türü

Pirinç, Buğdaygiller familyasından Oryza sativa veya daha az yaygın olarak Oryza glaberrima türüne ait bitki ve bu bitkinin tohumlarıdır. Yabani pirinç adı genellikle terim her ne kadar yabani ve evcilleştirilmiş olsa da Zizania ve Porteresia cinslerinin türleri için kullanılır ayrıca ilkel veya ekilmemiş Oryza çeşitleri için de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ziraat mühendisliği</span> bitki koruma iş alanları

Ziraat mühendisliği bitkisel üretim ve zootekni yanında süt teknolojisi, tarımsal biyoteknoloji, tarım makinaları, tarımsal enerji sistemleri, tarımsal yapılar (kültür-teknik), arazi ve su kaynakları, toprak bilimi ve bitki besleme, tarım ekonomisi, tarım ürünleri teknolojisi, bitki koruma, peyzaj mimarlığı, biyoyakıt ve biyogaz enerji üretimi alanlarında uğraş veren mühendislik dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yulaf</span>

Yulaf (Avena), bol nişastalı taneleri (tohumları) için yetiştirilen bir tarım bitkisi. Daha çok hayvan yemi olarak kullanılan bu tahıldan insanların beslenmesinde de yararlanılır. Bir yulaf tarlası, buğday ya da arpa başaklarına benzemeyen, salkım biçimindeki dağınık başakları sayesinde öbürlerinden kolayca ayırt edilebilir. Sapçıkların ucunda bulunan başakcıkların her biri iki ya da üç tohum içerir. Dışları kılıfta örtülü olan bu tohumların ikisini birden yeniden zarsı iki yaprak kuşatır.

<span class="mw-page-title-main">Buhar makinesi</span> Buharın içinde var olan ısı enerjisini, mekanik enerjiye dönüştüren bir dıştan yanmalı motor

Buhar makinesi, buharın içinde var olan ısı enerjisini, mekanik enerjiye dönüştüren bir dıştan yanmalı motordur. Buhar makineleri, lokomotifler, buharlı gemiler, pompalar, buharlı traktörler ve endüstriyel devreler olabilir.

<span class="mw-page-title-main">John Deere</span>

John Deere Amerikan traktör üreticisi Deere & Company markasının kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Saman balyası</span>

Saman balyası buğday, arpa, yulaf, pirinç vb. tahılların başaklarından ayrılmasının ardından bitkinin geriye kalan kısımlarının balyalama makinesi aracılığıyla sıkıştırılmasıyla elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Massey Ferguson</span> Tarım alet ve makinaları üreticisi

Massey Ferguson, 1847 yılında Daniel Massey tarafından Newcastle Ontario, Kanada'da “Massey Manufacturing Company” adıyla basit bir tarım aletleri tamir atölyesi olarak kurulan ve Alanson Harris tarafından kurulan “A. Harris, Son and Company” adlı şirketin birleşmesi ile oluşan Massey-Harris şirketinin üç noktalı askı sistemini icat eden, günümüzün modern traktörünü tasarlayan ve aynı zamanda İngiliz David Brown ile ortaklaşa “Ferguson-Brown Company” şirketini kuran İngiliz Mucit Harry Ferguson tarafından kurulmuş olan “Harry Ferguson Limited” şirketi ile 1953 yılında birleşmesi sonucunda kurulmuştur. İlk zamanlarda adı “Massey-Harris-Ferguson” olan şirketin zamanla adı “Massey Ferguson” olmuştur. 1994 yılında şu anki Fendt ve Valtra gibi şirketlerin sahibi olan ABD merkezli AGCO tarafından satın alınmıştır. Günümüzde 8 ana fabrikaya sahip olan Massey Ferguson'un ürün yelpazesinde traktör, biçerdöver, balya makinası, teleskopik yükleyiciler ve yem hasat makineleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Casio</span> Japonya merkezli elektronik şirketi

