İçeriğe atla

Patlamış mısır

Patlamış Mısır
yağsız
Besin değeri
Enerji 1600 kJ (380 kcal)
Karbonhidrat78 g
Yağ4 g
Protein12 g
Tiyamin (Vit. B1)0.2 mg (%15)
Riboflavin (Vit. B2)0.3 mg (%20)
Demir2.7 mg (%22)
Bir su bardağı 8 grama denk gelir.
Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.
Patlamış mısır

Patlamış mısır ya da cin mısır (Zea mays everta), tanelerinin ısı etkisiyle patlayarak şişmesi sonucu elde edilen ve çerez olarak yenen bir yiyecektir.

Besin değeri

Mısır, buğdaygiller ailesinden gelir. Mısırın vatanının Orta ve Güney Amerika'da olduğu tahmin ediliyor. Meksika'da bir mağarada 5000 yıllık mısır ve mısır koçanları bulunmuştur. Zevkle tükettiğimiz ve birçok alanda kullandığımız mısır bitkisi yağ bakımından zengindir. Ayrıca bileşiminde bol miktarda karbonhidrat bulunmasından dolayı enerji verici bir besindir ve de bileşiminde su, mineral, protein, yağ gibi temel besinleri de bulundurur.

Hazırlanması

Cin mısır

Mısır taneleri ısıtıldıklarında bileşiminde bulunan su biraz sonra buharlaşmaya başlar, buharlaşan su genleştikten sonra mısır taneleri birbirine sığmaz olur. Bir süre sonra sıcaklığın artmasıyla ve su buharının zorlamasıylada kabuk yarılır. Su buharı da dışarı çıkmaya başlar ve su buharıyla birlikte mısır tanesinin bileşiminde bulunan nişasta, protein gibi diğer besin maddeleri de dışarıya çıkar. Besin maddelerinin dışarı çıkması ile nişasta ve protein beyazlaşmaya başlar. Beyazlaştığı süreyi tamamlatınca patlamış mısır haline döner.

Kültürel önemi

Patlamış mısır popüler bir sinema atıştırmalığıdır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bir sinemada, patlamış mısır.

Mısır evlerde ateş üzerinde ve yağ içinde patlatılır. Ticari amaçla patlamış üretmek için ise özel mısır patlatma cihazları kullanılır. İlk mısır patlatma cihazı ABD'nin Chicago kentinde 1885 yılında Charles Cretors tarafından icat edilmiştir. 1912 yılından beri patlamış mısır ABD'de sinema ve spor salonlarının vazgeçilmez çerezi haline gelmiştir.

Tarihi

Patlamış mısır binlerce yıl önce Amerika'nın yerlileri tarafından bulunmuştur.[1] O zamanda patlamış mısırın patlama sesinin 'kötü tanrının çekirdekten çıkıp kaçması' şeklinde yorumlanmaktaydı.

Büyük Buhran döneminde (1929'da ABD'de başlayan ve 1930'lar boyunca dünyanın büyük bir bölümünde etkili olan ekonomik kriz.) patlamış mısırın poşeti 5-10 cent arasında satılmaktaydı ve böylelikle de popülerleşmekteydi. Diğer ticaret alanları kötüye giderken patlamış mısır sektörü işleri kötüye giden, kıvranan çiftçilerin gelir kaynağı haline geldi. II. Dünya Savaşı'nda, şeker bonbon yapımında kullanılan rezerve şekerin azalması patlamış mısırın 3 kat daha fazla tüketilmesine neden oldu. Amerika Birleşik Devletleri'nde en az 6 bölge (hepsi ABD içerisinde) 'Dünya'nın patlamış mısır sermayesi' olarak görülüyor: Valparaiso, Indiana; Van Buren, Indiana; Marion, Ohio; Ridgway, Illinois; Schaller, Iowa; ve Kuzey Loup, Nebraska. Amerika Birleşik Tarım Bakanlığı'na göre (USDA): Özel, sadece patlamış mısır için darı yani mısır taneciği üretiminin çoğu Nebraska, Indiana ve genişletilen alanda Teksas'ta yapılıyor.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Patlayan Lezzet: Mısır". www.gidabilgi.com. 21 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2022. 
  2. ^ Yunus (25 Eylül 2023). "Popcorn: History, Crafting, and Culture - RecipeLand - Easy Food Recipes" (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Helva</span> Bir çeşit tatlı

Helva, Türkiye'de, Balkan ülkelerinde ve pek çok Orta Doğu ülkesinde yaygın bir tatlı. Temel malzemeleri un ya da irmik, yağ, şeker, süt, kaymaktır. Türk mutfağında özellikle un helvası, irmik helvası ve tahin helvası yaygındır. Hindistan ve Bangladeş'te bezelye ve havuçtan mamul koyu kıvamlı bir akıcı tatlı olarak da yapılmaktadır. Türkiye gelenek ve göreneklerine göre doğumlarda, ölümlerde, askere giderken, hac dönüşünde, okula başlayan çocuklar için, yeni bir eve sahip olunca, okul bitince, yağmur dualarında, kuzunun sütten kesilme günü olan "yoğurt bayramı"nda, "çiğdem düğünü"nde çeşitli helvalardan biri yapılır ve eşe dosta dağıtılır. İslam kültüründe, 3 Aylar diye bilinen aylarının ilk gününde ev helvası yapılarak küçük kaseler içerisine konularak kapı atlamadan her komşuya dağıtılır.

