İçeriğe atla

Pateh

Pateh, bir tür geleneksel İran nakış sanatıdır. Kökeni Kirman Eyaleti'ne dayanır ve kadınlar tarafından imal edilir. Yün, kumaş ve çeşitli ipliklerle dikilerek yapılır. pateh dikişi, ipek ile yapılır ve en yaygın tasarımları; selvi ağacı, güneş ve bazı İslam öncesi sembollerdir.[1]

Tarihi

Pateh dikişi Kirman'da gelişmiştir. Kökeni tam olarak bilinmese de Kirman'ın bu sanatı bir yerden etkilenerek tanıdığı düşünülmektedir. Bilinen en eski pateh 18. yüzyıldan kalmadır.

Biçimi

Pateh başlıca iki parçadan oluşur:

*'Şal deseni'

*'İplik'

Şal deseni: Kalın kumaş, yün ve de tahta üzerine çalışılan renkli ipliklerden yapılır. İplikler; kına, nar, kök boyası veya yeşil ceviz kabuğu ile doğal olarak boyanır.

Pateh kullanılan modeller iki gruba ayrılır: Şal deseni ve ağaç deseni.

En popüler desen dört köşede şal deseni ve merkezde toranj kullanılşmış desenlerdir. Bazen çiçek buketleri yerine şal deseni kullanılır. Bir başka sık görülen desen de pateh üzerine kemerdir. Bu türe mihrap denir. Fakat en önemli ve ana desen sıklıkla çiçek veya farklı türde şal deseni ile doldurulmuş olan eşarptır.

Kaynakça

  1. ^ "Pateh". Visit Kerman (İngilizce). 4 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Dokuma, atkı ve çözgü ipliklerinin dikey açı yapacak şekilde, birbirinin altından, üstünden geçirilmesiyle ortaya çıkan düz yüzeyli üründür.

<span class="mw-page-title-main">Hereke halısı</span>

Hereke halısı Türkiye'de Kocaeli'ne bağlı bir kıyı şehri olan Hereke'de üretilen halıdır. Çift düğüm tekniği kullanılması ve el yapımı olması onu diğer halılardan farklı kılar. Yapımı yıllar sürebilmektedir. Birinci sınıf İpek kullanılarak örülen halılar saraylarda dekorasyon olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Basma</span>

Basma, çeşitli basit ve karmaşık desenlerin, baskı yoluyla, pamuklu bezayağı kumaşa uygulanmasıyla elde edilen desenli kumaşlara verilen isimdir. Baskı, boyaların beyazlatılmış kumaşa baskı şablonları yardımıyla desene göre, üst üste uygulanmasıyla gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Kumaş</span>

Kumaş, ipliklerin, çeşitli yöntemlerle bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeylerdir. Pamuk, yün, ipek, keten vb maddelerden elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Amigurumi</span>

Amigurumi, Japonya kökenli bir el işi tekniği.

<span class="mw-page-title-main">Patiska</span>

Patiska sık ve düzgün dokunmuş pamuklu bezdir. Uygulanan apre türüne göre yumuşak ya da diri tutumlu olabilir. Orijinali keten olan bu kumaş şimdi pamuk ya da karışımları veya yün ve karışımlarından yapılır. Pamuktan yapıldığı zaman genel olarak çözgüde 10-14 ve atkıda 8-14 kaplama faktörü ve metrekaresinde 60-100 gram ağırlığı vardır. Eğer yünden yapılmışsa şalisten (challis) daha hafiftir ve kadın elbiseleri olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dantel</span>

Dantel, her türlü iplikle örülen veya bir kumaşın kenarına işlenen, türlü biçimde ince ve ağ görünümünde örgü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Şal</span>

Şal, sade olarak kullanılan bir giysi türü. Genellikle omuz üzerine salaş şekilde giyilir. Bedenin üst kısmı ve kolların bir bölümünü örter. Bazen başörtüsü işlevinde de kullanılabilir. En çok dikdörtgen veya kare biçimindeki türleri vardır. Sıklıkla ortadan üçgen şeklinde ikiye katlanarak kullanılsa da üretimi üçgen şekilli şallar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zincir dikiş</span>

Zincir dikiş, zincir desen formunda ilmik dikiş serisinin dikiş ve nakış tekniğidir. Zincir dikiş, günümüzdeki en eski örneği Çin'in MÖ 5.-3. yüzyıla tarihlenen ipek iplikten yapılma nakış işidir. Elyapımı zincir dikiş nakışı kumaş katmanı üzerinde bir defadan fazla geçmesini istemez. İğne, kumaş üzerinde çıktığı noktaya yakın yerden batırılır ve kumaş üzerinden ilmiğin ortasından yukarı çıkartılarak bir zincir oluşturulur. Bu böylece devam ettirilir. Kumaş üzerinde kabartmalı bir şekil elde edilmiş olur.