Casio Computer Co., Ltd. Japonya merkezli, çok uluslu bir elektronik üretim şirketidir. Merkezi Shibuya, Tokyo, Japonya'dadır. Başlıca ürünleri arasındaki hesap makineleri, cep telefonları, cep bilgisayarları, dijital kameralar, elektronik müzik aletleri, analog ve dijital saatler yer alır. Şirket, 1946 yılında kurulmuş, 1957'de dünyanın ilk kompakt elektronik hesap makinesini piyasaya sürmüştür. Casio, dijital fotoğraf makinelerinin ilk döneminde bu alanda birçok yeniliğe imza atmıştır. Şirket, 1980'li 90'lı yıllarda müzisyenler için uygun fiyatlı elektronik klavyeler geliştirmiş, ayrıca dünyada seri üretime geçen ilk dijital kol saatlerini geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tereyağı</span>

Tereyağı, ana maddesi süt yağı olan bir mandıra ürünüdür. Tereyağının bileşiminde yaklaşık %80 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein, asitler ve aroma veren maddeler yer alır. Tereyağı, gıda ve kozmetik sanayisinde kullanılan bir hammaddedir.

<span class="mw-page-title-main">Mibzer</span>

Mibzer veya tohum ekici tohum atmak için kullanılan bir tarım aletidir. Tarımda kullanılan bu alet, Ürünlerin üretimi için tohumları toprak içine içine yerleştirip eken ve belirli bir derinliğe gömer. Bu, tohumların toprakta eşit olarak dağılmasını sağlar.

Türkiye'de yetiştirilen tarım ürünleri, Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye'deki nüfusun büyük çoğunluğu tarım sektöründe çalışmaktaydı. Ancak bu dönemdeki tarım anlayışı daha çok geleneksel yöntemler eşliğinde yapılıyordu. Tarımın bu şeklide yapılmasında ülkenin yeni kurulmuş olması ve farklı dönemlerde farklı devletlerle topyekün savaşlar yapmasından kaynaklanan ekonomik darlıktır. İlerleyen dönemlerde devletin tarım politikaları değişmiş ve daha farklı tarım yöntemleri uygulanmıştır. Bu farklı yöntemlerle birlikte tarımda makineleşme de artmıştır. Tarımda makineleşmenin artmasına paralel olarak da göçler yaşanmıştır. 1950-1960 yılları arasında uygulanan ekonomi politikası ile çiftçiye verilen tarım kredileri artmıştır ve tarım ürünleri için yüksek fiyat politikası izlenmiştir. Genel olarak 1950'li yıllardan sonra Türkiye'de tarım arazilerinin genişletilmesi, makine kullanımının artması ile sulama ve gübreleme gibi çalışmalar hızlanmıştır. Türkiye'de tarımsal faaliyetler ve buna bağlı olarak da yetiştirilen tarımsal ürünler bölgeden bölgeye göre farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıkların temel sebepleri arasında Türkiye'nin eğimli ve yüksek bir arazi yapısına sahip olması başta gelmektedir. Türkiye'nin özel ve matematik konumu tarımsal faaliyetleri kısıtlamasına sebep olduğu gibi çeşitli olmasına da katkı sağlamaktadır. Türkiye'nin orta kuşakta bulunması ve dört mevsimi yaşaması da tarımsal çeşitliliği arttıran etmenlerdendir. Türkiye'de aktif nüfusun 1/4'ü tarım sektöründe çalışmakta ve milli gelirin yüzde 10'u tarımsal faaliyetlerden sağlanmaktadır. Türkiye'de ekili dikili alanlarda en fazla tahıllar, daha sonra ise endüstri bitkileri ile sebze ve baklagiller gelmektedir. Türkiye'de yetiştirilen fındık, fıstık, incir, üzüm, tütün ve çeşitli sebze meyveler ihracatta pay sahibidir. Ayrıca Türk sanayisi de çoğunluklu olarak ham maddesi tarımsal faaliyetlere dayanan ürünlerden oluşmaktadır. Türkiye'de tarımı destekleyen kayda değer kuruluşlara Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Ziraat Bankası örnek verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Biçerdöver</span>

Biçerdöver, tahıl hasadında kullanılan ve hasat ve harman işlerini aynı anda yapan bir tarım makinesidir.