<i>Yer fıstığı</i>

Yer fıstığı, baklagiller (Fabaceae) familyasından Arachis cinsinin bir türüdür. Tohumlarında %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler içeren, özellikle yağ sanayi ve çerez yapımı başta olmak üzere, sapı kuru ot ve kabuğu da çeşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Şeker</span> kısa zincirli, suda çözünebilen karbonhidrat

Şeker veya sakkaroz, çoğu yiyecek ve içecekte kullanılan tatlı ve çözünür karbonhidratların genel adıdır. Çoğu bitkide bulunur ama şeker kamışı ve şeker pancarı olmak üzere bünyesinde bundan yeterince elde edilebilecek kadar bulunduran iki bitki vardır. Dünya'daki şekerin %70'i şeker kamışından üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Kakao</span>

Kakao, 4-8 metre boyunda ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından çikolata yapımında kullanılan bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Patates</span> patlıcangiller familyasından yumruları yenen otsu bitki türü

Patates, patlıcangiller (Solanaceae) familyasından yumruları yenen otsu bitki türüdür. Patates sözcüğü Amerika yerlilerinin dilinden İspanyolca aracılığıyla çeşitli Avrupa dillerine geçmiş, Türkçeye İtalyanca ve Yunancadan girmiştir. Türkçe eş anlamlısı olarak çisil sözcüğü bulunmaktadır. Kıbrıs ağzında patatese badadez denilmektedir. Boyu 70–80 cm'ye varan, beyazımsı-pembemsi çiçekler açan, yumruları hariç zehirli köklü bir bitkidir. Patatesi diğer sebzelerden ayıran en büyük özelliği tohum ile üreme yerine Vejetatif üreme yapmasıdır. Yani patates ile geri dönüşüm kullanılarak elde edilmesidir. Örneğin: bir patates parçasını toprağın altına koyduğunuzda bu önce kendiliğinden patates bitkisi olur sonra patatesler toprağın altında çoğalırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tanen</span>

Tanen, tannik asit olarak da bilinir. Tanenler polifenolik bileşikler olup, kolza, bakla, çay ve sorgumda gibi bitkilerden elde edilen, açık sarı-kahverengi toz, pul ya da süngersi bir kütle halindeki biçimsiz (amorf) maddelere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Glukoz</span> izomer grubu

Basit bir şeker (monosakkarit) olan glukoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Hücreler onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glukoz fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar.

<span class="mw-page-title-main">Yem</span>

Yem, tarım işletmelerinde yetiştirilen hayvanların kendilerinden beklenen ürünü verebilmek için tüketmek zorunda oldukları tüm besin maddeleri ya da ağız yoluyla tüketilebilen ve hayvanlara belirli sınırlarda verildiğinde zararlı etki yapmayan organik ve anorganik maddeler.

<span class="mw-page-title-main">Nişasta</span>

Nişasta, farin veya amidon, suda çözünmeyen, kompleks bir karbonhidrat. Bitkiler tarafından fazla glikozu depolamak için kullanılır. Endüstride tutkal, kâğıt ve tekstil yapımında kullanılır. Gıda sanayisinde kıvamlandırıcı, yemek yapımında sıvıları koyulaştırmakta kullanılır. Çoğunlukla tahıllardan ve patatesten elde edilen tatsız ve kokusuz bir tozdur.

<span class="mw-page-title-main">Pepsi</span>

Pepsi, 1893 yılında ABD'de yaratılmış, PepsiCo tarafından üretilen ve Dünya'da en popüler alkolsüz içecek markalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bezelye</span> baklagiller familyasından bir bitki türü

Bezelye, baklagillerden (Fabaceae) taze, yeşil kabuğu ile taneleri ya da yalnız taneleri yenilen bir bitki türü. Ayrı taç yapraklı iki çenekli baklagiller familyasından tırmanıcı bir bitkidir. Bezelye adlı lezzetli ve çok besleyici sebzeyi ilkbaharda ve yazın verir. Gövdesi çok uzundur, bitkinin ağırlığını çekemeyecek inceliktedir. Beyaz çiçek açar. Yuvarlak tanelidir. Meyvesi bakla veya fasulyeye benzer, tohumları bir kılıf içerisinde dizilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fasulye</span> bitki

Fasulye, baklagiller (Fabaceae) familyasının Phaseolus cinsinden Orta Amerika menşeli, bir yılda yetişen otsu bir bitki türü. Günümüzde fasulyenin; Orta Amerika (Mesoamerica) ve Güney Amerika (Andean) bölgeleri olmak üzere iki gen havuzuna sahip olduğu çeşitli araştırıcılar tarafından rapor edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tereyağı</span>

Tereyağı, ana maddesi süt yağı olan bir mandıra ürünüdür. Tereyağının bileşiminde yaklaşık %80 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein, asitler ve aroma veren maddeler yer alır. Tereyağı, gıda ve kozmetik sanayisinde kullanılan bir hammaddedir.