<span class="mw-page-title-main">Saten dikiş</span>

Elde veya makinede çalışılan bu dikiş, bir kumaş alanını kaplamak için birbirine çok yakın çalışan düzgün, paralel dikişlerden oluşur. Saten dikiş süsleme amacıyla kullanılır. dikiş ve nakışda Saten dikiş kumaşın arka bölümünü tamamıyla kaplamak için kullanılan bir dizi düz dikiş serisidir. Saten dikişin dar dizileri standard dikiş makinesinde zigzag dikiş veya özel saten dikiş makinesi kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Jacobean nakşı</span>

(İngilizce:Jacobean embroidery), onyedinci yüzyılın birinci çeyreği I. James'in hükümdarlığı döneminde gelişmeye başlayan nakış stilidir.

<span class="mw-page-title-main">Assisi nakış</span>

Assisi nakış, antik İtalyan geleneğine dayalı sayılı iplik nakışının bir formu olup, ana motifler boş bırakılarak arka planın nakış dikişiyle doldurularak ana temanın ortaya çıkarılması yöntemidir. Bu isim İtalya'nın Assisi kasabasından türemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İplik</span>

İplik, dokuma maddelerinin uzun ince lifleri her birinden bükülmüş ve çekilmiş durumu olup, tekstil, dikiş, kroşe, örgü, dokuma, nakış ve halat üretimi için uygun hale getirilmesi işlemidir. İplik, lifin elde veya makinede dikiş için uygun hale getirilmiş tipidir. Modern üretim dikiş iplikleri balmumu veya diğer yağlayıcı maddeler ile son bulur. Nakış iplikleri el veya makine nakışı için özel olarak dizayn edilmiş ipliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Palto</span>

Soğuk havalarda, mevcut giyeceklerin üstüne giyilen kalın kumaştan giysiye palto adı verilir. Paltolar genellikle dizin aşağısına kadar uzanır; soğuğu engellemek için ağır kumaştan veya kürkten yapılır. Dizde veya dizin yukarısında biten türleri de vardır. Bu ikinci türdeki paltoların kumaşları ise daha hafif olur.

<span class="mw-page-title-main">Kasımuşağı halıları</span>

Kasımuşağı halıları, Azerbaycan'ın halıcılık okullarından biri olan Karabağ halıcılık okulunun Cebrayıl grubuna ait hovlı halılardır. Karabağ tipi Cebrayıl grubuna ait "Kasımuşağı halıları" Zengezur bölgesinin Hacışamlı idari toprak biriminde bulunan bulunan Kasımuşağı obasının yanı sıra çevre köylerin de adıyla ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kirman El Sanatı</span>

Kirman El Sanatı, İran Kültürü ve tarihiyle ilgili olan Geleneksel İran Sanatı'nın bir türüdür. Kirman El Sanatı; Pateh, halı, tahta oymacalığı, geleneksel tasarım ve süslü bakır bıçak yapımını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Seccade</span>

Seccade, İslamiyet'te ibadete yardımcı olmak için kullanılan, üzerinde namaz kılmak üzere kumaş, halı, hayvan postu, hasır gibi malzemelerden yapılmış özel yer yaygısı.

<span class="mw-page-title-main">Valiz</span> Bir bagaj şekli

Valiz bir bagaj şeklidir. Genellikle, yuvarlak, yuvarlak köşeli, metal, sert plastik, bez, vinil veya deriden yapılmış bir şekilde yassı, dikdörtgen şeklinde bir çantadır. Vinil, deri veya kumaş valizlerin metal bir çerçevesi olabilir. Bir tarafında taşıma tutamağı vardır ve özellikle seyahatler sırasında giysi, tuvalet malzemeleri ve diğer küçük eşyaları taşımak için kullanılır. Valizler anahtar veya bir kombinasyonla kilitlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Örme kumaş</span>

Örme kumaş bir tekstil türüdür. Örgüden, ipliklerin birbirine ilmeklenmesi işleminden veya geçmesinden kaynaklanır. Daha esnek olması ve daha küçük parçalar halinde daha kolay yapılabilmesi nedeniyle dokuma kumaştan farklıdır, bu da onu çoraplar ve şapkalar için ideal kılar. İki temel örgü kumaş çeşidi vardır: atkı örme ve çözgü örme.

Jamdani, Bangladeş'in Shitalakhwa nehri kıyısındaki Narayanganj bölgesinin Güney Rupshi'sinde yüzyıllardır üretilen ince bir muslin dokumadır.