Tarımsal kimya, tarımsal üretimde, ham ürünlerin yiyecek ve içeceklerde işlenmesinde ve çevresel izleme ve iyileştirmede önemli olan hem kimya hem de biyokimyanın dahil olarak incelenmesidir. Bu çalışmalar, bitkiler, hayvanlar, bakteri ve çevreleri arasındaki ilişkileri vurgular. Bitkisel ve hayvansal üretim, koruma ve kullanımda rol oynayan kimyasal kompozisyonlar ve değişimleri inceleyen bir bilim dalıdır. Temel bir bilim olarak, test tüpü kimyasına ek olarak, insanların kendileri için yiyecek ve lif elde ettikleri ve hayvanları için beslendikleri tüm yaşam süreçlerini kapsar. Uygulamalı bir bilim veya teknoloji olarak, verimi artırmak, kaliteyi artırmak ve maliyetleri azaltmak için bu işlemlerin kontrolüne yönlendirilir. Önemli bir dalı olan kemürji, temel olarak tarımsal ürünlerin kimyasal hammadde olarak kullanılmasıyla ilgilidir.

New Holland Agriculture, CNH Industrial tarafından üretilen dünya çapında bir tarım makineleri markasıdır. New Holland tarım ürünleri arasında traktörler, biçerdöverler, balya makineleri, yem biçerdöverler, hasat, kendinden itmeli pülverizatörler, biçerdöver araçları, tohum ekme ekipmanları, hobi traktörleri, yardımcı araçlar ve aletler ve üzüm biçerdöverler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Claas</span>

CLAAS KGaA mbH, Almanya merkezli bir tarım makineleri üreticisidir. Şirket, 1913 yılında August Claas tarafından kurulmuş olup ürün yelpazesinde traktörler, biçerdöverler, balya makineleri, çim biçme makineleri, tırmıklar, ot kurutma makineleri, yem hasat makine römorkları, tekerlekli yükleyiciler, teleskopik yükleyiciler ve diğer hasat ekipmanlarının yanı sıra son teknoloji tarım bilgi teknolojisi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek makinesi</span> Ekmek yapmak için bir çeşit ev aleti

Ekmek makinesi, ekmek yapımı için kullanılan bir mutfak aletidir. Makine önceden ölçülmüş ve makinenin tavasına konulmuş malzemeleri, elektronik kumanda panelinden belirlenmiş özellikler çerçevesinde hazırlar. Hamur yoğurma süresi, dinlendirme süresi, pişirme süresi, ekmek kabuğunun rengi gibi makinenin ekmeği hazırlanması için gerekli tüm kontrol parametreleri, önceden kumanda panelinden seçilen bilgilere göre ekmek makinesinin gömülü sisteminden belirlenir. Bazı ekmek makinelerinin kontrol panelinde ayrıca sadece hamur yoğurma, reçel yapma, ekmek kabuk renginin seçimi, 13 saate kadar bekletme, 58 dakikada ekspres ekmek yapma gibi çeşitli program seçenekleri de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tarım makineleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Tarım makineleri veya Tarımsal ekipman, tarımcıya yardımcı olmak için çiftlikde kullanılan her türlü makinedir. Bu türün en bilinen örneği traktördür.

<span class="mw-page-title-main">Tıraş</span> Yüz bakım faaliyeti

Tıraş, tıraş bıçağı veya herhangi bir tür bıçaklı alet kullanarak kılların kesilmesidir. Tıraş genellikle erkekler tarafından yüz kılları, bıyık ve sakalları kesmek için, kadınlar tarafından bacak ve koltuk altı kılları çıkarmak için uygulanır. Bir erkek sakalını tamamen temizlediyse, buna temiz tıraş denir.

<span class="mw-page-title-main">Endüstri çağı</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Endüstri Çağı ya da Sanayi Devri, 1760 civarında Büyük Britanya'da ve daha sonra diğer ülkelerde başlayan ekonomik ve sosyal örgütlenmedeki değişiklikleri kapsayan, esas olarak el aletlerinin yerini dokuma tezgahı ve buhar makinesi gibi güçle çalışan makinelerin alması ve sanayinin büyük işletmelerde yoğunlaşmasıyla karakterize edilen bir tarihi dönemdir.