Trofoloji, yiyeceklerin birbirleriyle etkileşimini inceleyen bilim dalı. Yiyecek kombinasyonlarının önemi ilk olarak Amerikalı doktor William Howard Hay, MD (1866-1940) tarafından öne sürülmüştü. Daha sonra Hay'in yine bir Amerikalı doktor olan Herbert M. Shelton'un 1940'ta yayınlanan "Food Combining Made Easy" adlı kitabında yiyecekler kategorilere ayrılmıştır. Buna göre belirli yiyeceklerin birlikte yenilmesi yiyeceklerin yeterince sindirilmemesine, midede asit oluşumuna vs. neden olmaktadır. Yiyecek kombinasyonu fikrini popüler kitaplarıyla yaygınlaştıran ve aynı zamanda trofoloji terimini ilk kullanan kişi Daniel Reid ve kendi adıyla anılan rejimin mucidi Fransız yazar Michel Montignac'tır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda</span> vücut tarafından tüketilen, enerji sağlayan madde

Yiyecek, canlıların hayatlarını devam ettirebilmeleri için yemek suretiyle tüketmeleri gereken maddelerdir. Belirli bir öğünde tüketilen yiyeceklere yemek denir. Yiyecekler organik veya inorganik maddelerden üretilmiş olabilirler. Yiyeceklerde bulunan ve canlıların yaşamını devam ettirmesi, büyümesi için gerekli olan protein, vitamin, mineral gibi maddelere ise besin veya gıda denir. Ancak gıda sözcüğü "ilaçlar hariç, yaşamı devam ettirmek için tüketilen tüm yiyecek ve içecekler" anlamında da kullanılır. Ultra işlenmiş gıda, kolay yiyecek, organik gıda, abur cubur, fast food, çerez, genetiği değiştirilmiş gıdalar çok tüketilen türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Marshmallow</span> Şeker esaslı şekerleme

Marshmallow, modern bir şekilde tipik haliyle şeker, su ve bir süngerimsi madde kıvamına çırpılmış, genellikle sığır jelatininden oluşan şeker bazlı şekerlemedir. Küçük silindirik parçalar halinde kalıplanır ve mısır şurubu ile kaplıdır. Eş anlamlı olarak, birçok ülkede bu şekere Chamallow da denilmektedir. Marshmallow Hatmi bitkisinden yapılan, tıbbi şekerlemenin modern bir versiyonudur. İsmi «marsh mallow» sözünden gelip "bataklık ebegümeci" anlamına gelir. Böylece İngilizce tıbbi bir bitki olan Malvaceae ebegümecigiller aile olarak bilinir. Ebegümecinin kökünden jelatine benzer yapışkanlı beyaz kitle alınıyordu, zaman içinde bu bitki jelatin ve nişasta ile değiştirildi. Marshmallow ilk zamanlarda hatmi bitkisinin kökü ekstresi gibi boğaz ağrısı için bir çare olarak kullanılmış ve şifalı bitkilerin temelinde üretilerek muhtemelen bir ilaç olarak ortaya çıkmıştır.Antik Mısır yıllardan başlayarak hatmi kökü tonsilitin tedavisinde fındık ve bal ile birlikte kullanılırdı.

Mısır nişastası, mısır (darı) tanelerinden elde edilen nişastadır. Nişasta, tanelerin besidokusundan elde edilir. Mısır nişastası, sosların ve çorbaların yoğunlaştırılmasında, mısır şurubu ve diğer şekerlerin yapımında kullanılan oldukça popüler bir gıda maddesidir.

<span class="mw-page-title-main">Damla çikolatalı kurabiye</span> çikolata parçası içeren kurabiye

Çikolata çikolatalı kurabiye Amerika Birleşik Devletleri kökenli bir çikolatalı kurabiye olup ayırt edici bileşeni olarak damla çikolata parçaları, M&M's veya çikolata şekerleri içerir. 1938 dolaylarında, Ruth Graves Wakefield, Nestlé yarı-tatlı bir çikolata çubuğundan bir kurabiyeye doğranmış parçalar ekledi.

<span class="mw-page-title-main">Sanayi bitkileri</span>

Sanayi bitkileri: Sanayi bitkileri, endüstriyel amaçlarla üretilen bitkilerdir. Bu bitkiler, gıda, yakıt, inşaat malzemeleri, tekstil ürünleri, ilaçlar, kimyasal maddeler ve diğer birçok ürünün üretiminde kullanılan hammaddeleri sağlamaktadırlar.